De sysse-panne: Borgers in den estaminé

[p. 130]

De couventenaant.

Deugdelyk Herte spreekt.

Het is een veragtelyke en ongelukkig eene algemeene gewoonte, van de Dogters in de Kloosters op te sluyten in de jaeren dat zy nog kind nog dogter zyn, gevaerlykste tydstip voor de jeugd, van welk hunne gezondheid, en by gevolg hun geluk of ongeluk van het overig van hun leven afhangt! het gewoonelyk voorwendzel als men zyn dogters naer 't Klooster zend, is van hunne educatie te perfectionneren, al of het onmogelyk waer, van hun deugd en sentementen in te boezemen, zonder dat zy uytwoonen en agter de traliën zitten, in plaetzen daer niets aen de jeugd onderwezen word dat een goede en braeve huyshoudster kan maeken, het gene zy nogtans naer diën, meest zullen noodig hebben; daer men hun leert dat het eene schaedelyke gaeve is van schoon te zyn, en voordeel te trekken uyt de gaeven die de natuer hun gegeven heeft, daer men hun leerd wat grove zonde het is van in den spiegel te zien en zig bevallig aen te kleeden, al leeringen die zoo

[p. 131]

tegenstrydig zyn aen het Spreekwoord, die geern schoon is, is neerstig, en daer steekt deugen in. Wy zullen hier niet ingaen, met wat al trunteryën men de leerlingen in die schooien bezig houd; men maekt hun een criem van los en speelziek te zyu volgens hunne jaeren het medebrengen, en men dwingt hun tot eene onbezigheyd die hun wel haest schaedelyk moet worden; men dwingt hun om de bevallige naïveteyt der jongheyd te verlaeten, en zoo zottelyk serieus te zyn als eene Abdesse die gestaft word; ook hebben de meeste ouders het ondervonden, dat de gezondheyd van hunne kinders in de Pensionaeten verslapte; dat hunne blygeestigheyd veranderde in eene zwaere melancolie, dat zy den appeteyt verliezen; dat hun wezen verwelkt; dat een bleek kouleur zig over geheel hun lichaem verspreyd. - Men hadde frissche en struysche kinderen naer het klooster gezonden, en zy komen zweltagtig en ziekelyk naer huys.

Zal de waerheyd dan noyt niet doorstraelen dat eene moeder bekwaemst is, om haere dogter eene goede opvoedinge te geven, en er eene goede huyshoudster van te kweeken? maer zoo het vooroordeel van uwe dogter een klooster te geven te straf ingewortelt is, zoo zy absolut niet welgeboren kan schynen zonder uyt te woonen, dan zoud ik willen dat'er meerder bescheydentheyd gebruykt wierd in het kiezen der persoonen aen wie de jeugd vertrouwt moet worden, ik zoud ze niet overgeven aen deze

[p. 132]

die de wereld, de schoonheyd, de welleventheyd, en al wat men in de saemenlevinge lief heeft eene eeuwige vyandschap gezwooren hebben, maer ik zoud ze toevertrouwen aen geleerde weduwen, die ondervinding en kennisse hebben die van een onberispelyk gedrag zyn en die in alles voor de Wet verantwoordelyk blyven; - want anders, naer twee jaeren klooster-leven en opsluytinge, waer mede komt uwe dogter 't huys? - Met de begeerte van haere vryheyd te erlangen en dobbel alle de plaizieren te genieten waer van zy zoo lang heeft beroofd geweest.

18 Fructidor Jaer 4.

Zondag 4 September 1796.