|
| |
| |
| |
| |
Odit amor medicum.
Die bluscht mijn vlam, dien word' ick gram.
Wanneer de smit het stael gaet in het water steken,
Om door het koele nat den brant te mogen breken,
Siet, wat een wonder ding! het maeckt een groot gerucht,
Het schijnt of dat'et kijft, of immers dat'et sucht.
Moet niet de minne-brant een selfaem plage wesen!
Hoe seer de minnaer klaeght, hy vreest te sijn genesen;
't Is dwaesheyt hier een vrient te trecken uytte pijn,
De siecke schout behulp, en wil ellendigh sijn.
| |
't Zijn stercke beenen, die weelde dragen.
Wanneer het yser gloeyt te midden in de kolen,
Bevochten van de vlam, en in het vyer verholen,
Dan buyght het als een was; maer raeckt'et in het nat,
Stracx heeft'et wederom sijn harden aert gevat.
Hoe dwee is ons de ziel, wanneer gewisse slagen
Ons treffen aen den geest, of in de leden plagen!
Wy leven nae de tucht soo lang de roede slaet:
De mensch is alderbest wanneer 't hem qualick gaet.
| |
Is 't dat ghy lieden de kastydinghe verdraeght, God sal u als kinderen aengaen; maer is 't dat ghy lieden sonder kastydinghe zijt, soo zijt ghy dan bastaerden en niet kinderen.
Als 't yser leyt en gloeyt te midden in de kolen,
Men siet, men hoort'et niet, het is'er in verholen;
Maer soo het iemant lescht, dan schijnt'et dat het klaeght,
En dat het eenigh leet, oock in de vreughde, draeght.
Als God de sijnen straft, sy duycken en sy swijgen;
Maer voorspoet in het vlees die doet hun vreese krijgen:
Sy houden gantsch verdacht des werelts loosen schijn;
Ey laet, ô God, mijn deel niet in de werelt zijn!
| |
| |
De gene die meer door noot, als door wille een matig leven ter hant trecken, soo haest de dwang wech is, gaen weder het oude karre-pat in (seyt Halicar.); sulcx is de rechte afbeeldinge van den aert der menschen: want, gelijck Agathocles seyt: wy doen soo lange wel, als wy in ancxt zijn; en in tegendeel van dien, soo de saecken weder beginnen wel te gaen, terstont wijckt de dertelheyt weder uyt. De kinderen, terwijl het onweer raest, loopen onder de boomen schuylen en onthouden hun daer in stilligheyt: maer soo haest als 't moy weder wert, scheurense de tacken van de boomen af, en loopen daer henen. De mensch plach in tegenspoet sijn toevlucht tot God te nemen, 't hooft te laten hangen als een biese: maer soo haest als 't hem beter gaet, het hooft in de windt te steecken, en als voren sijn oude gangen te gaen. 't Is mitsdien waer 't gene dat de Poëet seyt:
Soo langh de mensch is fraey en kloeck,
Soo leyt de Gods-dienst in den hoeck;
Maer alsmen valt in tegenspoet,
Dan heeft men God als by den voet.
Geluck en voorspoet deses werelts wert niet sonder redenen verdacht gehouden by de Godsaligen: want 't en is hun niet onbekent, dat God de Heere met ons gemeenlijck alsoo plach te handelen als de Medecijnen met de siecken doen; de welcke, oordeelende de sieckte ongeneselijck, en siende dat het met den siecken wel haest mochte ghedaen zijn, laten opentlijck toe, dat men den selven al te eten en te drincken geve, daer hy eenigsins treek ofte lust toe heeft: aen anderen daer-en tegens, aen welcker gesontheyt sy nu meynen wat gewonnen te hebben, geven sy bittere en walgelijcke drancken in, schrijven hun scherpe eet-regels voor, ja vliemense en schroeyense somwijlen, als de sieckte sulcx vereyscht. God plachse t' onder te houden die hy behouden wil, de andere laet hy in 't wilde buyten den bocht springen. Soo wanneer'er kinderen onderlinge pluckhairen, indien wy sien dat'er niemant van de omstanders eenen jongen uytkipt en den selven berispt, ofte met slaghen kastijt, sonder sich den anderen aen te trecken, wy oordeelen terstont met seer goet besluyt, dat den genen die slaet, den vader; die geslagen wert, des selfs sone moet wesen. Wie den Heere lief heeft (seyt Salomon) die straft hy, en heeft een welbehaghen aen hem, als een vader aen sijnen sone; Prov. 3. 12.
| |
Odit amor medicum.
Ferrea massa rubens, survis educta caminis
Quam faber in tepidam sorcipe mergit aquam,
Sibilat et totas implet stridoribus aedes;
Hoe indignari, vel gemuisse voces.
