|
| |
[Maset van Lamporechio...]
Maset van Lamporechio den stommen makende, werdt Hovenier binnen een Vrouwe-Clooster, die al t' samen by hem
gheslapen hebben, waer mede aenghewesen wordt, dat het seer zwaer is den
maeghdelijcken staet in allen plaetsen te bewaren.
TEN is niet langhe geleden dat ontrent Florencen in een seecker
Clooster, om reden hier onghenoemt ghelaten, dat daer niet meer in zijnde als
acht Religieuse mette Abdisse, eenen sekeren goeden man daer was
Hovenier van eenen seer fraeyen Lusthof die sy hadden, de welcke met sijnen loon
niet te vreden zijnde, de selve niet langer dienen en wilde, ende sijn rekeninge
ghemaect hebbende, metten Fac totum vande vrouwen, is hy int dorp van
Lamporechio ghekeert, van waer hy was. Ende daer onder andere die hem groten
onthael deden, was eenen jonghen lantman, sterc, cloeck ende schoon van
persoone, voor eenen buyten man: wiens Naem was Maset, die hem
vraechde waer hy so langh geweest was: de goede Man die Nuto geheeten was,
hevet hem gheseyt. Maset vraechde hem daer nae, waer inne dat hy 't Clooster
diende. Den welcken Nuto gheantwoort heeft. Ick bearbeyde eenen Hof, die sy
groot ende schoon hebben, ende daer nae ginck ick somtijts int Wout om hout te
halen: ick putte water, ende heb ander diergelijcke dingen gedaen: dan
de Vrouwen gaven my soo cleynen loon, dat ick te nauwer noot daer mede de
schoenen betalen conde die ick afliep, ende dat het quaetste is, sy zijn
altsamen jonck, ende my dunckt datse den Duyvel binnen hebben, want men can
geen dingen na haren sin doen: jae als ick somtijdts den Hof bearbeyde, quam
d'eene en seyde: worpt dat hier, d'ander worpt dat daer, ende d'ander nam my de
schuppe uyt de hant, ende seyde: dit en is niet wel, so datse my so te quellen
namen, dat ick het werck wel liet staen, in sulcker voeghen dat ick so om een
oorsake, so om een andere, daer niet langer en heb willen blijven, ende ben
hier ghekeert als ghy siet: Ooc badt my heure Fac totum als ick vandaer
scheyde, dat so ic yemant wiste die van als wilde doen, dat ick hem dien
toestueren soude, dat ic hem toegeseyt hebbe, maer so moet ick mal wesen, als
ick in sin hebbe hem yemanden te bejaghen ofte toe te schicken. Als Maset Nuto
woorden ghehoort hadde, quam hem sulcken lust aen om mette Nonnekens te gaen
woonen, dat hy schier half doot daer van was, door de voorschreven woorden,
ghenoech aenmerckende, dat hy wel soude cunnen raken tot het ghene dat hy
wenschte. Ende denckende in hem selven dat hy dat niet wel te weghe en
| |
| |
soude cunnen brenghen, soo hier Nuto yet af seyde, heeft hy
hem geseyt. Ja seper gy doet seer wel van daer te scheyden, wat is van
een man die hem met vrouwen moet houden? het waer somtijdts beter mette Duyvel
te woonen, sy en weten van sevenen de ses niet, wat sy selfs begheeren. Dan
daer nae als heur propoost uyt was, heeft Maset ghedocht wat middel dat hy best
soude moghen ghebruycken om met haer te comen woonen, ende merckende dat hy de
diensten, daer Nuto van sprack seer wel conde doen, en gaff hy niet veel
daerom, al ginck hy wat ten achteren, maer vreesde alleenlijck van niet
aenghenomen te worden, om dat hy jonck ende wat te aensienlijc was. Daerom
vele saken overleyt hebbende, comt hy te dencken ende in hem selven te segghen:
de plaetse is verre van hier, ende niemant en kent my daer, so ick my houde als
oft ick stom ware, voorseker sal icker aengenomen worden. Ende op dese
inbeeldinghe gebleven zijnde, heeft hy een bijle op den hals genomen, ende
sonder yemanden te seggen waer hy ginck, is hy als een schamel man na het
Clooster toe ghegaen, daer hy als hy ghecomen was, binnen gegaen is ende
vont by ghevalle den Fac totum op de plaetse: den welcken tekenen doende
gelijc de stomme, hy aenwees dat hy wat etens begheerde te hebben, ende dat,
soo het van noode ware, hout te clieven, oft yet anders te doen, hy dat wel
doen soude, de Fac totum gaf hem wat te schranssen, ende daer nae toonde hy hem
seker groote blocken, die Nuto niet en hadt cunnen afveerdigen, der welcker
deser in cleynen tijt in stucken klieff. De Fac totum die in't Wout moeste
gaen, heeft hem met hem gheleydt: ende daer dede hy hem hout houwen, daer nae
stelde hy hem den Esel voor, ende met tekenen weest hy hem aen, dat hy dien int
Clooster soude geleyden, het welcke Maset seer wel heeft weten te doen.
