| |
| |
| |
| |
Sine vulnere laedor.
Buyten gesont, binnen gewont.
De blixem kan het sweert in hondert stucken breken,
Maer laet de scheede gaef, daer in het heeft gesteken;
't Is even soo een vyer, dat my de pijne doet:
Ick ben, eylaes! gequetst, en noyt en liet ick bloet;
Ick ben, eylaes! gequetst, maer openbare wonden
En sijnder noyt gesien, en sijnder noyt gevonden.
Dies wensch ick tot behulp geen kruyt of machtig gras,
Ick wensche reyne salf van enckel maeghde-was.
| |
Niet al goudt dat'er blinckt.
Wy sien een guit gevest, wy sien een mooye scheede,
Maer is de lemmer goet? dat swoerje wel met eede;
En ester is 't gemist: de snelle blixem-strael
En breeckt wel anders niet, als slechts het innigh stael.
Wanneer ghy menschen siet tot hoogen staet geresen,
En acht'et niet terstont het hooghste goet te wesen;
Want daer 't hooft blinckt en klinckt, daar dwingt en wringt de geest:
Siet! waer het lichaem dreygt, daer is het hert bevreest.
| |
Buyght, oft breeckt.
1 Pet. V. 5.
Weest met ootmoedigheyt verciert, want god wederstaet den hoovaerdigen.
Siet, wat de blixem doet; hy sal een lemmer breken,
Hy sal in stucken slaen dat niet en is geweken,
De scheede niet te min, daerin het yser stack,
Die blijst in haer geheel en sonder ongemack.
Godt, die het seltsaem vyer laet van den hemel dalen,
Die maeckt hem veel gelijck met dese snelle stralen,
Hy breeckt dat wederstaet, hy spaert dat buygen kan;
Noyt was'er trots gemoet dat Godes zegen wan.
| |
| |
Vele onder ons hebben een gewoonte eens anders gelegentheyt ten hoogsten te verheffen, haer eygen niet te achten; de reden waervan dunckt my hier in te bestaen, dat wy ons oordeel in dusdanige saken gewoon zijn te gronden op de dingen die ons in 't ooge loopen, op inwendige en verborgen saecken ondertusschen ofte niet lettende, ofte de selve niet wetende: en nademael het gene dat vermaeckelijck is in iemants gelegentheydt, meest altijdt blijckelijck is, en dat de beswaerlijckheydt van de selve daer en tegen veeltijts van binnen schuylt en bedeckt is: soo gebeurt'et dat de gelegentheydt van andere luyden aen ons, de onse aen ander luyden beter schijnt:
Den Os wil voor een rijt-peert strecken,
Den Hengst wenscht om den ploegh te trecken.
Wy prysen al, met Damocles, den glans en voortreffelijckeydt van Dionysius, om dat se ons in 't ooge loopt: het sweert daer en tegens, dat met een peerts-hayr over 't hooft van den Tyran hangt, en sien wy niet eer, voor wy selfs in sijn plaetse zijn. Ey lieve! hoe dickwils is een schoone tapitserye gespannen voor een vuyl stuck muyrs. De nieuwste schoenen dwingen meest. De gegoten beelden der afgoden, hoewel zy van buyten verguit zijn, werden van binnen vol slick en vuylicheydts bevonden. Die van vele gevreest wert, seyt Seneca, vreest'er vele. Noyt Heer of eer, sonder seer.
Soo my iemant vracght (seyt Augustinus) wat de eerste en noodighste deught zy voor een Christen mensche, ick sal hem antwoorden: nederigheyt; wat de tweede: nederigheyt; wat de derde: nederigheyt. Willende den Godtsaligen man daer mede te kennen geven, dat het geheele grontstuck des Christelijcken levens insonderheyt daer in bestaet, dat den mensche, in sijn gemoet uytgeroeyt hebbende alle trotsheyt en hooghmoet, en daer door gebracht zijnde tot ware kennisse en verachtinge van sich selfs, hy sich in de leeghste dweemoedigheydt voor Godt verootmoedige. Want naedien 't onser aller Voorouders, door haren verwaenden hooghmoet, in voortijden t'onsen verderve leelijck hebben laten liggen: soo heeft'et den goeden Godt beliest, op de wijfe van de ervaren medecijnen, dese sieckte door strijdige geneesdrancken wegh te drijven. Laet ons dan trachten na een hemelsch en hoogh leven, maer naer een nederigen geest. De Heere der Heeren en wil niet groots, als sijne heerlijckheyt; want 't is hem eygen, de hooge nederig te maken, de nedrige te verheffen. Den dagh des Heeren, seyt Jes. II. 12, sal gaen over alle het hoogmoedige en hooge, en over alle het verhevene, op dat het vernedert werde.
Ghy, die een Christen zijt genaemt,
Vraeght, welcke deughd' u best betaemt?
D'antwoort is kort: voor eerst en lest,
Is ned'righeyt u alderbest.
| |
Sine vulnere laedor.
Saucia corda gero, vestigia nulla sagittae;
Et jecur, illaeso corpore, vulnus habet:
Vulnus habet? fallor, quod enim sine vulnere vulnus?
Hei mihi! caecus amor vulnera caeca facit.
