| |
| |
| |
| |
Amor elegantiae pater.
Lieven doet leven.
Ick lagh als in het graf, ick was als doot geschreven,
Eer my uw soon en son, ô Venus! had genaeckt;
Zijn vleugels gaf uw soon, uw son gaf my het leven,
Dies ben ick van een romp een levend dier gemaeckt:
Ick, die verholen was, ben dapper opgesteken,
Ick, die in 't duyster lagh, vliegh om het helder licht;
Ick, die geen dier geleeck, ben geestigh opgestreken;
Sict, wat al wonders doet een lodderlijck gesicht!
| |
Komt niet tot iet, 't is elcx verdriet.
Soo haest de vuyle rups verlaet haer oude vellen,
Soo vlieghtse door het huys, en gaet de menschen quellen;
Sy wint haer in het bont of in een sijden kleet,
En doet tot aller tijt aen alle menschen leet.
Als iemant uyt den dreck ter eeren wert verheven,
Die weyt dan al te breet, een ieder dient te beven;
Hy pocht, hy graut, hy straft, hy spreeckt met groot gebiet:
Van kleyn tot groot gemaeckt, is alle mans verdriet.
| |
Openb. XXI. 5.
Siet ick maeck'et al nieu.
Een romp, geen dier gelijck, een maecksel sonder wesen,
Is tot het schoon verwelf des hemels opgeresen;
En dat maer in het stof, maer in het duyster, lagh,
Heeft nu geen ander vreught als in den hellen dagh.
Op, mijn gedachten, op! die na den hemel stijgen,
Die moeten over-al een ander wesen krijgen:
Wel aen dan, weerde ziel! verlaet den ouden mensch,
Dat is mijn eenigh wit, dat is mijns herten wensch.
| |
| |
Een lant (seyt Salomon, Proverb. 39. 21.) wert door driederley saken onrustigh, en het vierde en kan 't niet verdragen: een knecht wanneer hy Koninck wert, een sot wanneer hy broots te sat wert, een boose vrouwe wanneer die ten echte genomen wert, een dienstmaeght wauncer die haer vrouwen erfgenaem wert.
Men schrijft van Bucephalo, het peert van Alexander de Groote, dat het, als 't slecht en ongeciert uyt den stal quam, de stalknechten toeliet op hem te klimmen: maer als het felve met het konicklijck cieraet kostelijck omhangen was, en mocht'er niemant ontrent komen, als de Koninck selfs.
Dusdanigh is den aert byna van alle menschen: arm sijnde, zijn sy kleyn in haer oogen; maer soo haest sy wat beter vermogen, werden sy als onverdraeghelijck, en willen haer slechte vrienden niet kennen.
Ick hebbe wel eer twee luyden gekent, den eenen nam eenen bedelaer van de straet, en stelde hem over sijn saken: den anderen trouwde sijn meyssen, beyde om gewilligen en nederigen dienst van hun te trecken.
Wat was'et? de bedelaer sijnen buyck besorght hebbende, liet voorts fiolen sorgen, en soo haest hem de kruymen begosten te steecken, speelde hy dapperlijck de beest. Het meyssen des nachts de vrouw zijnde, en wilde voor al des daeghs het jonghwijf niet wesen; en steld' et soo aen, dat de goeden man sijn hooft kloude.
Soo iemant brenght een sloir ter eer,
Sy speelt de jusfrou al te seer.
Soo qualijck konnen geluck en matigheyt te samen woonen.
Eenige Godsalige mannen, beschryvende de sonderlinge uytnementheyt van een recht Christen, verklaren dat'er niet soo grooten onderscheyt en is tusschen een beest en een mensche, als'er is tusschen onsen verdorven aert, en een recht Christelijck en vernieuwt gemoet. Het welck alsoo zijnde, soo en is'et niet te verwonderen, dat wy dagelijcx soo ernstelijck werden aengemaent, door de gene die Godes woort uytdeelen, om dien ouden mensche, met sijnen geheelen aert en eygeuschappen, gansch en al te verleggen. Doet van u alle overtredinge (seyt de Propheet Ezechiël cap. 18. 33.) daer ghy mede overtreden hebt, maeckt u een nieu herte, en eenen nieuwen geest. Men hout dat de slaugen, nu verout zijnde, haer geheel en al uyt trecken; invoegen dat een reysende man het verworpen vel in sijnen wegh siende liggen, niet beter en weet, of hy en siet een geheele slange. In gelijcker voegen diende onsc oude huyt gansch en al afgestroopt, en de vernieuwinge in al ons doen en laten ingevoert te zijn. Dat het selve gansch beswaerlijck is, weten wy alle: maer het rijck der hemelen wert ingenomen by de geweldige. 't Is met de ware Christ-geloovigen alsoo gestelt, datse: ofte rouwe moeten dragen in een swart kleet; ofte vervolginge lijden in een roodt kleet; ofte verheerlijckt staen in een wit kleet. Wat leyt'er aen hoedanigh ons kleet hier zy, als ons maer hier namaels mach gewerden die witte kleedinge, duerende in der eeuwigheyt? Daer toe ons helpe de eeuwige en eenige God, door sijnen lieven Sone Jesum Christum in eeuwigheyt gepresen! Amen.
