|
| |
| |
| |
| |
Reperire, perire est.
't Vlucht, krijget lucht.
Els, in haer eerste jeught, quam veel haer Minne vragen
Waer dat haer maeghdom was; ja, woud'et Ritsaert klagen,
Indien men 't haer versweeg: ten lesten sprack de Min:
Kint houdt dit doosjes toe, hier is de maeghdom in,
(In 't kistjen sat een vinck). De Min is nau vertogen,
De doos is opgedaen, de vogel uytgevlogen;
Ach! maeghdom, teer gewas, dat ons so licht ontglijt!
Met soecken raeckt'et wech, met vinden is'et quijt.
| |
Een open mondt, toont 's herten grondt.
Uw' doosje, soete maegt, was lustig aen te schouwen,
Dies heeft meest al het volck het oogh daer op gehouwen,
Om 't innigh moy te sien; maer als het open ginck,
Doen was de gantsche schat niet anders als een vinck.
Fop hadde, doen hy sweeg, een grooten naem verworven,
Maer als sijn flabbe ging doen was'et al verkorven:
Wie niet te wijs en is, en niet wil schijnen geck,
Die spreke niet te veel, soo heelt hy sijn gebreck.
| |
In wetenschap, matigheyt.
Het was u aengeseyt, en dier genoegh bevolen,
Dat eenigh diep geheym hier binnen was verholen;
Maer ghy en ruste niet, ô al te lossen maeght,
Tot dat ghy 't al te mael, tot uwer schande, saeght.
Laet daer des Heeren arck, des Hemels diepe saken
En staen u niet te sien, en minder aen te raken;
Niet soecken is hier best, niet weten hier verkiest,
Die soeckt, en vint'et niet, of die het vint, verliest.
| |
| |
| |
Anders, op het selve beelt.
't En is van geenen noot een vogel uyt te dryven,
Hy wil oock even selfs niet in sijn hutte blyven;
Want als hy maer en siet het open van de lucht,
So springt hy veerdigh op, en geeft hem totte vlucht.
Het lichaem is de koy, die houdt de ziel gevangen,
De doot die maeckt se los, die maeckt se vrye gangen;
Waerom ô Christen hert, waerom doch hier gevreest?
Al velt de doot het lijf, zy maeckt een vryen geest.
Veel achten 't een groote sake wel te konnen spreken: wijse luyden houden meer van wel te konnen swijgen; ja, oordeelen dat so menigmael iemant swijgen mag, buyten verdachtheyt van onwetenbeyt ofte geveynstheyt, dat het swijgen, en niet het spreken, een waerteycken is van een rechtsinnigb verstant. Niet hoc vele, maer hoedanige reden dat iemant voortbrenght, niet de menigte, maer het gewichte der woorden, is bedenckelijck. En gelijck dat voor het beste gelt wert gehouden, 't welck, in weynigh stoffe, groote waerde vervat: so moeten oock de redenen, die weynigh woorden en veel sins in hebben, hoogst geacht werden. Ick weet niet, seyt'er een geleert man, wat ick noch sien sal, maer tot noch toe en hebbe ick noyt veelsprekende menschen wijs gevonden. 't Schijnt stout geseyt te zijn, doch Salomon selfs is al mede van dat gevoelen: waer veel woorden zijn, seyt by, daer hoortmen den sotten. Gelijck het metael door zijn klanck, soo wort den mensche door zijn reden onderscheyden, seyt Quintilianus. Het is daerom oorboir, ofte geene, ofte welvoegende redenen voort te brengen, op dat de tonge, die in het natte gladde haer woonplaetse heeft (gelijck de Ouden seyden), niet ergens in en glibbere: want ten wort niet soo quaet gehouden, metten voeten als mette tonge te struyckelen.
| |
Inveniendo, amittitur.
Virgineum Cajeta decus dum laudat alumnae,
Virginitas ubi sit, Lydia nosse cupit;
Dum, mage suspectum ne consulat illa, veretur;
Exiguam nutrix pyxide claudit avem:
Hoc cape, virginitas latet hic, ait; arca repente,
Ut stetit in thalamo sola puella, patet.
Vix bene tegmen hiat, volat irrevocabilis ales,
Hei mihi virginitas, dum reperitur, abit.
| |
Trouver, est perdre.
Lors quant l'oiseau caché te donna ta nourice,
De curiosité vouloit oster le vice
Hors ton esprit: Margot, jamais scavoir convient.
A file tout cela, qu'à fille n'appartient.
| |
Silendo stolidus sapienti par est.
