Mosalect. Bloemlezing uit de Limburgse dialectliteratuur
(1976)–Max de Bruin, Eugène Coehorst, Paul C.H. van der Goor, Jan Notten, Lou Spronck–
Auteursrechtelijk beschermd
[pagina 118]
| |
 | |
[pagina 119]
| |
De percessie van Scherpenheuvel
| |
[pagina 120]
| |
Men huurt hun aaug al ins betigten
Van nou en dan de meyster Jaan*
Te willen speulen een presentie
En onder d'aaugen van de maan;
Mer ger zult toch met mig bekinnen
Dat mennig hous is een de stad
Wou alles onderein zou laaupen
Es neet te vrouw de brook aaun had.
Me huurt un aaug al ins verwieten
Van naau de mes wat veul te goon,
En liever een de kerk te zitten
Es van by hunnen pot te stoon;
Mer dee gereus en stil wilt leven
Dat tee zich neet taau van beklaaug;
Want es ze gein Religie hatten
Dan woorten ver nog iers geplaaug.
Me deurif hun nog wel betigten
Van dom te zien wie e steuk hout:
Daau zien t'ers, jaaue, van dat kalieber;
Mer zek mig ins wee's tat zin fout?
Dat is allein die van de vaayer
Dee veur ze junksken alles deyt,
En 't errem meytske daau liet zitten
Al of et em neet aaun en geyt.
Nochtans tat ongeleukkig stelsel
Verleus toch al van ze crediet;
Anneke Scheuffers is gestorven
En met heur aaug tin aauwen tied;
Goodhartig, schoen, leef wie hun moeyers
Wassen daau bey de deuchter op
Een geistvermogens en talenten,
Et riekste sieraaud van de kop.
| |
[pagina 121]
| |
Vergef et mig es ig te vrouwen
Wat hoeger schat es geer et doot;
'G heub altied veul van hun gehaauwen
Es ig et regt oout zegken moot;
'T is wour: ze zien neet zonder fouten
En ze bedrieven aaug al zun:
Mer 't groetste koud tat kumt van aandren,
En 't meyste good tat kumt van hun.
Zey zien et tie eus kindsche jaauren
Beveiligen veur leyd en dreuk;
Die dikwils aaun eus jeugd opoffren
Hun ier, hun leven, hun geleuk;
Die op eus mannelikke togten
De last verligten van eus werk,
En de koey geesten van us kieren
Es ver aauf stappen nau de zerk.
Schaaumt ug tan neet van te bekinnen
Dat veer hun leefde scheuldig zien.
Wie deks neet laauten z'us tin honing
En drinken zey neet tin azien!
Dee zich van hun kon doen beminnen
Is nooit van troust en vreugd beraauf.
Zou lang es ger dat zult begriepen
Dan heub der aaug et waar gelaauf.
Schoen dat zich taau een aaug al nestelt
Et ein of 't aander klein bedrog,
Nooit dacht ig aaun et af te zweren
En goddaank ig bezit et nog;
Ig bin altied vol helgen iever,
En dikwils heub ig nog min daaug
Dat ig werrechtig taau zou vreyen
Met al de meytskes die ig zaaug.
| |
[pagina 122]
| |
Ger moot tat toch aaun niemand zekgen,
Dat blyft zou, hut* der, onder us;
De luy zien nou en daan zou aaurdig,
En t is aaug deks neet umme zus;
De vrouwen magen et wel weyten;
Op tat punt zien ze zier diskreet;
Ze zullen zelden koud vertellen
Van iemand tee hun geeren heet.
| |
[pagina 123]
| |
D'n eelend vaan de geldzöch,
de vräög vaan e good leve
en d'n angs veur d'n doed
Nouw! Zedert zou veul douzend jaauren
Dat eeder et geleuk bejaaug,
Is tau wel einen minsch gebooren
Dee nooit te geldzeucht heet geplaaug?
Is tau wel einen minsch te vinden
Dee ooit te dwaausheid heet gehad
Van dig onder zin veut te treyen,
Goud! hiemelschen en helschen schat?
Dou bis te sleutel van eus daauden
Dee nooit zich brik of zich vermis;
De bron wou me zich een kaan zuvren
Wie voul en zwart tat men aug is;
Den alderfeynsten draaud van 't leven
En wou toch alles vast aaun hink;
De traaun die aaun de zon ontvallen
In blom deyt wasschen wou ze sprink;
De scheupper, biste, en de verdelger
Van aal wat op deez' aarde troent;
De wargeist tee de deugd en d'ontscheuld
Met roezen of met nietlen kroent;
Din Ingel, biste, en aug ten Duuvel
Wouveur dat eeder beyt of beef;
De God van al de valsche Gooden
Dee zou lang es te wouren* leef!
| |
[pagina 124]
| |
Wat zek der weer van die tierade?
Dat heyt ig spreeken wie e book!
Gaaut toch te ver neet een eur dinken:
In ey te veul bedeurf te kook.
Ig wil een et gehiel neet zekgen
Dat men et geld versmien* moot;
Ig haauw neet van e kremplik* leven,
In vette beurs deyt altied good.
Veel mig toch ins ein out tin hiemel,
Ze kwaaum mig excellent te pas;
Ig leet min kruuntsches neet beschumlen
Een in vaoul touwgesloten kas.
