Emblemata of Zinne-werck
(1636)–Johan de Brune (de Oude)– Auteursrechtvrij
[pagina 318]
| |
Wat rust en ghewin gheeft luttel onderwin.
| |
Hoe kost'lick is't, voor God, hoe zoet, voor ons, t'aenschouwen!
Dat man en vrouw te zaem haer zelven onderhouwen,
Van haerer handen werck, en wachten, van de Heer,
Niet wat de weereld geeft, veel onrust, goed en eer,
Maer met een vrolick hert, gevest op rotsche gronden
Van Godes trouw en eed, en aen haer plicht verbonden,
Des hemels rust en lust; vertrouwend' dat de man,
Die Godes rijcke zoekt, noyt yet ontbreken kan.
| |
[pagina 319]
| |
Wt-legghinghe.Hy moet den neuze wel vol snot, en de herssens vol fluymen hebben, die niet en rieckt, noch en can verstaen, de bedrieghelickheyd van de aerdsche hope. 'T is het vier te willen hekelen, en de roodigheyd van een ticchel af-wasschen; de valscheyd, van de weereldsche dingen, af te zonderen. Die dit, met ongedeckten hoofde, bestaet te loochenen, zal immers, wanneer de dood op zijn oogh-schelen begint te zitten, ghedwonghen zijn, om uyt te reutelen; Carbones thesaurus erant. Ick meynde veel schats te vinden, maer 't waren kolen. Maer hoe vele zijn-der even-wel, die haer zelven delven en ghelijck levendigh begraven in dit aerdsche slijck! die ghelijck gheverwet zijnde, in de verdoemelicke ketel van on-ghevoelickheyd, den hemel den rugge, en de helle het aen-zicht toe-keeren. En waerom doch? om dat zy een vleeschelick verstand hebben, 't welck een vyandschap teghen God is: 't welck Godes wet niet onderdanigh en is; jae zelfs niet zijn en kan. Om dat hare oogen van de helsche raven uyt-ghepickt zijn, en derhalven niet zien en konnen, de dinghen, die gheestelick moeten onderscheyden werden. Diens opperste goed ghelegen is in het gheniet van de drie artsch-zonden, die de dans-koorde leyden, en het gantsche gezin van alle feylen aen haren rey sleypen. Die den name hebben dat zy leven, maer evenwel dood zijn; ghelijck de Enghel spreect, tot de ghemeynte van Sardis. Die altijdts woelen, om dat zy nimmermeer rusten en zouden; en nimmermeer en rusten, om dat zy eeuwelick woelen zouden. Verde van dat zoete en vreuchdige leven der kinderen Gods: die onder een gheringhe en verachtelicke ghedaente, een heerlicke | |
[pagina 320]
| |
glants van een hemelsche Majesteyd draghen. Zijnde Koningen en Priesters, daer zy voor arme bedelaers, en af-schouwelicke uytwerpselen ghekeurt werden. voor lieden, die leepighe zielen, en versufte gemoederen hebben. die niet een vlocke, of koren-hayre weerdigh en zijn. Maer zeker (magh-men de zulcke by gheringe dinghen paeren) zy zijn ghelijck de eyers, die het beste van binnen, en gheen monster of pareersel van buyten hebben: ghelijck de kleyne dooskens, die ghemeynelick de kostelickste speceryen bedecken. De Schilders, om meer te verheffen en te vertoonen de dinghen, die licht ende klaer zijn, verstercken die met duysterheyd en schaduwe: zoo doet de groote werck-meester dezes weerelds. de menschen, dien hy tot dat eeuwighe licht, en hemelsche klaerheyd geschict heeft, bekleet hy hier veel-tijds met een donckere mantel van gebreck. Hoe vele en deur-gaens wert-er gezien, dat de god-vruchtighe zielen, die zich den hemel t'eenemael opdragen, in geringheyd en verachtinge t'onder-gehouden werden! maer zy werden, ghelijck de Apostel spreeckt, allesins bedruckt, maer niet benaut: wanckel-moedigh, maer niet mis-moedigh: vervolght, maer niet verlaeten: te neder gheworpen, maer niet verdorven. zy zegghen, met de zelve, al ist dat onze uytterlicke mensche verderft, zoo wert nochtans de innerlicke mensche van dage te dage vernieuwt. Op deze grond, bouwen zy de vastigheyd van dat hemelsche huys: dat zy hier al-reede in hope, en naer den gheest, bezitten. Want haere burgerschap is in den hemel, van waer zy den Zaligh-maecker verwachten, den Heere Jesum Christum, de welcke onze vernederde lichaem veranderen zal, dat het gelijckformigh werde zijnen heerlicken lichame, naer de krachtighe werckinge, daer mede hy alle dinghen hem zelven onder-werpen kan. Zy hebben een welbehaghen in alles wat God behaeght. Dit is haer eeuwigh lied: | |
[pagina 321]
| |
Le Seigneur de là haut
Cognoist ce qu'il nous faut,
Mieux que nous tous ensemble:
Sans nul esgard d'aucun,
Il depart à chascun,
Tout ce que bon luy semble.
