Schyn-heyligh

(1979)–G.A. Bredero– rechtenstatus




[pagina 369]
Vijfde bedrijf, eerste tooneel. [naar Hooft] Wybrant, Katryn. Verlanghen, verlanghen hoe queldy mijn met pijnen, En doet mijn nu de tijt seven mael langher schijnen, 1760[regelnummer] Dan sy is inder daet. katryn Ick sweet en ick ben kout, Soo koudt als een schos ys. wybrant Noyt docht ick dat ghy sout Om komen blyde uur, en juyst soo slady heden.Ga naar voetnoot1762 katryn Goet voor joncker Dirck, en seker voor mijn meden.Ga naar voetnoot1763 Ga naar margenoot+Ghebrack mijn soo veel trous als mijn wel overvloyt.Ga naar voetnoot1764
[pagina 371]
[naar Hooft] wybrant 1765[regelnummer] Ick hoor haer. katryn Dat vrees ick, och hoe ben ick vermoyt!Ga naar voetnoot1765 wybrant De nuchterheyt van mijn te hongerich begheeren,Ga naar voetnoot1766 Om u te sien me vrou doet mijn tegen der eeren Inbreken in u reen.Ga naar voetnoot1768 katryn Terwijl de straffe draelt, Die selver ick nochtans heb op mijn hals ghehaelt: 1770[regelnummer] Soo doet wat u ghelieft met my, want ick beken Dat ick na woort en trou alleen de uwe ben.Ga naar voetnoot1771 wybrant Ick heb in mijn ghemoet,Ga naar voetnoot1772 Een strijd soo groot als goet, Soo eerelijck van reden, 1775[regelnummer] Want siet de gulsigheden Van mijn begeert met dwangh, Wil dat ick u ontfangh. De heusheyt is daer teghen, En geener wijs ghenegen, 1780[regelnummer] En maeckt my soo veel vroet,Ga naar voetnoot1780
[pagina 373]
[naar Hooft] Dat ick u weygeren moet. Sulcks dat ick moet belijden, Dat het ter eender sijden Vermetelheyt sou zijn, 1785[regelnummer] Soo ick u hiel voor mijn. Ter ander uytermaten Besluyt ick u te laten, In voeghen dat ick stil,Ga naar voetnoot1788 Wel wou dat ick niet wil,Ga naar voetnoot1789 1790[regelnummer] Wil dat ick niet en wilde,Ga naar voetnoot1790 Dat ick u liet en hilde.Ga naar voetnoot1791 katryn Spoeyt u met u besluyt, En voertet vaerdich uyt,Ga naar voetnoot1793 En wilt niet langer trantelen,Ga naar voetnoot1794 1795[regelnummer] Waer toe al dit bemantelen. wybrant Soo ghy de mijne zijt, Ghelijck als ghy belijt: Soo laet u niet berouwen,Ga naar voetnoot1798 Dat ick wat gae beschouwen, 1800[regelnummer] Dees lieve oochjens blijdt. katryn Mijn Heer het is geen tijdt, Ay wilt u lust nu fnuycken,Ga naar voetnoot1802 En stracx het recht ghebruycken,Ga naar voetnoot1803 Dat ghy vereyscht op mijn,
[pagina 375]
[naar Hooft] 1805[regelnummer] Aengesien het fenijn Dat ick heb inghenomen, Aen 't hart begint te komen: Eer ick mijn ooghen luyck, En eer ick u t'onbruyck 1810[regelnummer] Ga naar margenoot+Gemaeckt werd, door 't verklarenGa naar voetnoot1810 Van 't droevighe uytvaeren, Van Joncker Dircks ziel, Dien ick soo wel gheviel Dat hy hem heeft vergeven,Ga naar voetnoot1814 1815[regelnummer] Om steets by my te leven. wybrant Wat hoor ick? ick verdwijn. katryn Hoor Wybrant! u KatrynGa naar voetnoot1817 Die wil noch kan verschoonen,Ga naar voetnoot1818 Dat sy niet kon beloonen 1820[regelnummer] U arbeyt en u vlyt,Ga naar voetnoot1820 Dat sy helaes is quijt,Ga naar voetnoot1821 Door de vergiftigheden, Die'r heerschen in haer leden: Nu komt haer dwaesheyt groot 1825[regelnummer] U payen met haer doot. wybrant De saeck dan sulcx zijnde, Ghelijck ick nu bevijnde,
[pagina 377]
[naar Hooft] So maackt ghy u niet vry, In 't minste tegen my.Ga naar voetnoot1829 katryn 1830[regelnummer] Ick stae in u ghenaden, Doet soo 't u lusten raden:Ga naar voetnoot1831 Ben ick niet in u macht? wybrant Och iae: maer hoe ghebracht? katryn Als ick dat wil verdraghen, 1835[regelnummer] Wat hebdy dan te klaghen? wybrant Dat ghy u niet en quijt In 't geen ghy schuldich zijt. katryn Och ick heb mijn ghequeten, Wat wordmen noch verweten? wybrant 1840[regelnummer] U reden hadden schijn,Ga naar voetnoot1840 Indien ghy waert by mijn Ghesont en wel ghekomen, En had niet in ghenomen, Dat u te dooden soeckt,
[pagina 379]
[naar Hooft] 1845[regelnummer] De trou is eer verkloeckt,Ga naar voetnoot1845 Als wel verheerlijckt door u liefden behendich.Ga naar voetnoot1846 katryn Wat ben ick aertsche schim doch anders als ellendich?Ga naar voetnoot1847 wybrant Sedert de doodslach oyt in menschen harte quam, En was noyt loosheyt spits, noch euvele moede gram,Ga naar voetnoot1849 1850[regelnummer] Yets te ghelijcken by de fel en onghehoorde Gevonden doot, van u, daer ghy mijn komt mee moorden.Ga naar voetnoot1851 katryn Dewijl een anders min mijn harte eerst verwon, En leed de minne niet, dat ick u minne kon.Ga naar voetnoot1853 wybrant Ghy hebt, o wreede! mijn tot een uytganck voor desen 1855[regelnummer] Gants sat gheleefden geest, een open wech ghewesen. Ga naar margenoot+Maer doch 't gedroncken gift dat in u lichaem brant, Heeft machts genoech om my te hellepen van kant. katryn Maer waerom wacht ick met het sluyten van mijn ooghen? wybrant Om dat u lust te sien mijn eyndelijck siel tooghen:
[pagina 381]
[naar Hooft] 1860[regelnummer] En om dat ick my niet sou wreken door 't beleyt,Ga naar voetnoot1860 Van wapenen gesmeet van heusche goedigheyt, Vermits de wreedigheen die 'k van u heb ghenooten.Ga naar voetnoot1862 Hoe? wast u niet ghenoech dat ghy mijn had gheslotenGa naar voetnoot1863 Van u by-wesentheyt, most ghy daer toe soo koenGa naar voetnoot1864 1865[regelnummer] Mijn grootmoedigheyt noch die kleynachtinge doen:Ga naar voetnoot1865 U kennende te goet, te grootsch u te verneren,Ga naar voetnoot1866 Om die van my te schenck te eyschen en begeeren,Ga naar voetnoot1867 't Geen ghy ghehouden waert? maer ick wil u mijn vrou, Met goetheyt en heusheyt bestraffen u wantrou, 1870[regelnummer] En u ondanckbaerheyt, daerom stel ick u heden In die staet daer g'in waert, voort doen vande verleden Loose beloftenis: en dees kus vry van schant,Ga naar voetnoot1872 De kuysheyt van mijn siel u op de wanghen plant, Tot een bevestingh van u vrijheyt: O! ghy mocht gaen 1875[regelnummer] Waert u lust en ghelieft, of daer ghy komt van daen.Ga naar voetnoot1875 katryn Nu smart my eerst de doot, niet om dat ickse vreese, Maer om dat ick helaes! al stervend niet kan wesen, Vast besich met een kringh, met hopen danckbaerhe'en,Ga naar voetnoot1878 Die schaterend van lof, u goedigheydt verbre'en.Ga naar voetnoot1879 1880[regelnummer] Maer komt mijn tongh te kort, mijn ziele sal 't dan passen,Ga naar voetnoot1880 Te brommen uyt u roem op d'onderaerdsche assen,Ga naar voetnoot1881
[pagina 383]
[naar Hooft] In 't heyloos helsche huys, en maken so vermaert, De grootheyt en de deucht van uwen heuschen aert, Als by de levende soo edelen daat is waart. wybrant 1885[regelnummer] Vermits veel soeter my sal klincken inde ooren, De lof uyt uwen mond, als vande werelt te hooren, Wil ick de selfde reys aennemen oock met u, En siet op dat besluyt so scheyd ick van u nu.
Vijfde bedrijf, tweede tooneel. Katryn, Dirck. Met wat verwond'ringh sal den afgrondt staen en glimmen,Ga naar voetnoot1889 1890[regelnummer] Wanneer sy sullen sien de drie brandende schimmenGa naar voetnoot1890 Van drie minnaers vol vyers, wiens blaffeturen velGa naar voetnoot1891 Verschricken sal met schrick de schrickelijcke hel. dirck Het binnen blyven verveelt my, en koom ick buyten, Soo wil my van verdriet het droevigh hartje sluyten. katryn 1895[regelnummer] Ga naar margenoot+Daer is hy.
[pagina 385]
[naar Hooft] dirck Hoe wel de quelligheyt vande tijd, En mijne quellingh traach nu op het eynde rijd. katryn Het Coninghlijck gemoet van mijn Joncker wybrande, Dat stelt mijn ongerept en vry, weer in u handen. dirck Och! of ick woorden kon bedencken van die kracht, 1900[regelnummer] Dat ick kon drucken uyt, hoe ick de grootheyt acht Sijns goedertierenheyts, en heusheyt onghemeten, Daer myn ghedachten, laes! geen raet nu toe en weten, Maer kon ick na mijn wensch, daer ick nu over sucht, Ick prees den Edelman tot boven inde lucht, 1905[regelnummer] Dat d'afcomst van de toekomstighe tijden,Ga naar voetnoot1905 Hem souden niet alleen navolghen en benijden.Ga naar voetnoot1906 katryn Sijn reyne minne was so vol ghenadigheyt, Dat hy sich heeft alleen met een kusjen ghepayt.Ga naar voetnoot1908 dirck God gheve dat het gheen van onse tijt vermindert,Ga naar voetnoot1909 1910[regelnummer] Aen wasse aen de sijn, sulcx dat hy onverhindertGa naar voetnoot1910
[pagina 387]
[naar Hooft] Sijn eygen jaren mach gheluckich leven uyt, Met d'onse die helaes! nu sterven voort besluyt,Ga naar voetnoot1912 Op dat hy aen 't gheslacht der minnaren mach gheven Ghetuychnis, hoe hy, en wy van zijn, van onse min en leven.Ga naar voetnoot1914 katryn 1915[regelnummer] 't Gesicht beswallickt my.Ga naar voetnoot1915 dirck Gaenwe na huys dan.
Vijfde bedrijf, derde tooneel. Wouter, Schyn-heyligh. Die man die sach mijn Joncker voor een onrechten an,Ga naar voetnoot1916 Dees quam hem aen het hooft met veel ghesymels teemenGa naar voetnoot1917 Van een hylick.Ga naar voetnoot1918 schyn-heyligh Ick moet nae Rompslomp eens vernemen, En sien of hy al wel onthouden heeft mijn leer.
