| |
| |
| |
| |
Tangor, non frangor ab undis.
Alle aensprekers, geen herte-brekers.
Ghy rijt geduerigh uyt, ghy zijt in alle feesten,
Ghy komt, ô Rosemont, by alle blijde geesten,
En, desen onverlet, soo blijfje datje waert,
En houdt den eersten stant van uwen koelen aert.
Nu is'et immers waer (het schenen eertijts droomen),
Dat midden in de zee zijn even soete stroomen,
En blijven onvermengt. Siet, wat een vreemt verstant!
Ghy blijft als killigh ijs te midden in den brant.
| |
Elck sijn goetjen.
Men vont in ouden tijt, en even noch, rivieren,
Die midden in de zee en door de baren swieren;
Doch schoon haer soete stroom tot in het soute schiet,
Sy vloeyen nevens een, doch efter mengen niet.
Siet, dus hout nu het volk (men moet'et houwen noemen,
Want ieder houdt sijn goet); wie kan van liesde roemen,
Daer iemant, schoon hy trout, sijn goet bewaert alleen!
t' Fy van bysonder goet, als 't lichaem is gemeen.
| |
1 Corinth. VII. 31.
de werelt gebruyckende, als niet gebruyckende.
Siet hier een versche beeck, die met de soute baren
Kan spelen in het diep, oock sonder eens te paren;
Siet! hoc het water raest, sy blijft al even soet,
Sy houdt haer eersten aert te midden in den vloet.
Het is een groote deught met alle man te leven,
En aen het los gewoel sijn herte niet te geven;
O, die de werelt schiep, en schiep oock even my,
Geeft dat in dese ziel de werelt niet en zy!
| |
| |
De ondersoeckers der nature hebben voor een groote vreemdigheyt aengemerckt sekere riviere, midden door de zee vlietende, sonder nochtans haer visch en water mette zee gemeen te maecken. 't Is (mijns oordeels) immers soo selsaem, datmen hedendaeghs, in 't maken van houwelycken, gemeynschap van lichamen volkomelyck en sonder tegenspreken toelaet, gemeynschap van goederen daerentegen gantsch verwerpt. Is 't niet groote dwaesheyt een teere maget, u eygen vleesch en bloet, in den schoot van desen of genen onbesuysden jongelick slechtelyck heen te leggen, om na sijn wel-gevallen met de selve om te mogen springen; een hant vol gelts daerentegen, of soo wat eerde kluyten in dier voegen vast te maken, dat hy daer en niet aen en kan? Is 't niet dulligheyt sijn dochter te betrouwen aen iemant, die men het houwelycxs-goet niet betrouwen en derf? Sekerlyck de weerdigheyt des Houwelycken Staets, wert door dese vreemdigheden veel te kort gedaen: want voorwaer, als'et wel soude gaen, soo behooren de gehoude niet alleenlyck in lichamen, maer oock in goederen, ja in gemoederen en gedachten gemeen, en in alle hare deelen immers soo seer vermengt te wesen, gelyck wijn en water, als het onder den anderen gegoten is.
Waer twee geworden zijn tot een,
Maeckt daer gemoet en goet gemeen.
Een uytheemsche plante ofte zaedt, hier te lande gebracht zijnde, verliest seer haest haren eygen aert, en voeght sich naer het landt daer in sy geplant oft gesaeyt wert: vreemde gedierten aerden terstondt naer het geweste daerse gehouden worden, vergetende het landt daer uyt sy gekomen zijn. Iet sulcx gebeurt den mensche schier alle dage, hy oeffent sich in eenigheyt in Godes woord, maeckt daer uyt regels tot een stichtelyck leven, en brengt sijn genegentheden als onder den toom; maer so haest hy uyt sijne innige gedachten komt, en begint, beneffens andere menschen, in de werelt te woelen, terstont kleven hem de omswervende gebreecken van andere aen 't lijf, en wort door de selve (gelijck door een snel loopende riviere) wechgeruckt.
Die in de stroom van wellust swemt,
Al is sijn geest al wat getemt,
Of schoon hy op sijn zaken let,
Wert van eens anders vuyl besmet.
Laet ons hier tegens ernstelyck strijden, en navolgen de riviere Alpheus (die midden door de Sicilische zee, sonder sich met de selve te vermengen, haren loop neemt); laet ons midden in de ydelheden van de wereldt, trachten met de selve niet gemeens te hebben, en zijn gelijck versche visschen in soute wateren. De stralen van de Sonne schijnen wel op der aerden, maer blijven gelijckewel behecht aen het lichaem, van 't welcke sy nederdalen. 't Ware te wenschen dat wy met de menschelycke dingen besigh zijnde, ons niet dieper inlieten, ofte wy en bleven wel vast gehecht aen onsen oorspronck, weleke is God. Die ons daer toe sijn genade verleene!
| |
Tangor, non frangor ab undis.
Phylli, Dionaeis circumdaris undique turmis,
Et Venus in venas non venit ulla tuas:
Mille proci calidis implent tibi questibus auras,
Tu tamen in mediis ignibus, igne cares.
Sic manet et fluvio, licet aequora vasta pererret,
Qui suit ante color, qui suit ante fapor.
Vis fluvii mirandi, meae vis mira puellae,
In circumfuso tutus uterque mari est.
| |
Parler de bouche, au coeur ne touche.
