De sysse-panne: Borgers in den estaminé

[p. 78]

Superstitieusaant.

Pier Oom.

Ten spyt my maer dat Bitterman hem met die dingen moeyen wilt, en hy moet'er absolut uytscheen wilt hy mynen vriend blyven.

Gysken.

Ten es pourtant geenen twister en est; die Boeke lezers hên alzoo allemael hundere gezindheyd; g'en keunze alzoo niet wys maeken al dame wy gelooven: 'k hed 't honderd keeren belet, als ik alzoo van Bê-Wegen en Beloften spreeke dat hy van die dingen niet veel werk en maekt. Hy en zegt'er wel niet tegen, maer zit daer toens op zynen Stoel en fritzelt en hefkeutelt gelyk of hy Mieren in zyn Broek had.

Hy hadde laest een zwaere Vallinge, myn zuster Beggyntjen wilde hem een tasse Wey-Waeter doen drinken om hem te genezen;^(a) niet te doen; zy en koeste 't hem om den duvel niet in krygen.

(a) Katholyke Pedagoge, 3 Deel, 5 Lesse, Pag. 266. Ed. in-4^o. Welk zyn de lichaemlyke uytwerkzels van het geweyd Waeter?

[p. 79]

Pier Oom.

Kek kik altyd gehoort dame Wey-Waeter neemt om zyn Kruys te maeken als men opstaet en slaepen gaet, en dame veur een vallinge niet anders en neemt als een beetjen Calisse-Brood. 'K en wiste niet Gysken dade gy die over verscheyde dingen noch al redelyk weet te spreeken superstitieus waert.

Gysken.

Wat noemde gy superstitieus Pier Oom? Zoêde gy uywen Hovenier wel op eenen anderen dag uyw Boonen laeten planten als op Sinte Marc?

Pier Oom.

En waerom meer op diën dag dan op eenen anderen, als het weder voordeelig is?

Gysken.

Oh Pier Oom! Pier Oom! g'en zyt ook al den gast niet; 'k hed myn Moeyjen zoo dikwils hooren zeggen, dat de Religie om zeepe ging en dat de Menschen van eeuwe tot eeuwe iets van hunder eenvoudigheyd agter lieten: die Vrouwe die my om zeggens gekweet heeft, had de meeste zorge van de weereld om my alle daegen een lesse uyt den Catechismus te doen op zeggen, en 's avonds als mê gelezen hadden vertelde zy ons de oude Kristelyke gebruyken en wat wy doen moesten om gelukkig te zyn: 'k weet noch wel als'er nên keer eenen gehangen wierd datze my mynen Kysseband deed aen de Galge binden om myn leven geen Kursen te

[p. 80]

krygen; en 'k en weet ook niet dat ik'er van myn leven gehad hebbe.

Niet daerze meer op lette als van 's Vrydags ons Naegels niet te snyden, noch ons Hair te kammen, want dat es doodelyk. 'T was een Vrouwe was 't die alle Menschen wist troost en goeden raed te geven: was 't nên Boer, hy moest 't geraemte van een Peerds-hoofd boven den Peerd-stal leggen, om dat de Beesten niet en zoên betoovert worden. Was 't iemand die de Tand-pyn had, zy moesten hunderen Mond stryken met een Doodsbeen: niet beter tegen den Donder en Blixem als de Eyers van Witten Donderdag of Sint-Jans Kruyt veur Zonnen opgang geplukt. Oh! 't was zuyken deugdelyke Matroone, ze ging al acht daegen te Biegte.

Pier Oom.

Al foeffen daer de Moeders hunder Kinders mê paeyën en in 't slaep wiegen; al superstitiën gelyk van de Weer-wolven, Stal-keerssen en Spooken, het knoopen van den Nesteling, den Wekker, de Bezetene en diergelyke dingen, die veurtyds deur Belezingen niet te helpen waeren, en dieme nuy g'heel gemakkelyk met nên goeden klippel kan doen verdwynen: gy komt waerachtig in uw tweede kindsheyd Gysken. 'K heb in myn jongheyd derthien jaer in Spaenschen dienst geweest, en niet beter in de weereld om de Spooken te verjaegen als de Militaire; myn Vader had ook gedient en hy verbod wel striktelyk aen myn Moeder, oyt van

[p. 81]

Geesten noch Tooveressen een woord in huys te spreken, en door dezen middel en zyn wy'er noyt van geplaegt geweest, alhoewel dat een oude Vrouwe die nevens ons deure weunde alle daegen een kolken Vuer kwam vraegen. Alsge pyst dat uw kinderen een plaege hên spreekt nên goeden Genees meester eer dat de kwaele te verre komt, en bid God om genezinge, want gelykge de kinders kweekt zoo heddeze.

27 Nivose Jaer 4.

Zondag 17 Januarius 1796.