basisgegevens
gestandaardiseerde naam kamer:
De Barbaristen
spelwijze in bron(nen):
‘den gesellen van Ste Barberen spele’ (1496); 'Barberisten' (reglement 1574); 'Jonge Laurieren' (reglement 1574)
varianten:
‘Den gesellen van Sinte Barberen spele’ (1496); 'Barberisten' (1574); 'Jonge Laurieren' (1574); 'Ionghen Lauwerier' (1620); 'Ionghe Lavwerieren' (1620), 'Sinte Barbara' (1628)
zinspreuk:
'Hovt Eenicheyt en Vrede' (1620); 'Ievcht mackt vrevcht (1620)
gebruikte code:
BOS3
patroonheilige:
H. Barbara (1496)
vroegste bronvermelding:
1496
gedoopt:
geografisch-politieke situering van de kamer
plaats:
's-Hertogenbosch
(stad/dorp/vrijheid):
Stad
district:
gewest:
Brabant
korte geschiedenis
In de stadsrekeningen van 1496 is sprake van ‘den gesellen van Sinte Kathrijne spelen’, ‘den gesellen van Sinte Barberen spele’ en ‘den gesellen van Sinte Aighte spele’ en ook van ‘den voirs. drien gilden Kathrijnen, Barbaeren ende Aighten’. Deze drie gezelschappen waren actief binnen de OLV-processie en soms bij blijde intreden. Daarnaast manifesteerden ze zich als broederschappen van baardragers. Ze hadden in de zestiende eeuw niet hetzelfde statuut als de officiële kamer Mozes Doorn. In de jaren 1567-1597 worden De Barbaristen niet in de stadsrekeningen vermeld. De kamer nam deel aan de wedstrijd in Mechelen in 1620. In 1628 vaardigden gouverneur, schout en schepenen een instructie uit voor de vijf rederijkersgezelschappen van 's-Hertogenbosch. In 1629 werd 's-Hertogenbosch veroverd door de Staten-Generaal. Na 1652-1653 wordt dit gezelschap niet meer vermeld in de stadsrekeningen.
documenten
reglementen:
- Intern reglement van de kamer (1574): origineel verloren/ afschrift: Stadsarchief 's Hertogenbosch, Oud Archief 's-Hertogenbosch, inventaris Hoekx nr. 3080, 344r-49r/ editie: Hermans 1867, 137-47 [1574 BOS3].
- Instructie voor de vijf kamers van 's-Hertogenbosch vanwege gouverneur, schout en schepenen (16 december 1628): origineel verloren/ afschrift: Stadsarchief 's-Hertogenbosch, Oud Archief 's-Hertogenbosch, inventaris Hoekx nr. 1076, 180v-183r/ editie: Hermans 1867, 150-55 [1628 BOS1+2+3+4+5].
ledenlijsten:
rekeningen:
inventarissen:
processtukken:
rekwesten:
rentetitels:
correspondentie:
literaire productie:
historische nota's:
andere nota's:
verantwoording
broncitaten:
Stadsarchief 's-Hertogenbosch, Oud Archief, inv. Hoekx nr. 1599, stadsrekeningen 's-Hertogenbosch 1496, 38:
'Volgende hier nae die costen bij der stadt gedaen in der fheesten van onser liever vrouwe dracht:
...
Item, den gesellen van Sinte Kathrijne spele 7 cronen, makende 8 R.gl. 8 st.
Item, den gesellen van Sinte Barberen spele 6 cronen, makende 7 R.gl. 4 st.
Item, den gesellen van Sinte Aighte spelen 6 cronen, alsoe makende 7 R.gl. 4 st.
Item noch den voirs. drien gilden Kathrijnen, Barbaeren ende Aighten, elcken 2 R.gl. van nys geordineert, makende tsamen 6 R.gl.
Item, den voirs. drie gilden noch van gewoenlijcken gelde, dat zij opten quekboerde van den meester van den scerpengerichte plegen te boeren, dwelck bij der gemeynder stadt afgestelt is, hen dairvoere toegevueght elcker 9 st., makende tsamen 27 st.'
literatuur:
Kops 1774, 322; De Laserna Santander 1809, 167; Schotel 1871, 259; Van Elslander 1945 (a), 34; Van Elslander 1968, 35.
Ackersdijck 1781; Hermans 1845; Van Zuylen 1863-65, passim; Hermans 1867; Van der Sluijs 1978; Van der Sluijs en Van Asperen 1978; Ramakers 1998 (a).
naar bibliografie
Auteursrechtelijk beschermd