[pagina 389]
[naar Hooft] wouter 1920[regelnummer] Domine heucht jou wel dat ghy vlusjes mijn heerGa naar voetnoot1920 Van een houwelijck aenspraeckt. schyn-heyligh Wat moeyt ghy u daer mede, En wat vraeght ghy daer na? wouter Om goe en sekere reden.Ga naar voetnoot1922 schyn-heyligh Wel. wouter Maer't zijn broers. schyn-heyligh Inder liefden, 't Is niet vals.Ga naar voetnoot1923 wouter Hy is sijn eygen moer ghenomen vanden hals 1925[regelnummer] Door een soldaet. schyn-heyligh Het is ghewis sijn broeder, En 't zijn tweelinghen van een vader en een moeder, Gheboren in 't begin van 't oorelich verwoet.Ga naar voetnoot1927
[pagina 391]
[naar Hooft] wouter De krijsman heeft hem voor sijn eyghen opgevoet,Ga naar voetnoot1928 En erfgenaem ghemaeckt van al het zijn. schyn-heyligh Dats wonder. wouter 1930[regelnummer] Hy mach teeren teghen een Graef.Ga naar voetnoot1930 schyn-heyligh Hy mach de donder: Ga naar margenoot+'t Gaet wel, want de liefde sonder 't goet, is ghelijckGa naar voetnoot1931 Een doove kool.Ga naar voetnoot1932 wouter Van land goederen is hy rijck, Wel half komen hem toe de Lombardische velden, Daer toe brenght hy mee veel duysende aen gelde.Ga naar voetnoot1934 schyn-heyligh 1935[regelnummer] Ghebenedijt is hy. wouter En Symon is sijn naem.
[pagina 393]
[naar Hooft] schyn-heyligh Al littekens ghenoech, inder liefden dit 's bequaem.Ga naar voetnoot1936 wouter Die naem kreech hy op 't funt.Ga naar voetnoot1937 schyn-heyligh Haelt hem sonder verlengen, Want ick wil dese twee weer by den ander brengen. wouter Daer gae ick heen. schyn-heyligh Riewert had geen sorch noch kruys, 1940[regelnummer] Op dat eens onverwacht sijn broer mocht komen thuys,Ga naar voetnoot1940 Maer voor de beestigheyt van 't moye goet te deelen,Ga naar voetnoot1941 De helft te missen dat mach niemant niet wel velen.Ga naar voetnoot1942 Nu ick mach henen gaen en seggent hem voort an, En sien of hem dese bootschap weer te rechte brengen kan.
Vijfde bedrijf, vierde tooneel. Docter Lamfertus 1945[regelnummer] Daer heb ick voor 't bed van miester Claes van Cayen dijck, al sech ick het selfs, sitten argueren vandeGa naar voetnoot1946
[pagina 395]
[naar Hooft] Prima materia van de koortse, al sech ick het selfs,Ga naar voetnoot1947 Ende ick hebbe alle de elementsche fleersen,Ga naar voetnoot1948 Meeren, scheucken ende prijen, van onder coortsen, bovenGa naar voetnoot1949 1950[regelnummer] Coortsen, opper coortsen, buyten coortsen, binnen coortsen, En sluyp coortsen, over den heeckel gehaelt, dat Het een lust was, al sech ick het selfs, Ick soudese altemale van d'eerste tot de leste Op ghetelt hebben, maer dat icker in 1955[regelnummer] Bleef steken, quam daer by, dat ick vingersGa naar voetnoot1955 Te kort quam, om te rekenen, sonder dat, al Sech ick het selfs, & interim (interea Aenaeas,Ga naar voetnoot1957 Seyt Virgilius,) dum divido subdivido, distribuo, Et distinguo (quia qui bene dividit, bene docet, 1960[regelnummer] per parentesim) omnes febres & febriculas, Et febricitationes & febricitatiunculas, Al sech ick het selfs, ego accipio een Inval, veluti al evenleens, al sech ick het selfs,Ga naar voetnoot1963 Of daer een ghekomen hadt, ende gheseyt hebbe
[pagina 397]
[naar Hooft] 1965[regelnummer] Clarissime Domine doctor Lamferte Loscoppie Amersfordiense,Ga naar voetnoot1965 Medice, phisice & naturaliste, al sech ick het selfs, Dat wijf dat het fenijn van u coopen wilde, Al sech ick het selfs, wilde daer mede haer Ga naar margenoot+Man, ofte haer moer, of haer susters, ofte 1970[regelnummer] Haer broer vergheven, al sech ick het selfs, ende al Hoe wel, hoc est quamvis, dat ghy haer gheghevenGa naar voetnoot1971 Hebt Somniferum slaep cruyt, tamen nochtans, de persoonGa naar voetnoot1972 Die 't inneemt, comende in slaep te Vallen, mocht het ghebeuren, al sech ick het selfs, 1975[regelnummer] Dat haer wijf die swangher is, of haer Man die met kint gaet, of haer suster die groot gaet,Ga naar voetnoot1976 Al sech ick het selfs, daerin soo seer mocht Verschieten, datse, al sech ick het selfs, eenGa naar voetnoot1978 Stortingh of misdracht creghen, al sech ick hetGa naar voetnoot1979 1980[regelnummer] Selfs, quod het welck u mocht geweten worden,Ga naar voetnoot1980 Al sech ick het selfs, & commacu-Ga naar voetnoot1981 lare claritatem nominis famae, & reputationis Tuae. Al sech ick het selfs, quod het welcke
[pagina 399]
[naar Hooft] Een poinct is, om op te letten, quia omnia siGa naar voetnoot1984 1985[regelnummer] Praedas famam praedare memento. Ita ut egoGa naar voetnoot1985 Sum resolutus, te vraghen waer dat wijf Ghegaen, gestaen, gegeten, of ghedroncken heeft, Al sech ick het selfs, & miror, al sech ick het selfs,Ga naar voetnoot1988 Admirandam, stupendam & incredibilem meam prudentiam 1990[regelnummer] Singularem, al sech ick het selfs.
Vijfde bedrijf, vyfde tooneel. Lamfert en Wybrant. Daer staeter ien inde deur, ick mach hem spreken aen: Fijn man, en hebt ghy niet een vrou persoon sien gaen,Ga naar voetnoot1992 Die fenyn heeft ghekocht, al sech ick het selven, Van mea claratate om yemand onder d'aerd te delven?Ga naar voetnoot1994 wybrant 1995[regelnummer] Och Domene docter! hoe meucht ghy soo lichthartich zijn,Ga naar voetnoot1995 Dat ghy aen een onbekent persoon, als dees verkoopt fenyn: Och ja! ick hebse wel vernomen tot mijnen leetwesen.
[pagina 401]
[naar Hooft] lamfert Ghy moocht van groot gheluck spreecken, en wilt nu niet meer vreesen, Al sech ick het selfs, quia ego dedi: wantGa naar voetnoot1999 2000[regelnummer] Ick heb dat wijf ghestopt slaep-cruyt in hare hant, In plaetse van fenijn, al sech ick het selfs, Quamvis pharmacum accipitur in bonum etGa naar voetnoot2002 Malum partem apud Grecos, Al sech ick het selfs. wybrant O wonderlijcke voorsichtigheyt!Ga naar voetnoot2004 2005[regelnummer] Die van u dus welletjes en dus fraeytjes is beleyt.Ga naar voetnoot2005 lamfert Hoc est quod dico, denckt dat het noch geen twee urenGa naar voetnoot2006 In de werelt was, of de meester mostet besuren,Ga naar voetnoot2007 Ga naar margenoot+Dat met sijn eyghen dood, wat wonder is het dan,Ga naar voetnoot2008 Dat de wijven schelms-loos sijn, in yets te rechten an,Ga naar voetnoot2009 2010[regelnummer] Al segh ick het selfs. wybrant In de wanhoop is noch hope.
[pagina 403]
[naar Hooft] lamfert Laet de hoere loopen, al segh ick het selfs, laetse loopen, Al segh ick het selfs, sy sijn niet als boevery, Hoerery, popelsy, schelmery, en pottery,Ga naar voetnoot2013 Pestelentie, oorloghen en alle duure tijen, 2015[regelnummer] En den ienen preutel met den aer, dien ick noch stel ter sijen,Ga naar voetnoot2015 Al segh ick het selfs, & bonis dies, hoc est goeden dagh,Ga naar voetnoot2016 wybrant Een goed jaer voor so goeden boodschap, nou ick magh
Vijfde bedrijf, seste tooneel. Wybrant en Dirck wybrant Me binnen gaen, daer is de bruyd'gom vande gheenGa naar voetnoot2018 Die meende datse ellendigh was, ghelijck het uyterlijck scheen, 2020[regelnummer] En is de luckighste mensche, die 't aertrijck magh betreden. dirck Daer leyd de schoone nu, die 'ck betreuren magh met reden. wybrant O eenighe man ter werelt, die u beroemen meught, Van een vrou bemint te zijn, het puyckje van de deught.
[pagina 405]
[naar Hooft] dirck Dat is Joncker Wybrant, o bloem van alle heusheyd. wybrant 2025[regelnummer] Verdrijft u quellig-heen, en swaermoed ter neder leyd. dirck Dat is gheschiet met dat 'k u sagh onder u ooghen. wybrant 'T gheen ick hebbe gedaen soeck ick meer na te pooghen,Ga naar voetnoot2027 Als 't voorighst dat 'k u oyt mijn leven heb gedaen, dirck O uytnemend' eel gemoed, daer ick vast magh op staen.Ga naar voetnoot2029 wybrant 2030[regelnummer] Alle jalousye ter syen, en laet ons gaen na binnen, By Juffrou Cateryn, dien ick kuysselijck gingh beminnen: Daer-en-tusschen ontslaet u vande banden des doods, Want den dranck sal u doen slapen, en voort hebt ghy gheen nood.
Ga naar margenoot+Vijfde bedrijf, sevende tooneel. Rieuwert, Slockspeck. Ik lach, om mijn lacchen.
[pagina 407]
[naar Hooft] slockspeck Gaet ghy so voort met u leven, 2035[regelnummer] Ghy sult metter tijt u weer aerselingh gaen begeven,Ga naar voetnoot2035 En alle jaers een jaer jonger worden, soo dat Ten eynde van u veertich jaer na desen, soo ick schat En sult ghy maer thien jaer of daer omtrent out wesen. rieuwert Ach! ach! ach! slockspeck Ghy bent waert te zijn gepresenGa naar voetnoot2039 2040[regelnummer] Om school te houden voor de oude stramme lien, Want ghy maecktese wel jonger, dat in een ommesien.Ga naar voetnoot2041 rieuwert Menich beest soude vertwijfelt werden. slockspeck Waeromme? rieuwert Om de dochters die wech zijn. slockspeck En denckter niet meer omme.
[pagina 409]
[naar Hooft] rieuwert Dieder mee op ter loop zijn, 't was best dat sy dat deen.Ga naar voetnoot2044 slockspeck 2045[regelnummer] Die biddense vast aen, met smeken en ghebeen.Ga naar voetnoot2045 rieuwert Zijn 't dan santinnen geworden? slockspeck Ja so veel als ick kan versinnen.Ga naar voetnoot2046 rieuwert En 't huys wesende, doen blevense duyvelinnen.Ga naar voetnoot2047 Wat is de eerbaerheyt voor een maecksel of een dier, Heeftet wat officy ten Hoof?Ga naar voetnoot2049 slockspeck So veel als niet ien sier. rieuwert 2050[regelnummer] So isse dan niet met allen, want waer sy wat, sy souweGa naar voetnoot2050 Duysent officien hebben, Hof-meester, staet Juffrouwen,Ga naar voetnoot2051 Secretarissen, Schilt-knapen, boelen en al d'heerschappy.Ga naar voetnoot2052
[pagina 411]
[naar Hooft] slockspeck Jae trouwen baes. rieuwert 't Profijt is van een aert als sy.Ga naar voetnoot2053 slockspeck Dat's mijn seggen, en al mijn wijfs bedillen.Ga naar voetnoot2054 rieuwert 2055[regelnummer] Dese twee eselinnen meenen de werrelt te brillenGa naar voetnoot2055 Met haer eerbiedigheyt, mijdentheyt, sorchvuldigheyt,Ga naar voetnoot2056 Ende bekommeringh die in haer verborghen leyt.Ga naar voetnoot2057 slockspeck Ghy hebme soo ghepromoveert in u philosophie stucken,Ga naar voetnoot2058 Dat al de maets van Leye soo veel niet souwen uytdrucken,Ga naar voetnoot2059 2060[regelnummer] Hoe vernuftich en scharpsinnich dat sy oock moghen zijn. Daer komt Domine Schynheylich, Heer hy is soo fijn,Ga naar voetnoot2061 Doortrapt, kloeck, en loos, in alle dingen arch: Hoe slechjes komt hy aen, kijck dat's een Patriarch.Ga naar voetnoot2063

[pagina 413]
Ga naar margenoot+Vijfde bedrijf, achtste tooneel. [naar Hooft] Schyn-heyligh, Rieuwert en Slockspeck. schyn-heyligh Hoe gaet toch het ghemoet al met u omme springen? rieuwert 2065[regelnummer] Ghelijck als ick met hem, zijn dat geen goede dingen? slockspeck Nota. schyn-heyligh Inder liefden, het is mijn lief voorwaer,Ga naar voetnoot2066 rieuwert Het beiegent mijn, als ick beiegen haer.Ga naar voetnoot2067 slockspeck De saken gaen d'een als d'aer, daer valt niet op te kaken.Ga naar voetnoot2068 schyn-heyligh Nu segh 'k u dat de Fortuyn Stief-moeder is van ons saken, 2070[regelnummer] En de genade Gods moeder, Et hic de singules,Ga naar voetnoot2070
[pagina 415]
[naar Hooft] rieuwert Ach, ach, ach, ach, ach, wat is dat een schoon les. schyn-heyligh De gewoont van dit lachen sal u tweede natuur warden. rieuwert Hy ist al, en ick meender oock voorts in te volharden. schyn-heyligh 't Is mijn lief als ghyder middel maet in gebruycken kond. rieuwert 2075[regelnummer] Mijn ooren hebben gesworen, ick segget u goet rond, Nimmer yet het hart te bootschappen daer't behagen Of mishagen in heeft, van al mijn leve daghen. schyn-heyligh Wilt ghy niet dat sy overdragen, dat Eel-hartGa naar voetnoot2078 U Dochter Iaquemyn getrout heeft? rieuwert Watten part,Ga naar voetnoot2079 2080[regelnummer] Ghy mooght dencken dat geen daer ghymen af komt sprekenGa naar voetnoot2080 Een Roos is, en ic een verkoude Neus.
