Zedighe sinne-belden ghetrocken uyt den on-gheschreven boeck van den aerdt der schepselen

[p. 209]

68. Sinne-beldt.

Lantere met het g'las beverft,
Maeckt, dat men 't licht van buyten derft.

HEt is belacchelijck, den huys-raet soo te cieren,
Dat zy, meer als't gebruyck, het ciercel daer van vieren,

'tSae let en't ledikant moet moey te proncken staen,

Al waer men op een jaer noyt eens magh binnen gaen.

Voorts al het tenne-werck met ketels, potten, pannen,
Die blincken om het schoonst', die niemant aen magh rannen

't Is alles schoon gescheurt, gewasschen en geboont,

Tot den Lanteren toe, die sich geschildert thoont,

't Geviel dan dat de meyt moest in den avondt doncker
Gaen lichten over-straet een jouffer met een joncker,

Nam den lanteren af en stelde daer in licht,

En gaende daer mé voor, hilp weynich aen 't gesicht;

[p. 210]

 

Om dat den schijn des lichts, door 't schilderen verduystert,

 

Niet schoot door het gelas met verf schoon over-luystert:

 

Soo dat de meyt beschaemt moest met den doncker gaen,

 

En den lanteren haer meer moeyt als deught dé aen.

 

Dit leert ons Sinne-beldt aen Iouffers en Mevrouwen;

 

Dat zy het ciercel-tuygh ten hooghsten moeten schouwen,

 

En't licht van stichtbaerheydt, dat in hun schijnen mach

 

Niet over-duystert zijn, tot schand' en tot gelach.

 

Dat een matroon oft maeght, die deftich in haer zéde

 

Sich sou soo ijdelick gaen cieren buyten réde,

 

Dat zy haer deughde-licht, uyt-wendich door cieraet

 

Verduystert, en al-soo verdoolen wegh in-gaet.

Achter-volgh op het selve.

HOe verr' datmen heden-daeghs vande réde af-deyst in het verkeert mis-bruyck der dinghen, niet daer zy toeghemaeckt zijn, maer om tot jet anders te gebruycken, gelijckmen inde malle hollanders siet, die schier van hun huysen en huys-raedt hunnen af-godt maecken, die zy dienen en niet af-ghedient en worden dan alleen om mede te proncken: soo doen noch daeghelijckx het meeste deel der menschen die sich bekleeden niet ten eynde daer zy toe ghemaeckt worden, om hunne naecktheydt te bedecken ende hunne lichaemen teghen den kouw' ende andere on-ghemacken te behoeden, maer alleen om daer mede te proncken en met alle soort van sinnelijcke ciersels ende nieuwicheden om de mode te volghen inde ijdelheydt tegen de deughdt van zebaerheydt, en oodt-moedigheydt: soo dat niet sonder rede Chrysostomus seght: ^(a) Diffictle, diffictle inquam &c. 't Is moeyelijck, 't is moeyelijck ja schier on-moghelijck met een verciert lic-

(a) Hom. 7. in 1. ad corr. 6.

[p. 211]

chaem te saemen de ziel te vercieren: Waer uyt volght, dat niemandt die sinnelijck ghepalleert gaet, die niet een vuyle ziel en draeght: en selver wat zijn de kleederen daer men op stoeft als over-blijfsel van vreede dieren ende andere verworpen schepsels? en wy die Christene menschen zijn en boven de beesten zijn, wat belanght ons hun beestelijck cieraet? Is de glorie niet verworpelijck die den mensch gaet ont-leenen van het vreedt ende ander ghedierte als zijn Tygers, Leeuwen, Conijnen, Visschen, Oosters &c. Deckt jemandt sijnen rugghe met schar-laecken? dat moet hy dancken aen de wormkens die sulcken hoogh en schoon coleur geven om daer mede te verven: Is hy kostelijck gekleedt? dat is de schaepen ont-nomen en af-geschoren: Draeght hy een schoon juweel aen de handt oft perels aen den hals? dat is de oosters ont-stolen oft uyt de zee gehaelt: Draeght jemandt polite schoenen, en seyde koussens? dat moet hy vande beeste-vellen ende vande seyde-wormen bekomen. Ghy verworpt u onder de beesten, soo ghy u verheft in het géne ghy van de beesten geleent hebt. Het is dan een seker teecken van een vervuylde ziel, daer het lichaem niet maetigh naer staet geciert is: zy draegen een doode ziel op een vergulde baere verciert met alle kostelijckheyt naer het getuygen van Chrysostomus: ^(a) Molles &c. De sachte on-gebonde, on-kuysche, die soecken de nettigheydt des lichaems om met wel-rieckenden Balzem hun graf te vercieren, daer zy hun doode ziel in draegen: Dat is dan genoch voor 't lichaem, dat het eerelijck bedeckt wordt naer eysch van staet: het kleedt zy tot ghebruyck en niet om de oogen te trecken en tot wulpsheydt te verwecken; maer om eerelijck ons naecktheydt te over-decken.

(a) Hom. 16. ad populum.