Weshalven hem de Fac totum, die veel dingen te beschicken hadde, veel daghen
daer ghehouden heeft, inde welcke het gheschiet is dat hem d'Abdisse is comen
te sien, die den Fac totum vraegde wie hy was, de welcke haer gheseyt heeft:
Mevrouwe t'is eenen armen stommen ende dooven Man, die hier een van dees
daghen aen quam om een Aelmisse, die ick hem seer geern gaf, ende heb hem veel
dingen doen doen, die hier binnen nootsakelijck waren, so hy een Hof
conde bearbeyden, ende dat hy hier binnen wilde blijven, ick dencke
datmer seer grooten dienst van krijghen soude, want wy hebben eenen van
doen, hy is sterck ende cloeck, ende men souder me henen daermen wilde,
ende daerenboven en sal hy niet veel claps hebben met onse jonge
Nonnekens. Den welcken de Abdisse geantwoort heeft. By den levende pispot ghy
s[e]gt waer, verneemt dan of hy hovenieren can, ende doet u beste om hem te
houden, hem eenich paer schoenen toeworpende, met eenigen ouden stuck kovels:
geeft hem vast locxkens, ende vleyt hem wat, ende geeft hem sijnen buyck
vol etens. De Fac totum beloofdet te doen. Maset die niet wijt van
hunluyden en was, hoorde dees woorden, ende heel blijgeestich
sprac vast in sijn selven: so ghy my eens hier binnen stelt, ick sal uwen Hof
alsoo bearbeyden, dat hy noyt soo wel door-arbeydt en sal gheweest zijn. Nu dan
de Fac totum gesien hebbende dat hy uytnemende wel conde hovenieren,
ende hem door tekenen gevraegt hebbende, oft hy daer wel wilde
blijven woonen, ende deser met tekenen gheantwoordt hebbende, dat hy al
doen wilde dat hen beliefde, hem in haren dienst aengenomen hebbende, heeft hy
| |
| |
hem ghewesen wat hy te doen hadde, daer na is hy het andere werck
van't Clooster gaen doen, ende liet hem inden Hof. Dese Maset den eenen dach
voor den anderen nae vast werckende, zijn hem de Nonnekens comen quellen
om hem aen't malen te helpen, als menichmaels gheschiet, datmen mette stommen
doet, ende spraken de sotste woorden vande werelt, niet eens denckende
datse door hem verstaen werden. Ende de Abdisse die mogelijc meynde dat
hy sonder steert soo wel was als sonder woorden, en vraegden niet met
allen oft altoos niet veel daer nae, nochtans ist gheschiet dat hy eens
op eenen dach seer gearbeyt hebbende, ende hem wat rustende inden Hof, twee
Nonnekens (die daer wandelden) by de plaetse ghecomen zijn daer hy ruste, hem
houdende als oft hy gheslapen hadde, ende begonde hem te bekijcken, waer uyt
d'eene (die wat stouter was) tot d'andere gheseyt heeft: Soo ick dochte dat ghy
my secreet sout wese, ick soude u een dinghe segghen dat ick menichmael in sin
gehadt heb, dat u mogelijck noch wel baten mocht: d'ander antwoorde, segghet
stoutelijck: want voor seker en sal ickt noyt niemant niet segghen. Doen
begon de stoutste te segghen, ick en weet niet oft ghyer wel op ghelet hebt,
hoe nauw dat wy hier gehouden worden, ende dat noyt geen mans persoonen hier
binnen derf comen, dan onsen goeden man Fac totum die out is, ende dese
stommerick: ende ick heb dickmaels van veele vrouwen die ons hier zijn comen
besoecken, horen segghen, dat alle de andere soeticheden vande werelt
niet anders en zijn als eenen spot, by de gene te gelijcken als de vrouwe haren
lust neemt metten man: daerom heb ic dicwils inden sin ghehadt met desen
stommerick te willen versoecken oft het soo oock is, want den botterick isser
de bequaemste vande werelt toe, om dieswille dat hy, als hy schoon wilde, 't
selve niet en soude cunnen noch moghen clappen, ghy siet wat voor eenen jonghen
