Mosalect. Bloemlezing uit de Limburgse dialectliteratuur

[p. 223]

Dae gee koeëd inhaat, haet ooch gee good in
Margratens

Dae mörrege kriejde de hane der erreme man Job al vreug wakker. Dat waor 't fiejnste konzaer daó baove in de beum oewe ze gesjlaope hawwe, de hane van Job. Ze kriejde teeëngenein op, d'r eine naom d'r hanesjreij van der aanderen euver. 't Waor of ze neet meuj woorte. En 't waor of ze Job mood wolte geiëve veur es de vrun weer kaome, die keeëls die hunne meester zoeë sjoew kosten aangooën.

Dao kaome ze de vrun van Job. Ze kaome öm Job d'r ‘dát’ 'ns te zegke. Ze meinde Job z'n zeeëve dooëdzun 'ns te motte veurzegke. Ze wolte Job 'ns döchtig kapittele. Jao, ze zowwe Job 'ns á reegel kristeliere en 'm d'r keeëtel sjoore.

Job, zagte de vrun, veir zunt neet mieje es dich, veir motte os ooch boeke veur get op te raape. Mae doe höbs gezag: och laog iech mer veur good op gen rök en kos ich de radieskes mer van oonder bekieke.

Jao, dat zal wal, wae trowt is eine bengel mae wae sjtörft is einen éngel, al is hae d'r grooëtste niksnutser en deugeneet gewaes. Einen ingel veur de luuj, Job, mae neet veur Slivvenhier. Dae vergit neet, dae haet 't neet oonder de sjoon gesjrieëve. Wat bie dae op de plaank sjteet leet zich neet mieje oetvaege. Slivvenhier haet e good onthaawt, sjuus wiej eine boer. Es-te eine boer in de klompe pist, dat druuëgt neet op. Slivvenhier dae zuut door dich heer. Veur dae zunt neet alle katte gries in de nach, dae zuut 't oondersjeid daag én nach. En sjmörges hooft hae neet los te laote wat hae sjnachs gevangen haet. Dae zuut i g'n duuster ofste sjrao of lielik bis, ofste good of sjlech bis, hae hooft dich neet bie de lamp te hawte. Slivvenhier hoof dich neet op de waog te zette, hoof neet om dich heer te gooën, hooft dich neet in de vlum* te veule of op de dunne* te kloppe, um te weete wiej sjwoer das te bis, um te weete was te waogs, of-ste aan 't gewich kömps of d'r oonder. Slivvenhier dae sjat dich op 'n hawf oons, dae knoept* sjuus op d'r cent. Slivvenhier haet noe einmaol owg op de luuj. Dae zuut waste in de bäörsj höbs, mae ooch waste in 't kammezaolstesjke wils achterhawte.

Veir höbbe waal eine zak zawt mit dich geeëte, Job, mae v'r höbbe nog nooëts mit dich gedeilt, en daoväör kinne v'r dich eegelik neet. Me kan zich nörges mieje aan verkieke es aan de luuj. Eedere miensj haet z'n faele, eedere gek haet zie gebrek. Oewe niks is dao woeëne gein luuj. Al is e waeterke nog zoeë klaor, 't muuërt wal 'ns. Me neumt gein koo bleum of dao is e vlekske aan. V'r höbben allemaol get van eine Pruusj, en d'r bitste Pruusj haet e peerd gesjtooële en dat waor nog eine pesjtoer. V'r riejen allemaol wal 'ns 'n dom peerd. V'r höbben allemaol oos gekke daag, da zunt v'r zooë gek wiej 't zeeëvende raad in eine waage. Es aandere get dooën dan meine veir dat 't ooch maog. Es ein koo de peek in de huuëgde sjtik da biejze ze allemaol. Es ein koo d'r sjtart oplucht en sjiet da beginne ze allemaol. Jao, örreges zunt v'r langs d'r duujvel aafgesjnaeje. En v'r brenne allemaol wal 'ns e keirtske veur d'r duujvel. Dae gee koeëd inhaat, haet ooch gee good in. Veir roetsjen allemaol wal 'ns oet en da kriejt dao geinen haan nao, mae Slivvenhier haet 't gezieje, dae wit 't. De muuële van Slivvenhier meult laantsem, mae op eine goojen daag da geeste d'r doar. Eine kier is de maot vol en dan sjöd Slivvenhier ze um. Slivvenhier börgt lang, mae wörgt sjtrang. Doe kons einen hoond kiesje en juudasse, opins haet 'r dich mit d'r baom, e sjtök oet de brook.

De luuj maake wal van eine vots einen dondersjlaag, van 'n mök einen ooëlefant, mae van eeder präötsje is get woer, Job. Ooch e puupke

[p. 224]

das-te langs de zökke lees aafgooën is van dich. En dan zaes-te wal mit de aandere: lek 'ns 'n pan oet, zet 'ns e vinsterke ooëpe, ich geluif v'r kommen hie bie luuj, dao is 'n inmaaksglaas ooëpe gegange, dao haet eine de verkessjtaldäör laoten ooëpe sjtooën. En da wurt gelache en da lachste mit, mae dao is eine dae wit wae gesjtoonken haat. Eine fenning onrech is ooch onrech en eine fenning onrech sjleit d'r hoonderd rech voert.