Neet tat ig z' achtreyn op zou maken
En daadlik mig tau naauw verhong;
Ig doog et buulke langer dooren
En leefde wie n braven jong.
Ig moes in huiske bouten heubben
Modest en propel gemeubleerd;
In wey mit innen hoof te neven,
E scheeske mit e snagker* peerd,
Gezonnen* wien een minnen kelder,
E peutschen altied even vet,
In koppel vrinden aaun min tauffel
En e schoen vreumeske een me bed!
Din interest zou mig neet plaaugen;
Ig bleef altied wie dat ig bin,
En nooit zou ig aaun iemand zekgen:
Dou heubst te veul en ig te min.
D'ambitie zou mig aug neet kwellen;
Ig weyt wie dat ze 't hart verlieg,
En nooit zou der mig huuren zekgen:
Dou zitst te hoeg en ig te lieg.
| |
[pagina 125]
| |
Bevryd van al de gekke driften
Die d' ourzaak zien van eus verluus,
Leefden ig hierlik op min slufkes
Verwyderd van et stadsgedruus,
En onbekummerd en geleukkig
Zou lang es mer e steukske broed
Mig euverbleef um met te deylen
Aaun aander minschen een den noed.
 | |
[pagina 126]
| |
En kwaaum mig Slevenier dan hoolen
Wel ig ontvong em kort en good,
En sloog me scheuldbook veur em open,
Met e gereust en keul gemood,
En naauw in bondige kwittantie
Die er mig ongetwiefeld gaauf,
En trok gezeegend met em aauf!
Zou eyndigde zich tan me leven,
Op te bestemden klokkenslaag,
Wie innen schoenen zeuten aauvend
Maakden ig stillekes me pekske
Naau innen schoenen wermen daag;
Wie et gezaank van innen vogel
Dee, een e beeter nes verwacht,
Stil out te bosch dee zich ontblaeyerd
Wegvluygt by t' vallen van den nacht.
De nacht! te doud! twie zwarte spooken
Wou mennig minsch veur beeft en krit;
Wee wet wat aaug onder hun vleugels
Een d' ieuwegheid verborgen zit?
Ontwaak me nog of blyf me slaaupen?
Steyt me nog op es me dau lik?
Ah! Dee dat stellig koes bewiezen
Dee storf misschien van vreugd of schrik!
Um die twie vraaugen op te lossen
Wie dikwils heub ig neet te beuk
Van aauw en hedendaaugsche schryvers
Met drift doorblaayert en doorzeuk!
Din titel droog een gouwen letters:
Verlichting en Verbeeternis!
En 't leste blaad wie al de blaayer,
Onwetendheid en Duusternis!
| |
[pagina 127]
| |
Wie dikwils heub ig aaug te kerken
Neet aufgewandeld daag en nacht,
Um ins out tin altaaur t ontvangen
Et teyken dat ig nog verwacht,
En onvoldoon mig taan begeeven
Naau e verlaauten kerrikhof
Wou dat te gooyen met te kooeyen
Vereenigd likgen een et stof;
En dau met traunen een min aaugen
En d' erm geslaagen um e kruus,
Tot al de doeyen die dau reusden
Geroopen door et windgedruus:
Komt!... Op eur doorgebroken graver
Dat mig et hiemelsvuur versleyt!
Mer dat ig toch ins veur me sterven
Eets, eets van eur geheymen weyt!
Mer neyn; neyn; al die graver zwegen
Pront wie de kerken en de beuk;
De witte greemsels bleven likgen
En reurden zich neet een de heuk;
Ig hoort nix es et bang geknetter
Van innen uyl dee um mig vloog;
Ig zaaug nix es e dwaaulend leegske
Dat regt op nau den himel sloog;
Dat leegske! Zou dat neet somwylen
In godlikke vermaauning zien?
De wink op in toukomstig leven
Wat doorstraault een dee flaauwen schien?
De zaaud van in verheevner scheupping
Dee aander werelden bevreucht?
De vonk tie ins in staar zal weerden
Nau heur volbragde hiemelsvleugt?
| |
[pagina 128]
| |
Wee wet tat aaug. Gaaut toch neet dinken
Dat ig taau mie es ug van kin;
Alles is duuster en onzeeker
Et eynde pront wie et begin.
De baaum wet neet wee dat em plantde,
Et blaad wet neet wou dat et weyt;
De minsch leeft een de zelfden twiefel,
Wou dat er zich aaug kiert of dreyt.
Mer teusschen et begin en 't eynde,
Beperkt een innen vasten krink,
Ontwikkelt zich et minsschen leven
Haaf hiemels en haaf aardsch geschink,
Dat eeder heet van God ontfaangen
Um, volgens zinnen staaut en stand,
Aaun 't algemeyn geleuk te werken
Van 't menschdom of van 't vaderland.
Laauver dan eus kortstondig leven
Eenrigten op te besten voot
En zonder aaun et Koud te dinken
Us altied haauwen by et Good,
Op tat ver stil en zaaulig sterven.
En dat us Gods bermhertigheid
Die langgewinschde reust maag schinken
Die alles toch te boven geyt.
Theodoor Weustenraad
|
|