De worstelstrijd der Transvalers

X. Engelsche politiek.

Wat was er geschied?

De Engelsche gouverneur der Kaapkolonie had vernomen, - niet dat de Boeren op wettige wijze land verkregen hadden van Dingaan; niet dat Retief en zijne mannen door dien bloeddorstigen dwingeland verraderlijk vermoord waren; niets van den moord aan Weenen en Blauwkrans; - maar wel ‘dat eenige uitgewekenen van de Kaapkolonie, onderdanen van Hare Majesteit, onwettig zich in bezit stelden van gedeelten grondgebieds den inboorlingen toebehoorende.’ Reden waarom hij den majoor Charters had afgezonden met een aantal Schotten om Natalbaai in bezit te nemen, genoemden officier bij proclamatie macht verleenende om ‘alle wapenen en krijgsbehoeften, die zich tijdens de inbezitneming van Port-Natal, in het bezit van eenigen inwoner mochten bevinden op te sporen, tot zich te nemen en in militair bezit te houden. Hetzelfde gouvernement, dat de Amaxosa-Kaffers uit de kolonie en over de Kei gedreven had; dat zich het Kafferland toeëigende om zich tegen de Kaffers te versterken, en dat tot over de enkels in Kafferbloed had geplast, kreeg hartkloppingen bij de bloote gedachte, dat de Boeren Dingaan zouden straffen voor zijne moordenarijen en zich in het bezit zouden stellen

[p. 205]

van het onbewoonde Natal, dat zij wettig van Dingaan hadden verkregen! Dat mocht niet; die Zulu's moesten beschermd worden, en het beste middel daartoe zou zijn om Natal voor eigen rekening te bezetten. Lord Glenelg had wel duidelijk verklaard dat hij niets te maken wilde hebben met Natal, en de Boeren hadden even duidelijk te kennen gegeven, dat zij met Engeland niets meer te maken hadden, doch de gouverneur wist het beter. Om te beletten dat de Zulu's, van Natal beroofd zouden worden door de Boeren, moest Engeland dat land in bezit nemen, en om te verhinderen, dat de Boeren zich tegen dien maatregel verzett'en, kreeg majoor Charters in last om hunne wapenen en ammunitie in beslag te nemen. Dat zijne excellentie sir George Napier, gouverneur van de Kaap enz. enz., voor een oogenblik denken kon dat de Boeren, na al hetgeen zij geleden en gestreden hadden, goedsmoeds hunne wapenen, niet slechts zouden neerleggen maar afgeven, en zichzelven onweerbaar maken tegenover Zulu-assegaaien en Engelsche bajonetten (deze laatsten netjes in proclamatiën gehuld), is waarlijk naïef, voor zoover het niet zuiver Engelsch is. Doch het was wel te voorzien dat hij buiten den Boer rekende.

Majoor Charters vestigde zich met zijne Schotsche soldaten aan de Baai, begon een fortje te bouwen en gaf daarna het bevel over aan zijn opvolger, kapitein Jarvis, van het 72^ste regiment. Nu heette het, dat het Engelsche Gouvernement den grond zou uitgeven aan Engelsche emigranten, en dat de Boeren evenals de andere ‘onderdanen’ van Hare Majesteit, de Koningin van Engeland zouden worden behandeld. Doch... kon Sir George proclameeren, de Boeren wisten te protesteeren. Dus luidde hun protest: ‘Ingeval vreemde emigranten in de Baai van Natal landen zonder vooraf verkregen toestemming van den Volksraad, dan zullen zoodanige emigranten als vijanden van den Staat worden beschouwd.’ En mocht de landing dier emigranten gedekt worden door eene militaire overmacht, zoodat die niet kon worden belet ‘dan’, zoo luidt de proclamatie, ‘zullen wij ons terugtrekken in de bosschen, bergen en kloven, die de Baai in alle directiën omringen, en aldaar, in afgezonderde kleine partijen, ieder op zich zelve, ageeren, naar het voorbeeld der verdrukte Spanjaarden, op het principe van don Carlos, geen lijfsgenade vragen of geven, totdat wij zullen hebben herkregen wat wettig het onze is.’ Als zegel op

[p. 206]

dit protest werd er terstond een wacht van 40 Boeren rondom het Engelsche fort gelegd, en zelfs een Engelschen Kaap-gouverneur moest het duidelijk worden, dat deze Hollandsche Afrikaners niet ganschelijk den draak met zich lieten steken. De mannen, die pas de overwinning op den machtigen Dingaan behaald hadden, waren, indien noodig, gereed, om den worstelstrijd met het machtiger Engeland terstond aan te binden.

Gelukkig dat kapitein Jarvis dit alles wel inzag en zich van dadelijkheden onthield. Tusschen hem en de leiders der Boeren, zoowel als tusschen deze laatsten en de soldaten schijnt de beste verstandhouding te hebben bestaan; de Engelschen kochten hunne levensbehoeften van de Boeren, en deze behandelden hen vriendelijk. Eindelijk werd het ministerie in Engeland met de zaak bekend, en lord Glenelgs politiek, om niets met Natal te doen te hebben, gehandhaafd. Sir George Napier kreeg bevel om kapitein Jarvis terug te roepen, en zes weken na de uitvaardiging van het protest door de Boeren, keerde de wakkere kapitein met zijne soldaten naar de Kaapstad terug. Diens merkwaardig woord van afscheid aan de Boeren luidde aldus:

‘En thans, op mijn vertrek staande, blijft mij alleenlijk over, u allen afzonderlijk en gezamenlijk alle heil en voorspoed toe te wenschen, van harte hopende, dat in de bewustheid uwer kracht, de vrede het doel uwer beraadslagingen, - rechtvaardigheid, voorzichtigheid en gematigdheid de wet uwer daden moge zijn; dat de drijfveren uwer handelingen uwer waardig mogen blijven, als menschen en als Christenen; dat in latere tijden uw aankomst nog als een zegen moge beschouwd worden, dewijl gij de onwetendheid verlicht hebt, het bijgeloof verdreven, misdaad, bloedstorting, onderdrukking zult hebben doen ophouden; en dat gij deze schoone streken zult mogen bearbeiden in rust en met voorspoed, altijd eerbiedigende de rechten der inboorlingen, wier land gij hebt aangenomen en wier woonplaats gij tot de uwe gemaakt hebt.’ Den 24sten December, 1839, was kapitein Jarvis met zijne troepen verdwenen en woei er maar één vlag over Natal: De Boerenvlag.