Houwelick

Dat is het gansche gelegenheyt des echten-staets

[p. I***ir]

Wech-wyser ten Hovwelick wt den dool-hof der kalver-liefde.
Eerste deel
Maeght.

HEt los en dom gewoel, dat jonge lieden pleghen,
Is juyst gelijck een hof met duysent omme-weghen;

[p. I***iv]

 

Een hof, een lustigh hof, en konstigh afgemaelt,

 

Een hof, een listigh hof, en daer een yeder dwaelt;

 

Een hof, een schoon prieel, daer alle tuynen bloeyen,

 

Maer des al niettemin oock suere fruyten groeyen;

 

Een hof daer over al veel schoone rosen staen,

 

Maer diese plucken wilt, die vinter prickels aen;

 

Een hof, een rond begrijp, maer daer oock slimme treken

 

Geduerigh omme-gaen, en nimmermeer ontbreken;

 

Een hof, een warre-net, en daermen evenwel

 

Het dolen niet en acht als voor een aerdigh spel;

 

Een hof, een selsaem perck, daer yeder met verlangen

 

Sijn lusten onderhout met duysent omme-gangen;

 

Een hof, een rechte fuyck, een winckel van bedrogh,

 

Daer yeder over klaeght, en yeder blijfter noch;

 

Een hof, een diep geheym, dat niet en is te seggen,

 

En dat ick niet en weet met woorden uyt te leggen,

 

Een hof dat niemant kent, dat niemant oyt en leert,

 

Als die eerst heeft gedoolt, en dan eens wederkeert;

 

Een hof vol bitter soet, vol aengename lagen,

 

Een hof vol bange vreught, en duysent vreemde slagen,

 

Een hof, een noodigh mal, een hof, een wonder hof,

 

Een hof, maer tis genough; mijn hooft dat draeyter of.

 

Hier koomt een vryer aen, onseker wat te maecken,

 

Hy weet niet in het perck, niet weder uyt te raecken,

 

Hy wil te rugge gaen, hy koomter dieper in,

 

Hy kijckt aen alle kant; geen eynde, geen begin.

 

Daer roept een jonge maeght, met droefheyt overwonnen,

 

Wat heeft mijn weeligh hert een malle daet begonnen!

 

Ick souck, ick sucht, ick sorgh, ick sie geduerigh om,

 

Maer al om niet, eylaes! de wech is al te krom.

[p. I***iir]

 

Hier trotst een moedigh Quant, en meynter in te komen,

 

Maer strax is wederom sijn hope wech genomen,

 

Al doet hy wat hy kan, al loopt hy wonder ras,

 

Hy vint hem wederom daer hy te voren was.

 

Daer staet een vlugge meyt, en meynt sy raeckter binnen,

 

Maer siet! sy moet terstont van nieuwen aen beginnen,

 

Sy wist (gelijck het scheen) waerop de spille draeyt,

 

En siet vanstonden aen soo wasset al bekaeyt:

 

Hier treet een jonge wulp, en doet sijn eerste gangen,

 

Hy souckt maer enckel spel, en siet! hy wort gevangen,

 

Hy quam daer hy het vont, oock eer dan hy het wist,

 

En seyde binnens monts; Ach had ick eens gemist!

 

Daer koomt een slechte duyf, en raeckt tot aen het eynde,

 

Maer vinter evenwel geen vreught gelijckse meynde,

 

Dies staetse daer en siet, eylaes! 'ken weet niet hoe,

 

En weder uyt te gaen, daer is geen middel toe.

 

Dan ginder koomter een die weet de rechte paden,

 

Maer vint noch evenwel het vinden ongeraden,

 

Hy doolt uyt enckel lust, en kiest de rechte baen

 

Iuyst als hy door het groen niet meer en weet te gaen.

 

Een ander staet en siet, en wil een weynich rusten,

 

Maer siende groen gewas, soo krijght hy groene lusten,

 

Het fruyt is byster wrang, hy slaeter niettemin

 

Sijn bolle lippen op, sijn volle tanden in,

 

Hy snoeyt al wat hy vint, en door het gulsich eten

 

Soo is hem metter tijt sijn eerste wech vergeten;

 

De sloir die met hem doet is even soo gestelt,

 

Sy voelt dat haer het lijf gelijck een blase swelt,

 

Sy is geweldich quaps en moet geduerich braken,

 

Sy weet de rauwe sucht niet weder quijt te raken,

[p. I***iiv]

 

Sy krucht den ganschen dach, onseker watse voelt,

 

Vermits 'ken weet niet wat haer inde leden woelt:

 

De snouper niet te min die krijght, te sijner schanden,

 

Een ongesonde maegh, en even stompe tanden,

 

Dat is van over lang de straffe vande lust,

 

Die met onrijp gewas ontijdigh wort geblust;

 

Of schoon dan onse wraet is naderhant geseten

 

Daer vrienden onder een de tijpe vruchten eten,

 

Het dient hem niettemin alleen tot enckel spijt,

 

Vermits sijn kranck gebit geen vaste spijs en lijt.

 

Ghy siet dan al het Perck, en hoe het is gelegen,

 

Ghy sieter schoon bedroch, en hondert slimme wegen,

 

Ghy siet hoe dat de jeught hier sonder eynde dwaelt,

 

En wat een tuymel-geest haer inde leden maelt,

 

Ghy siet hoe malle Waen, hoe Schijn, en losse Droomen

 

Hier swieren op het velt, en spelen inde boomen,

 

Ghy siet hoe dat de mensch de slimme gangen mint,

 

En wonder groot vermaeck, oock in het dolen, vint;

 

Ghy siet hoe dat het volck wort om en om getogen,

 

Ghy siet hoe dat het oogh wort menichmael bedrogen,

 

Ghy siet hoe wonder licht sich yeder een vergeet,

 

En hoe een snouper vaert die wrange fruyten eet;

 

Noch wil ick evenwel geen jonge maeght beletten

 

Haer voet te rechter uyr in desen hof te setten,

 

Genaeckt dan, soete jeught; maer, eerje verder gaet,

 

Laet Tucht u leytsman sijn, en Reden uwen draet.