|
| |
| |
| |
| |
Inverte, et avertes.
't Is maer een niet, die 't wel besiet.
Wilt ghy de swaerste straf van liefdes vierschaer weten?
Sy wort in onse tael een blaeuwe scheen geheten;
Y! dat's een bite bau die ieder een ontsiet,
Maer keert het spoock eens om, ten is soo leelijck niet.
Dat ghy, ô vryer, noemt 't gewenschte goet te derven,
Is (na dat ick het vat) uw eerste vryheyt erven:
Geen quaet is sonder goet, voor die het wel beleyt;
Sy neemt u oock de vrees, die u de koop ontseyt.
| |
Let, wat u ontset.
Ghy siet het momme-tuygh de kinders henen jagen,
Vermits sy dat alleen maer in der haest en sagen;
Maer wie het met gemack en buyten vreese siet,
Die lacht met al het volck dat soo bekommert vliet.
Hoe wort een schielick mensch by wijlen omgedreven!
Yet, ick en weet niet wat, dat doet hem dickmael beven;
Maer 't is recht kinderwerck soo licht te zijn beducht,
Hoort reden, eerje schroomt; en weegt, eer datje vlucht.
| |
1 Corinth. 15. 54.
Doodt, waer is uw priokel?
Het kint, aen wien een grijn in haest is voor-gekomen,
Wort van den bleecken anxt ten hoogsten ingenomen;
Maer die het selsaem tuyg aen alle kanten siet,
Vint slechts een lege schors, en daerom schrickt hy niet.
Wat schroomje voor de doot, ô rechte pimpel-meesen?
't Is maer een bite-bau, dat niet en is te vreesen
Voor die haer wesen kent. Hoe leelick datse schijnt,
Doorgront haer rechten aert, en alle quaet, verdwijnt.
| |
| |
Vreesachtigheyt bederst het oordeel: want soo haeft als iemant den schrick in 't lijf krijght, een blase met boonen (soo men seyt), ja de schaduwe van een roose, soude hem de broeck vont setten. D'inbeeldinge (seyt Seneca) ontset ons gemeenlijcken meer, als de sake selfs: en gelijck het gesnor van een ledigen slinger het gevogelte vervaert maeckt en doet opvliegen: soo verschricken wy ons niet alleenlijck van de slagh, maer oock van 't gedreun. En gelijck de gedaenten der lichamen grooter toonen in mistigh weder, soo doen oock alle dingen door de vreese: in voegen dat'er veel, door vreese van in gevaer te komen, dadeltjck in het uyterste gevaer zijn vervallen. Men heeft menschen gevonden, die t' schepe in noot wesende, hun selven, uyt vreese van verdrencken, buyten boort hebben geworpen, verdrenckende alsoo, om niet te verdrencken, en stervende, om niet te sterven. Wat is'er geckelicker, seyt Seneca, als met toekomende swarigheden sich selven te quellen?
Ick schame my t'elcken als ick bemercke, dat menschen, door het ingeven van de nature alleenlijck geleydet zijnde, van het beste deel der wijsheyt (ick segge van de bedenckinge des doots) niet alleenlijck veel hebben gehouden, maer selfs dit leven gansch weynigh hebben geacht. Philips Koninck van Macedoniën, midden in de weelde van een dertel hof, hadde een jongelinck gelast dagh aen dagh hem in d' oore te komen byten: Philips, gedeuckt dat ghy een mensche zijt. Die van AEgypten hadden voor een gewoonte, in het vrolijckste van hare maeltijden, een geraemte van een doodt mensche te voorschijn te brengen, met een byreden aen de genoode: doodt zijnde, suldy aldus wesen. Hegesias leerde met soodanigen gewichte van de onsterffelijckheyt der zielen, dal hy aen vele, niet alleenlijck de vreese des doodts geheelijck wegh nam, maer oock lust dede krijgen tot het sterven. Dusdanige menschen, niet wetende van de toekomende gelucksaligheyt, geven my dagelijcx als een spoor, om dese bedenckinge my gansch en al gemeensaem te maken. Dies verhope ick oock (door Gods genade) de sake daer toe nu gebracht te hebben, dat ick de doot onder haer holle oogen, sonder my t' ontstellen, soude derven aensien. En wat sou my doch van sulcx wederhouden? De werelt (of ick schoon van hier scheyde) en sal my niet eens missen, overmits sy noch inwoonders genoeg, en beter als ick ben, sal blyven behouden. Ick van gelijcke en sal de werelt niet eens missen; want veel dingen die beter zijn als sy, sullen my gewerden. In de werelt is uytnemende ellendigheyt, buyten de werelt ounytsprekelijcke gelucksaligheyt.
| |
Inverte, et avertes.
Larva quod est pueris, id amantibus esse repulsam,
Tam puer arcitenens, quam Cytherea jubent:
Frons in utraque quidem metuenda, fed inspice tergum,
Aut levis hine cortex, aut cava pinus erit.
Quid gemis optatae te spe cecidisfe puellae?
Pristina libertas hinc tibi salva redit.
