De on-ghemaskerde liefde des hemels
(1686)–Joannes à Castro–
Auteursrechtvrij
[pagina 73]
| |
Op-schrift.
Godt, die mijn Hert alleen vol-doet,
Alleen mijn Hert oock hebben moet.
Schriftuer. { Deo Soli. | |
[pagina 74]
| |
5. Beweegh-redene.Dat Godt alleen moet bemindt zijn, die ons alleen vol-doet. O Godt! oorspronk'lijck goet, vol-doender van ons wenschen
In vollen over-vloedt, en niemandt van de menschen,
Die ghy verwerpen sult, van 't on-gemeten goedt,
Dat ghy ons on-verdient, uyt welbehaegen doet;
Ten sy, dat sy verblindt, sich selven gaen genoegen,
In 't on-gestadigh goedt, en daer hun hert by voegen:
Als on-weer-leggelijck, heeft in de daedt bethoont,
Den Thaumaturgus, die heeft Padua bewoont:
Wanneer hy van den vreck, die 't hert inde kiste
Van sijnen schat, en van geen' and'ren Godt en wiste,
Die hy meer liefde droegh: Ach! riep hy, vrinden siet,
Daer uwen schat sal zijn, daer oock u hert sich biedt.
Den rijcken, die is doodt en inde hel begraeven,
Om dat hy heeft veracht de Goddelijcke gaeven,
Die ons de liefdens born', in over-vloedt uyt-stort,
Daerom, gerechtigh oock van Godt verworpen wordt,
En soo ghy daer een proef oogh-sien'lijck wilt van weten?
Gaet opent sijne kist, siet hoe daer in-geseten,
Sijn hert blijft aen-gheheght, daer het met liefde was,
Doen hy noch leefde, op den rijcken gouden tas?
Neen neen, ô lieven Godt! mijn hert dient u geschoncken,
't Welck ghy hebt aen-gestoockt met duysent liefdens voncken
En nu het is in brandt, door het gewicht van 't vier.
Soo vlieght het naer u toe, 't welck sich verleedt al-hier
In al't gemaskert goedt, dat ons wordt op-gedraegen,
Om op den schijn van goedt, om in het net te jaegen
Van 't eeuwigh hels verdriet, neen 't on-geschaepen goedt,
Uyt cracht van sijne deught, mijn hert besitten moet.
| |
[pagina 75]
| |
In suyver liefde; niet om dat het my sal baeten,
Maer selver om de deught, daer self, die deught behaeten.
De deught oock tegen danck verheffen, om dat sy,
Een deughdich mensch vereert met troost en vreught daer by:
Soo dat de deught niet moet een ander op-sicht geven
Van liefde, als dat sy den geest is van het leven,
't Welck uyt sijn eygen goedt van jeder moet gewilt,
Oft in begeerte noyt, daer sonder wordt gestilt:
Dit is 't oor-spronck'lijck goet, dat Godt moet noodigh wesen:
Want al't geschaepen goedt, dat komt uyt hem geresen,
En soo dat wordt gewilt uyt liefde tot ons baet,
En dat het eynd' daer in, van ons begeren slaet:
Soo zijn wy slecht versien, dat wy al ons betrouwen,
Gaen stellen op een saeck, die geenen standt kan bouwen,
Vervolgens, daer al dat wordt buyten Godt bemindt,
En dient niet, dat ons hert, daer in haer ruste vindt:
VVant. schoon ons liefde wordt van aerdt tot 't goet gedreven,
En hoe het beter is, hoe wy ons meer begeven
Met wensch tot sulcken goedt: waer isser eenigh goedt,
Dat aen u goedtheyt niet, ô Godt! verr' wijcken moet?
't VVaer een verkeertheydt, sich ten vollen te vermaecken,
En stellen sijn genoegh in tijdelijcke saecken,
Die alleen tot gebruyck ons dienen, en van't goedt,
Versien zijn tot 't gebruyck, dat ons genoegen moet,
Genoegen in een saeck, 't hert daer op te bouwen,
Vyt liefde tot die self: maer het gebruyck te houwen,
Van eenigh dingh, en is, soo om de selve niet,
Als wel om ander goedt, dat sy me-bregend' biedt.