Dat is:
De Heere weet ghewis,
Het gheen ons oorboor is,
Veel beter als wy allen.
Hy deelt aen yder een,
Hy zy groot ofte kleen,
Al naer zijn wel-ghevallen.
Zy weten, dat de tijd hier kort is: dat de ghene die vrouwen hebben, zijn als gheene hebbende. ende die weenen, als niet weenende. ende die blijde zijn, als niet blijde zijnde. ende die koopen, als niet bezittende. ende die deze weereld ghebruycken, als niet ghebruyckende. dewijle het wezen dezes weerelds voor-by gaet. En zeker, als ghy de Goddelicke orden wel bemerckt:
Wat ist van des weerelds dinghen,
Als te haelen en te bringhen!
Wie kan in dit aerdsche dal
Heunigh hopen zonder gal?
De waere conserve van een Christelicke ziele, is bitter-heylighe. wanneer wy met een heyligh ghemoet, de bitterheyd van deze weereldsche dinghen, met een vast ghezichte aen-nemen, en met een ghewillighe mond in-nemen. Dit betrachten de wettelicke kinderen Gods, die in dit leven met on-ghemack en ghebrecke- | |
[pagina 322]
| |
lickheyd bezocht werden. Iae sy vinden zelfs een vermaeckelicke zoetigheyd in de verdruckinghe: wetende dat de verdruckinghe lijdzaemheyd werckt; en de lijdzaemheyd bevindinghe; en de bevindinghe hope; en de hope en beschaemt niet. Want, zeggen zy, de liefde Gods is in onze herten uyt-ghestort, door den heyligen Geest, die ons ghegeven is. Waerom verkleent ghy u dan, ô edel (jae ydel) mensche, die u zelven verslaeft en dienstbaer maeckt aen de bedrieghelicke glants van dit aerdsche slijck? waerom en verheft ghy niet uwe sluym-ziecke ooghen tot een ander goed, als dat met dit gezichte kan aenschouwt werden? daerom heeft u God recht geschapen, op dat ghy naer den hemel ziende, de aerdsche dinghen met de voeten zoudt vertreden. Alles, wat ghy noodzaeckelick hebt van doen, heeft de hemelsche wijsheyd boven de aerde ghestelt, om die bequamelick te konnen vinden: maer den on-nutten overvloed, als van goud en zilver, heeft zy onder de aerde verdoemt, op dat ghy de zelve, tot uwe verdoemenisse, niet ghierighlick en zoudet begheeren. Kinderen der menschen,zeght de Goddelicke Harpslagher, waerom bemint ghy de ydelheyd, en zoeckt de leughen? Laet u de weereld niet by den neuze leyden: laet u geen klabbeke voor een diamant in de vuyst steken. De weereld is een vermomd kamer-spel: die altijds met leughen in de weere is. 't Is ydelheyd, dat ghy vergaert, zeght de Psalm; en leughen dat u de weereld wijs maeckt. Dat goud is aerd en slijck: die zijde, daer ghy een ander mede uyt-trotst, is het ghespin van een vuyle en etterighe worm. Zent den duyvel in de helle, daer hy behoort. want zoo ghy hem de oore leent, hy zal u zoo haest tot een Afgod dienen. Adders en serpenten zult ghy in uwen boesem ontfangen: en als ghy-ze al met uwe warmte uyt-ghebroet, en met zorge ghekloestert hebt, zy zullen u verghiftighen, en het herte af-steken. |
|