|
| |
| |
| |
| |
Post tristia dulcor.
Lijden, al-eer verblijden.
Ick sprack eens Rosemont, terwyle datse naeyde;
Ick klaeghde mijn verdriet, hoort doch hoe sy my paeyde:
Komt, sprackse, komt een reys, en siet my desen naet;
Let op dit maeghde-werck, en wat'er omme gaet:
Hier wort een stale punt als vooren uyt gesonden,
De draet komt naderhant, die heelt dan eerst de wonden:
Ey vrient en wacht geen vreught, als na geleden pijn,
Die 't soet wil sonder suer, en magh geen vryer zijn.
| |
Oordeelt niet, of 't eynde siet.
Ick quam eens op een rijt daer Phylis sat en naeyde,
Ick sagh een rechten bloet die stont'er by en kraeyde,
Die riep: wat maller dingh! wat gaet de Joffer aen!
De moeyte diese neemt is beter ongedaen.
Hy sagh een stale punt, hy sagh het lijnwaet breken,
Maer waer dit henen wou en was hem niet gebleken:
Al heeft u wijs beleyt een seecker oogh-gemerck,
En toont noyt aen een dwaes een onvolkomen werck.
| |
II Corint. VII. 10.
De droefheyt die na god is, werckt vreese ter saligheyt.
Als iemant sit en naeyt, hy schijnt het doeck te breken,
Maer, schoon de naelde quetst, het garen heelt de steken;
Al is de stale punt niet eygen aen de naet,
Sy maeckt noch evenwel het open voor den draet.
Al wort'er door den anxt geen mensche wederboren,
Terwijl de ziele klaeght haer troost te zijn verloren,
't Is evenwel de schrick die ons de geest bereyt,
En tot een beter werck de rechte gronden leyt.
| |
| |
Van alle raetslagen, die men voorneemt, is liet beginsel: recht te verstaen de saken waer over men gesint is raet te plegen, seyt Plato, of andersins moet men noodelick gansch en al mis-tasten. Daer vallen dagelijcx in dit leven veel dingen voor, de weleke van buyten af, en als in het voor by gaen alleen, bemerekt zijnde, verwerpelijck schijnen; maer nader ondertast, en het oogmerck van den genen diese beleydt, wel ingenomen wesende, werden goet en loflick bevonden, Wat verschilt doch straffe van wreetheyt? nadien men in beyde bloedt vergiet. Wat schattinge van gierigheyt? nadien men in beyde gelt vergaert. Wat bestraffinge van hardigheyt? nadien men door beyde de wederspannigen een gebidt in den muyl werpt. Sekerlijck het eynde ontdeckt het onderscheyt van alle dinghen. Wy vereyschen daerom van alle menschen, met Lactantio, nae het recht der menschelijckheyt, dat niemant iet en verwerpe, voor hy het selve ten vollen heest leeren kennen.
Verslagentheyt des gemoets is wel dienstigh in 't begin van de bekeeringe, ten eynde de mensche sich recht vernedere, en sich selven gansch mishage: op dat hy alsoo des Heeren wegh beginnende met vreese, allenoxkens in sterekheyt magh toe-nemen. Ondertusschen nochtans, nademael den genen, die met de slavernye van de vreese gebonden is, niet en kan smaken de der vryheyt; soo en moet'et by ons daer by niet gelaten werden. Als ghy hoort (seyt'er een Godsaligh man) dat God goedigh en barmhartigh is, maeckt dat ghy dien goeden God liefhebt: als ghy hoort dat God rechtveerdigh is, siet dat ghy sijne gerechtigheyt vreest: op dat ghy alsoo door vreese en liefde te samen, naer sijne insettinghen meught wandelen. Kent u selven, op dat ghy God meught vreesen: kent God, op dat ghy hem meught liefhebben: in het eene is het beginsel, in het ander de volkomentheyt der wijsheyt. 't Beginsel der saligheyt is vreese: de vervullinge der wet is liesde. Gelijck uyt kennisse uwes selfs, vreese Godes voortkomt: soo, in tegendeel van dien, uyt onwetentheyt uwes selfs, komt hooghmoet; uyt onkennisse van God, wanhope:
Al is de vrees' in 't eerste goet,
Sy is niet daer het blyven moet,
't Is nut geduerigh voort te gaen,
Tot wy vast in de liefde staen.
| |
Post tristia dullcor.
Assideo tenerae nuper dum junetus amicae,
Dumque saper nostro vulnere multa queror;
Risit et, ô duri nimium tener hospes Amoris,
Ni patiatur amans, non potietur, ait.
Hoc doetum te reddat opus (sua lintea monstrat)
Ecce! subit filo enspis acuta prior.
Quis gemit, et primo sub vulnere projieit arma,
Crede mihi, Veneri miles ineptus erit.
| |
Apres tourment, contentement.