rouwen telpen het is, groender als groen, daerom wilde ic wel eens hooren
watter u oock van dunckt. O suster sprac d'ander, wat ist dat ghy seght? En
weet ghy niet dat wy onsen maegdom ons Heere Godt belooft hebben? Ho ho (sprac
d'ander) hoe veel dinghen belooftmen hem alle dage daermen hem niet eenen van
en hout. Hebben wy hem die belooft, dat hy anders vinde, die't hem houden. Aen
de welcke de speelnoot seyde: Maer en oft wy dan zwaer worden, hoe
soudet dan afloopen? Doen sprack die: Ghy begint alrede voor het quaet
te sorgen, eer het u overcomt, Als dat gheschiede, soo soudemen dan daer op
moeten letten, so hebben wy duysent middelen om dat
so te maken, dat het noyt uyt comen sal, soo wy dat selver niet en clappen. Die
(dese woorden hoorende) hadde alree meer lusten als d'andere, om te proeven wat
voor een ghedierte dat een man was, ende sprack tot haer speelnoote, wel
dan hoe sullen wy 't aenleggen? De welcke d'ander gheantwoort heeft, 't is op
den middach, dat alle de andere Susterkens zijn gaen slapen, uyt genomen
wy, wy sullen door den Hof sien offer niemant en is, ende so daer geen mensche
en is, wat hebben wy anders te doen, dan hem metter hant te nemen, ende in't
Hutteken te leyden, daer hy onder schuylt alst reghent? Ende daer sal dan
d'eene met hem binnen blijven, ende d'andere sal de wacht houden, hy is
soo mal dat hy hem stracx voeghen sal soomen hem hebben wil. Maset al dit
gesnater hoorende, van sin zijnde haer te bewillighen, en wachte anders
nieuwers nae, dan van eene der selver | |
| |
aen gehaelt te
wesen, de welcke over al t'gat wel doorsien hebbende, ende
merckende datse van niemanden bespiedt conde worden, de gene die het propoost
ontgost hadde, is by Maset gecomen, ende heeft hem wacker gemaect, ende hy is
stracx over eynde op-ghestaen: daerom heeft dese met een smeeckende gelaet hem
mette hant nemende, wech geleyt tot int hutteken, hy vast al
gaende lacchende, ende den geck scheerende, dan int hutteken
siende, heeft Maset sonder hem veel te laten bidden, gedaen 'tgene dat
sy versocht, de welc als een trouwe speel-noote haren lust vercreghen hebbende,
d'andere plaetse ghemaeckt heeft, ende Maset altijts den mallaert makende, dede
vast al datse wilden, in sulcker voegen, dat elck eene der selver meer
als eens wilde proeven, hoe den stommerich te peerde sitten conde, ende
menichmaels daer nae hebbende tsamen coutende geseyt, dat sulcx inder waerheyt
een so soete dingen was, ende meer noch als sy hadden hooren segghen: ende
aldus den bequamen tijt wetende te nemen, ginghense haer metten stommerick
vermaken. T'is op eenen dach gebeurt, dat een van haer geselschap sulcx door
een cleyn vensterken van haer camerken gewaer gheworden zijnde,
't selve aen twee andere gewesen heeft, de welcke besloten haer te willen by de
Abdisse beclappen: dan daer na van sin verandert, ende mette selve eens
geworden zijnde, zijnse Masets vermogen oock deelachtich gheworden, vande
welcke de andere dry Nonnen die van achten noch overschoten, oock
gesellinnen door verscheyden middelen metter tijt gheworden zijn. Ten
laetsten de Abdisse die alle dese dingen noch niet en merckte, haer eens op
eenen dach eenich alleen door den Hof vermeyende, een groote
hitte zijnde, vondt Maset heel lanck uytgestreckt onder den schaduwe van
eenen Amandeler ligghen slapende: de welcke dien dach niet veel gewrocht en
hadde, overmidts dat hy den nacht te veel ghearbeyt hadde, ende de windt hem
sijn hemt op-ghelicht hebbende, lach hy daer heel ontdeckt, het welc de Abdisse