[pagina 417]
[naar Hooft] slockspeck Schoon geleken.Ga naar voetnoot2081 schyn-heyligh Daer na Steven in plaets dat hy moeyten maecktGa naar voetnoot2082 Om Alyt, is te vreden dat hy Duyf trout. rieuwert Mijn en raeckt Het niet, en ick gaet mijn al eveleens aen treckeGa naar voetnoot2084 2085[regelnummer] Als een die sit en sluymert, diemen nau kan opwecke, Ontwaeckt zijnde, de reden van een ander hoort, Daer hy in plaets van ia, neen, en in plaets van neen, ia antwoort. schyn-heyligh Joncker Rieuwert, weet ghy niet hoe de lieden Meest altoos geneghen zijn om 't uyterst te gebieden?Ga naar voetnoot2089 2090[regelnummer] Nochtans de middel-wegh wel meer te prysen isGa naar voetnoot2090 Daer de deught op bestaet. slockspeck Dat 's sekerlijck en gewis. rieuwert Domine, weet ghy niet dat die een steen uyt de hand gaet keylen Kanse niet te rugh doen keeren?
[pagina 419]
[naar Hooft] slockspeck Dat's waer, 't en kan niet feylen,Ga naar voetnoot2093 Dats een verstandigh man: waer haelt hy 't al van daen? rieuwert 2095[regelnummer] Wil hy Duyf hebben, hy machse nemen: wil hy niet, hy laetse staen.Ga naar voetnoot2095 slockspeck Niet geantwoort. schyn-heyligh Hoort, de vader moet sorgh draghen uytermatenGa naar voetnoot2096 Voor sijn lieve kindertjens, als een Prins voor sijn Ondersaten.Ga naar voetnoot2097 slockspeck Toont u stantvastigheyd. rieuwert 't Is onmooglijck dat ghy mijn Anders maeckt dan ghy mijn gemaeckt hebt, in u by-zijn. slockspeck 2100[regelnummer] So most het gaen voortaen, en wilt slechts niet beswijcken.Ga naar voetnoot2100
[pagina 421]
[naar Hooft] schyn-heyligh En sal u na de kinderlijcke liefd, de broederlijcke Ga naar margenoot+Niet ter herten gaen? rieuwert Wat hoor ick vanmen broeder 't is mijn vraegh? schyn-heyligh Hy is in 't leven, rijck, sonder kinderen inden Haegh. Soo dat ghy nae sijn dood, noch aen sijn goed selt raken. rieuwert 2105[regelnummer] Ick ben de ghene dien ick ben, en ghy sultme niet aers maken.Ga naar voetnoot2105 slockspeck Dat het mijn pasten, u te raden eens mijn heer,Ga naar voetnoot2106 Soude ick segghen, dat ghy om 't goed en oock om d' eer, U broeder dadelijck ginght inden armen nemen, Die door veel jaren langh, van u is gaen vervremen,Ga naar voetnoot2109 2110[regelnummer] Dat met een afgrijselijcke fury van buyghen met u knie.Ga naar voetnoot2110 schyn-heyligh Hy sal de liefd' wel oeffenen, soo ick te recht aers sie.Ga naar voetnoot2111
[pagina 423]
[naar Hooft] slockspeck Rijck en sonder kinderen, magh jou dat niet bekooren? rieuwert Een ruyter met een meysje jongh.Ga naar voetnoot2113 schyn-heyligh Hy wil nae jou niet hooren. slockspeck Ach, ach, ghy sout gheen beter heerschop connen vinden.Ga naar voetnoot2114 rieuwert 2115[regelnummer] Hoe stille maer dat het watertje stond.Ga naar voetnoot2115 slockspeck Hy praet als de ontsinden, Of als de malle luy. schyn-heyligh Exulatie justi in dominum.Ga naar voetnoot2116
[pagina 425]
[naar Hooft] rieuwert Wat raffelje toch al? schyn-heyligh Canticum canticorum.Ga naar voetnoot2117 rieuwert Is hy rijck, en het hy goed, ghelijck ghy hier comt kalle,Ga naar voetnoot2118 Soo is hy rijck, en het hy niet, so het hy niemendalle. schyn-heyligh 2120[regelnummer] Het is de gheen die u so wel geleeck, en als u broeder hiet. slockspeck Heught het u niet? rieuwert Het heught mijn, en 't heught mijn niet. schyn-heyligh Hebt ghy niet gheseyd dat u verlooren broertje Symon geheeten was, die sijnen eyghen moertje Genomen is van den hals? rieuwert Of ick ja segh of neen, 2125[regelnummer] Dat is al even-veel, daerom soo swijght dees reen:Ga naar voetnoot2125 Het sy, of het sy niet, ick raeck niet uyt mijn phantesye.Ga naar voetnoot2126
[pagina 427]
[naar Hooft] schyn-heyligh Gaet in, 'k verseker u dattet luck u soo sal bestrye, Dat Schencken-Schans niet sal connen weder staen, de scheuten soet,Ga naar voetnoot2128 Van kinderen, broeder, swaghers, in al dat moye goet.Ga naar voetnoot2129 slockspeck 2130[regelnummer] 'T lest was best, 't goet is de bruyd, daermen gaet om danse,Ga naar voetnoot2130 Nou 't heerschop voor, muts af, opsen Alemoer de franse.Ga naar voetnoot2131
vijfde bedrijf, negende tooneel. Symon en Wouter. Wel wat seyt de persoon, die mijn van 't hulijck quam Toepraten, dat hy mijn broeder is, of van ons stam? wouter Dat sech ick niet. symon Wat dan?
[pagina 429]
[naar Hooft] wouter Maer dien u so wel heeft geleken.Ga naar voetnoot2134 symon 2135[regelnummer] Soo is mijn meeningh oock, heb ick aers wel ghekeken.Ga naar voetnoot2135 wouter Het is oock so men Heer. symon Ick geen meerder vreugt en kies.
Ga naar margenoot+Vyfde bedrijf, thiende tooneel. Wouter, Symon, Schyn-heyligh. Siet daer de man. schyn-heyligh Domine labia mea aperies.Ga naar voetnoot2137 wouter Och hy is soo drievoetich in al sen wesen en praten.Ga naar voetnoot2138
[pagina 431]
[naar Hooft] schyn-heyligh Al wetende dat u.l. Joncker Symen zijt, en kan ick niet latenGa naar voetnoot2139 2140[regelnummer] Te ghelooven, dat u.l. persoon Joncker Riewerdes zijt. symon De schijn heeft mijn veel moeytens gekost in eenen korten tijt.Ga naar voetnoot2141 schyn-heyligh 't Luck heeft u door ommeweghen aenden anderen willen helpen.Ga naar voetnoot2142 symon Ach! een uur dunckt mijn een jaer, en dat sal niet eer stelpenGa naar voetnoot2143 Voor dat ick by hem ben. schyn-heyligh Het bloet dat kruypt en treckt.Ga naar voetnoot2144 symon 2145[regelnummer] 't Hart is by hem. schyn-heyligh Gierigheyt is een schandelijcke sond.
[pagina 433]
[naar Hooft] symon Hy spreckt In sich selven. schyn-heyligh Die geeft daer 't besteet is, eereGa naar voetnoot2146 Heeft hy daer altoos of. wouter Wy verstaen u begeere. schyn-heyligh Hy verblijt hem in sijn eygen geest.Ga naar voetnoot2148 wouter Dat is het minst. schyn-heyligh En 't geen men geeft aen die 't waert is, dats overwinst.Ga naar voetnoot2149 wouter 2150[regelnummer] Die ooren heeft om te hooren, die kan sijn meeningh wel voelen. symon Laet ons tsaem vrolijck zijn dat het van vreucht kryoele.
[pagina 435]
[naar Hooft] schyn-heyligh De miltheyt is een deucht, der grootmoedighe mensch.Ga naar voetnoot2152 wouter Hebt gheen sorch, 't Heerschop sel 't wel maken naer u wensch. schyn-heyligh Hy duyde noch de wercke der liefde ten beste.Ga naar voetnoot2154 wouter 2155[regelnummer] Dat doet hy oock. symon 'k Ben me selve niet. wouter Jemeny watte jeste,Ga naar voetnoot2155 Betaelt hem sijn makel-gelt, en gaeuwe t'samen heen.Ga naar voetnoot2156 symon Daer 's tot een nuwe mantel. wouter Wat het hy brave seen.Ga naar voetnoot2157
[pagina 437]
[naar Hooft] schyn-heyligh Liefde is liefde. symon Ghy sult by mijn gaen ten eten. schyn-heyligh Huns naestens moeyten te vergelden wilt dit weten,Ga naar voetnoot2159 2160[regelnummer] Is vanden geslachte Godes, deylinge te helpen, deGa naar voetnoot2160 Tongh te bedwinge, 't ongeluck te vergheven me,Ga naar voetnoot2161 De waerdighe te eeren, is vanden hooghe afkomsteGa naar voetnoot2162 Des goedertierenheyt, het beste en voornoemste.Ga naar voetnoot2163 wouter Ghy zijt een gheleerder man, ghy verstaet u op dit stick.Ga naar voetnoot2164 schyn-heyligh 2165[regelnummer] Ach 'k ben een Idioot, een Idioot ben ick.Ga naar voetnoot2165 symon Heeft hy kinderen? schyn-heyligh Een huys vol.
[pagina 439]
[naar Hooft] symon Dochters of sonen? schyn-heyligh Inden eersten, een huys-vrou 't puyck vande vrou-persoonen, Sulcken huys-houster isse, so kuysselijck en soo fray,Ga naar voetnoot2168 Daer by vijf dochters, schoonder sach ick noyt aen maeghden ray,Ga naar voetnoot2169 2170[regelnummer] Kloeck en wel ghesont tot haer rijpe jaren volwasse,Ga naar voetnoot2170 Vande welckmen op 't hylick sitten sal.Ga naar voetnoot2171 symon Hoe wel kom ick te passe. schyn-heyligh Ick waerschou u in dat om eenige sekere reenGa naar voetnoot2172 Van vele tegenspoet, dien ick u broeder met een Ga naar margenoot+In 't hooft hanghen, dat 's de fortuyn gants teenemale 2175[regelnummer] Te verachten, waer in hy so verd is gaen verdwalen, So dat hy niet en doet als lacchen om geluck en ongeluck. wouter Seer wijselijck geraen het is een treffelijck stuck.Ga naar voetnoot2177 symon Draecht respect alsser een man spreeckt, ghelijck als dees u heeren.
