| |
| |
| |
| |
Animos nil dirimit.
Liefde schiet pylen, over hondert mylen.
Al scheyt ons menighmael zee, rotsen, ende dalen,
Dat al noch even-wel en snijt ons niet van een;
Mijn geest komt even staegh ontrent de liefste dwalen,
De seylsteen en de min die hebben dat gemeen.
Want schoon de noortsche key is van het stael verscheyden,
En of een tusschen-schot verdeylt het lieve paer,
De steen en laet niet af, het yser om te leyden:
Hoe ver mijn lief verreyst, mijn hert is even daer.
| |
Hoe datmen 't deckt, het wert verweckt.
Wanneer des seylsteens kracht is in het stael getogen,
Soo wort'et metten steen aen alle kant bewogen;
En schoon al tusschen bey een schutsel is geset,
Noch baert de steen haer kracht en treckt het yser met.
Wat baet'et, ydel mensch, een quaet gemoet te decken?
God kan u schuldigh hert oock uyt het duyster trecken:
Wie voelt niet metter daet, dat hem de ziele drilt,
Oock daer hy is alleen, en daer hy niet en wilt?
| |
1 Johan. III. 9.
Die uyt godt geboren is en doet geen sonde, want zijn zaet blijft in hem.
De seylsteen en het stael zijn, op bedeckte gronden,
Beyd' onder een verplicht en over handt gebonden;
Al scheyt hen eenigh dingh, de geest die treckt'er in:
Geen scheytsel tusschen bey, en scheyt haer soete min.
Wat kan de werelt doen? - daer zijn bedeckte wegen
Waer door den hemel selfs komt over ons gesegen:
Weest vrolijck, vroom gemoet, noyt scheyt'er eenigh slot
Den geest van sijn begin, de ziel van haren God.
| |
| |
Is 't niet gantsch vreemt en selsaem dat een misdadige, wetende dat sijn rabauwerye ergens in een bosch oste op een heye, en mitsdien buyten de oogen van alle menschen, by hem is begaen geweest; - wetende dat het lichaem by hem vermoort, wel diep onder de aerde is geset; - wetende dat hy sijn gedachten in een besloten boesem draeght; - dat hy (segge ick) evenwel t'elckens op alle voorvallen sittert en beest, en byna op het ruysschen van elck blat het innerste van sijn gemoet voelt omme roeren, en groudelijck bewegen? Van waer komt dit? - ontwijsfelijck van niemant, als van de hant Godes selfs, aen de welcke eygen is door allerley beletselen henen te dringen, en het binnenste des menschelijcken gemoets rontsomme te koeren, en krachtelijek te beroeren. Soo haest (seyt de Keyser Justinianus) iemant voorgenomen heeft een schelmstuck aen te rechten, soo haest heeft hy alreede, in zijn eygen gomoet, zijn straffe beginnen te dragen:
Wie daer heeft een quaet gemoet,
Slaept hy, waeckt hy, wat by doet,
't Quade feyt, by hem begaen,
Komt gestadigh voor hem staen.
Een quaetdoender (seyt Seneca) kan somwijlen wel vry zijn, maer nimmermeer vrymoedigh. God is by en aen den handel en herten der menschen, en gelijck der Prinsen gedaente gedruckt is op het geldt, soo Godes beeldt in 's menschen gemoet:
Wanneer een mensch alleen vertreckt,
Of op sijn bedd' leyt uytgestreckt,
Dan wordt hy dickwils seer bevreest,
Want God die spreeckt met zijnen geest.
De ziele, alhoewel in den kercker deses lichaems besloten, alhoewel door menighvuldige bekommeringe, in den draystroom deses werelts, dagelijcx herwaerts en derwaerts gedreven, wert evenwel niet belet, nu en dan, in sich te gevoelen als een staeltjen van de eeuwighe gelucksaligheyt. Een gemoet verheerlijckt met den beelde Godes, is als een af-beelt en gelijckenisse van de eeuwigheyt.
De beginselen van de eeuwige welstant, oock in desen broosen lichame, gevoelt te mogen, ja te moeten werden, wert ons in den woorde Godes geuoeghsaem aengewesen: een iegelyck die de selve hier namaels wenscht te mogen smaecken, moet dan den eersten trap betreden, selfs hier in desen leven, rysende uyt de verdorventheyt der sonde, tot de vernieuwinge des levens in ware heyligheyt en gerechtigheyt, versoeninge met God, door Jesum Christum en vrede met sijn gewisse.
Die deel heeft (seyt Johanues Apoc. 20. 6.) in de eerste opstandige, in desen heeft de tweede doodt geen macht.
Heden (seyt Christus tot Sachaeum) is zaligheyt geworden desen huyse. Geluckige Sachaee! aen wien de mondt der waerheyt, selfs met den monde, saligheyt heeft verkondight: geluckigh zijnse, die nu door Christi Geest dit getuygenisse aen haren geest zijn gevoelende!
| |
Animos nil dirimit.
Tactus ut est magnete chalybs (licet assis utrumque
Separet) ad lapidis vertitur ora sui.
Ut semel affricuit, mihi blanda venena Cupido,
Totus ab occulto glutine, Phylli, trahor:
Non mare, non montes, non intervalla locorum,
Corpore se jungunt peetora nostra tuo:
Semper amans peregre est. Mea corda per omnia tecum,
Meque abeunte, abcunt: teque manente, manent.
| |
Amie, ame a l'amant.
