Alle de werken. Deel 1

[p. 337]

Wegh-wyser ten houwelick uyt den dool-hof der kalver-liefde.

Het los en dom gewoel dat jonge lieden plegen,
Is juyst gelijck een hof met duysent omme-wegen:

Een hof, een lustigh hof, en konstigh afgemaelt,

Een hof, een listigh hof, en daer een ieder dwaelt;

Een hof, een schoon prieel, daer alle tuynen bloeyen,
Maer des al niet-te-min oock suere fruyten groeyen;

Een hof, daer over al veel schoone rosen staen,

Maer diese plucken wil, die vint'er prickels aen;

Een hof, een rond begrijp, maer daer oock slimme treken
Geduerigh omme-gaen, en nimmermeer ontbreken;

Een hof, een warre-net, en daer men evenwel

Het dolen niet en acht als voor een aerdigh spel;

Een hof, een selsaem perck, daer ieder met verlangen
Sijn lusten onderhout met duysent omme-gangen;

Een hof, een rechte fuyck, een winckel van bedrogh,

Daer ieder over klaeght, en ieder blijft'er nogh;

Een hof, een diep geheym, dat niet en is te seggen,
En dat ick niet en weet met woorden uyt te leggen;

Een hof, dat niemant kent, dat niemant oyt en leert,

Als die eerst heeft gedoolt, en dan eens wederkeert;

Een hof, vol bitter soet, vol aengename lagen,
Een hof, vol bange vreught en duysent vreemde slagen,

Een hof, een noodigh mal, een hof, een wonder hof,

Een - hof maer 't is genoegh, mijn hooft dat draeyt'er of:

Hier koomt een vryer aen, onseker wat te maecken,
Hy weet niet in het perck, niet weder uyt te raecken,

Hy wil te rugge gaen, hy koomt'er dieper in,

Hy kijckt aen alle kant; - geen eynde, geen begin.

[p. 338]

 

Daer roept een jonghe maeght, met droefheyt overwonnen:

 

Wat heeft mijn weligh hert een malle daet begonnen!

 

Ick soeck, ick sucht, ick sorgh, ick sie geduerigh om,

 

Maer al om niet, eylaes! de wegh is al te krom.

 

Hier trotst een moedigh quant, en meynt'er in te komen,

 

Maer stracx is wederom sijn hope wegh genomen:

 

Al doet hy wat hy kan, al loopt hy wonder ras,

 

Hy vint hem wederom daer hy te voren was.

 

Daer staet een vlugge meyt, en meynt sy raeckt'er binnen,

 

Maer siet, sy moet terstont van nieuwen aen beginnen;

 

Sy wist (gelijck het scheen) waerop de spille draeyt,

 

En siet, van stonden aen soo was'et al bekayt;

 

Hier treet een jonge wulp, en doet sijn eerste gangen,

 

Hy soeckt maer enckel spel, en siet, hy wort gevangen;

 

Hy kwam daer hy het vont, oock eer dat hy het wist,

 

En seide binnens monts: ach, had ick eens gemist!

 

Daer komt een slechte duyf, en raeckt tot aen het eynde,

 

Maer vint'er evenwel geen vreught gelijck se meynde;

 

Dies staetse daer en siet, eylaes! 'ck en weet niet hoe,

 

En weder uyt te gaen, daer is geen middel toe.

 

Dan ginder koomt'er een die weet de rechte paden,

 

Maer vint noch evenwel het vinden ongeraden,

 

Hy doolt uit enckel lust en kiest de rechte baen,

 

Juyst als hy door het groen niet meer en weet te gaen.

 

Een ander staet en siet, en wil een weynigh rusten,

 

Maer siende groen gewas, soo krijght hy groene lusten:

 

Het fruyt is byster wrangh, hy slaet'er niet-te-min

 

Sijn bolle lippen op, sijn volle tanden in;

 

Hy snoeit al wat hy vint, en door het gulsigh eten

 

Soo is hem metter tijt sijn eerste wegh vergeten;

 

De sloir die met hem doet is even soo gestelt:

 

Sy voelt dat haer het lijf gelijck een blase swelt,

 

Sy is geweldigh quaps en moet geduerigh braken,

 

Sy weet de rauwe sucht niet weder quijt te raken;

 

Sy krucht den ganschen dagh, onseker watse voelt,

 

Vermits 'k en weet niet wat haer in de leden woelt!

 

De snoeper niet-te-min die krijght, te sijner schanden,

 

Een ongesonde maegh, en even stompe tanden;

 

Dat is van over-langh de straffe van de lust,

 

Die met onrijp gewas ontijdigh wort geblust;

 

Of schoon dan onse vraet is naderhant geseten,

 

Daer vrienden onder een de rijpe vruchten eten,

 

Het dient hem niet te min alleen tot enckel spijt,

 

Vermits sijn kranck gebit geen vaste spijs en lijt.

 

Ghy siet dan al het perck, en hoe het is gelegen,

 

Ghy siet'er schoon bedrogh, en hondert slimme wegen;

 

Ghy siet, hoe dat de jeught hier sonder einde dwaelt,

 

En wat een tuymel-geeft haer in de leden maelt;

 

Ghy siet, hoe malle waen, hoe schijn, en losse droomen

 

Hier swieren op het velt, en spelen in de boomen;

 

Ghy siet, hoe dat de mensch de slimme gangen mint,

 

En wonder groot vermaeck oock in het dolen vint;

 

Ghy siet, hoe dat het volck wort om en om getogen,

 

Ghy siet, hoe dat het oogh wort menighmael bedrogen;

 

Ghy siet, hoe wonder licht zich ieder een vergeet,

 

En hoe een snoeper vaert die wrange fruyten eet.

 

Noch wil ick evenwel geen jonge maeght beletten,

 

Haer voet ter rechter uur in desen hof te setten:

 

Genaeckt dan, soete jeught! maer, eerje verder gaet,

 

Laet tucht uw leytsman sijn, en reden uwen draet!