Fulmine cum misero mihi, non face pectus aduras,
Saeve puer, nostris hoc, precor, adde malis:
Da medicam, medicis quae nesciat artibus uti,
Et sua, non herbas, applicet ora mihi.
| |
Ma playa est au dedans.
Foudre et flambeau d'amour, feu de façon estrange,
Qui, fans toucher le fein, au coeur d'amant se range,
Mon coeur, puisque mon coeur tu b'esses sans blessure,
Il saut, par consequeut, qu'il sois guery sans cure.
| |
Nescitur, ubi me calceus urget.
Fulgeat ut laetis vagina coloribus extrà,
Intus, iô! ruptus fulgere mucro latet.
Grande satellitium miraris, et arma tyranni,
Et rutilum, sulvo quod micat aere, caput:
Exteriora vides, quid stas? et ad intima transi:
Terreat ut facies, mens male sana tremit.
Calceus, egregium quem judicat esse viator,
Afficit occulto faepe dolore pedem.
| |
Tout n'est or que reluit, ny farine ce que blanchit.
Celuy que nous voyons, en l'action publique,
Si reveré de tous, si grand, si magnifique,
Que juge-on si heureux? souvent est le cousteau
Bel à le voir, mais tout gasté dans le foureau.
| |
Flectere vel frangere.
Saepe vel intactâ numni periêre crumenà,
Fractus et, illaeso tegmine, mucro suit.
Saepe cutis totos ruptis tegit ossibus artus,
Cum Deus ex alto tela trisulca jacit.
Mollibus indulget, durisque serocius instat
Fulmen, et ipse facit fulminis Auctor idem.
Flecte genu: quicunque Deo non stectitur, ille
Plectitur, elatos Numinis ira premit.
| |
Aux humbles gratieux, dur aux orgueilleux.
Ces Javelius de Dieu, la foudre et la tounerre,
Au doux ne sont du mal, au dur ils font la guerre.
Homme humilie toy, baissant ton haut desir,
Nul est, qui ne s'y rompt, qui ne s'y veut slechir.
| |
Quod dolet intus habet.
Plerisque nostrum solenne est conditionem alterius quàm maximè extollere, propriam contra deprimere. Ejus rei rationem hane puto, quod in his talibus ab externâ rerum facie judicia mutuantes, interna vix respiciamus, cumque laeta plerunique et quae magis placent maximè conspicua sint, duriora verò tacitè serè conditioni uniuscujnsque inhaereant, aliena nobis, nostra plus aliis placent, optat cphyppia bos piger, optat arare caballus. Opes ac majestatem Dionysii cum Damocle landibus extollimus, gladium è lacunari equinâ setâ in caput Tyranni demissum non antè videmus, quam ipso eo loco simus, maximo imperio, ut ait Sallust. maximam curam inesse nescientes. At sanè speciosissinium aulaeum nonne saepe ad sordidiorem parietis partem obtegendam adhibetur? Nonne colossi foris insignes Deum saepe a iquem repraesentant, intrinsecus pleni luto ac sordibus? ita sanè. Et plerumque: ubi honor, ibi et horror; et, ut Seneca: qui à multis timetur, multos timet.
| |
boëtius:
Detrahat si quis superbis
| |
Tacit. 6. Annal.
Si tyrannorum mentes recludantur, possint aspici laniatus, et ictus: Quando, ut corpora verberibus, ita saevitiâ, libidine malis consultis, animus dilaceretur.
| |
Flectere vel frangere.
Si quis me interrogat (inquit Augustinus), quodnam primum hominique Christiano maximè necessarium requisitum fit, humilitatem dicam. Si, quid secundum, idem respondebo. Si de tertio quaerat, dictum repetam. Indicat vir pius bafim ac fundamentum totius philofophiae Christianse in hoc praecipuè consistere, ut dubellata omni elatione ac superbia, ex vera sui cognitione, unusquisque sibi vilescat, Deoque creatori sese submittat. Cum enim superbiae veneno primi parentes afflati ac inflati: totam posteritatem nesaudo contagio infecerint; humilitate eam restitui, et, ut in morbis, contraria contrariis curanda esse, Deum non obscure testatum voluisse, satis constat. Nec mirum, cum et sententiam malorum superbiam esse, etiam ex judicio naturali, antiqui judicaverint. Tarquinium hominem libidine praecipitem, avaritia caecum, immanem crudelitate, surore vecordem, vocaverunt superbum, et putaverunt sufficere convitium, ait ille. Concludamus cum Nilo, et operam demus ut sit nobis vita excelsa, spiritus humilis. Nihil altum vult Dcus, praeter se; proprium illi est erecta dejicere, dejecta erigere.
| |
1 Petr. V. 6.
Humiliamini sub potente manu Dei, ut vos exaltet in tempore visitationis.
| |
Proverb. XXVIII. 14.
O que bien heureux est l'homme, qui se donne frayeur continuellement! Mais celui qui endurcit son coeur, tombera en calamité.
| |
tacit:
Palam compositus pudor, intus summa adipisceudi libido.
| |
virgil.:
Vivit pectore sub dolente vulnus,
Intactis vorat ossibus medullas;
Vesano tacitos movet furores,
Qusd chironia nec manus levaret,
Nec Phoebus, sobolesque, clara Phoebi.
|
|