Mag 't een ietsje meer zijn

Oom Sikkie

Sikkie doopten de kinderen de magere, zwarte kater, die sinds een week bij mij logeert, want hij heeft een klein, puntig plukje van lichter samenstelling aan zijn kin hangen. Daar zijn ogen scheef in zijn hoofd staan en vreemd-troebel zijn, lijkt hij en face bekeken, op een medicijnman uit Tibet, die zich opzweept tot een onwerkelijke extase om de kwade geesten uit te drijven. Reeds de eerste dag, toen mijn zoontje hem binnenbracht omdat hij zo stromeloos in het plantsoen gezeten had, wist ik dat het een probleembeest was, want hij hing in die kinderarm te loeren als Moenen met het boze oog. Het eten dat hem werd voorgezet vrat hij nors, omdat de geest het brood veracht dat de vlam aan moet houden. Na het maal strekte hij zijn mager corpus uit en rustte zonder overgave- een getuchte pauze, met gespannen spieren en ongedoofde blik.

Mijn eigen witte kater kwam na een half uurtje waardeloos de kamer binnen scharrelen. Sinds de dierenarts hem van de dood heeft opgehaald, is zijn leven nog slechts een zinloos voortvegeteren op de lome golfslag van veel slaap, opgeluisterd door enkele minuscule schrikjes - oei, daar vliegt een vlieg, ah, die voet beweegt, oh, de deur slaat toe. Uitgaan doet hij nagenoeg niet meer. Hij treuzelt hoogstens wat op het plat rond, voor de trivialiteit der behoeften, waarna hij, door de echo van een oud instinct geroepen, een dwaas nummertje hurkjesluipen of hoekjespieden weggeeft, als een padvinder van tachtig die er nog in opgaat. Toen hij die middag de kamer binnensukkelde in zijn vuile, witte jaegerdracht, bleek

[p. 75]

overduidelijk hoe sterk zijn levensfuncties in verval zijn geraakt, want normale katten hebben een snuiverinstallatie, die waarschuwt als er een concurrent in huis is. Hij echter druilde argeloos voort tot hij onder slagbereik stond - en kréég 'm.

Nooit zag ik enig levend wezen zó exorbitant schrikken. Hij draaide zich voor zijn doen snel om en wilde de kamer weer uit galopperen, maar net als in de oude Laurel en Hardy films, mikte hij zó slecht dat hij keihard met zijn hoofd tegen de muur vlak naast de deuropening liep. Deze ervaring overwoekerde onmiddellijk de vorige. Hij vergat de zwarte en ging suizebollend op het zeil zitten, tot ik hem opnam en in de keuken bracht. Daar bleef hij enige tijd ranzig liggen nadenken. Ruim twee minuten later schoot de zwarte hem weer te binnen en als een pijl uit de boog vluchtte hij het plat op.

Diezelfde nacht sprong de indringer uit het venster aan de voorzijde van het huis en verdween in het duistere plantsoen als een louche figuur uit een boek van Peter Cheney. Wij lagen al lang te bed, toen zijn stem ons wekte. Hij gilde in de nacht. Het was een door merg en been dringend, diep gemarteld schreeuwen, dat mij om de een of andere reden bekend voorkwam. Na een poosje wist ik plotseling waarom.

Heel vroeger had ik een oom Wout, die in zijn kleuterjaren een dorps nonnenschooltje van ouderwetse samenstelling bezocht, dat hem voor het leven vertekende. Vóór in de klas hing een schilderij dat een groot aantal personen voorstelde, die bezig waren te branden in de hel. Naast deze, op de fantasie der kleuters als vitriool inwerkende afbeelding, bevond zich een klokje, welks klepel gestadig bewoog tussen de woorden ‘altijd’ en ‘nooit’, hetgeen wilde aangeven dat men, eenmaal ter helle gevaren, altijd moest branden en nooit eens naar buiten mocht. Mijn oom sloot zich, zodra de lange broek hem paste, natuurlijk bij een vrijdenkersvereniging aan en onze kamer galmde altijd van zijn blasfemie als hij een kopje thee kwam gebruiken. Het ging ons wel eens te ver, want we waren thuis volkomen on-kerks en dan hoort men dat voortdurende gespot niet graag.

‘Weet je hoe ze brullen in de hel?’ riep hij, als hij op dreef was, tegen mij en dan gaf hij een kreet ten beste die het bloed in mijn jeugdige aderen deed stollen. Hoewel hij het voor de aardigheid deed, keken zijn oogjes er doodsbang bij. Geduldig Rome wankelde dan ook niet onder zijn lawaaierige tred; hij kroop terug naar de kerk toen de dood hem beduidde dat hij de volgende was.

De kater buiten gilde precies als oom Wout. Hij ging er zo lang en wanhopig mee door dat ik een jas over mijn pyjama aantrok en barrevoets de zomernacht instapte om eens te kijken wat er met hem aan de hand was.

[p. 76]

Hij bleek helemaal alleen in een boom te zitten, bewogen jammerend tegen de eeuwigheid, die hem met het cyclopen-oog der maan koel bekeek. ‘Sikkie,’ riep ik en hij loerde, in het brakke licht, een ogenblik door de takken naar me. Zijn angstig asymmetrisch gezicht drukte een verschrikkelijk lijden uit. En hij bleef maar gillen, gillen, gillen...

Misschien is het oom wel, dacht ik opeens en ik riep: ‘Oom Wout! Oom Wout! Kom nou uit die boom.’

Het gillen werd heviger. Toen liet hij zich, met een langgerekt, treurig geluid, als een moedeloos ding uit de boom vallen. Kijk hem branden... dacht ik, toen ik hem met slappe poten en scheve kop zag neersuizen. Op het gras bleef hij even liggen. Toen liet hij zich gedwee meenemen naar huis.

O, hij eet en drinkt weer als een gewone kater. Maar soms staat hij met zijn grote mediumogen als gefascineerd naar buiten te kijken, aangegrepen door een vreselijke begeerte naar de heksensabbat.

‘Blijf maar liever hier, oom Wout,’ zeg ik dan.

Maar ik weet dat hij weer gaan zal. Télkens weer.