Mag 't een ietsje meer zijn

Bloemen voor een blinde

Opgedragen aan Guus Oster

In Den Haag liep ik tegen middernacht met mijn vrouw door de Lange Houtstraat, die wemelt van vermaaksgelegenheden, wat te bemerken valt aan de neonlichten en de plekken braaksel op het trottoir. Voor één nachtclub bleef ik stilstaan en zei: ‘Hier was vroeger in mijn jeugd de Haagse Kunstkring. Ik heb er als verslaggever vele avonden doorgebracht om iemand zijn toneelstuk te horen voorlezen dat nimmer zou worden opgevoerd, of een lezing te horen houden over “kunst en samenleving”, want daar ouwehoerden ze toen óók al over. Kom, laten we binnengaan. Ik wil 't terugzien.’

‘Nee...’ riep ze, maar ik liep de trap al op. In de vestiaire zat een juffrouw, die te weinig buitenlucht kreeg, te passen op jassen die er niet waren. Nu had ze er tenminste twee van ons. Wij gaven haar leven inhoud.

‘'t Is voetballen vanavond op de tv,’ zei ze verontschuldigend. ‘Moordend voor ons soort bedrijven.’

In de nachtclub, die zich hulde in een knus bedoeld duister, bevonden zich één kelner en één moedeloze juffrouw aan de bar. Verder niemand. 't Leek op een groot familiegraf, dat door de doden was verlaten omdat ze er zich te zeer verveelden.

‘Laten we nou weer weggaan,’ zei mijn vrouw.

‘Dacht je soms dat 't hier een boekwinkel was waar je zonder iets gekocht te hebben uit kunt lopen?’ antwoordde ik. ‘Nee, dit is een nachtclub met een floorshow en op de mat bij de deur staat met onzichtbare letters: “Welkom, sukkels”. Ga zitten.’

‘Wat mag ik eens brengen?’ vroeg de ober. ‘'t Is stil vanavond. Voetballen he.’

Hij was al bejaard, had ongetwijfeld vroeger gevaren en in de havens héél wat afgelachen, maar dat kon je niet meer aan hem zien. Toen hij wegstapte om ‘een puik wijntje’ voor ons te halen zei ik: ‘Hier was 't.

[p. 310]

Hiér. Ik heb dáár, in die hoek eens een man horen voorlezen uit zijn ongepubliceerde dichtbundel “Bloemen voor een blinde”. 'n Titeltje he? Zijn verzen deugden dan ook niet. Maar dat kon hij niet helpen. Dichten is gewoon te moeilijk. Een te hoge worp. Een Jacques Bloem komt maar ééns per eeuw voor.

De kelner zette de glazen wijn voor ons neer, met een wrange lach.

‘Jij geniet hier met volle teugen, he?’ zei mijn vrouw tegen me. ‘Dat is een erg morbide trekje in je.’

Ik knikte.

‘Die paus van jou, he...’ begon ik.

‘Ach, barst jij,’ riep ze. ‘Mijn ouders waren katholiek. Maar ik heb, na mijn achttiende, geen voet meer in de kerk gezet en ik ben met biechten opgehouden zodra ik iets te biechten had.’

‘Die paus dan,’ zei ik, ‘is een bidgraag iemand. Hij zou eens de zegen moeten afsmeken over alle stakkers die op de hele wereld in dit soort gelegenheden hun bitter stukje brood verdienen. Over de grijze muzikanten, die ééns hielden van hun instrument. Over de moegelopen kelners. Over de barjuffrouwen, die het gezwets moeten aanhoren van een op drift geraakte handelsreiziger, die zijn ledig hart uitstort bij haar...’

Ze stond op.

‘Laten we nou weggaan,’ zei ze.

‘De floorshow begint zó,’ sprak de kelner. ‘U hebt er recht op. 't Slokkie is duur genoeg. De dame begeeft zich reeds naar de bühne.’ De moedeloze juffrouw liet zich van de barkruk glijden en passeerde ons met een blik die zei: ‘Ik wou dat jullie voor de deur door de bliksem waren getroffen.’

Er verscheen nu ook een jongmens dat de belichting moest regelen. Hij leek me een ernstig met zijn vader gebrouilleerde, hier wat schnabbelende student in de andragogie. Ik weet niet precies wat dat is en in de universitaire wandelgangen wordt gefluisterd dat niemand het eigenlijk precies weet maar verscheidene jongens studeren het en ze hebben net zulke ‘wácht maar’ ogen, als de belichter. Het doek ging op en onder het maken van met de danskunst verwante bewegingen ontdeed het meisje zich omslachtig van de textiel die haar tors bedekte en toonde ons haar onbeduidende borstjes, waartussen, aan een dun kettinkje, een gouden kruisje hing. Dit detail bereikte eindelijk de poëzie die in de kunstkring zo vergeefs werd nagejaagd. We applaudisseerden iel, betaalden veel en gingen weg. Buiten was het hevig nacht. Bloemen voor een blinde.