| |
| |
| |
| |
Non intrandum, aut penetrandum.
Die 't spel niet kan, die blijft'er van.
De webben, die de spin gewoon is uyt te setten,
Zijn van gelijcken aert met Venus warre-netten;
Al wat daer omme gaet, dat siet men in de min:
De bie die vlieght'er deur, de mugge blijft'er in.
Leert, jonge lieden, leert door Venus garen breken:
Daer blijft maer kleyn gespuys in spinne-webben steken;
En laet u vryen geest niet binden als een mugh,
Of breeckter deur met kracht, òf keert met kunst te rugh.
| |
Te wyden net, is staegh ontset,
Wanneer een grage spin ontsluyt haer broose netten,
En gaetse voor een deur of voor een venster setten,
Hier vlieght een horsel in, en daer een vogel deur,
En elders raeght de meyt en opent grooter scheur;
Siet, daer is dan het tuygh aen alle kant gereten,
Soo dat de vliegen selfs ontkomen door de spleten.
Gesellen, soo ghy wenscht van druck te zijn bevrijt,
Gebruyckt een matigh net, en spant'et niet te wijt.
| |
II Timoth. II. 26.
Dat sy van de banden des duyvels ontgaende, ontwaken tot sijnen wille.
De netten van de spin, die in de vensters hangen,
En konnen maer alleen de kleyne muggen vangen:
De wespe met de bie, en al wat hooger sweeft,
Maeckt dat het broose raegh op hen geen vat en heeft.
Wat kan een moedigh hert sijn goeden wegh beletten?
Al wat de werelt spint en zijn maer boose netten.
En acht, ô weerde ziel! en acht geen losse waen,
De wint verstroyt het kaf, maer niet het wichtigh graen.
| |
| |
Van rijckdommen (seyt Apulejus) moet men oordeelen als van kleederen, en voor beter houden die ons recht wel passen, als die, te groot zijnde, ons wijt en sloffigh om 't lijf hangen. 't Betaemt een groot gemoet (seyt Seneca) groote dingen te versmaden, en liever te verkiesen dat middelmatigh is, als dat te veel is: 't eerste is handsaem en nut, het ander is onschickelijck door sijn grootte. Door te gulsighe veylheyt wert het groen koren legerigh, en het kan niet rijpen. Door gewichte van vruchten scheuren de boomen. 't Gaet even soo mette gemoederen der menschen: onmatigen voorspoet is oorsaeck van haer qualijck varen, sulcx dat sy niet alleenlijck aen haer selven, maer oock aen anderen hinderlijck werden; niet ongelijck zijnde de beelden, die den eenen of den anderen onverstandigen ambachtsman op een al te grooten voet gestelt heeft, waer door haer kleynte des te meer uytmuyt.
't Is seker, dat kleyne verstanden, tot groote ampten gevordert, dies te meer haer onverstant aen den dagh brengen. 't Is een slecht schipper, die 't zeyl in voorwint soo seer nytgeviert heeft, dat hy 't selve, als het noot doet, niet een reefjen en kan inswichten.
Dat het leven van een Christen mensche is als een deurganck, de mensche selfs als een reysende man, wert ons in Godes woort duydelijck geleert. Wy en hebben hier geen blyvende stede, maer wy verwachten een andere, seyt de Apostel. 't Is dan dapperheyt op desen wegh staegh aen te treden: 't is onachtsaemheyt ergens te blyven leuteren. Het Christelijck gemoet heeft lust in beweginge, oock selfs in dat eenige over-een-komste met den hemel hebbende. Men houdt, dat in Scythia menschen zijn, die, nergens een vaste woonplaetse stellende, gestaegh huys en huysraet op een wagen herwaerts en derwaerts ommevoeren. Iet sulcx betaemt voor al een Christelijck gemoet, ieder dient sijn vat (op de wijse van Diogenes) gestadelijek om entom te tobbelen, selden te setten, nimmermeer te vesten. Neemt dat'er iemant, uyt verre landen naer sijn vaderlant reysende, t'eeniger tijt onder wege quame ter herberge, daer hy by den weert wel en vriendelijck getoeft werde, ingevalle hy door soodanigh onthael verbockt wesende, sijn reyse ginck staken, en bleef ter selver plaetse lunterende, soude een iegelijck daer uyt niet oordeelen dat'et den sulcken licht ter plaetse schort (soe men seyt) daer men de ossen bolt? ontwijffelijck ja. Laet ons vry dencken, dat wy sijn in dusdanige gestaltenisse: de werelt is ons (soo het schijnt) een geneuchelijcken weert, ons vleesch een vriendelijcke weerdinne: laet ons sorge dragen, dat wy, zijnde op de reyse naer ons ware vaderlant, door de aenlockinge van d'een en d'andere, in onsen goeden wegh niet vertraeght en werden.
| |
Non intrandum, aut penetrandum.
Hoe, quod rete vides, teneri sit carcer amoris,
Quae sedet in medio, sit Cytherea tibi:
Aspicis, ut culices, insectaque vilia, muscae
Jacten ur patulis praeda retenta plagis:
Posteritas crabro acris equi per stamina transit,
Et laquei vespâ concutiente ruunt.
