Zedighe sinne-belden ghetrocken uyt den on-gheschreven boeck van den aerdt der schepselen

[p. 55]

XIX. Sinne-beldt.

De Klock die in den thoren slaet
En wijst niet hoe het ur-werck gaet.

HOe on-begrijpelijck dat Godt is in wercken:
Is licht'lijck uyt den schick, van hem gestelt te mercken,

Die alles in gewight, getal, en maete stelt,

Het welck oock in den tijdt wel 't alder-meeste gelt;

Die ons soo wwerdigh is , dat 't ur-werck vanden thoren
Met 't slaen niet waer genoech; maer datter tijdt verlòren

Moght gaen, wanneer men niet op 't slaen had wel gelet,

En ons gestelde ur, was vrucht'-loos voort geset:

Soo dat oock noodigh was, om 't ur-werck te vol-maecken,
Den Wijser, om altijd met 't oogh daer aen te raecken,

En daer te speuren af 't verloopen van den tijdt,

Op dat men in ons werck geen achter-deel en lijdt.

[p. 56]

 

Dit Beldt thoont aen't verstandt, oock sonder uyt-te-leggen,

 

VVat les van zedigheydt het sonder spraeck wilt seggen;

 

't Geheym daer van, is 't Ampt van eenen Predikant,

 

Die moet wel-sprekend' zijn, hervaeren in 't verstant,

 

Met jever sonder drift, met liefde heel ontsteken;

 

Om als een ander klock, met claer-stem, de gebreken

 

Der volck'ren minnelijck te bet'ren door vermaen,

 

Oft wel met strafheydt hun van boosheydt af doen staen.

 

Maer daer mé niet genoch, oft 't volck nu had vergéten

 

Den ur-slach van 't sermoon: hoe souden zy dan wéten,

 

(VVaer hy den wijser niet) hoe't met het ur-werck gaet,

 

Als hy met'twoordt en werck hun niet voor d'oogen staet?

Voort-gangh op het selve.

DAt de Predicanten het minder licht moeten wesen inden duyster van dese Wereldt, leert ons het Evangelie seggende: ^(a) Gy-lieden zijt het licht des Wereldts ende niet om onder een koren-vat verborgen te worden maer wel op eenen kandelaer verheven te staen, om een jeder te verlichten die in het huys zijn te wéten vande H. Kerck: waer uyt dat volght, dat hy lichten moet, niet alleen met gratie van wel-sprekentheydt als een klock met eenen voor-by-gaenden klanck, maer moet oock betrachten de gratie te bekomen van alle deughden, om te dienen tot eenen aen-wijser vande rechtveerdigheydt, gelijck Christus selver geleert heeft, ^(b) die begost met doen en leeren, eerst heeft hy in het werck geleydt, dat hy daer naer met woorden heeft willen uyt-wijsen, en bestraffen, en om daer voorder proef af te geven hoe-

(a) Matth. 5.

(b) Act. 1.

[p. 57]

daenigh eenen Predikant moet wesen, soo seyde hy: ^(a) Als den vertrooster sal gekomen zijn, sal hy de wereldt van sonden straffen: Maer wie isser die den H. Geest oyt prediken gesien oft gehoort heeft? Dese twijffelingh stelt ons voor de blom van alle verstanden den H. Augustinus, die de selve seer geestigh ontknoopt met den gemeynen gront-regel; dat jemandt door een ander doet, moet men door hem selver gedaen achten: Leerende dat dese berispingh den H. Geest soo veel als selver doet, die de Apostelen daer toe in-gestelt heeft, ende noch heden-daeghs volbrenght door sijn Predikanten, daer hy met sijn over-vloedige gratie in-woont, door de welcke zy verstreckt, alle menschelijcke op-sicht ende vreese verworpende, aen-grijpen al de sonden ende booscheden vande verblinde wereldtsche menschen, om die te beteren door vermaen van soet liefde, oft doen te laeten door schrickelijcke vrees van straffen. Dit bespeuren wy uyt de komste van den H. Gheest, die eenen vertrooster is en eenen Gheest van liefde, nochtans met gront-gedruys van donder ende blixem af-gedaelt is in vierige tongen; op dat, ghelijck den blixem ghevolght van den donder doet schroomen, alsoo oock de Predikanten versterckt door den H. Geest, souden hunne vierighe schichten van hunne tonghen, ghevolght met schroomelijcken donder van het Woordt Godts den sondaer een saelige vrees aen-jaegen, tot af-standt van hunne boosheydt, en die heel in sonden versteent zijn, met de tongh-roede soo mogen gheslaeghen worden, dat zy waeter storten van leetwesen.

(a) Ioan. 16.