Le fleuve, que tu vois, en haute mer se pousse;
Et non obstant celà, son eau demeure douce.
Pourquoy t'estonnes tu? ma dame peut autant:
Marchant parmy le seu, est froide nonobstant.
| |
Corpora communia, sed non pecunia.
Per latices, Neptune, tuos diffunditur amnis,
Cui remanet totus, qui fuit ante, color:
Mixta nec unda mari, mare nec miscetur in undis
Fluminis, et proprius piscis utrique manet.
Heus, ubi sancta fides? ubi dulcia foedera lecti?
Utraque sepositas arca reservat opes:
Corpora sunt nobis communia, lege jugali,
Cum mihi te dederis, cur tua, Phylli, negas?
| |
Chacun son cas apart.
Le fleuve, que tu vois, bien par la mer se roule,
Mais son eau ny poisson hors de son sein ne coule.
Lors, quant les mariez ont mis leurs biens apart,
Où es-tu, foible amour, où est ton feu et dard?
| |
Mediis immixtus in undis.
Esse serunt, medium qui per mare volvitur, amnem;
Is tamen aequorei nil trahit inde salis.
Nos mundi pelagus, nos vastum currimus aequor,
Nos tenet in salso Doris amara sinu;
Omne latus serit unda, surit celer aestus arenis,
Ah! quid agat tantas rivulus inter aquas?
Alme Deus, liceat nulla salsugine tinctis
Reddere corpus humo, reddere corda tibi!
| |
Bien te baigne, mais sans meslange.
La nier en ce tableau, lecteur, prens pour le monde,
Et gard toy que son sel jamais ne se confonde
Avec le fleuve doux de ton esprit Chrestien;
Dieu donne, que chacun bien donne garde au sien!
| |
Corpora communia, sed non pecunia.
Quid hoc rei est! Fluvium per medium maris labi in finum, et velut in amplexus cani istius patris ruere, et suam nihilomi us undam, co orem, pisces sibi servare! Monstrum hoc aliquis in mari, aliud nos in terrâ miremur. Patrum nostrorum aevo, cum adhuc exstarent veteris vestigia recti, una serè erat et simplex matrimonii ineundi ratio, ut simul cum ipsis nuptiis omnium bonorum societas inter conjuges contracta videretur. Nunc verò mutata tempora; mutati adeo unà hominum mores, ut conjugii sacrum in commercium abii se, et res mancipii facta videatur; quotque hodie matrimonia, totidem sordidae ferè pactiones, de bonis in communionem non conserendis, interveniant. Quid dicam? stultè parentes siliam in matrimonium collocant ei, cui dotem diffidunt. Stultè mulier marito ejusmodi se dat, cui sua negat. Ut humida miscentur omnibus partibus, fic inter conjuges nihi separatum, nihil singulare; non corpus, non bona, nec cogitationes quidem, velim.
| |
horat. Sat. 1. lib. 1.
Miraris, cum tu argento post omnia ponas,
Si tibi non praesto, quem non mercaris amorem?
| |
plutar. in Proecept. Matrim. ex vers. Amiot.
Platon escrit que la cité est bienheureuse où on n'entend pas ces mots: cela est mien, eela n'est; mais ces paroles-là doivent bien encore plus estre bannies hors du mariage.
| |
Mediis immixtus in undis.
Semina ac plantae, aliundè petitae, ex qualitate terrae, cui inserunter, brevi fructus producent: animalia, in aliam regionem translata, ad genium loci, in quo habentur, indolem formant. Idem nobis ferè accidit: mentem ad verbi divini normam indies nobiscum formamus, et vitae melioris spem animo concipimus, at simulatque in mediâ urbe versari occipimus, ubi nos res hominesque circumstrepunt, subitò hinc tumultus ac turbas haurimus, et negotium nobis, non nostra solum negotia, sed a iena etiam, faciunt. Miseros nos! abripimur, et contagione plerumque insanimus; ecquis enim
- cui mens circumflua luxu
Intactum poterit vitio servare rigorem?
Nos tamen adnitamur contra, et, cum bono Deo, Alphaeum, mare Siculum subterlabentem sine mixtione undarum, sedulò imitemur; perque levitates ac vanitates hujus seculi transeuntes, iis ne misceamur. At, veluti piscis marinus in salsis undis non salsus, ita nos, ne salsuginem trahamus ex hoc pelago. Solis radii contingunt quidem terram, sed ibi sunt, unde mittuntur. Utinam sic animus nobis versetur inter humana, ut adhaereat interea origini suae, id est, Deo!
| |
ambros. de Virg.
Discite in hoc mundo, supra mundum esse; etsi corpus geritis, volitet in vobis ales interior.
Philip. 2. 15. Afin que vous soyez sans reproche et simples ensans de Dieu, irreprehensibles, au milieu de la generation tortue et perverse.
| |
Hoec tamen sunt de raro contingentibus, ut bene Hieron. lib. 3. epist. 5.
Quis fornacem Regis Babylonii sine adustione ingressus est? inquit, cujus adolescentis AEgyptica domina pallium non tenuit? inter illecebras voluptatum etiam ferreas meutes libido domat. Difficile inter epulas servatur pudicitia.
| |
Et bernard. in quod Serm.
Periclitatur castitas in deliciis, humilitas in divitiis, pietas in negotiis, veritas in multiloquio, charitas in hoc mundo.
|
|