Proverbia, of, de spreucken van Salomon

Het negende Capittel.

1.	DE vvijsheyt der wijsheyden heeft haer huys ghebouwt: sy heeft haer seven pylaren ghehouwen:
2.	Sy heeft haer slachtinghe gheslachtet; haeren Wijn getempert; haer tafel bereydet:
3.	Sy heeft hare dienstmaeghden ghesonden; heeft gheroepen op de tinnen der hooghten van de stadt:
4.	Die slecht is, dat hy herrewaerts keere: ende tot den sinneloosen heeft sy gheseydt: ^†
5.	Comt, etet van mijn broodt, ende drinckt van den Wijn, die ick ghetempert hebbe.
6.	Verlaet de slechticheyden, op dat ghy levet ^†: ende treet op den wech der verstandicheyt.
7.	Die den spotter tuchtight, behaeldt hem selven oneere: ende die den onrecht veerdigen straft, behaelt sijn smette.
8.	En bestraft den spotter niet, op dat hy u niet en haete: bestraft den wijsen, ende hij sal u lief-hebben.
9.	Gheeft den wijsen, op dat hy noch meer wijs sy: onderwijst den rechtveerdigen, op dat hy leeringe toe-legge:

† Heb. gebreckich van herte.

† Heb. ende levet

[p. 62.]

10.	De vreese des Heeren, het eerste der wijsheyt; ende de wetenschap der heyligen, het eerste der verstandicheyt.
11.	Want door my sullen uwe daghen vermenichvuldight worden, ende jaren des levens toeghevoecht worden.
12.	Soo ghy wijs zijt: zijt ghy wijs voor u selven, ende soo ghy een spotter zijt, sult ghy alleene den last draghen.
13.	De Vrouwe der dwaesheyt is woeligh, de slechticheyt selve, ende niet.met allen wetende.
14.	Ende sit aen de deure van haer huys, op het ghestoelte der hooghten des stadts:
15.	Om te roepen de gene, die den wegh passeren, die haere paden betreden:
16.	Soo wie slecht is, dat hy herrewaerts keere: ende tot den sinne-loosen ^† seyt sy:
17.	Ghestole wateren zijn soet, ende verborgen broot is liefelick.
18.	Ende hy en weet niet, dat daer verslagene sijn: dat haere gheroepene in de diepten des grafs sijn.

† Heb. gebreckich van herten.

Wtlegginge, op het negende Capittel.

1.	SEven Pilaeren. Dat is, vele oneyndelijcke, als boven geseyt is. Te kennen gevende de vastigheyt, ende geduericheyt der wijsheydt: want alle winden, of plas regenen en sullen dat huys niet konnen omworpen.

[p. 63.]

2.	Sy heeft haeren VVijn ghetempert. In warme landen, ende daer den Wijn heet is, plachtense (gelijck noch huydensdaeghs) de kracht des Wijns met water te breken.
3.	De tinnen der hooghten der stadt, zijn de trenssen, die op de hooghste Huysen of Tempels van de stadt waeren: welcke waeren, als een leech muyrken, rontomme het platte dack gaende, op datter niemant afvallen en soude. Verstaet ooc, datse op die trenssen niet en stonden, maer daer op steunden, of leenden. Twelc dient tot verstant van den Euangelist Matth. 4.5. Alwaer sommige door de tinnen des Tempels, het vaentgien, of den weer-haen verstaen hebben, welcke beuselingen de Schilders ooc naegevolght hebben.
7.	Let, hoe, dit veers met de andere gaet. De wijsheydt heeft haere Dienst-maeghden uytgesonden, om gasten te nooden, specialick daer by voegendt, hoedanich die gasten gheconditioneert moeten zijn: naemelick, slechte, eenvoudige, die gheen verstandt, of sinnen en hebben. Hier sluytse uyt, diese niet geroepen en wil hebben, namelick, de spotters, dat is, ydele deughnieten, die niet met allen en doen, als in Herbergen, op kruys-straeten, ende Marckten, vileynen klap uyt-slaen, met een yeder besich sijnde, ende spottende. In somma, die sonder hope van beteringe sijn. Die dese wilt tot wijsheyt raeden, stroyt Peerlen voor de Verckens: hy geeft haer meer oorsaecke om te spotten, ende behaelt sijn smette, dat is, hy haelt hem over zijnen hals: dat hy hem oock een kladde of smette nae-worpt, door leugenen, ende gedichtselen, hem leelick af-schilderende
10.	Dit veers hanght aen het neghenste. Onderwijst den rechtveerdighen. Wat? De vreese des Heeren &c, De wetenschap der heylighen.

[p. 64.]

	Dat is, de wetenschap Gods, des heyligen der heyligen: of, om dat hy dryvuldigh in persoonen is. Soo wort hy genoemt Ios.24.19. De heylighe Goden. Het mach oock verstaen worden, der heyligen: of, dat de Heyligen, de Godsalige, of de Engelen weten.
11.	Bindt dit veers aen het seste. Datter tusschen gaet, is maer een digressie.
12.	So ghy wijs zijt, het is voor u selven Godt en heefter geen profijt, of voordeel af: want dijne deught en com tot hem niet Psal 16.2.
13.	Soo neerstigh als de wijsheydt aen d'eene zijde is, soo onrustich, soo doende is de dwaesheydt aen d'andere zijde. Daer de wijsheydt een Kercke bouwt, heeft sy ten minsten een Kappelle. VVoelende, is onrustich, klappich, ende snappich, die t'huys niet blijven en kan.
14.	Op het gestoelte. Sy is, of sidt daer gepareert, ende op-ghesmuckt met alle kostelickheyt, ende cieraet, of het een Coninginne waere, die op haren throon sit.
17.	Wy seggen, een ghestolen beetgien smaeckt wel. Dese Hoere gebruyckt dit, om haere wellusten, ende onkuysheydt te recommanderen. Het blijckt oock dat de verdorventheydt des mensches tot verboden dinghen meer gheneghen is, ende die met yverige lust omhelset.
18.	Siet Cap.2.18.