Omnis amans rapidis uri sibi pectora flammis
Et gemit, et dominas saepe recantat idem:
Hunc aliquis sanare velit, subit ira: quid hoe est?
Inselix medicam respuit aeger opem.
| |
Qui guerit l'amant luy faict tourment.
Le ser du mareschal, quand on le veut esteindre,
En se plongeant en l'eau s'en va gronder et plaindre.
Offrir à l'amoureux fanté, est tout en vain,
Car il se plaist au mal et ne vent estre fain.
| |
Superba felicitas.
Sunt humiles animi rebus plerumque sub arctis,
Et rigidos mores fata sinistra fugant:
Res ut laeta redit, mens ebria surgit in altum:
Optima sors homini pessima corda sacit.
Anne vides? chalybs mitescit in igne metallum,
Dum fornax rapidis follibus acta gemit:
At faber hunc tollatque foco, mergatque sub undas;
Major erit subitò, quam fuit antè, rigor.
| |
L'office et la somme, monstrent quel soit l'homme.
Le fer est doux au seu, mais hors de la fornaise
S'endurcit derechef. Quant l'homme est en desaise,
Le voilà tout mollet; mais retrouvant son heur,
Tu le, verras soudain tout eslevé de coeur.
| |
In laetis gemit.
Ingemit, in tepidis ferrum dum mergitur undis,
In flammâ, rapido dum calet igne, silet.
Mens pia divinas, sine murmure, sustinet iras,
Quodque gemat, coeli si cadat aestus, habet.
Ergo dolens, suspecta mihi mea gaudia, dicit;
Quid? mea, sancte Parens, portio mundus erit?
Absit; et hic potius fremat orbis et orcus et aether;
Dum mihi des alio gaudia vera loco,
| |
Gal. 6. 14. Ia ne m'adviene que je me glorifie si non en la croix de nostre seigneur jesus christ, par lequel le monde m'est crucifié, et moy au monde.
Le genereux acier est coi en la fournaise,
Mais s'il est mis en l'eau, lamente de son aise:
Le noble esprit Chrestien, gai en adversité,
Gemit, comme en suspens, sur sa prosperité.
| |
Superba felicitas.
Qui necessitate magis, quam voluntate ad vitae temperantiam accedunt, quoties nihil est quod prohibet, relabuntur ad ingenium (ait Halicar.); eaque genuina humanae naturae descriptio: nam sanè bona opera, ait Agathocles, ita demùm necessitate cogente degustamus, quamdiu metus premit; et contrà, ex sententiâ Josephi, solet insolentia ferè crescere rebus quietis. Videmus pueros, dum saesvit tempestas, sub arbores confugere, ibique quiete sese continere; serenitate vero subsecutâ ausngientes, ramos arborum per lasciviam avellere: ita et nobis rebus afflietis ad Deum perfugium est, vitia devovemus, vitae sanctimoniam praeferimus: at vix dum afflictio desaevit, lascivimus ingrati in Deum, imò et injuriosi, verissimumqe fit illud Poëtae:
Rarae sumant selicibus arae.
Nescia mens hominum fali sortisque futurae:
Et servare modum rebus sublata secundis.
| |
terent. Heauton.
Nam in metu esse hune, illi est utile.
| |
In laetis gemit.
Suspecta est fidelibus, nec immeritò, hujus saeculi felicitas: didicerunt enim Deum ita nobiscum plerumque agere, ut cum aegris Medici; ii, malo jam inveterato ac incurabili, ad exitium aegrotos vergere dum considerant, omnia iisdem, in quae appetitus rapitur, dari permittunt; aliis contrà, quibus jam melioris valetudinis spes affulgere coepit, succos amaros propinant, anxiâ victus ratione coërcent, imò et (morbo interdum id exigente) urunt ac secant. Deus quos servatos vult, hos stricte habet, reliquis ut lasciant, permittit.
Pueris inter sese depugnantibus, si alterum à superveniente aliquo plagis excipi, alterum impuuem dimitti videmus, castigantem vapulantis patrem esse optimâ illatione concludimus. Quem Dominus diligit (inquit Sapiens), hunc corripit ac castigat, et quasi pater in filio complacet sibi, Prov. 3.12.
| |
gregor. in Moral.
Saneti viri, cum sibi suppetere prospera hujus mundi conspiciunt, pavidâ suspicione turbantur: timent enim, ne hic laborum suorum fructus recipiant: nec timent quod divina justitia latens in üs vulnus aspiciat et exterioribus os vulneribus curans, ab intimis repellat.
Sentit amans sua damna serè, tamen haeret in illis,
Materiam culpae persequiturque suae.
L'amour est un plaisir si doux,
Le mal en est si desirable,
Que je me dirois miserable,
Si j'estois exempt de ses coups:
S'il saut mourir un jour,
|
|
Auteursrechtvrij