Verkeerden mensch! die 't hert vast stelt op ydel dinghen,
En 't selve niet en wilt tot 's Scheppers liefde dwingen,
Dan alleen op een' hop' van't goedt, door hem verwacht,
Die meer de Schepselen, als self den Schepper acht.
Is dat den liefdens schick niet stoutelijck verkeeren,
En soo sijn eygen baet, verr' boven Godt vereeren?
| |
[pagina 76]
| |
Wat on-recht kander meer, den Schepper zijn gedaen,
Als, dat hy in waerdy, moet achter 't Schepsel staen?
Hy die sijn eygen baet, veel meer dan Godt wilt achten,
Die moet, on-weerdigh, noyt de liefde Godts afwachten.
Niet dat ick seggen wil, dat Godt niet moet bemindt;
Om datmen in sijn liefd', ons baet en voor-deel vindt:
Soo soude David in sijn sangh boeck quaelijck singen,Ga naar voetnoot+
Als hy sijn hert heeft, om vergeldingh, willen dwingen,
En voegen onder 't jock van Godt, en sijn bevel
Heeft punctigh uyt-gevoert, met vrees oock vande hel.
Dit op-sicht is niet quaet; als 't eynde van ons mimen,
Niet anders is, als Godt, en om sijn liefd' te winnen.
De puerheydt vande liefd', den toe-val niet belet,
Als maer alleen op Godt, ons liefd', soo wordt geset:
Dat, waer het mogelijck, hy ons niet en beloonde
Met 't wensch'lijck hemelrijck; noch helsche straf ons thoonde:
VVy souden even wel aen hem ons hert en sin,
Vry-willigh draegen op, in't vier van suyver min:
Is 't dat den rijcken wel, bemindt een van sijn vrinden,
Die minder is, als hy, daer hy geen' baet kan vinden,
Maer 't eynde van sijn liefd', is 't voor-deel vanden vrindt
Die hy goet-gunstigh is, alleen, om dat hy mindt?
ô Minnaer van mijn Ziel! sal ick dan dat gedoogden,
Dat mensch aen mensch sulcx doet: en sal ick my niet poogen,
Van herte tot u min; om u alleen, en niet,
Om opsicht vande baet, die my, daer voor geschiet?
't VVaer dwaesheyt, soo ick wou, jet buyten Godt gaen vinden
Daer niet standt-vastigh is, maer vluchtiger als winden,
Vervlogen is, eer dat ick 't selve wel geniet,
En al 't bekomen, moet haest durven met verdriet:
Te meer, om dat ick my daer door noch sien weer-houwen,
En soo niet wel mijn hert kan tot mijn minnaer stouwen;
Die eenigh is, en wilt alleen mijn liefde heel:
Sal ick dan on-beleeft, hem offeren een deel?
| |
[pagina 77]
| |
Een over-speelster zijn, van hem die my wilt trouwen,
En voor sijn lieve Bruydt met rijcke gifte houwen?
Neen lieven Bruydegom: ick wil verfoeyen al,
Het gen' ick buiten u, al-om ont-moeten sal:
VVant ghy alleen voor my, meer als genoch kont wesen,
En hy u minder mindt, die immermeer voor desen,
Iet anders heeft gemindt met u, dat hy niet mindt
Om u, om dat het tot u meerder glori' diendt.
Het is een wonder saeck: dat Godt sal zijn te vreden
Met menschen, soo sy zijn: maer seght eens, om wat reden
Godt zijnde, dat, hy is, den mensch met Godt alleen
Soo niet vol-daen en is, dat hy vernoeght, en geen
Den minsten drift en houwt, om buyten Godt te wenschen
Iet, dat geschaepen is? ô dwaesheydt vande menschen!
Is dit geen claer bewijs, dat Godt hem niet vol-doet,
Als jemandt, buyten Godt, jet anders hebben moet.
Met rêen, sprack den Propheet: wat wil ick u afvraegenGa naar voetnoot+
In Hemel ende aerd', ô Heer, mijn Ziels behaegen,
Mijns herten Godt, de rust van allen mijn begeer?
Ghy zijt mijn deel alleen, wat wil ick anders meer?
Hy achte 't rede-loos, dat jemandt meer sou vraegen,
En die het al besit, sou van gebreck noch claegen.
