Alle de werken. Deel 1

[p. 661]

Het schaep dient voor den dam geschut,
dat is voor al de jonckheyt nut.

De boer die roor de schapen stael spreeckt:

Terwijl ick ginder by mijn wijf,
In 't groene, nam mijn tijt-verdrijf,
Soo quamen dese schapen aen,
En dwaelden uyt de rechte baen;
Het scheen, sy wilden naer het zaet
Dat hier op desen acker staet;
Dies rees ick op, om heen te gaen,
En 't vee hier kort te houden staen;
Maer Trijn die sey: Het is geen noot;
En hielt my vast op haren schoot.
Sy sprack: Het is noch al te vroegh,
Het is dan immers tijts genoegh,
Het vee te drijven op de vlucht,
Wanneer het nadert tot de vrucht.
Maer ick, die weet hoe dat'et gaet,
En hoorde geensins haren raet.

Het schaep dient voor den dam gekeert,

Gelijck de daet ons dickmael leert;
Want komt het beest eens op het lant,
Dat schoon met vruchten is beplant,
Hoewel men dan al luyde krijt,
En oock het dier met stocken smijt,
Noch wil het uyt den velde niet,
Vermits het daer sijn gadingh siet;
En schoon het al ten besten gaet,
Noch doet'et niet als enckel quaet:
Het loopt, het springht, het pluckt, het eet,
Het geeft, al waer het komt, een beet;
Dies acht ick 't oude spreeck-woort nut:
Het schaep dient voor den dam geschut.

Soo nu misschien een jonge maeght

Hier van de rechte gronden vraeght,
En soeckt te weten met bescheyt,
Wat in de daet dit is geseyt,
En wat een boer of acker-man
Een hoofsche vrijster leeren kan?
Die stelle desen regel vast,
Dat Venus kint, die slimme gast,
De stoocker van de geyle min,
Niet licht en dient gelaten in;

[p. 662]

 

Maer dat men, van den eersten aen,

 

Sijn slim bejagh moet tegengaen;

 

Of anders, dat men naderhant

 

Te laet beklaeght den heeten brant.

 

Wel aen, ghy zijt dan oy' of ram,

 

Schut vry de schapen voor den dam.

Nederl.

Stuyt de min In haer begin.

Blust de voncke voor de vlam:

Schut de schapen voor den dam.

Doet raet voor 't quaet,

Eer 't verder gaet.

Kleyne vossen moet men vangen.

Groote dieven moet men hangen.

Versiet u, vrienden, voor den noot:

De rups dient in de pop gedoot.

Lat.

Dum novus est, coepto potius pugnemus amori;

Flamma recens parvâ sparsa recedit aquâ. Ovid.

Helleborum srustrà, cùm jam cutis aegra tumescit,
Poscentes videas; venienti occurrite morbo. Pers. Sal. 3.
Satius est initijs mederi, quam post causam vulueratam remedium quaerere. L. fin.

C. in quib. caus. rest. in integr. etc.

Ital.

Buona guardia schiva ria ventura.
Fin che 'l mal è srefco, bisogna rimediarvi.
- Quisquis in primo obstitit,
Repulitque amorem, tutus ac victor suit:
Qui blandiendo dulce nutrivit malum.
Serò recusat serre, quod subiit, jugum. Seneca. (Hippol.)
Capite vulpes parvulas. Delrio in Adag. Hebraic.

Ital.

S'occhio non mira

Il cuore non sospira.

Lat.

Sapientes agricolae locustarum semina pedibus obterunt.
Hortulani campe in ipsis folliculis resecant.

't Voorsz, spreeckwoort, als meest alle de andere, kan verder werden uytgebreyt, en tot veel andere saken gebruyckt, als by exempel, Syrach 18. 21. 22.

Spaert uwe boete niet, tot dat ghy kranck werdet, maer betert u dewijle ghy noch sondigen kont.

Vertreckt niet vroom te worden, ende en verbeyt niet de beteringhe uws levens, tot in den doot.