[pagina 441]
[naar Hooft] schyn-heyligh Daer leyt niet aen, maer ick soude garen begeerenGa naar voetnoot2179 2180[regelnummer] Dat ghy u niet en belchde, indien u broeder uGa naar voetnoot2180 Onbillick is bejegende, en met luttel vruntschap schu,Ga naar voetnoot2181 U bewellekomde, kom gaen wy volcht mijn schreden. wouter Ghy zijt teenemael bestorven, hoe schudden dus u leden?Ga naar voetnoot2183 schyn-heyligh Een teken der broederlijcke lieft. wouter beswijmt toch niet men Heer. schyn-heyligh 2185[regelnummer] Siet daer het nest daer ghy uytgenomen zijt, eer U leven vluch was.Ga naar voetnoot2186 symon O vaders huys wel gevonden! O vaders huys wel verciert, reyn, en ongeschonden.Ga naar voetnoot2187
[pagina 443]
[naar Hooft] schyn-heyligh Laet ons tsamen gaen, en verbasen 't huys ghesin Met een schielijcke vreucht.Ga naar voetnoot2189 wouter Nou heer ghy eerst in.
Vijfde bedrijf, elfde tooneel. Slockspeck, Wouter. 2190[regelnummer] Hoort hier, laet haer lacchen, ginnegabben en huylen, Alsoo 't haer best aenstaet, wy willen daerom niet pruylen,Ga naar voetnoot2191 Of bangh kijcken teugen menkaer, ick sie u voor een elen baes an.Ga naar voetnoot2192 wouter Ick u oock mede. slockspeck Sullen wy broeders wesen dan? wouter Ick bender mee te vreen. slockspeck Dit is een vanden huyse,Ga naar voetnoot2194
[pagina 445]
[naar Hooft] 2195[regelnummer] Drincken is 't swaerste werck, en peuselen en pluyse, Soo aen een hoender boutje, of nae de tijt dan valt.Ga naar voetnoot2196 wouter Het staet mijn heel wel aen, dats van mijn sin ekalt.Ga naar voetnoot2197 slockspeck Hy kan immers sijn eygen broeder niet ontkennen, Hoewel hy een sekeren gril in sijn breyn heeft gaen wennen, 2200[regelnummer] Dat hy nergens na en geeft, oft hem wel of qualijck gaet. wouter Dat hoor ick, mijn dunckt seker het is een malle daet. slockspeck Ghylien hebt ons van daech schier mal ghemaeckt van grepen.Ga naar voetnoot2202 wouter En ghy ons. slockspeck Speelje wel met de kaert? wouter Daer ben ick op eslepen.Ga naar voetnoot2203
[pagina 447]
[naar Hooft] slockspeck Dat troeven issen geneucht. wouter Ja wierdmer niet kael van.Ga naar voetnoot2204 slockspeck 2205[regelnummer] Roemsteken en lans-knechten.Ga naar voetnoot2204-5 wouter Dat's het beste dat ick kan.Ga naar voetnoot2205 slockspeck Dat het aen u stont, hoenier soud ghy gaen slapen?Ga naar voetnoot2206 wouter Te sevenen. slockspeck Wanneer soud ick u dan weer bedrapenGa naar voetnoot2207 Op u bed? wouter Ten elven.
[pagina 449]
[naar Hooft] slockspeck Wy benne voorwaer een, Dat werremen van 't bed confijt u swinters de leen. 2210[regelnummer] Wat houd ghy vande kroech? wouter Niet weynich, 'k drinck garen ien pijntje.Ga naar voetnoot2210 slockspeck Drinckt ghy liever een licht offen starck Rijnse wijntje? Ga naar margenoot+ wouter Geeft mijn vry manne-wijn. slockspeck Ghy zijt verstandig en kloeck, wouter De andere zijn voor teedere maegjes van Kamericx doeck.Ga naar voetnoot2213 slockspeck Keunje wel van 't grootje scheyen?Ga naar voetnoot2214 wouter Ick salder gien land om koopen,
[pagina 451]
[naar Hooft] slockspeck 2215[regelnummer] Legh jy wel een vecht werckje, of ty jy dan ant loopen?Ga naar voetnoot2215 wouter Neen, Ick heb altemet wel iens lustigh schrap gestaen,Ga naar voetnoot2216 slockspeck Die mijn soeckt die vindmen oock, 'ksal niet een voet-stap uytte wech gaen. wouter Ick plaght oock in mijn tijt een dollen droes te wesen.Ga naar voetnoot2218 slockspeck Twee alleens klapmuts, dits een paertien uytgelesen:Ga naar voetnoot2219 wouter 2220[regelnummer] Wel hebie al uyt gekalt? slockspeck Daer roeptmen onse vrou.Ga naar voetnoot2220 wouter Kom gaen wy dan na binne. slockspeck Ick volgh datelijck jou.

[pagina 453]
Vijfde bedrijf, twaalfde tooneel. [naar Hooft] Schyn-heyligh, en Marry. Onse Lieven-Heer sent u een Swager tot vergeldinge Vande liefde. marry Mijn hart gaetmen inme lijf opspringhen Van blyschap, so dat ick niet en weet wat ick doe. schyn-heyligh 2225[regelnummer] Wel machmen seggen, u komt nu meer lucx als eyghen toe.Ga naar voetnoot2225 marry Rieuwert lijckt wel krancksinnigh aen al zijn praten en wesen.Ga naar voetnoot2226 schyn-heyligh Hy doet wel, hy doet qualijck, hy doet wel, dat hy hem niet laet belesen,Ga naar voetnoot2227 Of verwinnen van 't gheluck, en hy doet qualijck, dat hy niet aenneemt,Ga naar voetnoot2228 Nietemin zijn verf wijst sijn blijtschap uyt.Ga naar voetnoot2229 marry T'is vreemt.
[pagina 455]
[naar Hooft] schyn-heyligh 2230[regelnummer] U Dochters die haer Oom van troony heel wel swijmen,Ga naar voetnoot2230 Doen uwe Swager, k'wil seggen uwe Symen De meeste vriendschap an, en hy sit en schreyt van vreught.Ga naar voetnoot2232 marry Siet of ghy Wybrant kondt vinden, het puyckje vande deught, Katryn seyt dat hy Machtelt wel inde plaets sou begeeren: 2235[regelnummer] Segt hem dat ick te vreden ben, soo hijse meent op eerenGa naar voetnoot2235 En dat wy 't huwelijck sullen sluyten 't saem, als danGa naar voetnoot2236 Brengt Iaquemijn oock mede met haer toekomende man, Om 't selfde te doen, 't isme mans schult dat hy 't niet wou toelaten, 't Is een deucht vande jongman, alsmen recht uyt sal praten,Ga naar voetnoot2239 2240[regelnummer] Nu hyse in zijn macht heeft, dat hyse noch trouwen wil, Hy hadse moghen beswangeren, hoe bangh, en oock hoe brilGa naar voetnoot2241 Souden wy gekeken hebben, sekerlijck wel te deghen. Schyn-heyligh Een kleyne saeck zy soude al eve-wel een vryer hebben gekregen, Want de liefde tot sijn eve naesten, is nou soo groot,Ga naar voetnoot2244 2245[regelnummer] Datmen hem langer niet aen sulleken beuselingh stoot,Ga naar voetnoot2245 Wel-verstaende, Als het goet de werrelt gaet verlichten,Ga naar voetnoot2246 Ick gae heen, en ick sal haer alles wel verrichten.Ga naar voetnoot2247
[pagina 457]
[naar Hooft] marry Wy sullen u verwachten, noch een woortjen, Domine, hou,Ga naar voetnoot2248 Wast niet geseyt dat Steeven Juffrouw Duyf trouwen sou? 2250[regelnummer] Ga naar margenoot+Ende niet alleenlijck inde pekel blijven steken.Ga naar voetnoot2250 schyn-heyligh Ja trouwen ick hebber in gheconsenteert met mijn spreken.Ga naar voetnoot2251 Dats gangh, ick sal nu sien of ick hem vinden kan.Ga naar voetnoot2252 marry Laet Iaquemyn after in komen, hoorje, secht het ter dan,Ga naar voetnoot2253 Om de opspraeck vande buren, want sy daer scherp op letten. schyn-heyligh 2255[regelnummer] Dat wijst sijn selven. marry Ick sal de poort in de kier setten. Marry binnen, Schyn-heyligh blyft staen.

[pagina 459]
Vijfde bedrijf, derthiende tooneel. [naar Hooft] Snoep en Schyn-heyligh. Domine, och 'k heb jou soo loopen soecken! schyn-heyligh Wat isser te doen? snoep Mijn heer heeftmen om een siecke Trooster gesonden, in hum is het vermoenGa naar voetnoot2257 Of meeninge dat hy van desen nacht sijn geest soude gheven, Ten sy ghy geen raedt en weet, dats voor sijn jonghe leven,Ga naar voetnoot2259 2260[regelnummer] Daerom so bid ick u gaet by de ouders van Iaquemyn Want sy kruyst hem dagelijcks met groote sware pijn:Ga naar voetnoot2261 Dat daerom, dat sy vreest datse komen sou in schande.Ga naar voetnoot2262 schyn-heyligh 't Is vanmen layen dackje gheloopen, daer is goe tijngh voor hande:Ga naar voetnoot2263 Secht hem dat hy nu de bruydegom is, en laet 2265[regelnummer] Haer achter tot haer vaders in komen: nou gaet En secht hem dat hy inde Kerck komt by my.
[pagina 461]
[naar Hooft] snoep Yget ick vliech, wat selder op loopen? een slempery.Ga naar voetnoot2267 Snoep binnen, Schyn-heyligh blyft staen.
Vijfde bedrijf, veerthiende tooneel. Schyn-heyligh, Wybrant, Steven. Het spreeck-woort seyt, men most kay of koning gheboren wesen,Ga naar voetnoot2268 Maer die kay nochte koningh is, wort een gheveynsde heylich als dese,Ga naar voetnoot2269 2270[regelnummer] En sal daer verder me komen, dan of ghy kay of koning waer, Die daer achter hem komt is Steve. Sepertjes maerGa naar voetnoot2271 Mijn liefde is of ick de seyl steen was vande menschen,Ga naar voetnoot2272 Soo sneuwen sy mijn op mijn lijf, ick krijch het al na wenschen. steven Alst so lucken wil. schyn-heyligh Wybrant, Steven. steven Domenie. 2275[regelnummer] Hoe gaen de saken al, wat brengje ons voor nie.Ga naar voetnoot2275
[pagina 463]
[naar Hooft] Ga naar margenoot+ schyn-heyligh Al voor de wint ghy sult Juffrou Machtelt trouwen, En ghy Juffrou duyf, en Eelhart die sal houwen Aen Juffrou Iaquemyn, hy sal inde kerck schicken te zijn,Ga naar voetnoot2278 Kom gaeuwer tsaem na toe, ghy bruydegoms volcht mijn. wybrant 2280[regelnummer] Gaen wy. steven Ick volch, tsedert dat ick hebbe vernomen Dat Alyt haren man, weder was thuys ghekomen, So heb ick stracx mijn sin van haer persoon ghedrayt,Ga naar voetnoot2282 En heb die op haer Sus, mijn Duyfje lief, gheleyt.
