| |
| |
| |
| |
Repete.
Geen boom en wast op eenen dagh, Geen boom en valt ten eersten slagh.
Soo haest ick my bevont in Venus net gevangen,
Seyd' ick het Rosemont, waer toe veel kromme gangen?
En siet! my docht terstont de vrijster was gereet;
Maer op soo mallen waen ontsing ick dit bescheet:
De Specht, het grilligh dier, die pickt in alle boomen,
Maer wat de geck begint, ten sijn maer rechte droomen:
Hy meynt, daer is een gat; maer 't hout is al te dick:
O vrient, een eyken boom vereyst al harder pick.
| |
Hy meynt 't is deur, en 't is geen scheur.
De Specht pickt in den boom, men sietse nau beroeren;
Noch gaet hy niet te min geduerigh sitten loeren
Of hy een open siet. Kijck, wat een dapper man,
Hy soeckt een vol besluyt ook eer hy schier began.
Hoe ketelt sich het volck, besonder in het minnen,
Daer is maer enkel waen, en niet als malle sinnen;
Al wie van dese wesp is in het hooft geraeckt,
Die raest, oock sonder koorts; en droomt, oock als hy waeckt.
| |
Proverb. III. 7.
Laet u niet wijs duncken.
De Specht vliegt over al, hy gaet de bosschen quellen,
Hy wil (gelijck het schijnt) de boomen nedervellen,
Hy pickt in al het hout, en soeckt een open gat,
Maer vint ten lesten niet, als ick en weet niet wat.
Al wat de menschen doen, al wat de lieden maecken,
Het zy in kleyn bedrijf, het zy in groote saecken,
Hoe slecht haer dingen gaen, sy trotsen niettemin;
De minste van den hoop, die heeft een vleyer in.
| |
| |
Daer is in sommige menschen soodanigen ketelende jeucksel van eygen liefde, datse, schoon sy zoutcloser zijn als pompoenen, evenwel nochtans veel groote dingen van hun derven beloven. Maer wat kan doch sodanigen hoogen snureker bybrengen? - nademael het van ondts soo geweest is, dat een wanvat meest bomt, en de ydele kooren ayr hooghst uytsteeckt; soo en is van het wijdtberoemde swanger gaen der bergen, gelijck Horatius seyt, niet anders te verwachten, als de geboorte van een geekelijcke muys. De Studenten eerstmael t' Athenen komende, seyt Menedemus, sijn dappere gasten soo sy meynen; maer straex niet anders als lieshebbers der wijsheydt, en daer na leerlingen der reden-konst, en ten lesten, gantsch plomp, en van alles onwetende. 't Gaet noch huyden teu dage soo met yder van ons; hoe men langer leert, hoe men in der daet wel meer, maer, naer eygen oordeel, min wetenschap heeft. Veel van sich te denken, komt van weynigh te weten.
Het voeght een Ionghelinck beter onderwesen te werden, als andere te leeren; voor een oudt man daerentegen past het beter een ander te onderwysen, als selfs onderwesen te werden; en evenwel nochtans is het beter in sijn ouderdom te leeren, als altijdt onwetende te blijven. Noyt en is'er iemandt soo volkomen ofte in geleertheydt, oste in ervarentheyt geweest, oft hy en heeft noch altijt in wetenschap kunnen toenemen. Men en kan niet alleenlick in dit leven, maer in, en uyt de dood selfs, onderwesen werden; voor al en sonderlinge een Christelijck gemoet. Ick hate alle menschen van veel seggens en van weynigh bedrijss, seyd'er een van de Oude. Hy en is niet leersaem, die liever heeft geleert te schijnen als in der daet te wesen, seyde Bion. Hy is trots en ydel, so wel den desen, die sich dingen toeschrijft dewelcke hy niet en heest, als den genen, die sich grooter dingen vermeet als hy kan. 't Ware goet dat men van andere nimmermeer qualick, van sich selven nimmermeer wel en sprake: die het eerste doet, handelt Christelijk; die het tweede doet, handelt wijsselijck.
| |
Sive amator, sive gladiator es, repete.
Martia Picus avis longis dare vulnera ramis
Dum parat, et rostro robora dura petit,
Protinus, ut quercum primo modo contudit ictu,
Quaerit an admittat pervia rima diem.
Picus, amatoris nimium properantis, imago est.
Qui primo admissum se putst esse die.
Fallitur; hand primis cadit icta bipennibus arbor;
Robora vasta cupis sternere? saepe seri.
| |
Perseverer faict emporter.
