|
| |
| |
| |
| |
Amissa libertate laetior.
Bly, door slaverny.
Doen ick mijn eygen was, en mocht alomme sweven,
Doen leyd' ick even staegh een stil, en droevig leven;
Maer na dat my de Min bracht in den soeten dwang,
Doen wierd mijn tonge los, en maeckte bly gesang,
Ick lach, ick raes, ick speel, en schoon ick sta gesloten,
Geen tijt heeft my verveelt, geen ding heeft my verdroten;
O soete slaverny, en aengenaem gewelt!
Het is een minnaer vreught, dat ander lieden quelt.
| |
Dwanck, leert sanck.
Indien de Papegay waer in het wout gebleven,
Sy hadde daer geleyt een woest en beestigh leven;
Maer nu sy door bedwang by menschen is geleert,
Soo komt'et datse spreeckt, en in het hof verkeert.
Is iemant oyt gesint om eere na te jagen,
Hy moet van eersten af, hy moet gewilligh dragen
Al wat de tucht gebiet. Bedwang ontrent de jeught
Wort eere metter tijdt, en niet als enckel vreught.
| |
Rom. VI. 20. 22.
De dienstknecht der gerechtigheyt is vry van sonde.
Al vloogh ick in het wout, al sat ick daer verborgen,
Noch leefd' ick evenwel in veelderhande sorgen;
Het ruyschen van een riet, het drillen van een blat,
Dat bracht my in den schrick van ick en weet niet wat:
Nu ben ick (naer het schijnt, en sooje meent) gevangen;
Maer vrient, het is gemist; 'k en hebbe geen verlanghen
Te wesen dat ick was. Een harde slaverny,
Die maeckt oock in den dwang een reyne ziele vry.
| |
| |
| |
(Op het selve beelt een andere sin).
De wilde Papegay, eerst in het wout gevangen,
Wil enkel uyt de koy, en door de sporten prangen,
Maer alsse geenen troost in dit gewelt en siet,
Soo steltse zich gerust, en singht een geestigh liet.
Wanneer der eenigh mensch met druck is overladen;
Ick weet hem groot behulp tot alle groote quaden;
Want, als de gantsche ziel met plagen is vervult,
Daer is geen beter ding, als lijden met gedult.
Iemant in de wellusten des wereldts verwerret zijnde, die sijn oogen slaet op het doen van de Godsaligen, en haer strenge maniere van leven (so hy meynt) insiet; laet hem duncken dat'et al ongeval, druck en herten-leet wesen moet, daer in dese luyden haren tijt besteden: ja dat de selve als in eeuwighe ghevanckenisse gehouden zijn. Want, nae sijn eygen herte oordeelende, meynt dat'er niet vermaeckelycx en kan gevonden werden, dan dat de oogen, ooren, en den buyck aengenaem is, en wel bevalt. Een Godsalige ziele gevoelt hier van geheel anders, want die weet blijdschap uyt droefheit, hertenlust uyt weedom, vermaeckelyckheyt uyt tranen, en vrydom uit slavernye te trekken. Den desen, seyt Ambrosius, is vry, oock in alderley manieren van dienstbaerheyt, die met geen malle liefde beseten is, die met den bant van gierigheyt niet gebonden is, die, door vreese van sijn quade daet, t'elcken niet weghgeruckt en werdt, dien het jegenwoordige niet en verschrickt, het toekomende niet bevreest en maeckt. Hy is daerentegens een rechte slaef, die door vreese ontset werdt, die door wellusten vervoert werdt, die door begeerlyckheden herwaerts en derwaerts getogen werdt, die of door gramschap werdt verbittert, of door droefheyt werdt nedergedreven. In 't kort, elcke quade genegentheyt is als een nieuwe slaverny.
| |
Amissa libertate laetior.
Omnibus angores, uni mihi gaudia portat
Carcere secludi, servitiumque pati:
Tunc, cum liber eram, solâ spaciabar in umbra,
Moestus, inops, tacitus, nec vigor ullus erat.
Ex quo dia Venus me carcere clausit amoris,
Ex illo lepidâ garrulitate loquor:
Nunc cano, nune vocum non est simulantior alter:
Quo mihi libertas? Sors mea serre jugum.
| |
Prison m'a faict gaillard.
J'estois muet au bois, mais prisonier en cage
Je ris, et sais des chants, je parle doux langage.
Chacun, fils de Vernis, qui porte au coeur ton dard
Est morne en liberté, et en prison gaillard.
| |
Magistra virtutis, disciplina.
Si foret in silvis per devia rura vagatus,
Nec caveâ viridis clausa fuisset avis;
Non, regum conviva, dapes, non ore salernum
Gustet, et aurato non recubet thalamo:
Nec lepidos daret ore sonos, nec amabile murmur,
Nec domiao posset dicere: Caesar ave.