Vijfde bedrijf, vijfthiende tooneel. Symon en Rieuwert. Ick sal voortaen, min noch te meer zijn dan u believeGa naar voetnoot2284 2285[regelnummer] Wat ick zy. rieuwert Ja, ja, wech, wech, malle brieve,Ga naar voetnoot2285 Soo sult ghy dan te luttel of te veel wesen.Ga naar voetnoot2286
[pagina 465]
[naar Hooft] symon Hoe dat? rieuwert Om dattet mijn niet belieft dat ghy luttel zijt of veel. symon Wel wat Slaet ghy toch uyt, o eenigst van mijn broeren! rieuwert Wat doet hier dit gedroch van jonges en van hoeren,Ga naar voetnoot2289 2290[regelnummer] Isser dus veel aen een bruydegom vier vijf te sien?Ga naar voetnoot2290 symon O mijn broeder! o wat sal dees malligheyt bedien?Ga naar voetnoot2291 rieuwert Den deun die wy gehadt hebben is den heelen Haech overgevlogen.Ga naar voetnoot2292 symon O broeder, broeder mijn, ick stae als opgetogen.Ga naar voetnoot2293
[pagina 467]
[naar Hooft] rieuwert Ick lech hier onse Amsterredamse CommediantenGa naar voetnoot2294 2295[regelnummer] Een spel te spelen af, want 't zijn toen nuwe quanten,Ga naar voetnoot2295 Maer 'k passer niet op.Ga naar voetnoot2296 symon Och wat ist een dingh wijs te zijn! rieuwert En of icker al op paste, soo mocht icker mijn Me troosten, dat het niemand verstaen en soude, Als de man die 't gemaeckt hadt, dit 's 't geen icker tegen houde.Ga naar voetnoot2299 symon 2300[regelnummer] Ay watte schoone nichte! hoe kuyselijck en hoe goed aert,Ga naar voetnoot2300 Een huys vol. rieuwert Todes esnada seyt de Spaenjaert.Ga naar voetnoot2301 symon Daer komt Schynheylich met de jonghmans an gaen ras.Ga naar voetnoot2302 rieuwert Vanitas vanitatus & omnia vanitatas.Ga naar voetnoot2303

[pagina 469]
Vijfde bedrijf, sesthiende tooneel. [naar Hooft] Schyn-heyligh, Symon, Rieuwert, Eelhart, Wybrant, Steven. Volcht ghy lieden mijn tsamen, voetjen voor voetjen. symon 2305[regelnummer] Welkom Domine. schyn-heyligh De lieft zy met u, ick groetje. steven Maer hoe gelijckense men kaer, van trony baert en haer.Ga naar voetnoot2306 wybrant Die 't niet en sagen, souden 't niet gelooven. eelhart Dat is waer.
[pagina 471]
[naar Hooft] Ga naar margenoot+ schyn-heyligh Die swagers die ghy krijcht, zijn vijf lelyen, genoechsameGa naar voetnoot2308 Inden hof der beleeftheyt: O schoon en wel bequameGa naar voetnoot2309 2310[regelnummer] Bloeyende jeucht! O vermakelijcke ouderdom! O edel bloet!Ga naar voetnoot2310 Hoe helder blinckt ghy in deuse jonghe persoonen haer gemoet, De Heere sy lof en danck, Soli Deo gloria.Ga naar voetnoot2312 rieuwert Nada estodos, todos esnada,Ga naar voetnoot2313 Vanitas vanitatus, secht de Wijse man.Ga naar voetnoot2314 schyn-heyligh 2315[regelnummer] Joncker Symen onthaelt haer persoon voort anGa naar voetnoot2315 Ghelijck sy waerdich zijn.Ga naar voetnoot2316 symon Och mijn Heeren en vrienden, Een bloed-Oom sal ick u verstrecken, dit sult ghy wesen siende.Ga naar voetnoot2317 rieuwert Et omnia vanitas.Ga naar voetnoot2318
[pagina 473]
[naar Hooft] schyn-heyligh Daer comen de Bruyden aen. Och het schijnt een legioen Engelen, ay sietse toch iens gaen.
Vijfde bedrijf, seventhiende tooneel. marry, Dochters, Bruydegoms, Heeren, Knechts, Schyn-heyligh, Docter Lamfert. 2320[regelnummer] Och mijn hart is soo blijdt, alst oyt gheweest het van sijn daghen,Ga naar voetnoot2320 O wel gheseghent lichaem! dat sulcke dochters hebt ghedraghen: O ghesegende dochters, die dees borsten hebben gesoocht! O ghesegende oogen, die u tot noch hebben ghe-oocht!Ga naar voetnoot2323 schyn-heyligh De sebille erythrea, delfica en cumana tsamen,Ga naar voetnoot2324 2325[regelnummer] En soude soo veel wijsheyt en verstant niet konnen ramen.Ga naar voetnoot2325 rieuwert Ach, ach. marry Kinderen nu geef ick u mijn benedictie, hoortGa naar voetnoot2326 Met de mont, en met mijn hart, 'kgeef jou hier in me woort,
[pagina 475]
[naar Hooft] Dat Alyt, Katryn, Duyf, Machtelt, en Iaquemyne, Ghelijck ghy hier nu staet, ellick schickt by de syne,Ga naar voetnoot2329 2330[regelnummer] Ghy Joncker Dirck, Steven, Eelhart en Wybrand mede, Het is al tsaem u sin dat ghy in 't houwelijck zijt getreden?Ga naar voetnoot2331 alyt Och jae. katryn Och ja. duyf Och ja. machtelt Och jae. iaquemyn Och ja 't is onse begeeren. rieuwert Todes esnada. symon Mijn vreucht gaet mijn vermeeren.Ga naar voetnoot2333
[pagina 477]
[naar Hooft] schyn-heyligh Gaet en begroet de broeder van u toekomende Schoon-vaer, 2335[regelnummer] Dien God hem weer heeft doen vinden. symon Voorwaer My is leet dat ick mijn niet so en kan verdielen,Ga naar voetnoot2336 In soo veel persoonen als ghy zijt, mijn jonge zielen! Op dat 'k in elcken huys, 'k wil seggen tot elcken Nicht, Een persoon mocht verstrecken, en toonen mijn schuldige plicht.Ga naar voetnoot2339 marry 2340[regelnummer] O waerde swagher ach! rieuwert Ach! ach!Ga naar voetnoot2340 marry Nou Rieuwert sachte. symon De een van u.l. sal hebben myn ghedachte, Ga naar margenoot+De tweede mijn ghemoet, de derde mijnen sin, De vierde mijn hart, de vijfde mijnen gheest. marry Dat's min.Ga naar voetnoot2343
[pagina 479]
[naar Hooft] schyn-heyligh O philosophie der liefde. symon Soo dat ick by u wesen sal, 2345[regelnummer] Al en ben icker niet, en daer niet wesen, al Ben icker. rieuwert Ach! ach! ach. symon En alsoo sult ghy wesen De uytspanningh van mijn dorre ouderdom vol vreesen,Ga naar voetnoot2347 En de verquickinghe van mijn swaermoedigheyt, En de soetheyt vanme rust, door u sal pijnlijckheyt 2350[regelnummer] Des tijts, by mijn verkeeren.Ga naar voetnoot2350 marry Och komt al te saem binne. Gaet voor dochters, bruydegoms, Schynheylich gaet inne. schyn-heyligh Ick sach na Wouter, hoe hiet hy hum had gewrocht.Ga naar voetnoot2352
[pagina 481]
[naar Hooft] wouter De paerden die zijn al after inde stal ghebrocht. slockspeck Komt in maets mette bogagie, ick sel jou eensjens schencken, 2355[regelnummer] En 'k selje voort an gelt helpen. wouter 'k Sou inme swiet schier drencken.Ga naar voetnoot2355 slockspeck Comt binnen maets, kom in, siet daer dat kostje veur.Ga naar voetnoot2356 quistyt Wel housick hou, waer binne de sleutels vande deur?Ga naar voetnoot2357
Vijfde bedrijf, achthiende tooneel. Docter Lamfert, en Rieuwert. Wel, dat loopt wel af, al segh ick het selfs, Na 't qualijck gheschoren was, al sech ick het selfs.Ga naar voetnoot2359 rieuwert 2360[regelnummer] Wel of qualijck, todes esnada.Ga naar voetnoot2360
[pagina 483]
[naar Hooft] lamfert Salmender soo vijf hylicken teffens sluyten?Ga naar voetnoot2361 Hoe wilmer tavond bancken, al sech ick het selfs.Ga naar voetnoot2362 rieuwert Nada estodos.Ga naar voetnoot2363 lamfert Ego preservavi filiam & socerum tuum contra venenum. rieuwert Hebje soo hebje, hebje niet soo hebje niet. lamfert 2365[regelnummer] Ego volo dicere, quod ratio honestatis, al sech ick het self,Ga naar voetnoot2365 Dat de eerbaerheyt wil vereyscht, flagiteert endeGa naar voetnoot2366 Mede brenght, al sech ick het selfs, dat mijn Claritas tavont mede op het banquet behoordeGa naar voetnoot2368 Te wesen, ofte te bruyloft, of, al sech ick het self, 2370[regelnummer] Ten minsten om een voetjen ghenoot te werden,Ga naar voetnoot2370 Al sech ick het selfs.
[pagina 485]
[naar Hooft] rieuwert Ach, ach, ach.Ga naar voetnoot2371 lamfert Non propter slemp sluris, sed ego sum adhucGa naar voetnoot2372 Galiardus Weuwenaer, al sech ick het selfs,Ga naar voetnoot2373 Een gladdert, een gladdert.Ga naar voetnoot2374 rieuwert 2375[regelnummer] Wilje komen ghy meucht, wilje niet ghy moochtet laten. lamfert Satis habeo, al sech ick het selfs, ago gratias,Ga naar voetnoot2376 Als ick het heb, al sech ick het selfs.Ga naar voetnoot2377 rieuwert Mijn Heeren toe-kijckers, de Poët die 't spel Ghemaeckt heeft, heeft alalleens grillen indeGa naar voetnoot2379 2380[regelnummer] Ga naar margenoot+Cop als ick, daerom weet ick wel dat ick Een sonderlinghe dienst doe, aen u te seggen,Ga naar voetnoot2381
[pagina 487]
[naar Hooft] Dat soo 't u wel behaeght heeft is hem Lief, en soo 't u niet behaeght heeft, al Derliefst, want hy past soo veel opGa naar voetnoot2384 2385[regelnummer] Laster, als op lof, want al ist nietGa naar voetnoot2385 Ende daerom die sterft, die sterven,Ga naar voetnoot2386 Die gheboren worden, worden gheboren, ende Sonder meer wercx te maken van SonneGa naar voetnoot2388 Schijn, als van regen, die afbreken wil 2390[regelnummer] Breeck af, en die timmeren wil, die timmeren.Ga naar voetnoot2390 Want todo esnada, al ist niet behalven God,Ga naar voetnoot2391 Die al in al is, en wilje clappen clapt, wiljeGa naar voetnoot2392 Niet, soo laet het staen.Ga naar voetnoot2393 EYNDE.	