Alle de werken. Deel 1

[p. 869]

Herder, alsje schapen scheert; siet dat ghyse niet en deert.
Boni pastoris est tondere pecus, non deglubere.

De Koningh spreeckt:

Wel, vrient, hoe gaeje dus te werck?

Ghy zijt te raeu, naer ick het merck,

Het schijnt niet datje scheeren wilt,

Maer datje wel ter keure vilt.

Ey, staeckt uw voor-stel, raeuwe gast!

Want dat en is u noyt belast:

Neen, neen, een herder van het vee,

Die hout het vil-mes in de scheê,

En is te vreden met de wol,

Al is sijn mande niet te vol;
En of hy schoon de kudde scheert,
Noch maeckt hy dat het niet en deert.

Een hovenier of groensel-man,

Indien hy recht het ambacht kan,
Snijt wel de bladers van het kruyt,
Maer treckt voor al geen wortel uyt;
Dus, soo ghy past op mijn gebiet,
Soo scheert het schaep, maer vilt het niet.

Nederl.

Wie de keers te diepe snuyt,

Blust wel licht haer luyster uyt.

Snijt soo het kruyt, dat het magh blijven groeyeu;

Snuyt ghy te hart, so moet de neuse bloeyen.

Men moet de schapen scheeren nae sy wolle hebben.

Lat.

Odi olitorem qui à radice olera exscindit.

Frans.

Apres raire il n'y a à tondre.

Ital.

Chi troppo munge, ne cava'1 sangue.

Zat.

Qui vult amari, languidâ regnet manu. Seneca Theb. vers. 659:

Invisa nunquam imperia retinentur din.

Zipsius in praefat. Politicor.

Praeestis hominibus, sed hominum cauaâ: nec domini modò & arbitri rerum, fed tutores & administri estis.

Mali improbique illi, qui in imperio non nisi imperium cogitant; superbi, desides, & qui se non civibus datos arbitrantur, sed sibi cives. Nam sicut sidera illa splendorem habent, sed ut usibus mortalium deserviant: sic vos dignitatem, sed cum munere officioque devinctam.

Hinc Micheas Propheta taxat acriter populi Proceres nomine Dei Opt. Max. in haec verba erumpens, Cap. 3. vers. 2. 3:

Ils ravissent la peau de ces gens icy de dessus eux, & leur chair de dessus leurs os.

Et ce qu'ils mangent, c'est la chair de mon peuple: & ont escorché leur peau de desfus eux, & ont cassé leurs os, & les ont mis par pieces comme en nn pot, & comme de la chair de la chaudiere. &c.

[p. 870]

Magre vliegen bijten scherp.

Terwijl een herder, op het velt,
Sijn jonge geyten over-telt,
En soeckt met yver over-al,
Tot dat hy vint het vol getal;
Soo was 't, dat hy een mensche vont
Gansch flaeu en totter doot gewont,
Gelijck hy aen der heyden lagh:
En als hy duysent vliegen sagh,
Die saten in dat versse bloet,
En werden even daer gevoet,
Soo kreegh hy deernis metten man,
En joeger al 't gedrochte van;
Dies meynt, dat hy hem gunste toont,
En dat sijn lijden wert verschoont:
Maer de gequetste, die het siet,
En acht dit vry sijn voordeel niet,
Maer riep'er hevigh tegen aen:
Ick bidde laet uw jagen staen,
Ick bidd', hou stille, lieve vrient!
Ghy doet toch dat my niet en dient:
De vliegen, die ghy ruymen doet,
Zijn nu versadight van het bloet,
En al wat in haer plaetse koomt,
Daer ben ick bijster voor beschroomt,
Want dat is uytter-maten graegh,
En dient my tot een nieuwe plaegh:
Dus, wat ick immer bidden magh,
Laet my slechts wesen soo ick plagh;
Want, als het immers wesen moet,
Een vette vliegh is eerst gevoedt.