|
| |
| |
| |
| |
Furentem quid delubra juvant.
Is 't wijs, is 't mal, 't Liep boven al.
Een vryer gingh te kerck, om God te mogen dancken
Van dat hy was geraeckt uyt alle minne-rancken;
Maer siet, hem komt te moet fijn lieve vyandin,
Die blies hem even daer sijn eerste wesen in:
Sy gaf hem maer een lonck, daer gingh de Godsdienst henen;
Sy gaf hem maer een lach, sijn yver is verdwenen:
De Sim vergeet de maet, en pleeght haer oudt gebaer,
Als sy haer eersten wensch, de noten, wort gewaer.
| |
Al setm' een puyt hoogh op een stoel,
Sy springt al weder na de poel.
Al gaet de baviaen met opgerechte leden
Juyst op de rechte maet, en als een mensche treden,
Hy des al niet-te-min tijt haestigh op de loop,
Al wort'er maer een noot geslingert in den hoop:
't Is al om niet gepooght een seugh te willen eeren,
Sy wil doch wederom tot haren modder keeren;
Al wort een lichtekoy oock tot een echte vrou,
Noch kijckt het oude mal by wijlen uyt de mou.
| |
II Corint. XI. 14.
Dewijle de satan verandert wort in een engel des lichts, soo en is 't dan geen wonder, dat sijne dienaers verandert worden als dienaers der gerechtigheyt, der welcker eynde sal wesen na haer wercken.
De sim gingh op de maet, zy hadde leeren springen,
Sy trat gelijck een mensch, het schenen moye dingen;
Maer alsse noten sagh geslingert in den griel,
Soo was 't, dat flucx het beest ter aerden neder viel.
Dus gaet'et met het volck, dat, niet op ware gronden,
Maer uyt gewoont alleen, is aen de deught gebonden;
Want komt'er maer een schijn van eenigh kleyn gewin,
De tucht en haer gevolgh is flucx haer uyt den sin.
| |
| |
Die haer werck maken van de Prinssen voor te schrijven, wat voor dienaers de selve ontrent haer behooren te gebruycken, meynen dat men niet dan goede en van de goede gekomen, daer toe behoort te vorderen: oordeelende dat 'et natuerlijck is, dat 'er vrome van vrome herkomen; en dat 'et een teycken is van een laegh en onvorstelijck gemoet, slecht en geringh volcksken ontrent sich te lijden. 't En moet geen grootmoedigh Prinsse wesen, die een hoop vrygelaten slaven groot maeckt, seyt Plinius. En waerom dat? Groote staten en veranderen niemants geslachte; een ingeboren aert en wert nimmermeer door eer-ampten wegh genomen, de vilsigheyt sal altijt hier of daer, selfs dickwils als 'er meest eer te kavelen sal sijn, ergens uytpuylen en haer laten sien; want schoon ghy een esel met een leeuwenhuyt, wel ter keure, om en om pooght te bedecken, hoe behendelijck ghy dat oock sult meynen te doen, soo sald'er noch wel hier of daer een esels oore uytkijcken.
De Poëten verhalen ons, dat Hippomenes de snelle Atalanta, hem nu by naest voorby geloopen sijnde, met het uytwerpen van eenen gulden appel, soo heeft weten te verlocken, dat sy, haren loop stremmende om dien op te grijpen, eyndelijck in de loopbane is verwonnen gebleven. Diergelijcken treck wert ons menighmael gefpeelt van onsen erf-vyant den Duyvel; want soo wanncer hy gewaer wert dat'er iemant sich heeft opgeschort, ofte sijne voeten opgeheven, om te trachten na de mate van een beter leven; soo weet hy terstont ons eenigen gulden appel van eere, rijckdom, of diergelijcke lockaes voor te stellen, om ons daer mede uyt den rechten wegh te trecken, en alsoo in ons goet voornemen te vertragen. De jagers hebben een gewoonte (alsse jonge tygers nyt haer holen gerooft hebben, en van de oude in groote snelheyt werden naer gevolght, ontsiende den rasenden yver van 't vinnige gedierte), dat sy een van de selve jongen laten vallen: het welcke het beest vindende, neemt het op, laet af van haer na te jagen, en draeght 'et weder in den nest: en middelertijt ontkomen de jagers met de reste. Even soo gaet'et met ons toe: 't schijnt somwijlen dat wy sijn uytgegaen om met vieriger herten te loopen den wegh onser saligheyt; maer soo ons middelertijt iet, den vleesche aengenaem, by onsen vyandt wert voorgeworpen, wy nemen 't op, en jagen niet vorder, maer kruypen wederom als in onse oude holen. Hier voor staet te wachten, en staegh in gedachtenisse te houden, dat'et eerlijck is wel te beginnen, maer beerlijck wel te eyndigen.
| |
......... Furentem
quid delubra juvant?
Jane, Deo grates actum cum nuper abires,
Laxa sorent paphio quod tua colla jugo,
Forte Tryphoena tibi medio venit obvia templo,
Dumque venit, dulci risus ab ore fluit.