Höbste dich neet te wied gebruujd, Job? Höbste neet te zier d'r finge willen aaflegke? Jao, doe höbs aandere ömmer veurgesjpanne. Es aandere get sjlap in de zeelder* honge, höbs dich get biejgereeëte. Es eine door de kneeje ging, höbs dich gauw 'n sjtiep droonder gezat. Doe waors sjterk wiej e peerd, niks bleef achter es dich in d'r haam gings liegke. Doe waors jao sjterk wiej twieje, sjterk wiej mosterd, doe reets al biejeen. Mae höbs dich neet gedooën of de gaanse waereld van dich waor? Es te mer klamotte höbs! Sjtuute en in de brook sjiete is gein kuns. Jao de luuj bakke gaere vlaa en dan hawte ze kirremis en dan drieje ze um 'n aert en sjteeëke de vot achteroet wiej 'n gebraoje mösj. Jao es te mer sjplintermonium* höbs.

Eine gooje boer moot awd huij en awd geld euverhawte. Höbs dich neet te väöl awd geld euvergehawte en te väöl awd huij bewaard? 't Is gek, mer geld sjart eekerein gaer biejeen. Höbs-te dich neet de veut aafgeloope bis oonder de kneeje um mar väöl te konne naolaote? Bis te neet get haentsje de väörsjte gewaes? En höbste neet get te väöl langs dich aofgesjöd wiej einen hond d'r reeënge? Höbste neet te zier altied nao good nuujts geloesterd? Höbste neet mit die grooëte hon wille pisse en doe kreegs 't beinsje nog neet opgehaeve? Van gruuëtsjigheed kint me zienen eege God neet mieje. Eedere miensj luugt wal 'ns e bietsje wat 'r zich baejt. Doe höbs dich get wied gebruujd, Job, en da kan 'n huujf* raar rolle, bezeunder es ze op d'r hooëge kaant sjteet. De aw luuj zagte: d'r geldbuul én d'r baedelsbuul hange gein hoonderd jaor op dezellefde plaatsj. Beeëter klein aavange en groeët naolaote, es groeët aanvange en klein naolaote.

Wiejste getrowd bis, Job, zunt dich de ooge ooëpe gegange en doe haws zoeë gedabt veur die vrow te kriege. Doe bis noe al get awwer, Job. Es de haore zoeë get gries beginne te weeëre aan de sjlaope, dat is d'r geveerlike tied veur de mansluuj. Wiej awwer wiej gekker en van d'r aandere kaant wiej jonger wiej lekker. Einen awwe bok haet nog gaere e greun blaetsje. Einen os deet 't nog good es hae neeëve 'n koo sjteet. Messjien höbste wal 'ns laote sjoele. Achter einen awwe sjtok is 't good sjoele. En aw sjeure brenne forsj. Dat weete de vraoluuj. Doe wits toch, Job, dao zunt driej dinger diej neet zunt te besjrieve: dat is de barremhertigheed Gaods, en dat is de begeerligheed van de paape én dat is de gekkigheed en gruuëtsjigheed van de vraoluuj.

Slivvenhier is eine gooje voorman, dae wit mit peerd om te gooën. Mae hae haet 'n sjmik. Es hae zaet ‘hot’* da moste neet ‘haar’* gooën. En es hae zaet ‘ju’ da moste aanriete en es hae reupt ‘huuj’ da moste sjtooën blieve wiej eine paol, aandersj leet hae dich oonder dien eege kar komme, da pakt dich d'r naaf van dienen eege waage mit diene brookeband.

't Gelök is roond, d'r eine vilt 't op d'r kop, d'r aandere in d'r moond. Slivvenhier leet niks op g'n aerd valle. Mae wat Slivvenhier noe veur dich in 't vet haet, Job? Wiej Slivvenhier dich noe getoekt haet? Veer konnen allein mer zegke: wiejste dees wiej 't dich geet. Dao is gein groeëter leed es wat me zich zellef aandeed. En wiej mieje priej, wiej mieje gelök. De sjlechste koo wint mer ins.

Jao, en dat is da genog, zagte de vrun. Pak dich dat biejeen, sjteek 't dich in g'n tesj en zeuk 't dich oet.

Job waor gesjlaage. Mot me zich dat allemaol van z'n vrun laote zegke? Motten aandere dich wille zegke wiej Slivvenhier euver dich dinkt? Mot me zich zoeë d'r sjummel laote sjuuj maake?

Morloot, dat zelleeëve neet. Hae zow zich maenteneere.*

Mae 't waor al laat. De hane en de pölle sjleepen al, ze hawwe zich meuj gekriejd wiej de vrun zoeë grellig aan 't verve waore. En noe waore ze mer vreug, mit de hoonder nao ge bed gegange.

P. van Welsde