Spes sublata metum quoque sustulit: Arrige mentem,
Fronte quod horrendum est, ludicra terga gerit.
| |
Qui le voit d'arriere, ne faict que rire.
Le masque te faict peur: mais, mon amy, de grace,
Regarde aussi le das, non seulement la face;
Tu, qui plains grievement ton malheureux amour,
Y trouveras soulas, si prens un autre tour.
| |
Pessimus interpres rerum, metus.
Horrendo pavidas hinc territat ore puellas,
Inde cavo risum cortice larva movet.
Deterior vero rerum succurrit imago,
Et falsê, miseros anxietate premit:
Auget homo proprios animo plerumque dolores,
Inque suam mens est ingeniosa necem.
Eia age, tembilem rebus, miser, abripe larvam,
Ludicrus error erit, quod modo terror erat.
| |
De vaine crainte, injuste plainte.
Le masque, regardé au front du faux visage,
Aux idiots enfans abbal tout le courage;
Mais qui voit l'autre bout, y trouve moins que rien.
Nous n'aurons point du mal, si nous le prenons bien.
| |
Mors larvae similis, tremor hinc, nihil inde maligni.
Id mors est homini, trepidis quod larva puellis;
Excitat ingentes frons utriusque metus.
Larva fugat pueros, srontem, non terga, videntes;
Ast aliis risum posteriora movent.
Sensibus incurrit cum lurida mortis imago,
Hei mihi! quam multis spes animusque cadit.
At cui terga necis melior doctrina revelat,
Clamat, ades vitae mors melioris iter.
| |
Le fol s'enfuit, le sage s'en mocque.
Comnie aux enfans paroist le masque esponventable;
A l'homme ainsi la mort ressemble miserable:
Mais qui, de tous costés, ces monstres taste et voit,
En sin n'y trouve rien qu'esponvanter le doit.
| |
Pessimus interpres rerum, metus.
Timiditas est corruptio judicii, ajunt Philosophi. Meticulosos utique non res, sed de rebus rumores, etiam incerti, et rosae (quod dicitur) umbra quandoque terret. Saepe opinione amplius la! oramus, quàm re, ait Seneca, et quemadmodum aves inanis fundae sonus territare solet, ita nos non ad actum exeitamur tantum, sed ad strepitum. Infirmi animi eft, antequam malis opprimitur, queri. Propriumque est miserorum facilè id credere quod minus volunt: utque corpora per nebulam, sic per metum res videntur majores, adeò ut multi rem, quam metuunt, ipsi-met anticipent:
- Multos in summa pericula misit
Reperti sunt qui dum in navi periclitarentur, non exspectatâ navis fubmersione, in mare sese praecipites dederunt. Miserum est mori ne moriamur, optimè Seneca, quid dementius quàm angi futuris, nec tormento se reservare, sed accersere sib miserias?
seneca: Adhibe rationem difficultatibus, possunt et dura molliri, et angusta laxari, et gravia scitè ferentes minus premere.
| |
plutarch. in Moral.
Terror absentium rerum ipsâ novitate falso augetur, consuetudo autem et ratio efficit, ut ea, etiam quae horrenda sunt naturà, terrendi vim amittant.
| |
Tremor hinc, nihil inde maligni.
Pudore suffundor, quoties homines, solo natura; lumine illustratos, optimam illam philesophiam (mortis cogitationem dico) non tantum summoperè colnisse, vernm etiam mortalitati medium unguem ostendisse, comperio. Philippus, rex Macedonum, in niediis aulae deliciis, puerum voluit indies fibi acclamare: Hominem te memento, Philippe. AEgyptiis, intra epulandum, sceleton convivis exhibere solenne suit, cum elogio: Mortui fic eritis. Hegesias, de animae immortalitate graviter disserendo, mortalitatis metum multis adeò excussit, ut spontè ad mortem properarent. Calcar mihi addunt homines futurae selicitatis ignari, quo ita me componam, ut mortalitatis exuvias animose alisiuandò deponam. Et videor oculis fixis ac irretortis mortem me aspicere jam nunc posse. Et quidni id faciam? Non mundus, cum hinc deeedam, me desideraturus est; plures enim ac meliores incolae illi supererunt. Non ego, cum moriar, mundum desiderabo; plurima enim ipso meliora me expectant: in hoc ubique ingens est calamitas, extra hunc fumma futura est felicitas.
| |
cassiod. in Psalm.
Quis mortem temporalem metuat, cui aeterna vita promittitur? Quis labores carnis timeat, quum se in perpetua requie noverit collocandum?
Psalm. 116. 15. Toute sorte de morts des biens-aimès de l'Eternel est precieuse devant ses yeux.
Philip. 1. 23. Mon desir tend à desloger et estre avec Christ.
| |
plutarch. in Moralib.
Ut pueris, cum terrentur personis, damus eas in manus, et versatas ostendimus inanes, ut discant non timere; ita conveniet, adhibilâ ratione, res specie terrisicas exentere, ut, cum viderimus non esse quod apparet, contemnanus
| |
sen, de Tranq.
Sciamus omnia aeque levia esse, extrinseens diversas habentia, introrsus pariter vana.
|
|
Auteursrechtvrij
