|
| |
| |
| |
| |
Ut capias, capiare prius.
Vast, of weest vast.
Hoe komt de slimme gast, hoe komt de snoeper loeren
Om my tot sijnen roof in haeste wegh te voeren!
Hoe komt de lincker hier, en seyt: hy is mijn vrient!
Ick weet dat hy my lieft, maer niet gelijck het dient,
Geen rat en eet'et speck, al is'et haer verlangen,
Of moet haer in de val te voren laten vangen:
Wie hier iet anders meent, die heest het qualijck veur;
Ghy, sooje mint en meent, klopt voor de rechte deur.
| |
Die noten wil smaken, die moetse kraken.
Ghy siet het lecker aes en dreyght'et met de tanden,
Ghij wout wel aen het speck, maer geensins in de banden;
Dus blijfje buiten schoots, en geeft u nimmer bloot,
Maer sonder groot gevaer, en wort'er niemant groot;
Geen kooren sonder hayr, geen noot is sonder schellen,
Men siet, wie roosen pluckt dat hem de prickels quellen;
Al wie bekomen wilt dat hy van herten wou,
Wat staet hy slecht en siet? de hant moet uyt de mou.
| |
2 Timoth. II. 5. Geen verblyden, als na het lyden.
De rat loert op het speck, en wenscht het met verlangen,
Maer blijft doch uyt de val om niet te zijn gevangen;
Sy name wel het aes dat zy voor oogen siet,
Maer vreest het ongemack, want dat en wilse niet.
Een ieder wenscht in vreught hier na te mogen leven,
Doch op den en gen wegh en wil hem niemant geven;
Maer sonder diep gevaer, en sonder groote pijn,
En kan noit eenigh mensch in rechte vreughde zijn.
| |
| |
Men vint menschen van soö weynigh bedrijfs, en luyen aert, dat de selve (hoewel merckelyck voordeel voor handen siende, evenwel achter gehouden werdende, door 'k en weet niet wat gevaer dat sy haer inbeelden) de handt aen den ploegh niet en derven slaen. 't Is van den ouden herkomen altijts geweest een rechte eygenschap van alle slapgesoutene, hare vatsichheydt met een deckmantel van gevaer te bekleeden, gelijck al in sijnen tijdt gesien, en aerdighlyck uytgedruckt heeft de Wijseman in sijn spreucken, Proverb. 22. 13: De luye spreeckt, daer is een leeuwe buyten, ick mochte verworght worden op der straten. Weg met dese soetvoetige sachteboters. Niemant en kan iet bysonders uytrechten, sonder in eenigen deele sich het gevaer t'onderwerpen. Yder helpe sich selven, soo helpt hem Godt. 't Is niet te dencken dat iemandt, sonder iet daer voor te doen, segen en geluck in den schoot sullen komen nederstorten. Niet met bloot wenschen, of vrouwelyck gekerm, maer met dapper in de weer te zijn verkrijght men de Goddelycke hulp, in het uytvoeren van treffelycke saecken. 't Is van oudts een seghwoordt by de Griecken, dat by Godt alle ding om arbeydt te koopen is. Hem die het goede soeckt, wedervaert wat goets, seyt Salomon Prov. 11. 2. Wat maeckt u versaeght? de moeyelyckheyt en onsekere uytkomste van u voornemen?
Die kloeck van moed' is, volght geluck;
Een swaer-hooft blijft altijt in druck.
seght den ouden Poëet: Daer en is geen lucht die den Arent niet doordringt, geen swarigheyt daer den dapperen niet door en komt.
Selden bekomt iemant uytnemende dingen sonder groote moeyte: God verkoopt wetenschap voor arbeyt, eere voor gevaer, en al wat iet bysonders is, heeft altijdt sijn moeyelykheyt, seyt het oude spreeckwoordt: En hierom meynt Plato, dat gemackelycke dingen selden iet voortreffelycx in haer hebben. Het welcke alsoo zijnde, waerom sullen wy ons dan voor laten staen, dat wy Christum sullen gewinnen, en in hem het opperste goet, en dat als op ons gemack, en sonder slagh of stoot? In veel dingen worden wy opgescherpt, om iet des te vieriger te begeeren, alleenlyck om dat'et qualycken te bekomen is; waerom en zijn wy, ten aensien van den Christelycken wandel, mede niet soo genegen?
Een wey-man op de jaght gesint,
En denckt niet eens om wijf of kint.
Men schrijft, dat Keyser Maximiliaen op een tijdt, met sulcken vierigheyt een wilt najaeghde, dat hy in 't vervolgh van 't selve, sich eyndelyck vont op een hooge en steyle rotze, en geen middel en sagh om af te geraken.
De mensch ontsiet noch vyer noch sweert,
Om hier te blyven op der eert:
Men saeght hem af sijn been en hant,
Sijn aders werden toegebrant,
Men giet hem vuyle drancken in,
Vergiftight met een slangh of spin;
Wat druck, wat kruys, wat tegenspoet,
Sal dan verschricken ons gemoet,
Wanneer men in sijn herte prent,
Dat hoogste goet, dat niet en endt?
| |
Ut capias, capiare prius.
Et paret ingressus, nec deficit ardor edendi,
Nec latet, ad praedam qua; via monstret iter.
Eequid agam? recto si tramite ducar in escam,
Tristia me duro carcere vincla manent:
Sed mea libertas antro non clanditur uno,
Non ego captivus, sed satur esse velim.
Plura locuturo vox haec mihi verberat aures:
Si cepisse juvat, sac capiare prius.
| |
Pris dois estre, devant repaistre.
