|
| |
| |
| |
| |
Fac sapias, et liber eris.
Waer hier verstant, daer waer geen bant.
Moy Brechje speelt de beest, en Fop laet met hem gecken:
'k En kan (soo roept de vent) mijn hert niet van haer trecken,
Sy is vol enckel geest, vol alle moy getast,
Dies ben ick aen mijn lief met stale ketens vast.
Maer seght eens, lieve Eop, en hebje noyt gevonden,
Een nar, die met een stroo was aen een pael gebonden,
En die noch ester stont als met een boey aen 't been?
Ghy zijt (al weetj'et niet) van dese gecken een.
| |
Der dwasen bant, is onverstant.
Wat is'er menigh mensch in onsen tijt te vinden,
Die aen een enkel stroo sich plagh te laten binden.
Wat is'er menigh mensch die, wat een ander doet,
Houdt voor een stalen bant, die niemant breken moet.
Soo plagh het domme vee, met ongewisse schreden,
Oock op een quaden wegh een ander na te treden.
Ghy, leeft gelijck een mensch, dat is na wijsen raet:
Doet na de reden eyscht, niet soo de werelt gaet.
| |
Gal. V. 13.
ghy zijt tot vryheyt geroepen, broeders, staet dan inde vryheyt, alleenlyck dat ghy de vryheyt niet en gebruyckt tot een oorsake den vleesche.
Hoc staet de geck en kijkt al waer hy vast gebonden!
En daer is maer een draet hem om het been gewonden;
Een stroo, een eenig stroo is hem een stalen bant!
Siet, waer de mensche valt door enkel onverstant.
Wat zijn, ô wreede ziel, wat zijn doch al de touwen
Die ons den Christen aert hier vast geknevelt houwen?
't Is sucht tot ydel eer, of segt tot vuyl gewin,
Al niet als enckel stroo, ja webben van de spin.
| |
| |
Een ingebeelde grootachtinge vande gewoonte des volcx, is als een springader van alderley misgrepen. Vele van ons leven alleen naer exempelen van anderen, niet ondersoeckende wat recht, maer wat gebruyckelyck is. Wie doch berispt zijnde over onmatigbeyt van spijse in maeltyden, en gaet niet terstont sijn toevlucht nemen tot de oude, doch ondeugende, uytvlucht: 't is soo de maniere! Is 't niet wat frays? met ons te willen verontschuldigen van kostelyckheyt, beschuldigen wy ons inder daet van dwaesheyt. Niemant bedriege sich selven: noch de outheyt van de misbruycken, noch de menigte van die hun misgrypen, kan nimmermeer dat slim is recht maken. Quade gewoonten zijn oude dwalingen. Men moet naer wetten, niet naer exempelen wijsen. Men behoort na reden, niet na gewoonte te leven. Slechtelick sijn neus te volgen, en de gene die voorgaen na te loopen, is beesten-, geen menschen-werck. Niemant gaet'er wel, die sijn voeten geduerighlyk wil volgen naer eens anders voetstappen.
Als ick somwijlen, met innigc gedachten de menschelycke dingen in my selven overwege, soo en kan ick niet laten droevig, ja gram tc werden, over de floffigheyt, ja dwaesheyt, onser genegentheden. Wy sien voor de hant dat wy inde wereltsche saken gantsch verwerret zijn, des krijgen wy somtijts goeden wille, om ons daer van te ontwerren: maer, och armen! wy slabbakken telcken in ons goet voornemen. Wel aen dan, laet ons tegenwoordelyck eens de sake wat naerder ondertasten. Genomen dan, dat de gantsche werelt haren schoot als open dede, om ons, met al datse weet by te brengen, op het vriendelyckste te troetelen, wat sout doch al te beduyden hebben? Sy kan ons eerstaten geven, suldy seggen. Maer wat zijn die anders als een schaduwe? Sy kan ons tot een heerlijcken naem verheffen. Maer wat is die anders als een suysende windeken? Sy kan ons met wellust vrolijck maken. Maer wat is dat anders, als een bedriegelycke ketelinge? Dit alles maeckt ons veeltijts slimmer, selden beter. Ten geeft ons noch langer leven, noch sterker lichaem, noch geruster gemoet, maer wel het tegendeel. Of dan schoon de werelt ons al quame af nemen, watse kan en mach, soo sal, in allen gevalle, voor ons groote vertroostinge ontstaen, eerstelijck uyt de kortheyt van de jegenwoordige ellende, en ten tweeden, uit de lanckduyrigheyt van de toekomende gelucksaligheyt.
| |
Fac sapias, et liber eris.
Usque rogas, negat usque tibi crudelis amica:
Ecquid adhuc duro mens in amore gemit?
Me remorantur, ais, formofae vincla puellae,
Vincla vel herculeâ non solüenda manu:
Vincla genae mîhi, vincla comae, mihi vincla papillae:
Hei mihi! quot vinclis corde ligatur amans.
Stulte puer, stulti vel stramine crura tenentur,
Et, moriar, vinclum tu nisi tale geras.
| |
Qui veut, il peut.
Ne vistes vous jamais un fol lié de paille,
N'avoir l'entendement ny force qu'il s'en aille?
Je vais le vous monstrer: voila ce sot languir
En malheureux amour, et ne s'en peut partir.
| |
O, demens! ita servus homo est?