| |
Amor elegantiae pater.
Truncus iners aeruca jacct, vivumque cadaver:
Ut tarnen hanc Phoebi calsacit igne jubar,
Apparet nivea mos papilionis imago,
Et coelo, volucris jam nova, carpit iter.
Barbarus excolitur, sacies nitet altera rerum,
Ut gelidum slammis cor tepesecit amor.
Ergo Dioneae pectus rude trade magistrae,
Et fieri si vis ingeniosus, ama.
| |
Coeur sans flame, corps sans ame.
J'estois un troncq, n'ayant ni mouvement ni vie,
Me voila tout gaillart, par les yeus de m'amie!
Petit sils de Venns, ton feu m'a faict joli,
Jamais au vrai amant le coeur est endormi.
| |
Stultitiam patiuntur opes.
Quae nigris aeruca diu sult obsita pannis,
Ecce! novae sormam papilionis habet:
Qui prandebat olus vili modò vermis in horto,
Atria nune regum per laqueata volat;
Insestaque dapes, funaliaque ipsa lacessit,
Inque togis procerum sordida blatta cubat.
Ex humili sortuna jocans quem tollit in altum,
Omnibus elata fronte molestus abit.
| |
Il n'est orgueil, que de pauvre enrichy.
Ce papillon, estant n'a guere un ver de terre,
Aux vestemens royaux se maintenant enserre.
Jamais ne trouverez un si facheux humcur,
Que d'un petit galant monté en grand honneur.
| |
Ecce! nova omnia.
Truncus iners AEruca fuit, nune alba volueris
Ambrosium coeli carpere gandet iter:
Anteà vermis erat, mutatio quanta, videtis;
Corporis antiqui portio nulla manet.
Vestis, opes, habitus, convivia, soedera, mores,
Lingua, sodalitium, gaudia, luetus, amor,
Omnia sunt mutanda viris, quibus entheus ardor,
Terrenae decet hos faecis habere nihil.
| |
2 Corinth. 5. Soyez nouvelle creature.
Ce Papillon n'avoit jadis saçon de beste,
Mais montre maintenant des aisles, pieds, et teste,
Comme animal sormé, dressant son vol en haut.
Changer toi, ô Chrestien, de tout en tout il sant.
| |
Stultitiam patiuntur opes.
De Bucephalo, Alexandri Magni equo, memoriae proditum est, eum, cum nudus esset, equisonemen, nihil reluetando, admittere solitum; regiis verò phalaris ornatum, neminem, nisi regem ipsum, ferre voluisse: in reliquos saevuisse. Eodem modò plurimos hominum afflei, prudentiores notant. Plerumque videas soelicitatis ac moderationis dividunm contubernium esse, ait Valer. Difficilius est reperire virum, qui bona pulchre serat, quam qui mala: illa enim luxuriam et impotentiam multis, haec verò modevationem adserunt, ait Xenophon: pauci, qui multum vini serant; pauciores qui, dulci fortuna ebrii, non labantur. Magnae soelicitatis est, inquit Curtius, à soelicitate non vinci. Da mihi circumspectum virum, tamen inter multa obsequia fortunae, non satis cauta mortalitas. Novi ego duos, quorum alter mendicum in samulum, alter aucillam in uxorem sibi assumpserat, ut memoria seilicet benesicii magis obsequentes experiretur: falsus est. Ille, quod proprium mendicorum est, ventre curato, nihil curabat: illa protinus fit soetâ, sruculentior ursâ, at miser ille, dum
Ancillam voluit duecre, duxit heram.
Asperius nihil est humi i, cum surgit in altum.
Fortura nimis quem sovet, stultum sacit.
| |
Ecce! nova omnia.
