Zedighe sinne-belden ghetrocken uyt den on-gheschreven boeck van den aerdt der schepselen

[p. 100]

34. Sinne-beldt.

Hoe dat den Nyl me'er over-vloeydt,
Hoe 't velt oock me'er in vruchten groeyt.

HEt schoon Egypte-landt, daer 't 'sommers selden regent,
Wordt daerom niet te min met vruchten rijck bezegent

Dat anders droogh en dorr' sou blijven on-bewoont,

Had Godt met wonder daer sijn mildtheyt niet bethoont:

Die door en door het landt den Nyel heeft laeten vloeyen,
Die 't selve heel ververscht bequaem maeckt tot het groeyen

Van alle vruchten, en den levens-noodt vol-doet,

Ia over-vloedigher als 't noodigh hebben moet.

Het welck aen hooghen vloedt des Nyls't meest is gelegen;
Want door zy wel door-weyckt, behoeft voorts geenen regen

Om teghen-standt te doen aen alle dorrigheydt:

Maer brenght haer vruchten voort in over-vloedigheyt.

[p. 101]

 

Wie is soo bot, die hier niet zedighs uyt kan leeren?

 

Die in dit vreemdt geval self daeg'lijckx moet verkeeren,

 

Alwaer ons leven is een droogh Egypte-landt,

 

Bedorven uyt den aerdt, onvruchtbaer t' allen kant?

 

Waer 't dat den rijcken Nyl met sijne waeter-vloeden,

 

Ons van on-vruchtbaerheyt, door stroom niet moght verhoeden

 

Die hoe hy hoogher vloedt, hoe dat wy meer bequaem

 

Tot vruchten, zijn gestelt, en Godt meer aen-genaem?

 

Den Nyl is tegen-spoedt, den over-vloedt zijn traenen,

 

Dit tot gheduldigheydt ghestaedigh ons vermaenen,

 

Ghelijck den acker-man die met sijn weenen saët,

 

Verwachtende den Oogst, die hy met blijdschap maët.

Achter-volgh op het selve.

AL hebben wy ons Sinne-beldt uyt de ghemeyne beschrijvingh van Egypten ghenomen van het welcke gheseght wordt, dat haere vruchtbaerheydt hanght aen den over-vloedt van den Nyl; dat ick licht kan toe-staen, terwijlen dat het al-daer in den Somer niet en regent, ende het groeyen der vruchten noodigh moet ghevoedt worden door de vochtigheydt vanden acker: ^(a) maer dat Plinius seyt, dat den Nyl met sijnen over-vloedt het saet mede-brenght, daer het veldt mede besaët wordt; soo dat den huys-man maët daer hy niet gesaët en heeft; dat en kan ick niet wel aen-nemen terwijlen hy sich selven in veele andere fouten on-geloof'lijck maeckt: dan het sou wel konnen wesen dat den over-vloedt de landen komt te verbeteren, laetende de vettigheydt, die zy op andere landen met stroomen af-gehaelt heeft, ergens op maegher landt

(a) Plin. lib. 5. T. 9.

[p. 102]

laet sincken, waer door dat landt seer verbetert wordt: ende om sulckx te onder-vinden en moet-men niet naer Egypten rijsen, daermen hier voor ons ogen siet de landen die verdroncken ghelegen hebben, naer dat zy nu in-ghedijckt zijn wel hun voor-deel gewonnen hebben met hun reghen-deel: want hebbende van over eenighe jaeren onder gheleghen nu soo hoogh over-kleydt en over-vet gheworden zijn, en nu in over-vloedigheydt vruchten voort-brenghen, ghelijck het blijckt in al de Polders alhier inde ronde gheleghen. Holla! Ick sou wel lichtelijck onse zedighe onder-rechtingh vergéten hebben. In deser voeghen worden de recht-veerdighe zielen met de waeteren van benouwtheden, vervolginghen ende tegehen-spoet dickmaels over-loopen, gelijck David sich beclaeghde: ^(a) Intraverunt aquae &c. De waeteren sijn in-gheloopen tot mijne ziele toe. Dat zijn de verdruckinge ende benoutheden die Godt ons toe-sent ende laet over-komen, niet tot ons achter-deel, maer eer tot ons meerder voor-deel, om ons vrucht-baeriger te maecken ende te vervetten met deughden ende Godt-vruchtigheydt ghelijck den Propheet David seght: ^(b) Als met vet des inghewandts ende smeer laet mijne ziele vervult worden, ende met lippen des verheugens sal mijne ziele leven. Waer in hy sulck eenen troost vondt, dat hy van blijdschap songhe: ^(c) Latati sumus pro diebus &c. Wy zijn verheught geweest voor de daeghen inde welcke wy quaedt hebben gesien. Den rechtveerdigen roept ende vreest voor het quaedt, niet sonder rede door den over-vloedt der waeteren, salvum me fac. Heer verlost my: doch den Nyl en moet niet gevreest zijn, die ons tot vruchtbaerheydt noodigh dient, den tijdt sal haest komen, dat gy-liden met over-vloedigen ooft gelaeden, met blijdschap sult keeren en Godt bedancken.

(a) Ps. 68.

(b) Ps. 62.

(c) Ps. 89.