Multa quidem totam patrantur inepta per urbem,
Cumque petis cansam: mos jubet ifta, ferunt.
Annè igitur stolidi nos stringat opinio vulgi?
Regula num vitae factio plebis erit?
Stamine fic fragili, vel stramine morio vinctus
Vah! fibi compedibus crura sonare putat.
Serviles vilesque sumus: pro vincimur, imò
Vincimur miseri, causaque nulla subest.
| |
Ce que me lie, c'est ma folie.
Force actes, que faisons, sont pleines de bestise;
Demandez en raison: on vous les autorife
Par la costume; helas! un fantastique lien:
Le fol se tient lié, et que le tient, n'est rien.
| |
Stultitia ligamur, non compedibus.
Spiritus excelso se tollit in astra volatu;
At caro: compedibus deprimor, inquit, humi.
Tu, quid vincla voces, age, nunc videamus inepte;
Moria vel stramen, compedis instar, habet.
Vile lucrum, popularis honos, fugitiva voluptas,
Haeccine sint pedibus pondera justa tuis?
Prô viles animas! devotaque crura catenis!
Vincimur, nervus nec tamen ullus adest.
| |
Eccles. 10. 2. le sage a le coeur a sa droite: mais le fol a le coeur a sa gauche.
L'esprit souhaite au ciel son noble coeur estendre,
Mais cest amas de chair au monde se va rendre,
Causant captivité, esclave se faisant;
Un sot est garotté de paille seulement.
| |
O demens! ita servus homo est.
Sensus morbi, et origo ejus detecta initium sanitatis est. Magna vitiorum scaturigo est, consuetudinis, plerumque non bonae, impressa nobis auctoritas. Vivimus plerique ad exempla, et, non quid rectum, sed quid usitatum sit, inquirimus. Quis nostrum, lautitiarum aut superflui sumptus si culpetur, non statim recurret ad antiquam illam, et non probam excusationem: non cgo sumptuosus sum, sed mores ut hodie sunt, tantas impensas exigunt? Nae nos lepidi sumus! Sumptuositatem excusando, dementiam culpamus. Nihil peccati antiquitas, nihil errantium multitudo nos moveat. Mala consuetudo, vetustas erroris est, dixit Theologus. Non exemplis, sed legibus judicandum pronuntiant Jurisconsulti; non consuetudine, sed ratione vivendum clamant Ethici. Concludo, antecedentium gregem sequi, pecudum esse non hominum. Nec enim bene currere potest, cui cura est alienis vestigiis pedem infigere.
| |
sen. Epist. 51.
Non ego ambitiosus sum, sed nemo aliter Romae potest vivere. Non ego sumptuosus, sed urbs ipsa magnas impe sas exigit. Non est meum vitium quod iraeundus sum, quod nondum constitui certum genus vitae, adolescentia haec facit. Quid nos decipimus?
| |
Idem Epist. 58, in sin.
Inter causas malorum nostrorum est, quod vivimus ad exempla, nec ratione componimur, sed consuetudine abduchnur. Quod pauci faciunt, nolumus imitari: quum plures facere coeperunt, quasi honestius sit, quia srequentius, sequimur, et recti apud nos locum tenet error; etc.
| |
Stultitia ligamur, non compedibus.
Quoties rerum humanarum interior aliqua cogitatio animum mihi subit, non possum non serio deplorare, imo et indignari, affectuum nostrorum, non inscitiam modò, sed insaniam. Irretitos nos mundi, nescio quibus illecebris sat seimus, et sutile jugum excutiendi ardor nos aliquis interdum invadit: sed irrito plerumque conatu. Quin age, et serio rem tangamus. Quid si tota haec machina plena manu, quidquid in sese deliciarum complectitur, in nos parata sit effundere, qualia tandem aut quanta nobis conserre possit, enumeremus. Honores dabit, inquies; sumi sunt. Divitias; umbrae. Nomen ac samam, aura ac strepitus. Voluptatem denique; sallax prurigo est, primò blandiens, posteà dolens. Et quidem ista omnia deteriores non raro nos reddiderunt, meliores sere nunquam. Nec enim aut sirmiora latera, aut vita longior, aut mens beatior hinc alieui futura est. Ex adverso, quid si, effusis habenis, in nos saeviat orbis terrarum, adeò ut
| |
Ruina coeli sidera misceat,
Ingens tamen solatium in praesentium brevitate, in suturorum perseverantia.
| |
paul. Rom. 7. 22.
Delector lege Dei secundum interiorem hominem, video autem aliam legem in membris meis, repugnantem legi mentis meae: et capientem me sub lege peccati.
| |
august. lib. Confess.
O Amator mundi! cujus Dei gratia militaris? bic quid, nisi sragile, nisi plenum periculis, et per quot pericula pervenitur ad majus periculum? pereant haec omnia, et dimittamus haec vana et inania: conseramus nos ad solam inquisitionem eorem qua sinem non habeant.
Servitium mihi triste datur teneorque catenis,
Et nunquam misero vincla remittit amor.
| |
ovimus 3 Metam.
Sed tamen haeret amor crescitque dolore repulsae,
Et tenuant vigiles corpus miserabile curae
Di faciant, possis Dominae transire relictae
Limina, proposito sufficiantque pedes,
Et poteris, modò velle tene.
Scilicet angustum nimium concludimur orbe:
Judicio peccat qui sapienter amat.
|
|
Auteursrechtvrij