[tekstkritische noot]1758 Sierletter V over 9 regels voetnoot1762 Om komen: wordt normaal gebruikt voor het verstrijken van een tijdsduur, en is daarom merkwaardig in combinatie met het blyde uur dat nu slaat. voetnoot1763 voor mijn meden: ook voor mij. margenoot+ F 4 r^o voetnoot1764 Ghebrack mijn enz.: Katryn zou, als ze minder trouw aan Wybrant was geweest, niet in deze hopeloze situatie zijn gekomen. voetnoot1765 vermoyt: vermoeid. voetnoot1766 nuchterheyt: onverzadigdheid. voetnoot1768 Inbreken in u reen: u in de rede vallen; de straffe: t.w. de dood door het ingenomen vergif. voetnoot1771 na woort en trou: door de trouwbelofte. voetnoot1772 Ick heb enz.: ter verklaring van de niet erg duidelijke formulering van de berijming (vs. 1772-91) kan SHH r. 2105-13 dienen. In SHB vs. 1782-87 is de tegenstelling vermetelheid-beleefdheid weggevallen. voetnoot1780 maeckt ... vroet: brengt mij onder het oog. voetnoot1788 stil: heimelijk (?). voetnoot1789 dat: datgene wat. voetnoot1790 dat: datgene wat. voetnoot1791 hilde: hield. voetnoot1793 vaerdich: snel. voetnoot1794 trantelen: treuzelen. voetnoot1798 laet: laat het. voetnoot1802 u lust: nl. om haar te beschouwen; fnuycken: kortwieken, kappen. voetnoot1803 stracx: dadelijk. margenoot+ F 4 v^o voetnoot1810 verklaren: bekend maken (?). voetnoot1814 hem heeft vergeven: zich heeft vergiftigd. voetnoot1817 Hoor ... doot: door een weglating is de formulering van de berijming in vs. 1817-25 onduidelijk. Vgl. SHH r. 2122-25. voetnoot1818 verschoonen: verbloemen. voetnoot1820 arbeyt: moeite. voetnoot1821 Dat zou blijkens SHH r. 2123 moeten terugslaan op een in de berijming niet overgenomen woord leven. voetnoot1829 tegen: jegens, ten opzichte van. voetnoot1831 u lusten: uw (liefdes) begeerten. voetnoot1840 U reden hadden schijn: uw argumenten zouden bewijskracht hebben. voetnoot1845 eer: eerder, moet eerder beschouwd worden als te zijn; verkloeckt: verschalkt, bedrogen. voetnoot1846 u liefden behendich: uw liefdeslistenaant.. voetnoot1847 aertsche schim:* Katryn is als een nog op aarde verkerende gestorvene. voetnoot1849 loosheyt: bedrieglijkheid; euvele moede gram: toornige kwaadwilligheid. voetnoot1851 Gevonden doot, van u: door u bedachte dood voetnoot1853 leed de minne niet: stond de liefde niet toe; minne kon: kon beminnen. margenoot+ G 1 r^o [tekstkritische noot]1879 schaterend B schatrend voetnoot1860 om dat: opdat. voetnoot1862 Vermits: wegens. voetnoot1863 ghesloten Van: uitgesloten uit. voetnoot1864 koen: hoogmoedig. voetnoot1865 grootmoedigheyt: edelmoedigheid; die kleyn-achtinge doen: zo verachten. voetnoot1866 U kennende te goet: uzelf te goed achtend. voetnoot1867 die is overtollig in de zin, object van het ten geschenke vragen is 't Geen ghy ghehouden waert (wat gij aan mij verplicht waart), d.w.z. de belofte die Katryn had te vervullen. Vgl. SHH r. 2154-56: v te goedt ... waerdt. voetnoot1872 Loose: bedrieglijke. voetnoot1875 of daer ghy komt van daen: nl. naar het ouderlijk huis terug. voetnoot1878 Vast: voortdurend; een kringh: evenals hopen met danckbaerhe'en te verbinden in de bet. een oneindige hoeveelheid dankbetuigingen. voetnoot1879 schaterend: luid klinkend; verbre'en: verbreiden. voetnoot1880 't passen: ervoor zorgen. voetnoot1881 Te brommen uyt u roem: uw roem uit te bazuinen. [tekstkritische noot]1889 Sierletter M over 4 regels - 1892 schrickelijcke B schrickelijck - 1894 droevigh B droevighe voetnoot1889 den afgrondt: de hel; staen en glimmen: staan te gloeien. voetnoot1890 sy: d.w.z. de bewoners van de hel. voetnoot1891 wiens blaffeturen vel: wier doorschijnende, lichtgevende huidaant.. margenoot+ G 1 v^o [tekstkritische noot]1904 den B de - 1907 Sijn reyne minne B Sijn minne - 1909 dirck ontbreekt in* A, correctie volgens SHH (Katryn weet immers al dat Wybrant ook wil sterven) voetnoot1905 d'afcomst: de nakomelingen. voetnoot1906 niet alleen navolghen en benijden: lees niet alleen navolghen maar? Een verbinding niet alleen ... en wordt door WNT I, kolom 154 niet vermeld. SHH r. 2191-93 heeft dat de naecomelingen gedwongen souden sijn hem nae te volghen ende te benijden. voetnoot1908 ghepayt: tevreden gesteld. voetnoot1909 vermindert: afgaat. voetnoot1910 Aen wasse aen de sijn: toegevoegd moge worden aan zijn (levensduur). [tekstkritische noot]1915 katryn ontbreekt in A, correctie volgens SHH - Gaenwe B Gaeuwe - 1916 schyn-heyligh A sghynheylich - sierletter D over 4 regels voetnoot1912 voort besluyt: voor het (natuurlijke) levenseinde. voetnoot1914 hoe hy enz.: hoe hij en wij leven vanuit zijn en onze liefde; gezien het aantal lettergrepen (16) zou deze regel corrupt kunnen zijn. In elk geval is het laatste en hier vreemd. Vgl. SHH r. 2200-2201. voetnoot1915 't Gesicht beswallickt my: mijn ogen worden verduisterd. voetnoot1916 mijn Joncker: lijdend voorw.; een onrechten: een verkeerde. voetnoot1917 ghesymel: gezemel, gezeur; teemen: zeuren, zaniken. voetnoot1918 hylick: huwelijk. voetnoot1920 vlusjes: kort geleden. voetnoot1922 goe en sekere: hendyadis? SHH r. 2214 heeft Om sekere goede redenen. voetnoot1923 't Is niet vals: het is geen leugen. voetnoot1927 't oorelich verwoet: de hevige, felle oorlog (met achtergeplaatst bnw.). voetnoot1928 voor sijn eyghen: als zijn eigen kind. voetnoot1930 Hy mach teeren teghen een Graef: hij kan een leven leiden als een graaf; de donder: nadruk gevende uitroep. margenoot+ G 2 r^o voetnoot1931 't Gaet wel: 't gaat goed. voetnoot1932 doove: uitgedoofde. voetnoot1934 Daer toe: bovendien. [tekstkritische noot]1942 niemant niet wel B niemant wel - 1945 Hoofdletter D in romein over 4 regels - 1945-90 in proza - 1946 vande A van (SHH 2254 vande) voetnoot1936 littekens: herkenningstekens, bewijzen; bequaem: aangenaam. voetnoot1937 funt: doopvont; verlengen: dralen. voetnoot1940 Op dat: omdat, wegens het feit dat. voetnoot1941 beestigheyt: onaangenaamheid. voetnoot1942 niemant niet: dubbele ontkenning. voetnoot1946 argueren: uit lat. arguo, betogen. [tekstkritische noot]1948 elementsche A elentsche (SHH 2256 elementse) - 1951 sluyp coortsen A stuyp coortsen (SHH 2259 slujpkoortsen) - 1953 soudese B soude - 1957 & interim (interea Aenaeas, Seyt Virgilius,) A & interna intrea adeam, Seyt Virgilius, (vgl. SHH 2266) - 1959 distinguo (quia A distingo, quia (vgl. SHH 2267) - 1960 per parentesim) A Par Patrum te sum (vgl. SHH 2268-9) - febriculas A fabriaculas (vgl. SHH 2269) - 1961 Et febricitationes & febricitatiunculas A Et febriciatationes & febriciatatiurculas (vgl. SHH 2270)- 1962 ego accipio een Inval, veluti A ego accipio, een Imdal veluti (vgl. SHH 2271) voetnoot1947 prima materia: grondstofaant.. voetnoot1948 elementsche:* ellendige, vervloekte; fleersen, meeren, scheucken en prijen: vnl. voor vrouwen gebezigde scheldwoorden. voetnoot1949 onder coortsen enz.: het WNT i.v. koorts vermeldt van deze samenstellingen alleen binnenkoorts (‘een niet afgaande koorts met niet zeer sterke verschijnselen’), met als synoniem sluipkoorts (SHH r. 2259, in de berijming vervangen door stuyp coorts, een niet door het WNT genoteerde samenstelling. Blijkens een citaat i.v. stuip (WNT XVI, kolom 287) kunnen stuipen wel door koorts veroorzaakt worden. Op grond van het feit dat het hier om een passage in proza gaat (zie Inl., blz. 51-54) is de plaats gecorrigeerd). voetnoot1955 daer by: daardoor. voetnoot1957 & interim ... een Inval: en intussen (onderwijl ... Aeneas, zegt Virgiliusaant.) terwijl ik deel, verdeel, onderverdeel en onderscheid (want, tussen haakjes, wie goed verdeelt, doceert goedaant.) alle koortsen, koortsjes koortselijntjes en koortselekijntjesaant., al zeg ik het zelf, krijg ik een ingeving. voetnoot1963 veluti:* alsof; al evenleens ... of: net alsof. [tekstkritische noot]1965 doctor Lamferte Loscoppie Amersfordiense A docter Lamfphertus loscoppio amersfordiense (vgl. SHH 2274) - 1966 Medice, phisice & naturaliste A Medice phisue & naturalater (vgl. SHH 2275) - 1967 wilde A willen (SHH 2277: wilde) - 1970 al Hoe wel, hoc est quamvis A al Soo wel, het est quamuys (vgl. SHH 2280) - 1971 ghy ontbreekt in A (SHH 2281: ghij) - 1972 Somniferum A Sommefurum (SHH 2281 - somniferum) - 1973 in slaep A inden slape (SHH 2283: in slaep) - 1976 suster ontbreekt in A (SHH 2286: suster) - 1977 Al A Als (SHH 2286: al) - 1980 quod A qued (SHH 2289: quod) - 1981 & commacu-lare claritatem nominis famae, & reputationis Tuae. A & conimatu Lare claritatem nominis fama, & reputationes Tue. (vgl. SHH 2291-2) - 1983 quod A qued (SHH 2293: quod) voetnoot1965 Clarissime enz.: Doorluchtige Heer Doctor Lamfert Loscop van Amersfoort, Medicus, Fysicus en Natuurkenner; Amersfoort: zie vs. 1013. margenoot+ G 2 v voetnoot1971 hoc est quamvis: dat is ofschoon. voetnoot1972 Somniferum: een slaapmiddel; tamen: toch, nochtans. voetnoot1976 met kint gaen en groot gaen zijn synoniem met zwanger zijn; Man die met kint gaet: een fysiologisch grapje. voetnoot1978 Verschieten: schrikken. voetnoot1979 Stortingh: miskraam; misdracht: het ter wereld brengen van een onvoldragen kind. voetnoot1980 quod: wat. voetnoot1981 & commaculare enz.: en de luister van uw naam, roem en reputatie bezoedelen. [tekstkritische noot]1984 quia omnia si Praedas famam praedare memento. Ita ut ego Sum resolutus A quia omnia si Predas famam predare memento ita ut ego Sum resolutus, (vgl. SHH 2294-5) - 1988 & miror A & mirre (SHH 2298: Et miror) - 1989 Admirandam, stupendam & incredibilem meam prudentiam Singularem A Admiandam, stupendam & mere, dibilem meam phudentiam Singularem (vgl. SHH 2298-2300) - 1990 selfs. A selfs - 1991 Hoofdletter D in romein over 4 regels - 1992 vrou A vron voetnoot1984 poinct: punt; quia omnia si praedas famam praedare memento: want herinner u dat ge, wanneer ge de goede naam ontroofr, alles wegneemt. voetnoot1985 Ita ut ego sum resolutus: zodat ik besloten heb. voetnoot1988 & miror ... singularem: en ik bewonder mijn bewonderenswaardige, verbijsterende en ongelooflijke buitengewone wijsheid. voetnoot1992 Fijn man: beste man, een gebruikelijke aanspreekvorm. voetnoot1994 mea claratate: voor mea claritate, mijn door-luchtigheid. voetnoot1995 lichthartich: onbezonnen. [tekstkritische noot]2001-3 in proza - 2002 Quamvis pharmacum accipitur in bonum et Malum partem apud Grecos, A Quamus plarmacum accipitumen bonis est, Malus partem apud gerch, (vgl. SHH 2313-4) voetnoot1999 quia ego dedi: omdat ik heb gegeven. voetnoot2002 Quamvis pharmacum enz.: hoewel een geneesmiddel voor goed of voor kwaad wordt geaccepteerd bij de Grieken, m.a.w. de patïënt heeft geen verhaal op de arts als het geneesmiddel een ongunstige uitwerking heeftaant.. voetnoot2004 wonderlijcke:* verwonderlijke, bewonderenswaardige; voorsichtigheyt: vooruitziendheid, zorgvuldigheid. voetnoot2005 beleyt: ten uitvoer gebracht. voetnoot2006 Hoc est quod dico: dat is wat ik zeg; het: t.w. het vergif. voetnoot2007 de meester: d.i. de maker van het