siende, ende haer alleen vindende, is sy in den selven lust ghevallen,
daer hare Nonnekens mede becoort hadden geweest: ende Maset wacker ghemaeckt
hebbende, heeft sy dien in haer Camer gheleyt, daer sy hem veel daghen
ghehouden heeft, niet sonder groote clachten van haer Nonnekens, van dat de
Hovenier den Hof niet en quam maken: ende heeft tot een ende meer malen die
soeticheydt versocht, die sy te vooren in d'andere plach te blameren. Ten
lesten den selven van haer Camer in de sijne gesonden hebbende, ende hem
dickmaels willende weder hebben, socht sy meer daer van te crijghen door haer
contingent bedroch, soo dat hy d'een of d'ander te cort moeste doen,
ende die al tsamen niet meer gerieven en conde, daerom docht hy dat hem
sijn stom zijn (soo hy noch langher also bleef) tot grooten nadeel wel mocht
keeren. Weshalven hy op eenen nacht by de Abdisse zijnde, ende het snoer der
tonghen in stucken ghebroken zijnde, heeft begonnen te segghen. Mevrouwe ick
heb t'anderen tijden hooren segghen dat eenen haen seer wel thien hennen
gherieven can: maer dat thien mannen qualijck ghenoech een vrouwe souden connen
voldoen, daer ick u neghen moet dienen, het welck ick om gheen dinghen ter
werelt langher niet besorghen can: jae t'is soo verre met my ghecomen, met het
ghene dat icker tot nu toe toe ghedaen hebbe, dat icker niet meer toe doen en
can, noch luttel noch veel: daerom so sult ghy mijn oft verlof ge[ven,]
| |
| |
oft hier in anders verzien, de Abdisse hoorende desen spreecken
(die sy voor stom hiel) was heel verwondert ende sprack, wat is dit? Ick meynde
dat ghy stom waert, Me Vrouwe, seyde Maset, soo was ick oock, maer niet van
natueren maer door een kranckheyt die my mijn spraecke dede verliesen, die ick
maer eerst desen nacht weder gekregen hebbe daer ick den Heere van dancke soo
seer als ick oyt mach, de Abdisse gheloofde sulcx sekerlijck, ende vraeghde
hem, wat dat dat te segghen was, dat hy de neghen ghedient hadde, Maset
verhaelde haer alle de gelegentheyt. Het welcke de Abdisse hoorende merckte sy
wel dat sy niet een Religieuse en hadde die niet wijser en was als sy. Daerom
als discrete als sy was voor haer ghenomen met haer Nonnekens eenighen raedt
hier in te vinden, op dat het Clooster door hem niet vererghert en werde. Ende
haeren Fac totum een weynich te vooren uyt desen leven ghescheyden zijnde, haer
altsaemen onder den anderen ontdeckt hebbende, van't ghene te vooren gedaen was
gheweest, hebben sy met een ghemeyne verwilliginghe geordonneert, met Masets
believen, datmen het volxken daer ontrent wijs soude maecken, dat door middel
van haer ghebeden, ende de verdiensten vanden Sanct (in wiens name het Clooster
gefondeert was) de sprake die hy langen tijdt ghemist hadde, hem weder gegeven
ware gheweest, ende hebben hem haren Fac totum gemaeckt: ende van doen af
hebbense sijn arbeydt soo verdeylt, dat hy de macht ghehadt heeft, daer by te
bestaen. Ende hoewel dat hy onder de selve veel jonghe Nonnekens ghesmeet
heeft, nochtans wert de saecke soo wel bestiert, datmen noyt gheen mompelinge
daer af en hoorde, behalven na de doot van de Abdisse, Maset alree tans out
zijnde, ende gretich om Rijc in sijn huys te keeren, het welcke te weete
gecomen zijnde, ist hem lichtelijck gheschiet, als hy begeerde. Aldus is dan
Maset alree grijs, een vader ende rijck (sonder cost te hebben van sijn
kinderen op te brenghen) ter plaetsen gekeert daer hy met een bijle van
ghescheyden was, hebbende door goet verstandt ende scherpzinnigheydt sijne
jonckheyt wel weten te besteden.
|
|
Auteursrechtvrij