Quant de l'aymant l'acier a pris la vive sorce,
Il est tousiours tiré par ceste douce amorce.
Depuis que s'est srotté mon coeur à ton amour,
Par tout que vais, Margot, me guides alentour.
| |
Amota movetur.
Ut tactus magnete suit (licet assis utrumque
Separet) in gyrum slectitur usque chalybs.
Nec Deus est, fateor, nec habet mens conscia mimen,
Huic tamen aethereae portio mentis inest.
Hanc aliquis caecas pro tempore condat in umbras,
Qui penitus possit tollere, nullus erit.
Peetora nostra chalybs, divina potentia magnes:
Stare loco nescit mens, agitante Deo.
| |
Cacher ne sert.
L'aimant est Dieu, l'acier de nous la conscience
Laquelle n'est pas Dieu, mais du ciel la semence:
Empesche qui voudra son cours pour quelque temps,
Dieu la tire au travers de tous empeschemeus.
| |
Omnia spiritui pervia.
Ut semel impertit chalybi sua munera magnes,
Cum magnete suo se movet usque magnes,
Haud objecta moram saciunt huic ligna metallo,
Ne sese lapidis vertat ad ora sui.
Cum semel est imbuta Deo gens coelitus acto,
Inque suâ Christi symbola mente gerit,
Se, licet opponat vasto cacodaemon hiatu,
Se sacrata, Deo corda movente, movent.
| |
Rom. 8. 34. Qui nous separera de la dilection de christ?
Le for touché d'aymant se tourne avee sa pierre,
Bien que, soit loin de là, bien que prison l'enserre.
Qui est marqué de Dieu et porte nu coeur la soi,
Ne quite la vertu, par peine ni esmoi.
| |
Amota movetur.
Quid hoe monstri est? seit nocens sacinus in solitudine, semotis arbitris, in solum aliquem à se commissum: seit cadaver hominis à se oceiti alta terra obrutum, seit animum multis simulationum iuvolueris ab oculis humanis remotum; et eere! tremit tamen, angitur, pallescit; et conseientia mentem anxiam vaslat. Unde hoe? à Deo, inquam, à Deo est, cui peculiare, obstacula removere, mentem movere. Egregiè Imperator in l. uit. C. ad l. Majest.: ex quo sceleratissimum qui consilium cepit, exinde quodamniodò sua meute punitus esi;
Continuò templum, ac violati numinis aras,
Et quod praecipuis mentem sudoribus urget,
Te videt in somuis..........
Mala conscientia tuta est aliquando, secura nunquam, ait Seneca. Interest, imò inest, non actionibus modò hominum, sed et animis Deus; et, ut numisma impressam habet principis imaginem; ita homo Dei: eaque, si uspiam, certè in conscieutiis hominum quàm maximè elucet.
En animum ac mentem! cum quâ Dii noete loquuntur.
tertullianus: Conscientia potest adumbrari, quia non est Deus; extingui non potest, quia à Deo est.
| |
senec. Epist. 96.
Quid podest recondere se, et oculos hominum auresque vitare? bona conscientia turbam advocat, mala autem et solitudine anxia est.
| |
Omnia spiritui pervia.
Anima (licet corporis ergastulis inelusa, licet vario tempestatum aestn, in hoe mundi Euripo, indies ciremnacta) nunquam tanto mortalitatis corpore obruitur, quin in eam irrepat nonnunquam, imò irrumpat aeternae felicitatis aliquis radius. Anima sanè Dei imagine insiguita, similitudo quaedam est; et imago aeternitatis, sempiterna quippe illa et numquam desutura coeli gaudia, etiam in sragili hoc corpusculo praelibare nos posse, imo et debere, clara divini verbi elogia evincunt. Quicunque enim aetrnae selicitatis praemia desiderat, huic primus ejus gradus etiam hic calcandus est; cque peccati sordibus ad animi puritatem, vitae renovationem, reconciliationem cum Deo, ac eouseientiae pacem ctiam in hac vita transeundum est. Quicunque enim habet partem (ut Johan. Apos. 20. 4.) in resurrectione primâ, in hoc secunda mors non habet potestatem. Hoe ipso die, inquit Christus ad Sachaeum, salus huic domui contigit. Felieem te, Sachaee! cui Salvator praesens praefenti veridico ore salutem asservit. Feliees onines! quorum spiritibus Spiritus Christi idem dietat.
| |
tertullian. ad martyr.
Etsi corpus ineluditur, etsi caro detinetur in carcere, omnia spiritui patent. Vagare spiritu, spaciare spiritu, non stadia opaca, non porticus longas proponas tibi, sed illam viam, quae ad Deum ducit. Quoties cam deambulaveris, toties in carcere non eris. Nihil erus sentit in nervo, quam animus in coelo est. Totum hominem animus eircumsert, et, quo vult, transfert.
| |
lucret. lib. 4.
Nam si absit, quod ames, praesto simulaera tamen sunt.
Illius et nomen dulcc obversatur ad aures.
Virg. 4. AEneid., de Didone et AEnea loquens:
Illum absens absentem auditque videtque.
| |
eras. Apoph. lib. 5.
Cato amantis animum dicebat in alieno corpore vivere, id quod hodie quoque celebratur. Animam illie potiorem esse ubi amat, quam ubi animat.
|
|