Klagende maeghden en raet voor de selve

[p. IX]

Aen den Goet-gunstighen Leser.

HEtop-schrift van dit jegenwoordigh werck, gunstige Leser; is (gelijck ghy sien kont) Klaghende-Maeghden, ende raet voor de selve. Mijn oogh-merck, dat ick hier mede voor hebbe, is eyghentlijck om de jeught onser eeuwe daer mede voor oogen te stellen de mislaghen die by de jonge-lieden voor desen begaē zijn geweest, en als noch dagelicx veel begaen worden, midtsgaders om met eene de

[p. X]

selve ter hant te doen de behulp-middelen tegen soodanighe swarigheden, ende om in de selve niet te vervallen; en dit alles uyt de Poëtische werckē van de Heer Cats, soo die alreede in't licht zijn gekomē, als die jegenwoordelickē nieu sijn, en noch door den druck niet gemeen gemaeckt. Hier wert (gelijck ghy siet) gesproken vā klagende Maegdē, ende waerom soo? klagende lieden (als het spreeckwoort seyt) zijn te helpen, en in tegendeel vā dien,

Verholen quaet,
En vint geen raet;
Verswegen pijn,
Geen medecijn.

[p. XI]

En daerom by gelegentheyt van dese klachten werden de behulp-middelen daer toe dienende in dit werck uyt gedruct, gelijc by het selve te sien is, daer toe ic my gedrage. Want V.E. over dese gelegenthety met een langhe voor-reden op te houden en is mijn voornemē niet, maer, in plaetse vā sulcx te doen, salick voor my tot u doen spreken een deftigen en godsaligen man, die jegenwoordelic met den mont niet meer spreken en kan, die seyde eens op dese gelegentheyt als hier volght.

Ick vermercke dat dickwils jonge lieden ende andere soo door een enckele onvoorsichtigheyt somtijts haere dingēe seer qualic

[p. XII]

beleyden, eñ jammerlick verwerren: welcke (soosy maer van haer meer-verstandighe vriendē eēweynig in tijts daer tegē gewaerschout waeren geweest) souden sulcx al ghereet verhoedet hebben; daer sy nu daer in verstrict sijnde, door geenderley raet of aen houdinge van vrienden, daer van konnen afgebracht worden (want van sulcke gelegentheyt vā saken spreken wy daer de menschen door haer eygen driften haer selven in verwerren en verstrict houden) daer uyt leere ic, dat oock selfs ander sins verstādige lieden dick wils daer in te kort blyven, dat sy niet in

[p. XIII]

tijts door hare waerschouwinge (immers in't gemeen) te verstaen en geven, dat de jonge lieden toch niets en woudē doē sonder raet, eñ goetvinden van vrienden, en dat sy de selve jonge lieden niet en gewennen soo verde op haer vernuftte vertrouwen, datse souden derven yet sonderlincx bestaē sonder aē hare vriendē haer voornemen en wat daer aen kleeft t'openbarē, op dat sy by sulcke mochten goeden raet erlangen. daerom neem ick voor my selvē daer toe te verkloeckē, en op alle gelegentheyt de jonge-lieden te waerschouwen hoesy haer in't gemeyn al hebbē

[p. XIV]

te dragen, want ick soude soo doende moghen veel onheyls daer door weeren.

Ghy siet dan benevens my, vrienden, datter bequamer tijt raet te plegé voor jonge lieden, eñ ooc andere té hoogsten dienstig is, en onder alle sorten vá raets-pleginge is die dourgaens de beste geacht geweest, diemē vā de stomme of de doodē (dat is vā de boeckē) ontfangt, de welcke sonder pluymstrijckē, sonder een-sydicheyt, en sonder aensien vā persoonen gewoon sijn rondelick te openen waer de saken op staen; het welc niet selden, ooc by de beste vrienden, so niet en geschiet. Onder dese stomme raets-liedē meyne ic, leser (nae mijn gering begrijp)

[p. XV]

dat dit jegenwordich werc (hoe kleyn het ooc is) de minste plaetse niet en behoort te verdienen, en ick stelle sulcx tot u eygē beproevinge. Dā jemant sal misschien mogen dencken dat dit werc (de wijle-het alleē schijnt te handele vā clagende maegden) geen mās-personen rakeñ, en dat het mits dien alleen vrysters ofte ongetroude joncvrouwen aengaet: maer neen, vriendē, dat en is de meyninge niet, en daer teghens staet te letten dat de klachten van maegden voor het meerendeel door de jong-mans werden veroorsaeckt, doch hoe verre de selve daer in schult hebben ofte niet, is vā naerder ondersoec kinge. Ondertusschen vintmen menig-mael dat de

[p. XVI]

eerste klagers wel de eerste gronden mochten geleyt hebbē tot de ongelegentheyt daer over de clach ten werden gedaen, hoe het immer wesē mach, jōcvrouwen en lōnge-liedē, dit werck raeckt u beyde gelijckelick, en niet-te-min y der in't by sonder.

Ende op dat V.E. sulcx met beter bequaemheyt doen mochtet, hebbe ic goet gevondē V.E. de ordre en stoffe vā dit werc in de volgende Tafelwel wil len voor oogen stellen, om in het corte te progen sien waer in de selve bestaet, en hoe ghy yēt, wat ghy wilt, lichtelick sult konnen vinden. Eygent het u liedē dā beyde met oordeel toe, en sijt gegroet van.

uwen gansch dienst willigen M. Havius.