| |
| |
| |
| |
Sensim amor sensus occupat.
't Neemt toe, men weet niet hoe.
Laest ging ick in den hof, daer schreef ick op een linde,
Ick sneê in een pompoen den naem van mijn beminde;
Het schrift was eerstmael teer, men sag daer anders niet
Als dat het groen gewas beschreyde mijn verdriet;
Maer als ick naderhandt hier weder quam getreden,
Doen stont'et uytgepuylt al wat ick had gesneden;
Dies riep ick overluyt: dus gaet'et met de Min,
Daer komt een groote wond oock van een kleyn begin.
| |
't Wordt t' samen groot.
De letters diemen plagh te snyden in de linden,
En zijn van eersten aen niet in het hout te vinden;
Maer komje naderhandt ontrent den groenen bast,
Soo blijckt'et dat het schrist geduerigh grooter wast.
Het kint, indien het siet eens anders quade streken,
Ontfangt in sijn gemoet de gronden van gebreken.
Wat quaet is, kankert in; ghy, leydt dan in de jeught,
Geen voncken tot de lust, maer sporen tot de deught.
| |
Gal. IV. 19.
Allenxkens, tot dat christus een gedaente in ons krijght.
Plagh iemant in een boom by wijlen iet te snijden,
Het kan hem dienstigh zijn, 't en valt niet al besijden;
Let hoe de saken gaen: eerst is de letter teer,
Maer naer een weynigh tijts soo vint de leser meer.
Als Godt door sijnen Geest ons harten komt beschrijven,
Men voelt het vast geloof niet stracx aen ons beklijven;
Maer siet! het swack begin dat wordt ten lesten sterck,
Met tijt en door gedult voltreckt de Geest sijn werck.
| |
| |
Godt gaet niet onschickelijcken maer met order te werck in alle dese nederige dingen, niet schielicken van het cene nyterste tot het andere vervallende, maer door middelwegen allenxkens, en als by trappen, van 't eene tot het ander gaende.
Den doncker van den swarten nacht
Wert niet terstont tot licht gebraght;
Den dageraet en morgen-stont
Vertoont voor eerst haer rooden mont;
Dan rijst de Son, des werelts oogh,
En klimt allengskens meer om hoogh;
Tot dat ten lesten het gesicht
Ons schemert, door haer krachtigh licht.
Het gaet met den geestelijcken voortganck van de godtsalige ten naesten by mede alsoo. Godt en plach niemant uyt den stanck der sonden, regelrecht tot heerlijckheit te verheffen, maer sijn ghenade als middelaer tusschen beyde te stellen. Selden wert'er iemant uyt een gantsch rau en roeckeloos leven, op een sprong overgeset in een gesette en Christelijke sedigheyt. De godsaligheyt en vertoont haer van stonden aen niet in hare volmaecktheyt, maer wert door dagelijckschen aenwas allengskens tot haer volkomentheyt opgetogen. Een verflagen herte en heeft daerom den moet niet verloren te geven, om sijn lanxsamen voortganck in de godsaligheyt, soo die maer staegh en geduerigh en zy. Alderley aenwas (oock den genen die ons ongevoelick aenkomt, en die men eer gewaer wordt geschiedt te zijn, als te geschieden) gedijt een Christelijck gemoet ter saligheyt.
| |
(Op het selve beelt een andere sin).
Wanneer een geestigh quant den naem van sijn beminde Snijt op een bol gewas, of op een groene linde, De schors die schijnt bedroest, sy stort een droevig nat, Als of haer eenigh leet door 't snijden had gevat; Maer, leser, hebt gedult; de tijt die sal 't genesen, En alsje weder komt dan sal het beter wesen; Siet! al wat kloek beleyt of reden niet vermagh, Dat wort noch evenwel verwonnen van den dagh.
Weest voor al in reden kuys,
Als'er kinders zijn in huis;
Want daer Jonckheit is ontrent,
Dient niet dertels voorgewent.
| |
Sensim amor sensus occupat.
Inferibo peponi quoties tua nomina, Phylli,
Littera, cultelli cuspitle facta, latet:
Ille, licet fatuns, sortem miseratus amantis,
Plorat, et è tenero cortice gutta fluit;
Laesa cutis sensim laxo se pandit hiatu,
Jamque viatori, Phylli, legenda pates.
Exclamo: crevere notae, crevere calores.
Hei mihi! quam tacitis passibus intrat amor.
| |
Quant il est creu, je le vois; comment il croist je n'appercois.