Rumpit et abrumpit easses cordatus amoris;
Degeneres Veneris molle retardat opus.
| |
Ou passe ou l'amour chasse.
Rien que le sot amant, sans sorce, sans courage,
Demeure garotté en ce debil cordage,
Que Venus a filé: le brave esprit y vant;
Ou jamais y entrer, ou penetrer y faut.
| |
In vulnus majora patent.
Dum laxos gracili pede tendit aranea casses,
Et nimium latè sutile pandit opus;
Ant laqueos tecto lapsi rupêre lapilli,
Ant citò praeteriens retia findit avis:
Et modò crabro plagis, modò turbidus ingruit auster,
Sic aliquâ semper parte lacuna patet.
Armamenta suae nimium qui pandere sortis
Aggreditur, semper quo feriatur habet.
| |
Qui trop embrasse, peu estraint.
L'araigne largement va ses silets estendre,
Mais voila dechirez ses lacqs, au lieu de prendre.
Qui, haut en ses desseins, ses rets trop a ouvert,
En s'ouvrant an malheur, au lieu de gain il perd.
| |
Pervia virtuti, sed vilibus invia.
Est similis nostro, quem texit araueus, orbis;
Plurimaqué humanae conditionis habet:
Hic noctuma culex, obscoenaque musca pependit,
Utraque ridendo compede nexa pedes.
Posteritas crabro acris equi, virtutis avitoe
Conscius, incursu debile solvit opus:
Carpite iter coeli, quibus est coelestis origo,
Haec plaga, nil praeter vilia monstra tenet.
| |
Proverb. 5. 25. IL Sera happé par les cordes de son peché.
Le monde et ses filets nous font icy la guerre,
Il faut monter au ciel sans s'arrester en terre:
Arriere lacqs mondais! jamais divin esprit
Plein d'animosité ta soible rets ne prit.
| |
In vulnus majora patent.
Fortunam, velut tunicam, magis concinnam proba, quam longam, ait Apul. Magni quippe animi est magna contemnere, ac mediocria malle, ait Seneca; illa enim utilia vitaliaque sunt, haec, eo quo superfluunt, nocent. Segetem nimia sternit ubertas. Rami pomorum onere sranguntur, et ad maturitatem non pervenit nimia foecunditas. Idem animis humanis evenit; eos quippe immoderata selicitas rumpit, quâ non tantùm in aliorum injuriam, sed etiam in suam vertuntur: fitque iis, quod exiguis statuis solet, quibus imperiti artifices magnas bases subdiderunt, ex quibus magis conspicua redditur earum exigui as. Pusillo sanè animò munus amplum, aut opes ingentes additae, magis imperitiam, animique fatuitatem produnt, Stultus gubernator est, qui totos adeò sinus explicuit, ut, si tempestas ingruat, expedite armamenta contrahere non possit.
| |
| |
seneca de Tranq.
Qui multa agit faepe sortunae poteftatem sui sacit, cogendae in aretum res sunt, ut tela ia vanum cadant. Angustanda sunt patrimonia nostra, ut minus ad injurias fortunae simus expositi. Magna armamenta pandentibus multa ingruant necesse est.
| |
Pervia virtuti, sed vilibus invia.
Vitam hominis Christiani transitum. esse, ipsumque perpetuum viatorem videri, divini verbi elogia diserte pronuntiant. Non habemus hic locum permanentem, sed alium exspectamus, inquit Apost. Transire igitur virtutis, haerere alibi ignaviae est. Gaudet motu animus Christianus, et in hoe, coelum sibi cognatum imitatur. In partibus Scythiae homines quosdam nunquam domicilium figere, plaustro se suaque identidem transserre memoriae proditum est. Id vere Christianum decet: dolium hoe nostrum, Diogenis more, identidem volutandum est, sistendum raro, figendum nunquam et nusquam. Finge mihi aliquem è regione longinquâ ad patriam properantem, in cauponam aliquam lepidam ac sacetam incidisse, quae benigne eum habeat, ac lautè excipiat; hune eò loei si, tanquam ad Sirenum scopulas, haerentem cernamus, numquid excordem ac insipidum jure dicemus? ita sanè: vir fugiens quippe, ut est in proverbio, non moratur strepitum lyrae. Idem de nobis censeamus. Nec illecebris ac lenociniis suis mundus hospes, aut caro caupona nos impediant, quo minus in veram illam ac coelestem patriam, velis equisque properemus. Annue, summe Deus!
| |
august. Hom. 3.
Diabolus non invalesceret contra nos, nifi vires ex vitiis nostris praeberemus et locum ei dominando nobis peccato faceremus, unde nolite locum dare Diabolo.
| |
ovid. de Art. 1.
Hoe unum moneo: si quid modò creditur arti,
Aut nunquam tentes, aut perfice -
| |
mich. montagn. des Essioeis, lib. 3. cap. 5.
Le vice est de n'en pas sortir, non pas d'y entrer.
|
|