| |
| |
| |
| |
Qui captat, capitur.
Die greep, is in de neep.
De meeu vlieght over al, om haren kost te rapen,
En vint ontrent de strant een oester liggen gapen,
Dies picktse naer het aes, maer, eer de vogel at,
Soo sluyt de mossel toe: daer is de meeu gevat.
Siet daer een eygen beelt voor dese losse gasten,
Die sonder na gepeys in alle schotels tasten;
Sy zijn te byster graegh, maer, siet! ten lijt niet lang,
De grijper is gevat, de jager wort de vang.
| |
Konst van beswaren, gaet voor 't vergaren.
De meeu is in de klem, de meeu die is gegrepen,
De vogel is bekayt, de vogel is benepen:
Maer wat baet dit de schelp? ey, siet, een vreemt geval,
De vanger is bedut hoc hy het redden sal;
De vang is hem een pack, de vang die is hem tegen,
De vang is hem verdriet, hy is'er meê verlegen.
Wat is'er menigh mensch dien gelt noch goet en past,
Want daer beleyt ontbreeckt, daer is de rijckdom last.
| |
Psal. CXXVII. 3.
sijne vrienden geeft hy het al slapende.
De meeu, die soeckt haer aes en geest haer op de sanden,
Sy flickert over zee, sy wandelt aen de stranden;
De mossel roert haer niet, maer leyt alleen en gaept;
Het schijnt of datse rust, of datse leyt en slaept.
En, desen onverlet, soo wort de meeu gevangen
Van iet, dat niet en doet als aen de klippen hangen.
Ey waerom dus gewoelt om staten, rijckdom, eer?
Ons doen en gelt'er niet, 't is al uw' segen, Heer!
| |
| |
De hooggetackte hoornen zijn voor de herten veel eer beswaerlijck als behulpsaem, uyt oorsake dat de selve geen handelinge en hebben om die wel te konnen gebruycken. Ten heeft niet veel om 't lijf treffelijck gegoet te zijn, indien men geen bequaemheyt en heeft om sijn middelen wel te besteden en te bestieren. De Fransman, seyt Guicciardijn, is veel handiger en gauwer om iet te winnen, als voorsichtigh om 't gewonnen te bewaren. 't Gaet byna soo met alle menschen, hooge en leege. Men vint, die met een sekere behendigheyt; den eenen treffelijcke heerlijckheden, den anderen schoone goederen; by den anderen geraept hebben, aen de welcke nochtans, by gebreck van goet beleyt, alles naderhant door de vingeren is gedropen. Uytmuntende verstanden, seyt Livius, sal veel eer de wetenschap ontbreken om hare burgerye wel te bestieren, als om haer vyanden haestelijck t' overwinnen. De reden hier van wert aerdighlyck verklaert by Zonaras: te beschermen, seyt hy, het gene dat gewonnen is, valt beswaerlijcker als het winnen selfs, overmits dickwils, tot het verkrijgen van eenig ding, meer helpt de laffe onachtsaemheyt van den genen die het fijne slechtelyck hem lact ontfutselen, als uw eygen kloeckheyt: maer 't gene dat eens gewonnen is, en kan sonder eygen goet beleyt niet bewaert of recht gebruyekt werden. Hy dede dan wijsselyck die sijn dochter liever te besteden hadde aen een man die goet ontbrak, als aen goet dat een man van doen hadde.
De zee-luyden hebben menigmael voor wat vreemts aengemerckt, dat in de toppen en buycken van trage en lompe visschen dickwils de snelste en rapste overvliegers van der zee gevonden werden. Iet sulcx gebeurt oock niet selden op den aerdtbodem, en selfs onder de menschen. En de reden daer van is 't gene Salomon seyt, Eccles. 9. 11: Dat ten loope niet en helpt snelle zijn; ten strijde niet en helpt sterk te zijn: ten rijckdom niet en helpt kloeck te zijn, enz. Die en diergelijcke segeningen dalen alle van den hemel. Na den raedt Godes (seyt'er een) wert de overwinninge uytgemeten, en den segen volght juyst niet die stout en vermeten zijn, maer alleenlijck de gene die het God behaeght dien toe te schikken. Ten is de Hecre niet swaer (seyde Jonathan 1 Sam. 18. 6.) door vele ofte weynigs te helpen: en veeltijts, selfs in den meesten noot, behaget Gode de sijne, door kleyne en geringe middelen, uyt het gevaer te trccken: onder andere redenen sonderlinge, op dat den mensche geen stoffe en soude hebben sich selven in sijne verlossinge iet wat toe te schrijven: maer alles regel recht uyt Godes milde hant soude bekennen ontvangen te hebben, en dies te meer verweckt soude werden met ware danckbaerheyt sich voor God te vernederen. Deze reden wert selfs van Gode uytgedruckt, Recht. 7. 2: Israël mochte, sich beroemen tegens my, en seggen: Mijne hant heest my verlost.
| |
Qui captat, capitur.
Laeda vagis juvenes voeat in certamen ocellis,
Vidit, et insidias, Nerva paremus, ait.
Dat faciles aditus, dat basia, sertque vicissim,
Qualia vel passer, vel dare concha solet:
Omnia cum servent, dextram petit illa, fidemque,
Igne surens juvenis, quod petis, inquit, habe.
Ostrea non aliter rostro penetravit acuto,
Et quae captabat, capta remansit avis.
| |
Chasse penible, ou le veneur est pris.