Da veniam pietas, Dominae succumbimus, inquis,
Relligionis amor, victus amore, jacet.
Non aliter gestu saltare parata decoro,
Fertur in objectas simia stulta nuces.
| |
Voila de mes devotions.
Robin gueri d'amour à Dien va rendre grace,
La veuë de son seu ce bon dessein efface:
Le Singe va quiter le bal, pour peu de noix,
L'amour montant au coeur, devotion n'a poix.
| |
Semper in antiquum sordida corda ruunt.
Simius è silvis mediam perductus in urbem,
Ad cytharam choreas ducere doctus erat:
Jamque salit, comitefque simul, spectante popello,
In medio sparsae cum cecidêre nuces;
Ille videns quod amat, frustra indignante magistro,
In sua vota ruit, deseruitque chormn.
Nequidquam viles animae tolluntur in altum.
Simia, quidquid agas, simia semper erit.
| |
Au vilain, honneur en vain.
Le Singe an lieu d'aller au bal et la cadence,
Courir apres des noix se vilement avance,
Fay grand, tant que voudrez, un gucux ou vil cocquin,
Il panchera tousiours à son premier chemin.
| |
O curvae in terras animae!
Dum salit ad numeros, erectaque corpora tollit
Simius, hunc aliquis jam negat esse seram.
Forte nuces alius medium projecit in agmen,
Vidit et in praedam bestia stulta ruit,
Nil hominis retinens. Quibus, assuetudine tantum,
Futilis in vano perstrepit ore sides,
His, modici dum spes affulgeas ulla lucelli,
Excidit, hen! fluxae relligionis amor.
| |
Hebr. 12. 16. Que nul ne soit paillard ou profane comme esau, qui pour une viande vendit son droict l'ainesse.
Le Singe va au bal, portant en hant la teste,
Mais, pour cueillir des noix, se va courber en leste.
Qui leur devotions ne sont que pour le train,
Les quitent, aussi tost qu'ils ont espoir de gain.
| |
Usque recurret.
Ii, quibus de administris principi eligendis diligens tractatus est, inter caetera, bonos bonis prognatos, honestaque familiâ oriundos praecipuè assumendos inculcant. Fortes quippe fortibus creari, melioresque melioribus propagari, secundum naturam putant: Animi vilis in virò principe indicium esse, viles sibi adhibere, inclamant.
Magnos libertos certissimum non magni Principis argumentum esse, considenter pronuntiat Plinius.
Quid ita? quia sortuna, ut inquit ille, non mutat genus, et difficile omnino insitam homini naturam honoribus superare. Erepent, imò erumpent haud dubiè etiam in mediis saepe splendoribus agnatae aut innatae sordes, et identidem aliquâ parte sese exeret plebeja humilitas.
Asellum, licet exuviis leonis bestiam hine inde diligenter obducas, nunquam tam exactè velabis, quin alibi identidem emergant infames anriculae. Bene ergo Poëta:
Naturam expellas surcâ tamen usque recurret,
Et mala perrumpet vestigia victrix.
Natura omnibus doctrinis imperat.
| |
O curvae in terras animae!
Atalantam, magnae pernicitatis virginem, in medio cursus certamine, magno conatu ad metam properantem, aurei mali jactu remoratam suisse ab Hippomene, tradunt Poètae. Eodem ferè calliditatis genere miseros non rarò mortales supplantat vaser ac verlipeliis humani generis adversarius, quoties aliquem accinctum jam, ac ad vitae melioris metam propcrantem alibi conspicit. Protinus enim, objecto aliquo malo aurco, id est, oblato sive divitiarum splendore, sive honorum gloriâ, sive alio illecebrarum genere, curvas in terram animas de selici statu deturbat et ad vetera ac obsoleta retrahit. Tigridis impetum, uno soetuum objecto, frangit venator et belluam ad antrum, unde prodierat, remittit: idem nobis non rarò usu venit. Saepe rerum fluxarum abdicationem, coelestium amorem, ac desiderium animo coneipimus; at vix sacer iste suror in cursu est, cum ilicò, nescio quid, quod blandiatur, nobis objicit Diabolus, quo veluti nobis ipsis erepti, in antiquum relabimur. Caveamus et meminerimus, bené incipere egregium, benè desinere regium esse.
Job. 8. 20. Gaudium hypocritae ad instar puncti: si ascenderit usque ad coelum quasi sterquilinium, in fine perditur, et qui eum viderant, dicent; ubi est?
Matth. 6. 33. Cherche premierement le regne de Dieu et sa justice, et tontes ees choses vous seront baillées par deasus.
Regnumque tantum minimus in superos habet.
| |
ovid. de Rem. lib. 2.
Forte aderam juveni, dominam lectica tenebat,
Horrebant saesvis omnia verba minis;
Jamque vadaturus, lecticâ prodcat, inquit,
Prodierat; visâ conjuge mutus erat;
Et manus et manibus duplices cecidere tabellae,
Fertur in amplexus, atque ita, vincis, ait.
|
|
Auteursrechtvrij
