basisgegevens
gestandaardiseerde naam kamer:
De Catharinisten
spelwijze in bron(nen):
'ghesellen van der Rethorike in 't gulde van Sinte Kathelinen' (1481); 'Gebroken Rat' (1493)
varianten:
'Ghesellen van der Rethorike in 't gulde van Sinte Kathelinen' (1481); ''t Gebroken Rat' (1493); 'guldebroeders van Sinte Katherine' (reglement Sint-Barbara 1541)
zinspreuk:
'Amor vincit' (ledenboek 1562)
gebruikte code:
AAL1
patroonheilige:
H. Catharina
vroegste bronvermelding:
1464
gedoopt:
geografisch-politieke situering van de kamer
plaats:
Aalst
(stad/dorp/vrijheid):
Stad
district:
Land van Aalst
gewest:
Vlaanderen
korte geschiedenis
In de stadsrekeningen van 1464 is er voor het eerst sprake van de 'ghezellen van der Rethorike van der steden', die op Pinksteren op de markt een Verrijzenisspel speelden. In 1467 ontvingen ze een presentwijn van de stad voor het vieren van hun feest ter ere van de H. Catharina. In de stadsrekeningen van 1481 krijgen ze de naam van 'ghesellen van der Rethorike in 't gilde van Sinte Katelinen tAelst'. Vanaf dat moment krijgt de kamer een jaarlijkse subsidie van 18 pond parisis van de stad (tot 1566).
Het 'Gebroken Rat van Aelst' was aanwezig op de vergadering te Mechelen in 1493. De kamer nam deel aan het landjuweel te Antwerpen in 1496. De kamer nam deel aan de wedstrijd georganiseerd door De Corenbloem in Brussel in 1562.
In de periode 1566-1572 en 1586-1590 werden de stedelijke subsidies geschrapt. De kamer nam deel aan de refreinwedstrijd in 1574, uitgeschreven door de kerkmeesters van de Sint-Jacobskerk in Antwerpen. In 1596 kreeg de kamer een grote subsidie (180 pond parisis) ter herstelling van het lokaal. In 1608 nam de kamer deel aan een wedstrijd in Antwerpen. Rond 1640 werd de toelage aan de kamers in Aalst voor deelname aan de processie stopgezet.
documenten
reglementen:
ledenlijsten:
- Ledenlijst begonnen in 1593 met de namen sinds 1509 (overgeschreven uit een ouder register en alfabetisch gerangschikt) ('dat boeck van de guldebroeders ende gulde susters van dat broerscap van der heiliger maghet Kathelijne van Aelst'): Stadsarchief Aalst, Kerkarchief Sint-Martinus nr. 657/ editie: Vernaeve 1987.
rekeningen:
inventarissen:
processtukken:
rekwesten:
rentetitels:
correspondentie:
literaire productie:
historische nota's:
andere nota's:
verantwoording
broncitaten:
Algemeen Rijksarchief Brussel, Rekenkamers nr. 31458, stadsrekeningen Aalst 1464, 36r:
‘In de Sinxendaghe speelden de ghezellen van der Rethorike van der steden een scoon notabel spel op de merct van Onse Heeren Verrijssenesse ende van der doot van Pylatus, daertoe dat waren wel 40 personen hemlieden ghegheven in hulpen thueren costen 6 s.par.’
Algemeen Rijksarchief Brussel, Rekenkamers nr. 31461, stadsrekeningen Aalst 1467, 83v:
'Ghescinct den ghesellen van der Rethorique van Aelst, als zij huere feeste van Sinte Kathelinen hilden, twee kannen Rijnsch wijns ten prise als boven. Maken 25 s. 8 d.par.'
Algemeen Rijksarchief Brussel, Rekenkamers nr. 31475, stadsrekeningen Aalst 1481, 72v:
'Bij lasten ende ordinantien van minen heeren den commissarisen es ooc betaelt gheweest den ghesellen van der Rethorike in 't gulde van Sinte Katelinen tAelst, in helpen thueren autaren ende thueren costen waert van vele scoone spelen van gheesteliker moralizatie die zij bin desen jaere te diverschen stonden ghespeelt hebben 18 lb. par.'
Algemeen Rijksarchief Brussel, Rekenkamers nr. 31585, stadsrekeningen Aalst 1608-1609, 34r: ‘Bij ordonnantie op Requeste van den 27 Juny 1608 es betaelt aen de gemeene guldebroders van het gulde van Sinte Cathelyne, in ‘t regart dat sijlieden boven alle andere steden gewonnen hadden de twee hoochste prijsen binnen der stede van Antwerpen, eene tonne biers, metter assysen es 18 lb. 8 s.par.’
literatuur:
Kops 1774, 317; De Laserna Santander 1809, 162; Schotel 1871, 227; BB 1891-1923, 531-34; Van Elslander e.a. 1944, 20; Van Elslander 1968, 23.
Van de Casteele 1873, 407-24; De Potter en Broeckaert 1875, 150-202; D'Hondt 1908; Courteaux 1971; Vernaeve 1987.
naar bibliografie
Auteursrechtelijk beschermd