Een weekje Dodesluis

(1967)–Rouke G. Broersma– rechtenstatus



[pagina 122]
xvii Het water Van Wetering stond mopperend op, omdat er gebeld werd op een avond dat hij geheel alleen thuis was. ‘Mag ik verder komen?’ zei de man. Zijn stem klonk voor het besef van Van Wetering zwak en weinig zwaarder dan die van een vrouw. Hij had de man onmiddellijk herkend en hij voelde zich enigszins teleurgesteld, nu de man vlak voor hem stond. De vreemdeling leek zwak en dat stelde hem aan de andere kant toch ook weer gerust, want hij had hem gevreesd. Daarvoor scheen echter geen aanleiding te bestaan. Reeds besloten hem te ontvangen, vroeg hij nog waarvoor de man kwam. ‘Ik wil u spreken.’ Van Wetering genoot van de macht. Hij kon hem de deur weigeren. ‘Waarover?’ vroeg hij weer, de deur verder openend. ‘Over vele zaken,’ zei de man en hij trad, zonder dat dit als een brutaliteit opgevat kon worden, maar met grote beslistheid, de gang in. Van Wetering deed een stap opzij om de man door te laten. Deze wachtte tot Van Wetering hem zou voorgaan. Ze betraden een ruim vertrek met aan twee kanten ramen. De gordijnen waren niet gesloten, zodat de vreemdeling de verlichte torenklok en door het andere raam de huizen aan de overkant van de haven kon zien. De kamer was modern gemeu-
[pagina 123]
bileerd. Aan de wanden hingen etsen en litografieën. Van Wetering liet hem op de bank plaats nemen. In een hoek van het vertrek brandde een houtvuur. Van Wetering zette zich tegenover hem in een stalen stoel met fel oranje bekleding. Achter de bank stond een lamp, het licht waarvan het gezicht van de vreemdeling een tint bleker deed lijken dan gewoonlijk. De burgemeester zat buiten iedere lichtkring. Alleen achter zijn rug vlamde het vuur, maar zijn gezicht was duister. Hij schoof een doos sigaretten over de salontafel naar de man. Deze nam er een uit. Van Wetering stond op en gaf hem vuur. ‘Wilt u misschien iets drinken? Ik kan u geen koffie aanbieden. Ik ben alleen thuis en koffiezetten is niet mijn fort.’ De man vroeg om rode landwijn. Ze dronken, rookten en zwegen. De burgemeester wachtte tot de man het doel van zijn komst bekend zou maken. De vreemdeling gaf er echter de voorkeur aan langzaam van zijn wijn te genieten. Van Wetering ging verzitten en sloeg zijn benen over elkaar. De stilte was een broedplaats voor zijn angst. Hij vertrok zijn gezicht tot een lach, kuchte en begon te spreken op de toon die hij tegen zijn medewerkers bezigde. ‘Zei u niet dat u me wilde spreken? Over vele zaken nog wel?’ De man knikte. ‘Wel, steekt u maar van wal’ (en toen de man in zijn stilzwijgen bleef volharden), ‘ik ben erg benieuwd’ (de
[pagina 124]
blik van de man irriteerde hem langzamerhand), ‘u moet weten, ik ken u eigenlijk al, dat wil zeggen, ik heb over u horen praten. Overigens ken ik uw naam nog niet.’ ‘Frederik,’ antwoordde de man. Van Wetering schokte met zijn schouders. ‘Frederik?’ ‘Frederik,’ beaamde de vreemdeling. ‘O, Frederik. Eh, wel, meneer Frederik, zegt u het maar.’ Hij sprak kortaf en was vastbesloten niet eerder zijn mond te openen, voordat de man het doel van zijn komst had meegedeeld. ‘En u bent burgemeester Van Wetering, burgemeester van Dodesluis.’ ‘U hebt gevoel voor humor, meneer Frederik,’ merkte Van Wetering opgelucht lachend op. ‘Het was anders niet humoristisch bedoeld. U zult inmiddels wel vernomen hebben, dat, toen ik hier aankwam, die naam op het bord even buiten het stadje te lezen stond.’ ‘Ja, dat was een misselijke grap. Degene die dat geleverd heeft, is niet gelukkig wanneer ik hem te pakken krijg.’ ‘Dat ben ik niet helemaal met u eens. In zekere zin heeft uw schoonzoon gelijk. Hier heerst de dood. Ik denk aan zijn vrouw en aan uw zoon. Heette die ook niet Frederik?’ Van Wetering schrok opnieuw.
[pagina 125]
De man ging niet op de vraag in. Hij stond op, en tot zijn verbazing konstateerde de burgemeester dat de man zich door de kamer bewoog alsof hij die al jaren bewoonde. Hij bleef vlak voor Van Wetering staan. ‘Toen mijn auto werd gestolen - maakt u zich niet ongerust, ondanks de geringe medewerking van de politie alhier heb ik hem inmiddels zelf teruggevonden, nee, neemt u geen maatregelen, ik zeg u dit in vertrouwen - toen mijn auto werd gestolen, was ik gedwongen uw schoonzoon lastig te vallen. Een buitengewoon gastvrij mens, die dominee Lagestein.’ ‘Eh ja, zijn huis staat open voor iedereen,’ merkte Van Wetering op. ‘Nu ik de auto weer terug heb, ga ik weer vertrekken.’ Na deze mededeling ging de man weer zitten. Hij staarde zwijgend voor zich uit. Het leek of hij dacht aan alles wat voor hem lag. ‘Meneer Frederik, neemt u me niet kwalijk, ik heb nog veel te doen. U wilt toch niet beweren dat dit alles is wat u mij te zeggen hebt?’ ‘Als u dit gesprek wilt beëindigen, is dit inderdaad alles.’ ‘Maar, meneer Frederik,’ (Van Wetering sloeg de handen in elkaar) ‘'s zomers komen hier meer gasten, elk jaar meer, mag ik wel zeggen. Stelt u zich dat eens voor. Ik zou al die vakantiegangers in de gelegenheid moeten stellen afscheid van mij te nemen.’
