Dwaasheden

[p. 78]

Der Paul

Een Duitse soldaat staat in de schemer op de hoek van een straat. Hij is zowat 28 jaar, een bleke gannef, in civiel waarschijnlijk het een of ander handelsslaafje uit Hamburg of Dresden. Zijn ouders zullen zijn foto wel op de kast hebben staan: ‘Ja, der Paul, der steht an der Front.’

Voorlopig staat hij alleen nog maar op die hoek. Er komt een juffrouw aanfietsen. De soldaat kijkt eens om zich heen en steekt zijn hand op: ‘Halt, Wehrmacht.’ Het mens schrikt er van. Ze stapt af en begint dadelijk in het rare Duits-met-touwtjes, dat de mensen hier met een merkwaardig aplomb plegen uit te stoten, te verklaren waarom haar lamp niet brandt. In haar brave kantoorjuffrouwenhersenen houdt, zelfs na vijf jaar bezetting, een aanhouding nog altijd causaal verband met een overtreding. Maar Paul heeft lak aan die lamp. Hij wil de fiets, knort iets over vorderen en pakt het stuur beet.

Het is akelig om te horen hoe de juffrouw nu gaat soebatten om haar bezit te houden. Ze probeert die bleke rover uit te leggen wat de fiets voor haar betekent; hij luistert onwillig en zonder haar aan te kijken. Heel vaag functioneert ergens een gewoon menselijke reactie en heeft hij het gevoel dat hij maar een klein ploertje is; maar verdorie, jatten de hoge heren niet in het groot en mag hij, Paul, niet een paar centen extra hebben om een beetje plezier te maken? Misschien moet hij morgen naar het front en wat wacht hem straks in Duitsland, als hij het er levend af mocht brengen?

‘Ach, schweigen Sie,’ zegt hij.

Doorzetten, dat moet je in de handel ook. Hij rukt de fiets naar zich toe, stapt er op en rijdt weg, haastig toch,

[p. 79]

[p. 80]

als iemand met een slecht geweten. Dat is f 500,- verdiend. Twee kruiken jenever.

‘Meneer, kan dat nou maar zo?’ zegt de juffrouw ontzet tegen mij.

Ik zeg maar dat het kan. Wat moet ik doen? ‘Houdt de dief’ roepen? Dat ware terzake. Deed ik het, dan zou de zwijntjesjager in Paul zich dieper over het stuur buigen om harder te kunnen rijden, terwijl de soldaat in hem zou omkeren teneinde me op te pakken wegens belediging van zijn Wehrmacht. Gecompliceerd is het leven toch van mensen die de functie van dief en agent in zich verenigen.

Die beste, brave Paul. Hitiers onweerstaanbare Wehrmacht zit vol met van die jongens zoals hij. Ze heten Erich of Heinrich of Helmuth. In diensttijd jatten ze voor de Führer, in vrije uren doen ze het in eigen beheer. En thuis hebben ze allemaal ouders die zeggen: ‘Ja, der Junge steht draussen. Der kämpft für Europa.’