|
| |
| |
| |
| |
Jam plenis nubilis annis.
Van twee een, van eene twee.
Ey laet doch, oude stam, uw spruytjen met my paren,
Het sal, van nu voort-aen, ontrent my beter varen
Als aen uw dorren tronck: het buyght na mijnen schoot,
En 't heest van uwe schors geen pap of sap van noot:
Ick bidde, scheyt'er af, en schroomt'et niet te wagen,
Het sal in korter stont bequame vruchten dragen.
Mijn dunckt, ghy staet het toe; wel, hebt dan grooten danck,
Wy twee zijn nu maer een, en dat ons leven lanck.
| |
Heeft s' een man, soo scheyts'er van.
Ick heb een teere spruyt tot mynen schoot getogen,
Ick ben tot haer geneyght, en sy tot my gebogen;
Dies zijn wy t' samen een, en niet en schort'er meer,
Als van den ouden boom te scheyden metter eer:
Ick spreke met verlof: ô stam van hooge jaren!
Laet doch tot mijn gebruyck dit jeughdigh tackjen varen,
Het weet van nu voortaen, het kent een naerder vrient;
Dus weet, dat jonck en oudt niet langh te samen dient.
| |
Matth. XIX. 7.
Hierom sal de mensche vader en moeder verlaten en den wijve aenhangen, en die twee sullen een vleesch wesen.
Teer spruytjen, jeughdigh hout, ick bidde weest te vreden
Van desen ouden tronck te worden afgesneden;
Siet hier een groene stam, daer uwe gulle jeught
Sal hebben meerder vrucht, en even grooter vreught.
Ghy, die nu zijt gevrijt, begint een ander leven,
Ghy sult nu door de lucht met eygen tacken sweven;
Geheel uws vaders huys dat is uw man alleen,
Ghy maeckt een ganschen staet, oock met u lieve tween.
| |
| |
Of al schoon de bruyloft-feest gehouden is, en dat de bruyt haer morgengave ontfangen heeft, evenwel nochtans soo schijnt het, als of de nieuwgehoude ietwes noch ontbrake, soo lange de bruyt van haer ouders niet gescheyden en in des bruydegoms huyshoudinge niet overgegaen en is.
Want, gelijck de quellijcke ouderdom der jonge luyden soetigheden en sottigheden niet wel en kan verdragen, soo en is 't niet vreemt, dat de gelieveren haer hof liever op haer eygen hant soecken te houden. Veel wijse luyden oordeelden sulex, uyt goede huyselijcke bedenckingen, oock verre het beste te zijn; op dat de selve in het huwelijck getreden zijnde, van den beginne aen, de hant aen den ploegh souden leeren slaen, en poot aen (soo men seyt) souden leeren spelen. Siet van dit Macrob. 1 Satur. cap. 15.
Soo uw dochter desc dagen,
Is geworden iemants vrou,
Wilt u niet te seer beklagen,
Soo uw swager komt gewagen,
Dat hy wel verhuysen wou.
Laet de nieu-gehoude teeren
Op haer eygen kost, en dis;
Dat is doch al haer begeeren,
En sy sullen rasscher leeren
Wat den aert van 't huwlijck is.
't Is een leersame en geen onvermakelijcke bedenckinge, die eenige nemen nyt de gelijckenisse van 't avontmael, van Christo vermelt Luc. 14. 16; alwaer, soo wanneer de knechten uytgingen om de genoodde te roepen, de eerste, brengende reden by van niet te konnen komen, seyt een acker gekocht te hebben, en dien te moeten gaen besichtigen: de tweede verklaert kooper bedegen te zijn van vijf jock ossen, en de selve te moeten gaen beproeven: voegende beyde een bede by haere redenen, seggende: ick bidde u doet mijn outschult. De derde, sprekende met een grove stemme, en vry wat stouter, seyt ront uyt: ick hebbe een wijf getrout, en daerom en kan ick niet komen. Als vasthoudende dat een wijf te trouwen een saecke is van soodanigen voorrecht, dat men om der selve wille, sonder tegenseggen, seer wel vermach alle andere saken aen d'een zyde te stellen. Voorwaer als wy sien, dat God beveelt een teere maget beyde vader en moeder te verlaten, en eenen vreemden man aen te hangen, moet men niet bekennen dat hy 't selve voor alderley vrientschappen stelt? Ick sal, met verlof van den leser, hier by voegen 't gene Hector hier van by Homerum spreeckt:
Ick weet dat Troyen, haest en ras,
Niet zijn en sal als gruys en as:
Ick weet oock, dat mijn vader sal
Haest komen tot een droeve val;
En dat mijn broeders lief en weert
Verslinden sal des vyants sweert.
Maer noch mijn vader, noch sijn schat,
Noch ghy, ô Troyen, schoone stadt!
Perst my soo hart aen mijn gemoet,
Als ghy, mijn weerde huysvrou doet.
| |
Jam plenis nubilis annis.
Hunc precor, ô longo venerabilis arbor ab aevo,
Corpore da ramum tollere posse tuo:
Cernis, ut inclinans caput in mea vota feratur,
Utque meo jaceat sareina grata sinu.
Me duce, mox poterit teneros producere foetus,
Me duce, nil suceis indiget illa tuis.
