basisgegevens
gestandaardiseerde naam kamer:
Sint-Agnete
spelwijze in bron(nen):
'Sente Agneete gulde' (1477); 'Sente Agnete' (1479)
varianten:
'Sente Agneete gulde' (1477); 'Sente Agnete' (1479); 'gulde ende gheselscepe van Rethorijcken van Sente Agnete, ghenaemt de Bomelooze Mande' (1508)
zinspreuk:
'Elcx begheerte es' (1508)
gebruikte code:
GEN3
patroonheilige:
H. Agnes (1469)
vroegste bronvermelding:
1469
gedoopt:
geografisch-politieke situering van de kamer
plaats:
Gent
(stad/dorp/vrijheid):
Stad
district:
gewest:
Vlaanderen
korte geschiedenis
In 1469 verleende het bestuur van de Sint-Janskerk aan een rederijkersgezelschap het recht de Sint-Agneskapel te gebruiken en een broederschap met Sint-Agnes als patrones op te richten. Het gezelschap werd op 22 oktober 1471 door de magistraat van Gent officieel als rederijkerskamer erkend. In 1475 verleende ook de familie Borluut de toestemming de Sint-Agneskapel, die als grafkapel van de familie dienst deed, te gebruiken. In hetzelfde jaar schonk de magistraat de kamer wijn voor het vieren van haar koningsfeest.
Sint-Agnes nam deel aan het landjuweel in Antwerpen in 1496. Vanaf 1534 kreeg de kamer samen met de andere drie Gentse kamers een jaarlijkse subsidie van drie pond groot van de Gentse magistraat. Na de Beeldenstorm werden de subsidies aan de Gentse kamers tijdelijk geschrapt. De kamer was wel actief tijdens de Calvinistische Republiek (1577-1584). Uit de doopbrief van de kamer van Elversele uit 1611 blijkt dat de Gentse kamers Sint-Agnete en Sint-Barbara op dat moment als hoofdkamers van Vlaanderen beschouwd werden. De kamer bleef verder bestaan na 1650.
documenten
reglementen:
- Gildenbrief verleend door de Gentse magistraat (22 oktober 1471): origineel verloren/ afschrift : Stadsarchief Gent, reeks 93, register LL, 90r-92r (periode 1548-1558)/ editie: De Potter s.d. Deel 5, 472-73 [1471 GEN3].
- Amendement verleend door de Gentse magistraat (11 augustus 1477): origineel verloren/ afschrift: Stadsarchief Gent, reeks 93, register LL, 92v-94r (periode 1548-1558) [1477 GEN3].
- Amendement verleend door de Gentse magistraat over het bestuur (3 december 1479): origineel verloren/ afschrift: Stadsarchief Gent, reeks 93, register LL, 96r-v (periode 1548-1558)/ editie: De Potter s.d. Deel 5, 473-74 [1479 GEN3].
- Reglement verleend door de Gentse magistraat (6 oktober 1508): origineel verloren/ afschrift: Stadsarchief Gent, reeks 93, register LL, 97r-106v (periode 1548-1558)/ editie: De Potter s.d. Deel 5, 623-32 [1508 GEN3].
- Amendement verleend door de magistraat over het verplaatsen van de feestdag (30 augustus 1514): origineel verloren/ afschrift: Stadsarchief Gent, reeks 93, register LL, 94r-95v (periode 1548-1558)/ onvolledige editie: De Potter s.d. Deel 5, 483 [1514 GEN3].
- Verlening van een subsidie door de Gentse magistraat aan de vier Gentse rederijkerskamers (2 augustus 1533): origineel verloren/ afschrift: Stadsarchief Gent, reeks 93, register LL, 107r-108v (periode 1548-1558)/ edities: Blommaert 1838 (b), 39-41; Blommaert 1847, 106-08; De Potter s.d. Deel 3, 275-76 [1533 GEN1+2+3+4]
- Amendement verleend door de magistraat over de aanpassing van het statuut van de leden (14 augustus 1535): origineel verloren/ afschrift: Stadsarchief Gent, reeks 93, register LL, 108v-110r [1535 GEN3].
- Amendement verleend door de magistraat over de vrijstelling van dienst in andere gulden (behalve schuttersgilden) aan de bestuursleden van de vier kamers door de Gentse magistraat (8 februari 1537): origineel verloren/ afschrift: 1. Stadsarchief Gent, reeks 93, register LL, 17v-18r; 2. Stadsarchief Gent, reeks 93, register LL, 110r-111v [1537 GEN1+2+3+4].
- Bekrachtiging door magistraat van een overeenkomst tussen de vier kamers (voortaan mag men slechts lid van één kamer zijn) (27 februari 1548): origineel verloren/ afschrift: Stadsarchief Gent, reeks 93, register KK, 322v-324r [1548 GEN1+2+3+4].
- Amendement verleend door de magistraat over het effectief vervolgen van boetes en kosten (15 januari 1552): origineel verloren/ afschrift: Stadsarchief Gent, reeks 93, register LL, 220v-221r [1552 GEN3].
- Amendement verleend door magistraat over het optrekken van de bijdragen voor feestmaaltijden (28 april 1557): origineel verloren/ afschrift: Stadsarchief Gent, reeks 93, register LL, 411r-413r (periode 1548-1558) [1557 GEN3].
ledenlijsten:
rekeningen:
inventarissen:
processtukken:
rekwesten:
- Verzoekschrift 28 mei 1580 van de vier kamers om stadssubsidies, verwijzend naar de toekenning van subsidies in 1533: origineel verloren/ afschrift: Stadsarchief Gent, 200/3 (los stuk) (eigentijds).
rentetitels:
- Akte voor schepenen (22 april 1619): verkoop van een rente aan de deken van Sint-Agnete, ten behoeve van de gilde: origineel: Stadsarchief Gent, reeks 200/3 nr.1.
correspondentie:
literaire productie:
historische nota's:
andere nota's:
- Toekenning door het kerkbestuur van de Sint-Janskerk van de Sint-Agneskapel (24 april 1469): origineel verloren/ afschrift: Stadsarchief Gent, reeks 93, register LL, 88v-90r (periode 1548-1558)/ editie: De Potter s.d. Deel 5, 470-71.
- Toestemming van de familie Borluut aan de kamer om in de Sint-Agneskapel in de Sint-Janskerk te vergaderen (19 mei 1475) : origineel verloren/ afschrift: Stadsarchief Gent, reeks 93, register LL, 87r-88v (periode 1548-1558).
verantwoording
broncitaten:
Stadsarchief Gent, Reeks 400/24, stadsrekeningen Gent 1474-1475, 98v:
[intrede Margaretha van York]
‘Item betaelt Matthijs van Roden over 't ghemeene gheselscip van den gulde van Sente Angneeten over haerlieder wijn die hemlieden gheconsenteert was bij scepenen voorn. ten tijde van haerlieder conincfeeste. Actum 9a february anno 1475 [n.s.], 3 s. gr.’
literatuur:
Kops 1774, 320; De Laserna Santander 1809, 175; Schotel 1871, 251; Van Elslander e.a. 1944, 22; Van Elslander 1968, 32.
Blommaert 1837; Blommaert 1838 (b); Blommaert 1846; Blommaert 1847; De Potter s.d. Deel 5, 470-92; De Schryver 1945; Vandecasteele 1966; Waterschoot 1974; Coigneau 1984 (b); Decavele 1990 (b); Arnade 1996; Waterschoot 1996 (c).
naar bibliografie
Auteursrechtelijk beschermd