Retournant au tillet, où tu estois escrite,
Ma douce Margotton, la lettre n'est petite
Comnie un peu cy devant: le passager la voit,
L'amour s'augmente helas! sans qu'on s'en apperçoit.
| |
Paulatim rima dehiscit.
Quoà peponem riguo mihi crescere cernis in horto,
Non est quod velit hunc nostra culina cibum:
Ilîc ego, dum tener est, rorantia carmina seulpo;
Et mihi cum viridi cortice crescit opus.
Sit licet insulsus pepo nos docet: imbibat iufans
Semina nequitiae, pessima messis erit.
Ille virum facinus patrare virile videbit,
In puero vitium, qui puerile tulit.
| |
Coeur d'enpant, carte blanche.
Veux tu un grand escrit dans quelquc tendre efcorce?
Ne taille brusquement. Il n'est besoin de force,
Le temps l'aggrandira. Le vice au coeur d'ensant
Avec le corps devient, sans y penser, tresgrand.
| |
Tenera pietatis principia.
Indimus arboribus, tenui dum cuspide, carmen;
Vix teneram signat parva litura cutem;
Incrementa tamen, vix intellecta, videbis,
Dum peragit tacitis passihus annus iter.
Enthea nou hederam pictas imitatur Ionae,
Ferre cui patulas nox dedit una comas:
Parva sides primò, crescit senfim, et sine sensu,
Paulatinique sacrum spiritus implet opus.
| |
Ephes. IV. 13. Peu a peu, jusques a ce que croissions a la perfection d'homme en christ.
Si tu sais un escrit sur l'arbre, ne te haste,
Bien qu'il te semble estroit, le temps l'escrit dilate.
Vertu n'est point d'un jour, et l'oeuvre de l'Esprit
En l'ame peu à peu de l'homme s'accomplit.
| |
Tenera pietatis principia.
Non consuse, sed ordinatè in haec inferiora, agit Deus, nec ab uno extremo ad alterum sestinè, sed sensim, progreditur. Non repentino fulgore dies terrarum tractus pervadit, sed, praemisso dubiae lucis crepusculo, paulatim.
...... Medium Sol aureus orbem
Occupat, ct radiis ingentibus omnia lustrat.
Non statim, ex intenso frigore, in ardores Syrii praecipitamur; sed, vere ac tepentis savonii statu intermedio, paulatim ad aestivos calores deducimur. Spirituales fidelium progressus planè hujnsmodi. Nunquam, è mediis peccatorum sordibus, ad statum gloriae suos evehit Deus, sed gratiam mediam interjacit. Vix ullus, ex vita insigui scelere contaminata, subitò in vitam Christiano nomine dignam immediatè erigitur. Pictura, inquit ille, coepit primo ab umbris et lincis, deinde mouochromata, mox accessit lumen nua cum colorum varietate, donec ad summam artificii pervenit admirationem. Idem de homine Christiano jure quis dixerit. Ne igitur animo destituatur pia mens, si lento, dummodo continuo, gradu ad vitae renovationem efferatur. Omne incrementum, etiam latens, credenti salutare est.
| |
2 Corinth. III. 3.
Epistola estis Christi scripta non atramento, sed spiritu Dei vivi: non in tabulis lapideis, sed in tabulis cordis.
| |
Pseaume XXIX. 15.
Le juste s'avancera comme la palme, et croistra comme le cedre du Liban, estant planté en la maison de l'Eternel, etc.
| |
Quod non potest ratio, sanat mora.
Si dominae; describat amans in cortice nomen,
Deplorat laesus vulnera prima pepo;
Sed mora dat vires, ct, dum nova littera crescit,
Durior est multò, quam suit ante, cutis.
Nescis, quid valeant anni, quid polleat aetas;
Tempore poma rubent, tempora cessat hiems:
Quod ratio praestare nequit durive labores,
Id vel sponte sua mox dabit ipsa dies.
| |
Plutarchus:
Amor neque nos statim, neque vchementer ab initio, quemadmodum ira, invadit; neque facile ingressus, decedit, quamvis alatus: sed sensim ingreditur ac molliter, manetque diu in sensibus.
Labitur sensim furor in medullas,
Igne furtivo populaute venas,
Non habet latam data plaga srontem,
Sed vorat tectas penitus medullas.
| |
plaut. in Trin.:
Mores mali, quafi herba irrigua, succrescunt uberrimè.
| |
juvenal. Sat. 14.
Maxima debetur puero reverentia, si quid
Turpe paras, nec tu pueri contempseris annos.
Disciplina sanè mores sacit et id sapit unusquisque quod didicit.
Nil dictu soedum visuque haec limina tangat,
|
|