Hac, dum clausa suit, sub pyxide mira latere
Regalesque tegi quisque putavit opes;
Mox, ut aperta fuit, speetacula ludicra vulgo
Praebet, et è capsa laeta volavit avis.
Dum filuit tua lingua, virum te, Basse, putavi:
Testatur puerum te sine mente sonus.
Qui loquitur, populo se praebuit ille videndum;
Vel fatuus, presso dum silet ore, sapit.
| |
Sans langage, le fol est sage.
Tout semble bel et bon, quant ceste boite est close,
Mais quant un malotru ouverte la propose,
Le jeu est tout gasté, le monde voit que c'eft;
Pour sage on tient le fol, si long temps qu'il se taist.
| |
Idem emblema, alio sensu.
Carcere nil opus est captain pepulisse voluerem,
Spontc suâ fugiet, tu modò pande sores;
Pande fores caveae, mox, qua data porta, volabit:
Inque suum fugiet libera facta nemus.
Corporis angusto mens enthea clauditur antro,
Mors libertatem reddere sola potest:
Mens age, pone metus; nec enim nisi vincula rumpit,
Abrumpit quoties de tribus una colum.
| |
Eccles. 3. 22. Tu n'as que faire de voir de tes yeux les choses secretes.
Quel curieux desir ton pauvre esprit incite,
Pour voir ce que ne dois; trouvant en seras quite,
Ne sonde les secrets, ains mets au ciel ton coeur:
Ne touche de la main à l'arche du Seigneur.
| |
Silendo stolidus sapienti par est.
Multis praeclarum videtur bene loqui, prudentioribus appositè tacere. Quoties enim, extra notam simulationis aut ignorantiae, tacere sas est, silentium, non loquacitatem, hominem cordatum indicare, cordati judicant: nec quanta quis, sed qualia loquatur; nec verborum molem, sed pondus attendendum esse. Ut moneta illa optima est, quae pretii plurimum habet in parvâ mole, fic sermo, qui sensus, ait prudent vir; et considenter addit: Quid visurus sim, nescio, sed verbosos valdè et una sapientes nondum vidi. Cor fatui (inquit Salom.) eructat stultitiam. Aut nihil igitur, aut accuratè loquendum; ne lingua, quae in humido ac lubrico est, (ut antiqui dicebant) alibi titubet, aut vacillet; nec enim turpe adeò pede, quam mente labi, ait Stobaeus. Concludo, et cum Maximo, silentium optimum atque tutissimum rerum administrandarum vinculum esse, desinio.
Cum tc non nosfem, dominum regemque vocavi:
Cum bene te novi, jam mihi Priscus eris.
| |
erasm. in Apopht.
Est aliqua sapientiae pars, silentio stultitiam tegere.
| |
alciat. ex Groeco.
Quum tacct, haud quidquam difsert sapientibus amens,
Stultitiae est index linguaque voxque suae.
Ergo premat labium, digitoque silentia signet,
Et sese Pharium vertat in Harpocratem.
| |
Tegenda non detegenda.
Fida tibi nutrix hac pixide sacra latere
Dixerat, et satis hoc debuit esse tibi;
Quid tractare manu, quid cernere, virgo, requiris,
Quaeque tenere manu, quaeque videre nesas?
Sacra Dei reverenter habe; quid soederis arcam
Tangis? iô, cohibe stulta puella manus.
In multis nescire juvat, scivisse norebit;
Saepe perire suit, quod reperive vocant.
jos. scaliger. Nescite velle quod magister optimus docere non vult, erud inscitia est.
basil. Animi morbus est, malè et superfluè de Deo quaerere.
| |
hilar. de Trin.
Deus religione intelligendus est, pictate profitendus est, sensu verò per sequendus non est, sed adorandus.
Deut. 29. 19. Les choses cachées apartiennent à l'Eternel nostre Dieu: mais les choses revelées sont pour nous et nos ensans.
| |
ambros. de Virg.
Claude vas tuum, ne unguentum effluat; claude virginitatem verecundiâ loquendi, et abstinentiâ.
| |
hieron. ad Silvian.
Tenera res in foeminis pudicitia est; et, quasi flos pulcherrimus, citò ad levam marcescit auram, levique flatu corrumpitur, maximè ubi et aetas consentit ad vitium.
| |
annen. robert. lib. 2 Rei Iud. 12.
Saepe explorando, an, et ubi virginitas sit, virginitas amissa est.
|
|
Auteursrechtvrij
