Verzameld werk. Deel 5

[p. 1228]

Het vrolijk begrafenismaal

André, in zijn hoedanigheid van oudste vriend, belde aan. De zeven overige vrienden stonden dicht om hem heen geschaard. Het belletje gaf de gewone klank, die zij allen zo goed kenden; en toch: het was iets anders; 't was of een ander, nooit-gehoord belletje geklonken had.

Martha kwam opendoen. Zij allen kenden Martha al zo lang maar 't was alsof een nieuwe Martha nu vóór hen stond: een Martha die zij voor het eerst aanschouwden. Zij glimlachte hun welkom toe, terwijl zij hun verzocht, binnen te komen, maar door haar glimlach blonken tranen, dat merkten zij aan haar roodgeschreide ogen.

Zij traden in het voorkamertje en hingen hoeden en overjassen op. Zij spraken instinctmatig met gedempte stemmen. André vroeg zacht aan het meisje of zij dadelijk in de eetkamer, dan wel eerst in het salon verwacht werden.

- In 't salon, zei het meisje, insgelijks op gedempte toon.

- Is mevrouw daar? vroeg André haast schrikkend.

- Neen, meneer, mevrouw zult u niet zien. Zij loosden allen een zucht van verlichting.

In het salon werd hun verzocht even te wachten. Zij gingen allen staan vóór het portret van hun overleden vriend en keken er langdurig naar. Wie had het ooit gedacht dat hij zo jong zou sterven? En hoe vreemd en benauwend van hem, die laatste wilsbeschikking: dat er om hem gerouwd noch getreurd mocht worden en dat zijn vrienden, na de begrafenis, bij hem aan huis moesten komen en er deelnemen aan een feestmaal, waarvan hijzelf 't menu had opgesteld! Zij moesten er onder elkaar geestig en vrolijk zijn; zij moesten er lekker eten en drinken; zij moesten er ruim genieten van het goede van het leven, zoals hijzelf er steeds zo ruim en goed van had genoten. Dat moesten zij doen, desnoods tégen hun zin, om

[p. 1229]

hem nog een laatste maal als trouwe vrienden te behagen. De binnendeur werd opengeschoven en een zwartgerokte dienaar verscheen buigend op de drempel.

- Ces messieurs sont servis.

André ging weer de eerste binnen, door de anderen gevolgd. Zij zagen een schitterend gedekte tafel vol bloemen en vóór elke gast stond een uitgebreid, met goudletters gedrukt menu. Zij keken rond of niemand anders in de kamer was, maar er was juist voor acht gedekt en zij namen plaats, André in 't midden.

Eerst kregen zij oesters met champagne. Dat was een van de lievelingsgerechten van hun overleden vriend. 't Was nog iets vroeg in 't jaargetijde, maar zij smaakten heerlijk en zij zeiden allen tot elkaar hoe lekker het was en zij dronken hun glazen Pommery-nature leeg en lieten ze weer volschenken. Zij keken elkander aan en glimlachten. Maar dadelijk werden de gezichten weer strak.

Na de soep kregen zij homard à l'Américaine. Nog nooit was die beroemde schotel zo volmaakt geweest. Zij smulden ervan en een van de vrienden waagde een grapje, dat dadelijk met algemeen gelach begroet werd. Zo moest het zijn; zo had hun overleden vriend het bedoeld; hij zou tevreden zijn als hij hen zag en hoorde. De lach viel echter dadelijk neer en zij keken vreemd elkander aan en schenen te luisteren naar de muren van het anders doodstille huis.

De vroege avond daalde, de gordijnen werden dichtgetrokken en de lichten aangestoken. Zo werd het veel gezelliger; de bloemen schitterden en geurden, kristal en zilver blonken; het licht verjoeg de sombere gedachten.

De lekkere schotels en de fijnste wijnen volgden elkander op. De gesprekken en de grapjes gingen hun gang; de gezichten zagen rood en lachten; maar wat zij ook deden en hoe ze zich ook inspanden, telkens zakte de vrolijkheid weer neer en keken zij met vreemde ogen naar de stugge muren van het stille huis; hoelang zaten zij daar nu reeds: drie uren? vier uren?... de tijd leek eindeloos. Een van de vrienden keek op zijn horloge en verklaarde dat ze nog niet eens anderhalf uur aan tafel zaten.

Nog niet eens anderhalf uur! Zij bekwamen er niet van. Zij

[p. 1230]

ondervroegen de bedienden, die verklaarden dat het wel werkelijk zo was.

Zij kregen heerlijke koffie, havana's en likeuren. Zij lieten zich gul bedienen om toch niet uit de stemming te geraken, maar hun ogen bleven vreemd-zoekend staren om zich heen, alsof zij rusteloos iets wachtten, dat nog komen moest.

Toen werd eensklaps plechtig-stil de middendeur geopend... De deur werd plechtig-stil geopend en de Moeder verscheen op de drempel. Ontdaan waren zij allen opgerezen. Maar de Moeder poogde zwak te glimlachen en vroeg, met nauwhoorbare stem:

- Zijt gij wel voldaan, heren?

- Zeer voldaan, mevrouw, antwoordden zij angstig, toonloos.

- Ik dank u allen, zei ze; - ik dank u. En als een schaduw was ze weer weg. Achter de gesloten deuren hoorden zij haar dof snikken.

Roerloos staarden zij een poos elkander aan. Dát was het, wat nog komen moest. Dát was het, waar ze aldoor in instinctieve angst en spanning op gewacht hadden.

Nu was hun vriendenplicht volbracht; zij mochten gaan.