Viri pii, dum hominis Christiani excellentiam describunt, non hominem tantum à bestia differre asserunt, quantum homo spiritualis à carnali. Id si verum est, quid mirum si Scriptura, et ejusdem administri indies tantopere nos admoneant, ut hominem istum veterem, totum et integrum, cum omnibus attributis ac qualitatibus, exuamus? Projicite à vobis omnes praevaricationes vestras, (inquit Exech. cap. 18. 33.) et facite vobis cor novum et spiritum novum. Serpentes, cum senectutem exunnt, cutem integram deglubere, meinoriae proditum est; adeò ut exuvias viator conspiciens, integrum sese serpentem videre existimet; idem sanè in nostri renovatione exigit Dens. Difficile ac durum id esse, quis non sateatur? At sane regnum coelorum vim patitur (ait Salvator), et violenti rapiunt issud. Tria tantummodò vestimentorum genera sunt piis, aut in veste nigra iis lugendum, aut in rubra persecutio toleranda, aut in nivea triumphus agendus. Nihil reserre putemus, cujus coloris sint vestes, quas hic gerimus; dummodò tandem veste nivea conspieni, in aeternum cum Christo gaudeamus. Annue, summe Deus!
2 Corinth. 5. 17. Si quis fit in Christo, nova fit creatura; vetera transierunt, ecce! nova sacta sunt omnia.
Ephes. 4. 21. Desponillez le vicil homme, quant à la conversation precedente, et soyez renouvellés en l'esprit, revestus du nouvel homme.
| |
phaedrus apud platon
Nec ullus adeò ignavus est, quem amor non inflammet ad virtutem, divinumque reddat; ut par utro fortissimo evadat; nam quod Homerus vim suroremque à Deo buibusdam heroibus inspiratum ait, hocamoribus efficit.
| |
philip. Beroal.
Tenustè Plautinus senex amorem Doum mundiciantem appel'at; eumque nitidis coloribus ait antecellere. Da mihi hominem incultum, ab amore cultissimus efficietur; da rusticanum, ab amore fiet ingeniosus: denique seguities onmis, somnus lethargious, marcor, squallor, incuria, ex amoris contubernio eliminatur.
Memini me legere lepidam descriptionem amantis Dominae suae propinquantis, quam ex Gallico quodem anctore hic adseribere visum:
Celuy, dit-il, qui voit de loin venir cello qu'il ayme, il redresse le collet de sa chemise, agence le bonnet sur la teste, retrouche ses moustaches, redresse son manteau sur les espaules, se léve sur la pointe de ses pieds, monstre un visage joyeus, et semble qu'il se renouvelle de tout, pour se rendre agreable aux yeux de sa dame.
| |
| |
| |
Op 't selve Beeldt, een anderen sin:
Dan. XII. 2.
Die onder der aerden liggen en slapen, sullen opwaken.
Als ons beschijnen sal die grooten dagh des Heeren,
Den boosen tot verdriet, de vromen t' sijner eeren;
Dan sal het van den slaep al worden opgeweckt,
Dat in het duyster graf te voren lagh gestreckt;
Dat maer een worrem scheen, in dit ellendigh leven,
Sal stijgen in de lucht en in der hooghte sweven; -
God Vader, God de Soon, en God de reyne Geest,
Maeckt tegen desen dagh ons herten onbevreest!
| |
AEternitas.
Cum suprema dies rutilo grassabitur igni,
Perque solum sparget sulmina, perque salum;
Protinus erumpet gelido pia turba sepulchro,
Et tolletur humo, quod modò vermis erat:
Hic, cui squallor iners, cui pallor in ore sedebat,
Veste micans inveâ conspiciendus erit.
Alma dies aptanda bonis, metuenda profanis,
O ades, et parvum suscipe Christe gregem!
| |
Job 19. 25. Dans ma chair je verray mon dieu.
Bien que je sois enclos en ceste sepulture,
Un jour m' esveillera, car ceste mort ne dure:
Un jour m'eslevera en haut de ces bas lieux,
Des aisles me donnant pour m'en voler aux cieux.
| |
AEternus non erit sopor.
Johan. 5. 28. Nolite mirari hoc, quia venit hora, in quâ omnes, qui in monumentis sunt, audient vocem filii Dei, et procedent, qui bona secerunt, in resurrectionem vitae: qui autem mala, in resurrectionem judicii.
| |
august. in Sach.
Resurgent sanctorum corpora sine ullo vitio, sine ullâ, deformitate, fine ullâ corruptione, in quibus quanta facilitas, quanta felicitas erit!
| |
Schonoeus ex d. hieronymo:
Seu vigilo intentus studiis, seu dormio; semper
Judicis aeterni nostras tuba personat aures.
FINIS.
|
|