Si tu veux, compagnon, qu'on ouvre à, toy la porte,
Il te serà besoin hurter d'un autre sorte:
Va t'en au droict costé, nul est d'ailleurs admis:
Nul mange icy du lard, qui ne veut estre pris.
| |
Aude aliquid.
Esca quidem placeat, sed te metus arcet ab esca,
Nempe latent blandis vincla propinqua cibis:
Quid te vincla fugant? quid carceris impedit horror?
Quem labor absterret, praemia nulla manent.
Grana latent paleis, dura nuce nucleus haeret;
Et rosa tangenti punget acuta manum.
Qui facinus forti memorabile pectore versat,
Audcat; ille nihil, qui nihil audet, habet.
| |
Jamais paresse, ne fit prouesse.
Le rat voyant le lard, souhaite de le prendre,
Mais toutefois pourtant captif ne s'y veut rendre.
Nul homme vient au bout de son contentement,
Qui n'a premier souffert du mal et du tourment.
| |
Ni patiaris, non potieris.
Esca quidem placeat, sed proxima viucula muri,
Si caveam subeat, triste minantur iter.
Ergo stat, et praeda tuto parat ore potiri;
At miser impranso musculus ore gemit.
Optat homo, velletque thoris accumbere divum,
Difficili sursum sed piget ire via.
Quid salebras, quid vincla times? moriatur oportet
Dum vivit, moriens vivere si quis amat.
| |
Marc. 8. 34. Quiconque veut venir apres moy, qu'il renonce a soy mesme, et charge sa croix sur soy et me suive.
Chacuu desire es cieux heureusement à vivre,
Ains du chemin estroit la route ne veut suivre;
En vain donc, ô soury, espéres tu du lart,
Puis que de la prifon ne veux aussi ta part.
| |
Aude aliquid.
Est quoddam genus homminum adeo timidae inertis que desidiae, ut, etiamsi rerum bouarum spem affulgentem satis conspicuè videant, nihilominus tamen, nescio quid mali praesagientes, omnia suspiciosi ac timidi, manum operi admovere nunquam ausint. Proprium certè ignaviae est, periculorum praetextu segne otium velare: vidit id, et lepide expressit Hebraeus Sapiens; Prov. 22. 13: Leo in triviis grassatur, iuquit otiosus, vereor ne me devoret. O sungos! manus cum Minervâ movenda est: Dii facientem adjuvant. Semper aliquid sortunae permittenduni est, ait ille, quoties ad praeclaras actiones accingimur: frustrà putamus nihil agenti in sinum devolaturam victoriam, aut fortunam esse. Non votis, neque suppliciis muliebribus auxilia Deorum parantur, vigilando, agendo prospere omnia cedent; Deos omnia laboribus vendere, monet proverbium. Difficultas aut eventus anceps te terret? Audentes fortuna juvat, timidosque repellit, ait ille: et ut omnis aër aquilae penetrabilis est, sic difficultas forti.
Non quisquam sruitur veris honoribus,
Hyblaeos latebris nec spoliat favos,
Si fronti caveat, si timeat rubos:
Armat spina rosas, mella tegunt apes.
Qui è nuce nucleum esse vult, nucem frangat oportet.
| |
Ni patiaris, non potieris.
Nunquam eximium quid facili negotio quis adipiscitur; scientiam laboribus, honores periculis Deum vendere, et difficilia plerumque esse, quae pulchra sunt, monet vetustum, ac venustum adagium; et ut Plato censet: id quod facilè est, id magnis ac singularibus rebus minimè numerandum est. Quantò utique res melior, ac magnis excellens, tantò impensius in adquisitione illius illaborandum est. Quid ergo? Christum sperare ausi sumus, et in ipso summum bonum; laborem autem ac aerumnas subire detrectamus? Acuit in multis adipiscendi cupiditatem difficultas, quidni et hic? montes superamus, rupes pervadimus, valles tranfilimus, ut feras aliquot, sese mutuò insequentes, videamus:
...... Manet sub Jove frigido
Venator teuerae conjugis immemor.
Maximilianum Caesarem tanto ardore feram in venatione insecutum memorant, ut currendo rupem ascenderit, unde postea, nisi ab accolis adjutus, descendere non patuerit.
Ut corpus valeat ferrum patiemur et ignes:
serimus secari nos, ac uri, ut miseram hanc vitiam paululum protrahamus; et aeternae felicitatis praemium, ullo delorum genere redimere ambigimus?
2 Timoth. 2. 5. Qui certat, non coronabitur, nisi qui legitimè certaverit, primum laborantem agricolam oportet de fructibus percipere.
| |
bernard. in quod Serm.
In hoc mundo, quasi in campo certaminis, positi sumus: qui hic dolores, aut plagas, aut tribulationes non suscepit, in suturo inglorius apparebit.
2 Reg. 13. 10. Dixit Ammon ad Thamar. veni, cuba mecum, mea Soror; quae respondit ei, noli Frater mi, noli opprimere me; neque enim hoc sas est in Israel, Noli sacere stultitiam hanc; sed potius loquere ad Regum, et non negabit me tibi.
| |
cypr. Tract. de Sponsal.
Optimè apud Heliodorum Chariclea Theagenem monet, ut à virgine sua abstineat, quoad et nupta sit et palam in nuptiis tradita, his verbis: Φέιδω δὲ ϰαὶ τουτε Φεγαζέ ϰαὶ ζέλωρε νομίνα γάμα τὴν σήν παρζένον ϰαζἔπνους σογγένου.
|
|
Auteursrechtvrij