Ce trone pouvoir percer le Pic se met en teste
D'nn coup, sans plus srapper; ô qu'il est sotte beste!
Semblable impression forge en son coeur l'amant,
Mais sache, pauvre sot, qu'il saut srapper souvent.
| |
Amans sibi somnia fingit.
Picus, ut exiguo vix robora centigit ictu,
Jam mihi, jam, clamat, pervia quercus hiat;
Rima, diem video, patet, ô patet, inquit, at eheu!
Vix patet exiguo vulnere prima cutis.
Stultus amans, simul-ac solito minus aspera virgo est,
Clamat: iô! victas jam dedit illa manus.
Intempestivum stolido canit ore triumphum,
Et sibi vana movet somnia quisquis amat.
| |
Il n'a faict, qui commence.
Le Pic voulant pereer le tronc de vive force,
A peine de son bec ayant percé l'escorce,
Va regarder à tous moments si l'arbre est creux:
Il se chatouille trop quiconque est amonreus.
| |
Arrogantia, profectus obstaculum.
Num penetrent morsus in singula vulnera quaerit,
Dum nimium rostro martia fidit avis.
Pervia ligna sorent, nisi pervia, Pice, putasses,
Dum ruis hûc illûc, tempus inane volat.
Qui poterit, doctum qui se putat esse, doceri?
Qui sapiet, qui se jam putat esse sophum?
Sempher inanis erit mens, quae, sibi plena videtur:
Doctus erat, doctus ni sibi quisque foret.
| |
Ecclesiast. III. 24. La presumption a deceu plusieurs.
Le Pic auroit bientost la fin de son ouvrage,
Si de son bec n'avoit conceu trop grand courage:
Un coeur presumptueux ne fera rien de bon,
Puis qu'il a de son saict trop grand' opinion.
| |
Amans sibi somnia fingit.
Insita est quibusdam tam ridicula Philautiae prurigo, ut, licet vel pepone insulsiores sint, omnia nihilominus splendida ac magnifica de sese polliceri audeant:
Quid dignum tanto dabit hie promissor hiatu?
Sanè cum vasa vacua magis tinniant, ac aristae inanes altius emincant,
Parturient montes, nascetur ridiculus mus.
Placet Menedemi dictum aureum, qui Athenas studiorum causà properantes primò sapientes esse, tunc Philosophos, inde Rhetoras, denique rudes et omnium ignaros fieri, nou minus lepidè, quàm verè dixit. Valeat totum genus hoc ardelionum. Solida, ac non inventum docta mens (ut ille ait) quo diutius discit, in re plura, in opinione pauciora novit. Magna de se ipso credere, exiguae scientiae certum est indicium.
Omnes videmur nobis saperdae, sestivi, belli, cum simus cyprei.
ovid. de Art. 3. Prona venit cupidis in sua vota sides.
| |
Arrogantia, profectus obstaculum.
Magis decorum est Iuvenem discere, quam docere; Seni dorere, quam discere. Melius tarnen est provectioris aetatis hominem serò discere, quam in ignorantiâ perpe tuâ versari. Nunquam hominem tam exactae eruditionis uspiam exstitisse, ut amplius nihil addiscere potnerit, ratio demonstrat. Non in vitâ solùm, sed et in ipsa morte, imò ex ipsâ morte est quod discatur; praesertim homini Christiano. Odi homines ignavâ operâ, philosophâ senteutiâ, ajebat ille. Indocilis sanè est, qui mavult doctus videri quam esse: Vanus et arrogans, qui ant magna sibi vindicat, quae ipsi non insunt; vel majora, quam quae insunt. Utinam hoc animis omnium insitum! De aliis nunquam malè, de sese nunquam benè loqui, primum Christiani, alterum sapientis est.
1 Corinth. VIII. 2. Si quis existimat seire se aliquid, nondum cognovit quemadmodum eum seire oporteat.
Indocilis est, qui mavult doctus videri quam esse. Bion apud Laërt. lib. IV. cap. 7.
Prorerb. II. 12. As tu veu un homme qui cuide estre sage? il y a plus d'esperance d'un fol, que de luy.
Vers. 16. Le paresseux s'estime estre plus sage, que sept qui baillent sage conseil.
| |
Vers. Vulgar.
Non amet, aut discat duros tolerare labores,
Optati compos qui velit esse sui.
| |
polyb. lib. 10.
Nulla re utili abstinendum est, propter apparentem difficultatem; sed comparandus haebitus, quo enneta bona mortalibus comprehensibilia redduntur.
|
|