Vicimus, o mea lux, fuimus duo, jam sumus unum:
Quodque unum nune eft, mox duo rursus erit,
| |
Mariez moy bien tost, mariez.
Vieil troncq, ô laisse à moi ta jeune branche suivre,
Elle aimera plustost doresnavant à vivre
Dejoincte de ton corps; n'en aye plus de soin,
Il luy faut un mari, d'un pere n'a besoin.
| |
Uxor in mariti domicilium transeat.
Cingat iô myrtus, tegat ô, men tempora laurus!
En! cubat in nostro dulcis amica sinu:
Illa meo tandem cum pectore pectova junxit,
Eque meo gremio pignus amoris habet.
Aspice! quae caris comes usque parentibus haesit,
Jam patriâ mecum vellet abire domo:
Da veniam genitrix; alii placuêre penates,
Non bene cum senibus laeta juventa manet.
| |
Jeunes gens, a leur despens.
Voici! ces deux sont un; dont ceste jeune branche,
Desjà de son troncq vieil voudroit bien estre tranche;
Gens d'âge sont chagrins, le jeune coeur gaillard:
Il faut à chacun d'eux laisser leur cas apart.
| |
Natam rapis, o hymenaee, parenti.
Ramulus adjuncta dum ducit ab arbore suceos,
Jam procul à trunco vellet abesse suo.
Ex animo caros deponere disce parentes,
Quae socio recubas juncta puella viro:
Non oculis genitor, non matris oberret imago,
Solaque legitimi sit tibi cura thori:
Nomina tot tibi cara dabit cumulata maritus,
Hie pater, hie genitrix, hie tibi frater erit.
| |
Pseaum. 45. 11. Escoute fille et considere: Excline ton oreille, et oublie ton peuple et la maison de ton pere.
Va t'en, gentil rameau, prens congé de ta mere,
Pour snivre ton mari; va, fai lui bonne chère
Tant du corps que du coeur. Quant on est marié,
Laisser la ses parens n'est pas impieté.
| |
Sit nupta mariti.
Tametsi et nuptialis festivitas intervenerit et factum sit quod novae nuptae fieri solet, aliquid nihilominus deesse sibi novi conjuges putant, quanidiu è laribus paternis in domum sponsi nova nupta deducta non sit, ibique, qued veteres dicebant, dominium inceperit. Mulierem enim, nisi domo patris exiverit, in mariti potestatem non venire multis creditum est; idque apud plurimas patiohes ita observari, testatur Cypraeus, tract. de spons. cap. 5. Cum verò plerumque juveniles blanditias recens conjugatorum aegrè serant morosi senes, non mirum est, si ad plenam matrimonii quasi possessionem maritus novus aspiret et uxorem (ipsa minimè repugnante) à parentibus vindicet, inque domicilium suum transserat. Cui si fortè repugnent, ut fieri solet, novae nuptae parentes, lepidè pro sese hunc juris textnm inducet: Arbor eruta, et in alio fundo posita, ubi coaluit, agro cedit: nam credibile est, alio terrae alimento aliam factam. I. sed si meis tabulis. vers. arbor. ff. de adquir. rer. domin.
| |
macrob. 1 Saturn. cap. 15.
Primus dies, inquit, nuptiarum reverentiae datur, postridie autem nuptam in domo viri dominium incipere oportet.
| |
beust. de Matr. cap. 66.
Maritus potest de jure uxorem suam, quae sit alibi quàm in domo sua, vindicare, et ad hoe officium judicis implorare.
| |
Le procerbe fraxcois dit:
| |
Natam rapis o hymenaee parenti.
Nec insulsa, nec prorsus inutilis est observatio, quam quidam desumunt ex modo excusandi, quo (Luc. 14. 16.) utuntur ii, qui ad eoenam vocati, ad diem dictum venire detrectant. Primus eorum, rationes absentiae allegans: villam, inquit, emi, in istius ego possessionem mittendus jam nunc abeo, utque apud herum tuum eo nomine me excuses precor. Alter: juga boum quinque (inquit) empta sunt mihi, periculum de iis facturus decedo, id ne Dominus tuus aegrè ferat, meis verbis rogabis. Tertius cousidentior perorans et non excusatione (ut videtur), sed justâ desensione nisus: uxorem, inquit, duxi, eâque de causa non possum venire. Actum matrimonii tantum privilegii habere innuene, ut vel solâ sacti allegatione satis superque purgatum se existimet. Magna sanè matrimonii efficacia est, in quo conjuges, vel Deo auctore, parentibus fese mutuò praeponunt. Graphicè apud Homerum Hector:
Haud equidem dubito, quin concidet Ilion ingens,
Et Priamus, Priamique ruet gens armipotentis;
Sed mihi nec populi, nec carae cura parentis,
Nec Priami regis tantum praecordia rodit,
Quam me cura tui, conjux carissima, vexat.
Est sanè intimum amicitiae genus, castus thorns.
Ephes. 5. 28. et sequ. Viri debent diligere uxores suas, ut corpora sua; propter hoc relinquet homo patrem et matrem suam, et adhaerebit uxori suae, et erunt duo in carne unâ.
| |
horar. 1. Car. 13.
Foelices ter, et amplius,
Quos irrupta tenet copula; uec malis
Supremâ citius solvet Amor die.
|
|
Auteursrechtvrij