Fraena det ingenio, juvenilibus imperet annis,
Optati ingreditur quisquis honoris iter.
| |
Peur, grand inventeur.
Si j'eusse mon plaisir suivy au verd bocage,
Ma langue n'eut jamais parlé humain langage,
Me voila bien appris par supporter tourment;
Sans estre assujetti nul ne devient sçavant.
| |
Bonorum servitus, libertas.
Ad strepitum solii, trepidum ine sylva videbat;
Ne caperer, timido pectore semper eram:
Carcere nunc claudor, sed, an hoc sit carcere claudi?
Janua saepe patet, nec juvat ire foras.
Vincla placent, mihi dulce jugum, mihi carcer amoenus:
Ah! dum vita foret libera, servus eram.
Libertas servire Deo est, huic subdere discat,
Qui sibi servari libera colla velit.
| |
A dieu servir, est regner.
Bien que je fois captif, si ne suis miserable,
J'ai pris congé des bois, prison m'est agreable:
Sauvage vie adieu, tu n'as felicité:
S'assujetter à Dieu, est vraye liberté.
| |
Quae nocent, docent.
Nullus equus rectè sessori paret, nisi arte domitus; nullum ingenium non ferox, nisi probâ educatione, et praeceptis cicuretur. Qui assiduè in rebus pros eris ac laetis versati sunt, eos vix sapero prudentiores censent; quos verò sors adversa aliquoties exercuit, magis ad prudentiam ae cautionem compositi putantur. Nec immeritò; ut enim aspectus à circumfuso aëre lumen accipit, sic animus ab imminentibus calamitatibus. Cum Romanis, inquit Hanuibal, bonis malisque meis bellare didici. Mihi, clamat Mithridates, Fortuna, multis rebus ereptis, usum dedit bene suadendi. Ad omnia necessitas naturam instruit: illa simias decore saltare, Elephantes docte digladiari, picas ac psitacos distinctè loqui docet. Quid multa? res dura bestias ad actiones humanas, homines ad divinas erigit.
| |
horat. in Art Poët.
Qui studet optatam cursu contingere metam,
Multa tulit, fecitque puer, sudavit, et alfit,
Abstinuit Venere et Baccho. Qui pythia cantat
Tibicen, didicit prius extimuitque magistrum.
| |
bernhard. Epist. 113.
O quàm compositum reddit omnem corporis statum, rec non et mentis habitum disciplina! Cervicem submittit, po it supercilia, componit vultum, ligat oculos, cachinnos cohibet, moderatur linguam, fraenat gulam, sedat iram, sormat incessum.
| |
Bonorum servitus libertas est.
Si quis mundi voluptatibus etiamnum immersus, fidelium mores ac tetricam (ut videtur) vivendi rationem inspiciat; nil praeter aerumnas, dolores, ac veluti ergastuli angustias, meramque captivitatem eam esse facile pronuntiabit. Quippe, ex sese conjecturam saciens, nil nisi quod oculis, quod auribus, ac abdomini blandiatur, in bonis habendum putat. Aliter censet animus verè pius; etenim ex dolore gaudium, ex fletu plausus, ex captivitate libertas, tanquam è limpido sonte, scaturire videtur: Ille in quâvis conditione servitii liber est (inquit Ambrosius) qui amore non capitur, metu criminis nou obligatur, quem non terrent praesentia, qui securus exspectat futura. Servit contrà, quicunque vel metu frangitur, vel deleetatione irretitur, vel cupiditatibus ducitur, vel indignatione exasperatur, vel moerore dejicitur. Omnis passio servilis est.
| |
2 Cor. 3. 17. Ubi Spiritus Domini, ibi libertas.
august. in Johann.
Vis ut serviat caro animae tuae: Deo serviat anima tua: debes regi ut possis regere.
| |
Ecclesiastiq. 6. 24.
Mon enfant escoute, reçois mon propos et ne refuse point mon conseil.
25. Mets tes pieds dedans ses ceps, et ton col dedans son carquant.
39. Et ses ceps te seront comme une place forte, et ses carquants pour accoustremens honorables.
Capta recens laqueis, et vimine clausa palustri,
Carceris impatiens se quoque laedit avis;
At cum nulla sugae ratio, nec abire potestas,
In medio tandem carcere dulce canit:
Scilicet aerumnis patientia sola medetur,
Non aliâ me ius pellitur arte dolor.
Vincula dura magis luctantia crura satigant,
At tandem leve sit, quod bene sertur onus.
Genes. 29. 20. Servivit ergo Jacob pro Rachaële septem annos, et videbantur illi pauci dies, prae amoris magnitudine.
| |
bil. anthol. sacr.
Absque jugo posita est ditionis amica voluntas,
Qui viget affectu, non gemit imperio.
|
|
Auteursrechtvrij
