| |
| |
| |
| |
Nemo dolens patet libidini.
't Beswaert gemoet, geen min en voet.
Wanneer het huys vervalt, dan ruymen al de muysen,
Wanneer het lichaem sterft, dan vluchten al de luysen;
Wanneer de swacke muer daer heen begint te slaen,
De spinne scheyt'er af en kiest de ruyme baen.
Siet, waerder iemant treurt, en dat sijn krachten vallen,
Stracx heeft de bange ziel geen lusten om te mallen;
Het minnen heeft gedaen. Het dertel Venus kint
En vlieght maer, daer het vet voor sijnen fackel vint.
| |
Meughje niet geven, wegh sijn de neven.
Als ons van enckel vet de bolle leden swellen,
Dan voelen wy de vloo met hare met-gesellen;
Maer als'er iemant sterft of in benautheyt sucht,
Soo tijt, van stonden aen, het onkruyt op de vlucht.
Geluck en groot gevolgh, die hangen aen malkander,
Doch waer geen koren is, daer vint men geen kalander:
Hy, wien in sijn bedrijf de kanse niet en dient,
Is dickmael sonder gelt, en dickmael sonder vrient.
| |
1 Timoth. VI. 7.
Wy en hebben niet in de werelt gebracht, 't is openbaer dat wy daer niet en konnen uytdragen.
De spin tijt op de loop wanneer de mueren vallen,
Geen muys en hout'er huis ontrent de swacke wallen;
Soo haest als iemant sterft of naerdert tot de baer,
De luys soeckt ander vleysch, en laet den siecken daer.
Wanneer ons huerhuys valt, of dat de gronden beven,
Al wat ons liefde boot, dat gaet ons dan begeven:
Ach! 't vleesch is sonder troost en laet den geest bedroeft,
Wanneer de bange ziel den meesten troost behoeft.
| |
| |
Dat de muysen, door seker heymelijck ingeven van de nature, den val van de huysen, daer sy in zijn, konnen gewaer werden, verhalen de schrijvers eenen Melampum metter daet bevonden te hebben: want sieck te bedde liggende, en siende de muysen niet groote hoopen verhuysen, wert daer door beweeght mede paek en sack te maken, en van daer te vertrecken; ontgaende alsoo den val, die hem andersins, soo 't scheen, soude getroffen hebben. Wat'er van zy, des gedragen wy ons tot de waerheyt, genoegh zijnde dat wy by de gelijckenisse van de muysen, die wanckelbare en vervallige huysen mijden, afbeelden de vrientschappen van den gemeenen hoop des werelts, dewelcke op hope van voordeel begonnen wesende, terstont als 't anders gaet, gewoon zijn op te houden.
Goet maeckt veel vrienden, seyt Salomon Proverb. 10. 4., maer den armen wordt van zijne vrienden verlaten. Doch de sulcke en zijn den naem van vrienden niet weerdigh: want (gelijck Seneca seght) hy doet de weerdigheyt van de vrientschap te kort, die de selve maer in voorspoet en gebruyckt.
Des menschens uyterste onderscheyt des selfs vrienden. Tijdelijcke vreughden en 't geluck deses werelts handelen met ons, gelijck de Medecijnen met de siecken doen, die de selve, alsse beginnen te ziel braken, daer laten en gaen haers weeghs: daer nochtans de arme mensche, in die gestaltenisse, de meeste hulpe en troost van noode heeft.
Het welcke alsoo zijnde, wat gaet ons dan aen, om in dese nietige dingen soo gansch besichlijcken te woelen? Laet ons tot den Heere Christum ons toevlucht nemen en aen hem ousen tijt besteden: hy, èn als de pyne ons treffen sal op ons bedde, èn als de doot over ons woeden sal in onse verscheydinge, èn als de verrottinge ons overvallen sal in het graf, èn als Gods gramschap opbranden sal in het oordeel; - hy (segge ick) sal de zijne, overal en t' allerstont, by wesen, en de gewisse hant bieden.
Laet ons dan vrymoedelijck uytroepen met David in den Psalm 73. 25.: wanneer ick slechts u hebbe, soo en vrage ick niet naer hemel en aerde; wanneer my oock lijf en ziele versmachtede, soo zijt ghy doch, God, alle tijt mijns herten troost, en mijn deel.
| |
Cedit amor miseris.
Non petit exanimi de carne pediculus escam,
Morsibus haud vexat corpus inane pulex.
Et fugiunt mures, et aranea contrahit orbem,
Si qua ruinoso culmine tecta labant.
Flebilibus lasciva cafis Cytherea recedit,
Effugit è moesto lubrica flamma thoro.
Stulte Cupido jaces, ubi cor dolor anxius urit:
Ni valeant homines, stulte Cupido jaces.
| |
Ou n'est liesse, amour n'y presse.