Voyant ces dous appas je me saisois accroire,
D'aller, non au combat, mais bien à, la victoire:
Mais en prenant, helas! sans y penser, je suis,
Par mon butin, que je pensois avoir, surpris.
| |
Fortunam citius reperias, quam retineas.
Tegminibus patulis jacet ingens littore concha,
Dum petit hanc, rostrum pressa tenetur avis;
Capta quidem premitur volueris, sed capta repugnat,
Et salit, et pennis ostrea dura quatit
Concha, diu luctata, nequit retinere volucrem,
Dumque sugit, clamat: praeda molesta, vale.
Parta per incertos numerosa pecunia casus,
Aut perit, aut onus est, ars nisi servet opes.
| |
Un fol ou beste
Faict bien conqueste,
Mais bon mesnage
C'est faict du sage.
Bien que l'oiseau soit pris, ce non obstant le huistre
N'en a que du travail, et n'en a nul honneur:
Bien, par un cas fortuit, acquis par un belistre,
Ne saict jamais du bien à son lourd acquereur.
| |
Non labore, sed munificentia domini.
Saxa solent volucres circumvolitare marinae,
Praedaque dum petitur, non datur ulla quies
Concha loco non mota, sui non anxia victus,
Nunc bibit, aequoreum nune spuit ore salem:
Hanc, dum testa patet, rigido petit improba rostro,
Dumque petit, rostro capto remansit avis.
Quos manus alma Dei beat, hos beat absque labore,
Sponte replet placidos praeda petita sinus.
| |
Ecclesiastiq. 11. 14. Les biens et les maux, la vie et la mort, la pauvreté et richesses sont du seigneur.
L'huistre est tout en repos, sans se changer de place:
L'oiseau de mer par tout sans s'arrester tracasse,
Qui rien ne saict, il prend: l'oiseau travaille en vain,
Ce qui nous enrichit, est, Dieu! ta riche main.
| |
Fortunam citius reperias, quam retineas.
Ingentia et ramosa cornua cervis magis oneri, quàm adjumento esse, cum iis uti nesciant, facilè perspicimus. Parum est, opibus affluere, si desit ars utendi. Francesi, inquit Guicciardin, sono piu pronti ad acquistare, che prudenti a conservare. Id omnibus in universum hominibus serè accidit. Multi sunt quibus aut regna, aut opes, summo labore adquisitae, postea desectu providi regiminis è manibus elabuntur. Magnae opes non tam multa capiendo, quam haud multa perdendo quaeruntur, ait Dio. Excellentibus ingeniis, inquit Livius, citius desuerit ars quâ civem regant, quàm quâ hostem superent. Rationem acute tangit Zonaras: tueri quaesita, inquit, difficilius est quàm adquirere, quoniam in adquirendo ignavia possidentis saepe plus consert, quam propria virtus. Tucri autem quaesita sine propriâ virtute nemo potest. Bene igitur ille, qui malle se dixit virum pecuniâ, quàm pecuniam viro indigentem siliae in maritum dare.
Non minor est virtus, quam quaerere, parta tueri:
Casus inest illis, hic erit artis opus.
| |
Sen. lib. 1. epist. 2.
Immodicae divitiae sunt veluti ingentia et enormia gubernacula: facilius mergunt, quàm regunt: cum habeant irritam copiam, et noxiam nimietatem.
| |
Non labore, sed domini munificentia.
Rhombum, et squatinum, et rbaiam, et pastinacam, cum tardissimi sint piscium, saepe tamen mugilem piscium velocissimum in ventre habere, piscatores observarunt. Simile in terrâ, et ipsis quidem hominibus contingere, quis non videt? ejus rei rationem si quis inquirat, nec velocium esse cursum, nec sortium bellum, nec sapientium pacem, nec doctorum divitias, nec artificum gratiam, cum sapiente Hebraeo, respondebo. A Deo sanè ista omnia, à, Deo sunt. Dei arbitrio expenditur victoria, ait ille, neque ad insolentissimos quosque illa accedit, sed ad eos duntaxat, ad quos conditor ille rerum et moderator accedere voluerit. Ille quoties suis auxiliari statuit, externis illis plerumque se astringa non vult; imò ea aversatur potius, instrumentisque debilioribus magis, quam robustis, juvare mavult. I oquuntur id exempla Gidionis, Jonathae, et aliorum. Cujus rei illa haud dubie est ratio, ut bona, quae insperata nobis eveniunt, recta è manu Dei in nos delata intelligamus, eique tanto impensius grati animi victimam offeramus. Eam rationem expressit ipse Deus Jud. 7. 2.
salomon proverb. Bonedictio Domini divites facit, nec sociabitur iis afflictio.
Eccles. 9. 11. J'ay veu sous le soleil que la course n'est point aux legers, ni aux sorts la bataille, ni aux sages le pain, ni aux prudens les richesses, ni la grace aux sçavans.
| |
Plaut. Trin.
- Da mihi hoc, hec mel meum, sii me amas, sedes.
Ibi ille cucullus; ocelle mi, siat, et istud: et si
Amplius vis dari, dabitur; tibi illa pendentem serit.
Fit ipse, dum illis comis est, inops amator.
| |
Terent, Eunuch.
Id vero est quod mihi puto palmarium,
Me repperisse, quo modo adolescentulus
Meretricum ingenia et mores posset noscere
Mature; ut cum cognôrit, perpetuo oderit: Nosce omnia haec, etc.
|
|