Un jour je me plaignois, estant aupres ma belle,
De mon penible amour, je la nommois cruelle:
Tay toy (ce me diet-on), le linge ne se joinet,
Si preallablemeut on ne le blesse poinet.
| |
Ex fine judicium.
Mille soraminibus dum lintea virgo decorat,
Filaque distinctis inserit ordinibus;
Rusticus ista videns, vah, stulta puellula! clamat,
Candida serratâ lintea perdis acu.
Vulnus ut infligat tetricâ cum fronte notaris,
Vulneris auxilium, rustice, nonne vides?
Materiam fatuo risus dedit ille popello,
Qui, cui summa manus deficit, edit opus.
| |
Ne reprens, ce que n'entens.
Lors quant Margot piquoit le drap de son esguille,
Damaetas luy cria: que tu es sotte fille,
D'ainsi gaster le drap! car il ne scait que c'est;
Ne monstre pas au fol un oenvre my-parfaict.
| |
Si non parat, saltem praeparat.
Lintea non conjungit acus, dum lintea pungit,
Sed via, quae tandem lintea jungat, erit.
Nain simulac subjecta chalybs per carbasa transit,
Mox comitem medicum vulneris auctor habet.
Anxietas, quse mente latet, quae pectora turbat,
Non est quae nobis corda renata facit:
Illa tarnen sternitque viam, reseratque scatebras;
Principium timor est, Spiritus implet opus.
| |
II Corinth. 7. 10. vous avez esté contristez, selon dieu.
Lors que la docte main le drap rompu va poindre,
Ce n'est pas proprement ce que le drap saict joindre,
Mais pour la voye ouvrir. Nos tremblements et poeurs
N'est pas l'Esprit, mais pour nous preparer les coeurs.
| |
Ex fine judicium.
In omni re judicandi ac consulendi principium est: nosse id, de quo consilium institutum est, aut totâ viâ aberrare necessum est, ait Plato. Multa enim quotidie incidunt in vitam mortalium, quae si obiter tantùm inspiciantur, et prout primâ sronte in oculos incurrunt, facilè quisvis damnaturus est; et contrà penitus eadem consideranti ac scopum agentis intuenti, bona ac justa videbuntur. Fiuis omnia discriminat. Ecce! supplicia quantum à saevitiâ abeunt? sanguis enim ubertim effunditur. Tributa ab avaritiâ? pecunia avidè congeritur. Censura à rigore? sraenum et modus invitis imponitur. Ab omnibus igitur, cum Laetantio, humanitatis jure postulamus, ut non prius damnent, quàm universa cognoverint; igitur, ut ait ille, in omni re
Judicium suspende, scopus dum notus agentis.
Incivile est, nisi totâ lege perspectâ, una aliquâ particulâ ejus propositâ, judicare vel respondere.
Non debet separari cauda à capite.
| |
Si non parat, saltem praeparat.
Tremor ac horror conscientiae, in initio quidem conversionis, idoneus est ad hoe, ut animus verè humilietur, sibique summoperè displiceat; ut ita homo in viâ Domini à timore incipiat, et ad fortitudinem perveniat, inquit Greg. At verò, cum ille, quem ligat servitus timoris, ignoret gratiam libertatis; non hie fubsistendum est. Cum audis quod Dominus tuus dulcis sit, ait vir pius, sac ut eum diligas: cum audis, quod reetus sit, attende ut timeas; ut amore, et timore Dei legem ejus custodias. Noveris te, ut Deum timeas: noveris Deum, ut aequè ipsum diligas; in altero initiaris ad sapientiam, in altero consummaris: initium salutis timor Domini, et plenitudo legis charitas. Quemadmodum, ex notitâ tui, venit in te timor Dei: atque ex Dei notitiâ, Dei itidem amor: sie è contrario, ex ignorantiâ tui, superbia; ex Dei ignorantâ venit desperatio, Bernard. sup. Cant.
| |
Actor. 2. 37. et seq.
His auditis, compuneti sunt corde et dixerunt Petro et reliquis Apostolis: quid saciemus viri fratres! Petrus vero ad illos: poenitentiam agite et baptizetur unusquisque in nomine Jesu Christi in remissionem peccatorum vestrorum, et accipietis donum Spiritus saneti.
Et tarnen est artis tristissima janua nostrae,
Et labor est unns tempora prima pati.
| |
mich. montagn. des Essais lib. 3. cap. 5.
Qui n'a la jouissance qu'en la jouissance, qui ne gaigne que du haut poinct, qui n'ayme la chasse qu'en la prise, il ne luy appartient se mesler à, l'Escole d'Amour, le plaifir n'est plaisir sans amertume.
|
|
Auteursrechtvrij