L'aragne va fuiant de maison ruineuse,
Les pons de l'homme mort. Lors quant l'ame est piteuse,
Venus n'a nul pouvoir: au corps dessaict et las,
Le feu et jen d'amour ne s'y addressent pas.
| |
Viri infortunati procul amici.
Dum distenta cutis pinguedine, sanguine vena,
Sunt comites homini vermis et atra pulex:
At simul ac lentum mors congelat aegra cruorem,
Neuter adest; nec enim, quo soveatur, habet.
Blandus adulator nitido comes haeret amico,
Lenis honoratam dum vehit aura ratem:
Hunc videas, piceis cum sors tonat atra procellis,
In medio socium deseruisse mari.
| |
Aux pauvres gens, amys ny parents.
Les pous s'en vont de nous, prevoyants la ruine
De nostre corps; helas! nos gens font pauvre mine,
Quant le malheur nous prend, et laissent nostre huys:
Les malheureux par tout ont guere des amys.
| |
Mortalibus morientes destituimur.
Fila ruinosis abrumpit aranea tignis,
Omnis ab exanimi corpore vermis abit.
Nos miseros! homini quidquid, dum vivit, adhaeret,
Hoe hominem, simul ac mors venit atra, fugit.
Cessat honos, abeunt, qui te coluêre, sodales:
Cumque tuo finem funere munus habet:
Omnia mortc ruunt: cum res opis indiga nostra est
Hei mihi! tum vastus nil opis orbis habet.
| |
Eckclesiast. 5. 15. Comme il est sorty du ventre de sa mere il s'en retournera nud, s'en allant comme il est venu, et n'emportera rien de son travail, auquel il a employé ses mains.
Tous les souris s'en vont, quand l'edifice tombe,
Les pous nous vont quiter, quand on nons met en tombe,
He, monde! ton soulas s'envole, et n'est que vent;
Quant nous, plus que jamais, faut du sonlagement.
| |
Viri infortunati, procul amici.
Mures ruinam domus naturali quodam instinctu praenoscere, moxque solum vertere, re ipsa Melampum comperisse, et, ipsorum benesicio, salvum abiisse, memoriae proditum est. Cujus rei sides sit penes auctores.
Nobis satis est, similitudine à muribus desumpta, vulgarium amicitias lectori hic depictas exhibuisse, quas haud dubiè, cum spe quaestus ac emolumenti factae sint, usilitas commutata disso'vit, ut ait Arist.
Facile, ait idem, amicitia ob utilitatem comparata dirimitur, nam utile nou idem permanet, sed aliud alias efficitur: Ac ca ne nomine amicitiae quidem digna est, detrahit enim amicitiae majestatem fuam, qui illam parat ad bonos casus, ait Seneca: nam sincera sidei amici praecipuè in advesis rebus dignoscuntur, in quibus quidquid praestatur, totum à coustanti benevolentia prosiciscitur, ait Val. Max.
Divitiae, inquit Salomon, Proverb. cap. 19. 4., addunt amicos plurimos, à paupere autem et hi, quos habet, separantur.
lucan. Nulla sides unquam miseros elegit amicos.
plutarch. Museae in popinis non manent, si desit nidor: Et vulgares divitum amici non perseverant, si non sit utilitas.
| |
Mortalibus morientes destituimur.
Distinguit amicos extremitas. Saeculi gaudia ac terrena felicitas, eodem quo Medici modo, aegrum quum extrema patitur, ac mediâ morte jam natat, deserunt; quum tamen majori, quàm unquam, solatii subsidio, in isto temporis articulo, misero sit opus.
Ecquid igitur futilibus istis adhaeremus, aut inhaeremus? ad Christum nobis perfugium sit, ille et cum dolor uret in lectulo, et cum mors saeviet in agone, et cum putredo ingruet in sepulchro, et cum justitia Dei exercebitur in judicio, suis haud dubiè affuturus est.
Exclamemus igitur confidenter cum regio Vate, Psalm 73. 25.: Te cum habeam nil equidem moror coelum et terram; tametfi enim corpus ac animus deficiat mihi ac liquescat, tu nihilominus semper solatium ac portio mea, mi Deus!
| |
augfst. de natur. et grat.
Ubi sunt qui ambiebant currum potestatis? Ubi insuperabiles imperatores? Ubi sunt qui conventus disponebant et festa? Ubi equorum splendidi nutritores? Ubi nunc vestes et ornamenta peregrina? Ubi jocus et laetitia? Ubi exercituum duces? Ubi satrapae et tyranni? Nonne omnes pulvis et favilla? Nonne in paucis versibus eorum vitae patet memoria? Memento itaque naturae ne extollaris.
ovid. Non habet unde suum paupertas pascat amorem.
| |
sen. Oct.
Vis magna mentis, blandus atque animi calor
Amor est, juventâ gignitur, luxu, otio,
Nutritur inter laeta fortunae bona,
Quem si sovere atque alere desistas, cadit;
Brevique vires perdit extinetus suas.
|
|