Alleen die Godt geniet, magh rusten in't gemoedt;
VVant hy aen ons begeer, niet als te veel, vol doedt.
| |
Aen-spraeck.MYn Godt-vruchtige Theosima, Ick konde u hier een aen-genaeme en meer noodige onderrechtingh geven in het lanck, doch om dat ick niet te lanck en wil zijn, om dat de naer-volgende Beweegh-redene het besluyt is van dese voor-stellinghe, te weten dat Godt de rust-plaets is oft een centrum van onse Ziel en alle haer begeerte: soo en | |
[pagina 78]
| |
wil hier maer in't voor-by gaende alleen een kleyn bedenckingh met korte woorde voor-stellen, op dat ghy sien moeght, soo ghy daer jet op wilt betrachten dat het vande aerde moet vervremt wese, daer ons begeerte noyt sal mede vol-daen worden. En seght my eens; wat sout gy begeren vande aerde, die meerder als de aerde zijt; wiens vaederlandt den hemel is? ghy die d'aerde met voeten bestapt, sult ghy die noch eeren? wat wenscht ghy van haer, die als een schaduwe verdwijnt, daer u ghejont is eene eeuwigheydt om te leven? en wat is't, dat gy van haer eyscht? waert dat gy het bequaemt? soudy niet moeten wenschen om het selven te verwerpen, soo doen de voorsichtighe Religieusen, die siende dat het werelts goedt maer packen zijn, die hun souden beletsel doen en weer-houwen in den wegh des hemels, het selven verworpen ende af-legghen: wie en sou sijn beurse niet liever met gout vullen als met aerde? Godt te begeeren alleen, door liefde, is eenen gouden rijckdom: alles te hebben sonder Godt, is het besitten van 't slijck der aerde, Siet dan, Theosima, dit vermaen is kort. Maer het seght veel: doet u betrachtingh daer op, ende het sal vervoorderen u voornemen. Theos: Vaeder, ick sal my bereyden ende den toe-gangh nemen tot een voordere betrachtingh. | |
Betrachtinghe.O Godt! ick heb u lief op 't hooghst' van al mijn' crachten,
Maer ick ben niet vol-daen: ick wou wel hooger trachten:
Om dat sy zijn te kleyn: on-eyndight dan mijn macht;
Om u on-eyndelijck te minnen dagh en nacht.
| |
[pagina 79]
| |
Ach waer het mogelijck dat ick u moght aen-schouwen,
En my by 't Godd'lijck-sijn, in glori' moght ont-houwen,
En hadde u vergramt, est dat ick inde hel
Van al de duyvels wirdt gepijnight: even wel,
Ick waer in u genaed: dat sou ick liever kiesen,
Dan inden Hemel self, u liefde te verliesen.
Al mijne glori is, met u in vrindtschap zijn,
Daer 't sondighen alleen, my is een helsche pijn.
ô Heer jont my genaed', dat ick u magh behaegen,
En alwat my geschiet daer sal ick niet naer vraegen.
Is't dat ick vrees voor 't quaet, oft schroom voort helsche vier;
Ten is niet om de pijn, van duyvelsche bestier,
Maer wel om dat sy zijn u haeters, die daer woonen,
Die u mil-daedigheydt met sonden wilden loonen.
Soo ick den Hemel min; ten is niet om't geniet,
Van 't on-gemeten goedt, dat ons den Hemel biedt:
Maer wel, om dat al die, daer rusten, zijn Godts vrinden,
Versekert dat sy Godt noyt vyandt sullen vinden.
Mijn Ziel, dat sy uw' wensch, betracht doch anders niet.
Als dat gh'u sonder sond', in liefd' vol-herdigh siet.
En soeckt naer Godt alleen, en tracht hem te behaegen.
En soo ghy hem bekomt; en wilt naer meer niet vraegen:
VVant soo ghy Godt beerft, u niet on-breken sal,
Als ghy met hem geniet, de schat-kist vanden Al,
Men moet dan red'lijck zijn, met Godt alleen te vreden:
VVant soo ons giericheydt, socht d'aerd' en Hemel meden;
Godt heeft den Hemel self en d'aerd' gemaeckt, en meer,
Ghy hebt al dat ghy wenscht: als ghy mint uwen Heer.
|