[pagina 126]
Hij maakte opnieuw een kwasi-wanhopig gebaar. ‘Dat zou inderdaad veel van uw kostbare tijd vergen, hoewel...’ Hij maakte de zin niet af en hief luisterend het hoofd op. Toen knikte hij. ‘Zoals ik zei: ik had veel zaken met u te bespreken. U sluit u echter af. Dat is niet geheel uw zaak, hoewel u een andere overtuiging bent toegedaan. Maar nu is mijn tijd gekomen.’ De burgemeester zuchtte diep. ‘Voor de laatste maal, meneer Frederik, als u mij iets te zeggen hebt, doet u dat dan. Ik zal, hoe druk ik het ook heb, u aanhoren. Maar spreekt u dan alstublieft. U had veel met mij te bepraten. Wat dan?’ Van Wetering had met enige stemverheffing gesproken. Hij had zijn kalmte verloren en nam het zichzelf kwalijk. ‘Ik heb u mijn naam genoemd. Was dat niet voldoende?’ De man stond weer op, boog zich naar Van Wetering over, keek hem strak aan. ‘U wilt immers zelf niet spreken, meneer Van Wetering. U hebt u geheel afgesloten, maar...’ Hij onderbrak zichzelf voor de tweede keer, liep in de richting van het raam en luisterde weer. Daarna wendde hij zich tot Van Wetering. ‘Er is uw schoonzoon iets ernstigs overkomen. Ik verzoek u dringend met me mee te gaan.’ Van Wetering schoot overeind.
[pagina 127]
‘Waarom zegt u dat niet eerder?’ schreeuwde hij. ‘Wat is er met hem gebeurd? Hij is en blijft mijn schoonzoon. Hij is tenslotte een mens. Waarom heeft u zo lang gewacht?’ De man had zich echter reeds omgedraaid. Van Wetering rende hem achterna. Bij het tuinhek haalde hij hem in. Hij greep de man bij de jas. ‘Waarom hebt u het niet eerder gezegd?’ ‘Het was nog geen tijd,’ antwoordde de man, die in gestrekte pas doorliep. Hij bleef de kademuur volgen. ‘We kunnen beter daarlangs. Dat is vlugger,’ riep Van Wetering. De man schudde zijn hoofd. Hij wees in de richting van de steiger. In de duisternis kon Van Wetering een groepje mensen onderscheiden. ‘Wat is er gebeurd?’ schreeuwde hij al van grote afstand. ‘Dit soort vragen had u eerder moeten stellen, maar het is nog niet te laat,’ antwoordde de man. Uit het groepje maakte zich de kleine gestalte van een jongen los. Hij rende op hen toe. ‘Ze hebben de dominee uit het water gehaald,’ riep hij hen tegemoet. Van Wetering ging over in een looppas. De man behield hetzelfde tempo en zag hoe de burgemeester de mensen ruw opzij duwde. Iemand riep: ‘Hij is dood.’ De groep bevond zich ongeveer op het midden van de steiger. Van Wetering bukte zich. Inmiddels had ook de
[pagina 128]
vreemdeling de steiger bereikt. Hij zag hoe Van Wetering een druipnatte man wegdrukte. Het was agent Bremen, die de polsen van een liggende man vasthield. De mensen lieten de vreemdeling door. Hij legde zijn hand op de schouder van de burgemeester. Deze wendde zich verstoord om. Zijn gezicht vertoonde een starre glimlach, waarvan men zou denken dat die hem nooit meer zou verlaten. Hij liet de man bij de liggende Lagestein. Om hem heen lag een donkere plas water. De agent keek de vreemdeling aan. ‘O, bent u het.’ (Het klonk bijna opgelucht.) ‘Ik hoorde hem in het water vallen, maar ik was nogal ver weg. Bij De Gouden Leeuw zo ongeveer, denk ik. Ik heb kunstmatige ademhaling geprobeerd, maar het helpt niet.’ ‘Is het water eruit?’ vroeg Van Wetering. De agent stond op. De omstanders fluisterden. ‘Is hij dood?’ vroegen ze aan Bremen. De vreemdeling wendde zich naar hen om. ‘Nee, hij slaapt,’ zei hij. Hij vestigde zijn aandacht op het vertrokken gezicht van Lagestein. De ogen puilden naar voren. De vreemdeling knielde bij hem neer, bracht zijn ene hand onder het achterhoofd van Lagestein en beurde hem enigszins op. ‘Haal dekens,’ zei hij nog. Dan boog hij zich over Lagestein. Hij wentelde het lichaam op de borst. Hij ontdeed zich van zijn jasje en
[pagina 129]
legde dat onder het gezicht van de predikant. Hij legde het hoofd zijdelings neer. Hij boog zich dieper, opende zijn mond en sloot die om Lagesteins neus. Toen blies hij de adem in diens neus, gelijkmatig zijn lichaam op en neer bewegend. De anderen keken naar zijn golvende rug, die na lange tijd tot stilstand kwam. Hij richtte zich op en strekte zijn handen uit naar Bremen, van wie hij de inmiddels opgehaalde dekens overnam. Samen wikkelden ze Lagestein erin. Deze sloeg zijn ogen op. Hij nieste een paar maal. Van Wetering en de vreemdeling tilden het lichaam op. De mensen verwijderden zich. Zwijgend liepen sommigen nog mee tot de pastorie.

Vorige Volgende

xvii Het water