vergif. margenoot+ G 3 r^o voetnoot2008 Dat: en wel. voetnoot2009 schelms-loos: bedrieglijk, schurkachtig; te rechten an: aan te richten. De passage in vs. 2006-2009 is niet erg logisch, vgl. daartegen-over SHH r. 2317-22. [tekstkritische noot]2018 Sierletter M over 9 regels voetnoot2013 popelsy: eig. vallende ziekte, hier als een van de rampen die de mens kunnen overkomen; pottery: syn. van boevery en schelmery. voetnoot2015 den ienen preutel met den aer: de hele boel bij elkaar. voetnoot2016 & bonis dies, hoc est: en goeden dag, dat is. voetnoot2018 Me: mede, ook. Vs. 2018 sluit zonder onderbreking aan bij vs. 2017 in het voorafgaande toneel. [tekstkritische noot]2034 rieuwert A rienwert - sierletter I over 5 regels voetnoot2027 'T gheen ... gedaen: de claus van Wybrant is veel minder duidelijk in de situatie, dan die in SHH r. 2342-43; pooghen: streven. voetnoot2029 staen: vertrouwen. margenoot+ G 3 v^o [tekstkritische noot]2036 jaers B jaer - 2042 vertwijfelt A vertijfelt voetnoot2035 aerselingh: achteruit, terug. voetnoot2039 Ach geeft het geluid van lachen weer; gepresen: aangeprezen. voetnoot2041 dat: en wel. voetnoot2044 dat sy dat deen: nl. om hen te denken. voetnoot2045 vast: stellig. voetnoot2046 santinnen: heiligen (vr.); versinnen: bedenken. voetnoot2047 't huys: thuis. voetnoot2049 officy ten Hoof: een ambt aan het hof. voetnoot2050 niet met allen: niemendal. voetnoot2051 staet Juffrouwen: hofdames. voetnoot2052 boelen: minnaars; al d'heerschappy: de hele oppermacht. [tekstkritische noot]2056 in B ontbreekt deze regel - 2060 vernuftich A vernfutich B vernutich - dat sy oock B dat oock - 2062 Doortrapt B Door trap voetnoot2053 trouwen: versterking van Jae, voorwaar, zeker; Profijt: nut; sy: t.w. de eerbaarheid. voetnoot2054 Dat's mijn seggen enz.: variatie op de in SHH r. 2380 voorkomende normalere formulering: Dats mijn seggen en mijn wijfs seggen mee. Deze uitdrukking niet in Stoett, Ned. Spreekw. en Harrebomée. voetnoot2055 Dese twee eselinnen: nl. de eerbaarheyt en het profijt; brillen: ringeloren. voetnoot2056 mijdentheyt: ingetogenheid, onthouding. voetnoot2057 bekommeringh: bezorgdheid. voetnoot2058 gepromoveert: geleerd gemaakt. voetnoot2059 de maets van Leye: de knapen uit Leiden, nl. de professoren; soo veel: nl. als ik, wanneer ik u zou navolgen. voetnoot2061 fijn, doortrapt, kloeck, loos en arch: synoniemen van elkaar, met de bet. slim, handigaant.. voetnoot2063 slechjes:* eenvoudig, simpeltjes. margenoot+ G 4 r^o [tekstkritische noot]2064 Sierletter H over 9 regels - 2066 Nota A Nata (SHH 2393: Nota) voetnoot2066 Nota: let op. Slockspeck geeft goedkeurend commentaar als Rieuwert ad rem antwoordt; mijn: mij. voetnoot2067 als: zoals; haer: men zou hem verwachten, zoals in vs. 2065. Een geval van rijmdwang? voetnoot2068 d'een als d'aer: alle op dezelfde manier; op te kaken: tegen te spreken. voetnoot2070 Gods te verbinden met genade; Et hic de singules, voor sic de singulis (SHH r. 2399): en zo van elk ding afzonderlijk. voetnoot2078 sy: nl. de oren (vs. 2075). voetnoot2079 Watten part: wat een streek. voetnoot2080 daer ghymen af komt spreken: waar gij me van komt spreken. [tekstkritische noot]2089 uyterst B uyterste - 2090 middel-wegh B midden wegh voetnoot2081 geleken: vergeleken. voetnoot2082 moeyten maeckt: moeilijkheden maakt, last bezorgt. voetnoot2084 al eveleens: net zo. voetnoot2089 geneghen: geneigd; gebieden: eisen (?), SHH r. 2421-22 heeft: de lujden meest geneghen sijn tot het wterste. voetnoot2090 de middel-wegh: vgl. Ned. Rijmen, ed. 1890, blz. 101: Die 't padt der Deught wil gaen, den middelwech moet nemen. [tekstkritische noot]2095 niet, hy laetse B niet laetse voetnoot2093 feylen: missen, fout zijn. voetnoot2095 hy: t.w. Steven. voetnoot2096 Niet geantwoort: SHH r. 2431 heeft hier Wel geantwoordt. Mogelijk is Niet een fout voor Net. Men kan echter ook stellen dat Rieuwert noch negatief noch positief antwoordt. Hij geeft geen adequate reactie op de mededeling in vs. 2082-83. Zo gezien zou ook Niet geantwoort kunnen passen in de context; uytermaten: stoplap t.w.v. het rijm. voetnoot2097 Prins: vorst; Ondersaten: onderdanen. voetnoot2100 So ... beswijcken: zo zou het voortaan moeten gaan; blijf maar volhouden. [tekstkritische noot]2102 gaen? A gaen/. (SHH 2440: gaen?) Schuine streep + punt met de functie van vraagteken? McKerrow 1960, blz. 316 vermeldt': als vraagteken in Engelse boeken omstreeks 1580-1590. margenoot+ G 4 v^o voetnoot2105 aers: anders. voetnoot2106 Dat: indien. voetnoot2109 vervremen: vervreemden. voetnoot2110 Dat: en wel, afgrijselijcke fury: verschrikkelijke verwoedheid. voetnoot2111 Hy: t.w. Symon; soo ick te recht aers sie: als ik het tenminste goed zie. voetnoot2113 Een ruyter enz.: Rieuwert begint een liedje te zingen (voortgezet in vs. 2115)aant.. voetnoot2114 Ach, ach:* Slockspeck lacht. voetnoot2115 Hoe stille enz.: SHH r. 2456 heeft als tweede regel van het liedje: Op een riviertjen dat zij saeten, daarna pas volgt in SHH r. 2458 Hoe stille maer dat dat waeter stondt. voetnoot2116 Exulatie justi in dominum: voor SHH r. 2459 Exsultant justi in Domino: de rechtvaardigen verheugen zich in de Heer. Een variatie op Ps. 33 (in de Vulgaat 32):1 Exultate iusti in Domino, Jubelt, gij rechtvaardigen, in den Here. voetnoot2117 War raffelje toch al: Wat ratel je toch allemaal?; Canticum canticorum: het Hooglied. voetnoot2118 kalle: kletsen. voetnoot2125 al even-veel: precies hetzelfde. voetnoot2126 phantesye: de ban van mijn gedachten (vgl. de noot bij vs. 2379). [tekstkritische noot]2127 verseker B versekert - 2132 Hoofdletter W in romein over 3 regels voetnoot2128 Schencken-Schans: versterking van de Republiek in het land van Kleef, op last van Leicester in 1586 aangelegd en genoemd naar Schenck van Nideggen. De naam komt ook in Friesland voor; scheuten: schoten. voetnoot2129 in: en. voetnoot2130 de bruyd, daermen gaet om danse: datgene waar het eigenlijk om gaat. Harrebomeé I, blz. 100: Zij (of: Het geld) is de bruid, waarom gedanst wordt (met verwijzingen naar een groot aantal oude spreekwoordenboeken). Vgl. ook de afb. in Tot lering en vermaak 1976, blz. 33. voetnoot2131 opsen Alemoer de franse: uit à l'amour de France (?), een dans. Vgl. Gr. Lied-boeck (ed. 1975, blz. 81): Ala moer de Franse Wou niemant met me dansen, en Moortje vs. 768 (A la mode de Fransche). [tekstkritische noot]2137 Sierletter S over 4 regels - labia mea A labiamer (SHH 2490: labia mea) voetnoot2134 Maer dien enz.: vgl. SHH r. 2484-85. voetnoot2135 heb ick aers wel ghekeken: als ik tenminste goed heb gekeken. margenoot+ H 1 r^o voetnoot2137 Domine labia mea aperies: Heer, open mijn lippen (Ps. 50:17. Domine, labia mea aperies: et os meum annunciabit laudem tuam. In de Nwe. Vert., Ps. 51:17 ‘Here, open mijn lippen, opdat mijn mond uw lof verkondige’. De tweede helft van de bede moet er in de context wel bij gedacht worden. voetnoot2138 drievoetich: komische verbastering vanuit devoot (SHH r. 2491)?aant.; wesen:* houding. voetnoot2139 u.l.: uwer liefde, gij. voetnoot2141 De schijn: de verwarring door de uiterlijke gelijkheid. voetnoot2142 aenden anderen: aan elkaar. voetnoot2143 stelpen: ophouden. voetnoot2144 Het bloet dat kruypt en treckt: SHH r. 2499 heeft alleen Het bloedt dat treckt. Kruypt zal toegevoegd zijn door associatie met de bekende uitdrukking Het bloed kruipt waar het niet gaan kan. voetnoot2146 daer 't besteet is: waar het goed besteed is. voetnoot2148 Hy verblijt hem in sijn eygen geest: in SHH wordt deze claus door Simon uitgesproken, hij past echter ook goed in de mond van Schyn-heyligh. voetnoot2149 overwinst: winst. voetnoot2152 grootmoedighe: edelmoedige. voetnoot2154 duyde: aanvoegende wijs. voetnoot2155 Jemeny: bastaardvloek; watte jeste: wat een lange verhalen. voetnoot2156 makel-gelt: bemiddelaarsloon; gaeuwe: laten we gaan. voetnoot2157 tot: voor; Wat het hy brave seen: wat heeft hij goede manierenaant.. voetnoot2159 Huns naestens moeyten te vergelden:* de moeiten van hun naasten te belonenaant.. voetnoot2160 Is vanden geslachte Godes:* is de taak van de mensenaant.; deylinge te helpen:* te helpen met de uitdeling (?)aant.. voetnoot2161 ongeluck:* het ongeluk dat iemand wordt aangedaan (?)aant.; me:* mede (?). voetnoot2162 De waerdighe: degene die het waard is; is vanden...afkomste Des goedertierenheyt: is een uitvloeisel van de goedertierenheid. voetnoot2163 voornoemste: voornaamste. voetnoot2164 ghy verstaet u op dit stick: gij kent uw zaken. voetnoot2165 Idioot: een onwetende, ongeleerde (HC heeft hier ignorante). voetnoot2168 kuysselijck: zindelijk; fray: degelijk, bekwaam. voetnoot2169 aen maeghden ray: als groep meisjes. voetnoot2170 Kloeck: flink, of welvarend. voetnoot2171 op 't hylick sitten: samenkomen om de huwelijkse voorwaarden vast te stellen. voetnoot2172 Ick waerschou ... ongeluck: ontspoorde zin, vgl. de corresponderende passage in SHH r. 2536-41; in: onverklaarbare invoeging in SHB. margenoot+ H 1 v^o voetnoot2177 geraen: aangeraden; een treffelijck stuck: een voortreffelijk ding (ironisch). [tekstkritische noot]2179 in B ontbreekt deze regel voetnoot2179 Daer leyt niet aen: dat (nl. het vreemde gedrag van Rieuwert) betekent niets, is niet van belang. voetnoot2180 u niet en belchde: niet boos werd. voetnoot2181 Onbillick: op onredelijke wijze (SHH r. 2547 heeft hier oubolligh, misschien is er sprake van een leestout); is: eens; schu: schuw, weinig toeschietelijk. voetnoot2183 teenemael: helemaal; bestorven: doodsbleek. voetnoot2186 vluch: in staat om uit te vliegen, hier overdr. gebruikt (WNT XXI, kolom 2513). voetnoot2187 reyn: mooi. [tekstkritische noot]2190 Sierletter H over 4 regels voetnoot2189 schielijcke: plotselinge. voetnoot2191 pruylen: boos zijn. voetnoot2192 bangh: zuur, stuurs; een elen baes: een beste kerel. voetnoot2194 Ick bender mee te vreen: ik vind het best; Dit is een vanden huyse: waarschijnlijk moet men hier een waarderend gebaar bij denken. voetnoot2196 of nae de tijt dan valt: of (iets anders) al naar het uitkomt. voetnoot2197 van mijn sin ekalt: naar mijn zin gesproken. voetnoot2202 van grepen: van, door (uw) streken. voetnoot2203 Daer ben ick op eslepen: daar ben ik erg goed of handig in. voetnoot2204 Ja wierdmer niet kael van: ja, als men er zijn geld niet bij kwijtraakte. voetnoot2204-5 troeven, roemsteken, lans-knechten: in de 17de eeuw bekende kaartspelen. voetnoot2205 kan: ken. voetnoot2206 Dat: als; hoenier: op welke tijd, hoe laat. voetnoot2207 bedrapen: vangen, treffen; SHH r. 2584 heeft hier En wanneer op staen? voetnoot2210 pijntje: pintje. margenoot+ H 2 r^o voetnoot2213 Kamericx doeck: fijn soort linnen afkomstig uit Kamerijk. voetnoot2214 Keunje wel van 't grootje scheyen?: weet je je geld wel uit te geven? (een groot is een munt ter waarde van een halve stuiver). voetnoot2215 ty jy dan ant loopen: ga je er dan vandoor. voetnoot2216 lustigh: flink; schrap gestaen: niet geweken, strijdvaardig tegenover iemand gestaan. voetnoot2218 droes: vechtersbaas. voetnoot2219 Twee alleens klapmuts: twee van hetzelfde gilde, twee die eender zijnaant.. voetnoot2220 hebie al uyt gekalt? ben je al uitgesproken?; roeptmen:* roept me. [tekstkritische noot]2222 Hoofdletter O in romein over 4 regels voetnoot2225 u komt nu meer lucx als eyghen toe: u valt nu meer geluk als eigendom ten deelaant.. voetnoot2226 wesen:* gedrag, handelwijze. voetnoot2227 dat hy ... geluck: dat hij zich niet laat verleiden of verslaan door de fortuin. voetnoot2228 niet: niets; SHH r. 2615 heeft: dat hij 't (nl. 't geluck) niet aenneemt. voetnoot2229 verf: kleur. [tekstkritische noot]2246 Als het goet B Als goet voetnoot2230 van troony heel wel swijmen: van gezicht erg lijken op. voetnoot2232 sit en schreyt: zit te schreien. voetnoot2235 te vreden ben: er genoegen mee neem; soo hijse meent op eeren: als hij haar oprecht bemint. voetnoot2236 als dan Brengt Iaquemijn oock mede: breng Iaquemijn dan ook mee. voetnoot2239 als men recht uyt sal praten: om het eens onbewimpeld te zeggen (leidt het volgende in). voetnoot2241 moghen beswangeren: zwanger kunnen maken; in SHH r. 2633-35 is de betekenis iets duidelijker. moghen: kunnen; bangh: zuur; bril: beteuterd. voetnoot2244 eve naesten: naaste. Vgl. gij zult uw naaste liefhebben als uzelf, in Lev. 19:18 en een achttal plaatsen in het N.T. voetnoot2245 beuselingh: kleinigheid. voetnoot2246 Wel-verstaende enz.: welteverstaan, als het blijkt dat er bezit is; weinig gelukkige verwerking van de woorden in SHH r. 2639-40: welverstaende alsser goedt is. De wereld is verlicht. voetnoot2247 verrichten: berichten (?) Deze betekenis niet in de woordenboeken. voetnoot2248 noch een woortjen, enz.: in SHH wordt dit door Schyn-heyligh gezegd, Juffrouw (Duyf) als aanspreekvorm past beter in zijn mond dan in die van Marry; hou: ho! margenoot+ H 2 v^o voetnoot2250 inde pekel blijven steken: in de narigheid blijven zitten, er slecht van afkomen. voetnoot2251 Ja trouwen enz.: in SHH wordt dit door Marry gezegd; Ja trouwen: ja zeker; gheconsenteert: toegestemd. voetnoot2252 Dats gangh: er op los, daar ga ik! voetnoot2253 het ter: het 'er, het haar. [tekstkritische noot]2256 Sierletter D over 9 regels - jou soo loopen B jou loopen voetnoot2257 siecke Trooster: ziekentrooster, ziekenbezoeker; in hum is het vermoen enz.: zwakke bewerking van SHH r. 2656-57 want ... geven. voetnoot2259 Ten sy ghy geen raedt en weet, dats voor sijn jonghe leven: tenzij gij raad weet, d.w.z. tot behoud van zijn jonge leven. voetnoot2261 sy: de berijming wijkt hier af van SHH r. 2659-60, waar Eelhart zich zelf hierover zorgen maakt. kruyst: kwelt. voetnoot2262 Dat daerom dat: en wel daarom, omdat. voetnoot2263 vanmen layen dackje: van een leien dakje; WNT noch Stoett, Sprw. vermeldt een vorm van de uitdrukking met mijn; deze is hier wel gebruikt omdat Sch. alles bedisseld heeft; tijngh: tijding, nieuws. [tekstkritische noot]2268 Sierletter H over 4 regels - 2271 steve. Sepertjes A Steve superties (SHH 2673-4: Steven. Sepertjes) voetnoot2267 wat selder op loopen: wat zal eraan vast zitten, erop volgen. voetnoot2268 Het spreeck-woort seyt enz.: in SHH door Wijbrandt gesprokenaant.; kay:* dwaas, vgl. Sp. Br. ed.-Verwijs-Nauta 1895, blz. 178-79; en Sp. Br. ed.-Stutterheim, aant. bij vs. 423. Voor de spreekwoordelijkheid van kei of koning zie WNT VII, kolom 2057aant.. voetnoot2269 een gheveynsde heylich:* een schijnheilige. voetnoot2271 Sepertjes: zeker. voetnoot2272 seyl steen: magneet. voetnoot2275 nie: nieuws, vgl. Moortje vs. 2531: op een nie, eveneens in rijmpositie. [tekstkritische noot]2284 Sierletter I over 9 regels - min A my (SHH 2693: min) margenoot+ H 3 r^o voetnoot2278 schicken: zorgen. voetnoot2282 stracx: dadelijk. voetnoot2284 min noch te meer zijn dan u believe Wat ick zy: precies dat zijn, wat gij wenst dat ik zal zijn. voetnoot2285 malle brieve: malle zotten (WNT III, kolom 1325), tot de omstanders gezegd? (vgl. vs. 2289-90). Of: malle pretenties? voetnoot2286 luttel: weinig. voetnoot2289 dit gedroch: deze troep, menigte. voetnoot2290 dus: zo. voetnoot2291 bedien: beduiden, betekenen. voetnoot2292 Den deun: de klucht, de malligheid. voetnoot2293 ick stae als opgetogen: ik ben als buiten mijzelf. [tekstkritische noot]2299 dit 's 't geen B dit's geen voetnoot2294 lech: geef. voetnoot2295 nuwe quanten: vreemde snuiters. voetnoot2296 'k passer niet op: ik trek me er niets van aan, het zal me een zorg zijn. voetnoot2299 't geen icker tegen houde: wat ik ervan vind. voetnoot2300 goed aert: zachtzinnig, vriendelijk. voetnoot2301 Todes esnada: todo es nada, alles is nietsaant.. voetnoot2302 komt ... an gaen ras:* komt snel aanlopen. voetnoot2303 Vanitas vanitatus & omnia vanitatas, voor SHH r. 2721 Vanitas vanitatis et omnia vanitas: ijdelheid der ijdelheden en alles is ijdelheid (Pred. 1:2 en 12:8). [tekstkritische noot]na 2303 sesthiende B vijfthiende -2304 Sierletter V over 4 regels - voor deze regel staat in B sim. (een regel te hoog) - 2305 groetje A grootje voetnoot2306 men kaer: elkaar. [tekstkritische noot]2312 De Heere A He Heere - 2313 todos esnada A todos, esnada - 2314 Vanitas vanitatus A Vanitas, vanitatus margenoot+ H 3 v^o voetnoot2308 lelyen: als symbool voor de kuisheid hier enigszins misplaatst; genoechsame: te verbinden met lelyen, in een betekenis ‘zijn zo goed als leliën, zijn vrijwel leliën te noemen’? SHH r. 2729-30 heeft hier: sijn vijf lelijen gewossen in den hof der beleefthejdt. voetnoot2309 beleeftheyt: wellevendheid; bequame: welgevallige. voetnoot2310 vermakelijcke: aangename. voetnoot2312 Soli Deo gloria: alleen aan God de eer (naar 1 Tim. 1:17 e.a. plaatsen). voetnoot2313 Nada estodos, todos esnada: niets is alles, alles is niets, zie de aant. bij vs. 2301. voetnoot2314 Vanitas vanitatus: ijdelheid der ijdelheden, zie vs. 2303; de Wijse man: Prediker. voetnoot2315 onthaelt: bejegen, ontvang; voort an: voortaan, vervolgens. voetnoot2316 waerdich: waard. voetnoot2317 Een bloed-Oom sal ick u verstrecken: een echte oom zal ik voor u zijn. voetnoot2318 Et omnia vanitas: en alles is ijdelheid (sluit aan bij vs. 2314). Zie vs. 2303. [tekstkritische noot]2320 Hoofdletter O in romein over 4 regels - 2324 schyn-heyligh ontbreekt in A, correctie volgens SHH - erythrea A erysyca (SHH 2753: Erijthrea) voetnoot2320 het: heeft; tegenwoordig: is. voetnoot2323 ghe-oocht: aanschouwd. voetnoot2324 De sebille erythrea, delfica en cumana tsamen: drie van de tien sibyllen die door Varro, Res divinae worden opgesomd. Deze klassieke profetessen hebben in de Christelijke periode een groot prestige behouden. voetnoot2325 ramen: bedenken. voetnoot2326 Ach, ach: Rieuwert lacht; benedictie: zegen. [tekstkritische noot]2333 Todes A Nodes voetnoot2329 schickt: zich voegt, zich plaatst. voetnoot2331 al tsaem: allen tezamen. voetnoot2333 Todes esnada: alles is niets. Zie de aant. bij vs. 2301; Mijn vreucht gaet mijn vermeeren: ik groei in vreugde, of: mijn vreugde neemt nog toe. [tekstkritische noot]2336 niet so en kan B niet kan voetnoot2336 verdielen: verdelen. voetnoot2339 mijn schuldige plicht: de toegewijdheid die ik verschuldigd ben. voetnoot2340 Ach! Ach!: Rieuwert lacht (ook in vs. 2346). margenoot+ H 4 r^o voetnoot2343 Dat's min: dat is liefde. Een ironische opmerking ‘dat is minder’ (slaande op de geest van Symon) past niet in Marry's mond, maar de dubbele zin zou voor het publiek wel kunnen werken. voetnoot2347 De uytspanningh: het vermaak. voetnoot2350 verkeeren: veranderen, omslaan in haar tegendeel (SHH r. 2783-84 heeft hier verkeeren in spelen gaen). voetnoot2352 hoe hiet hy hum had gewrocht: hoe hij zich in het zweet had gewerkt. De formulering verwijst minder duidelijk dan SHH r. 2788-89 (die comt daer met de bagagie) naar Schyn-heylighs belangstelling voor Symons rijkdommen. [tekstkritische noot]2358 Hoofdletter W in romein over 2 regels - 2358-93 in proza voetnoot2355 drencken: verdrinken. voetnoot2356 daer dat kostje veur: daarvoor dat eten. voetnoot2357 housick hou: uitroep om de aandacht te trekken, zie Stoett, ed. Moortje, aant. bij vs. 641; de sleutels vande deur: SHH r. 2797 heeft iets karakteristieker de sleutel van de kelder. voetnoot2359 Na 't qualijck gheschoren was: nadat het slecht (ermee) gesteld was. voetnoot2360 todes esnada: alles is niets. Zie de aant. bij vs. 2301. [tekstkritische noot]2363 rieuwert Nada estodos. lamfert Ego preservavi filiam & socerum tuum contra venenum. A 2362 ... selfs, Venium. 2363 rieuw. Nada estodos, Lamert, ego prefervou filiam & fonerum tum contra. (vgl. SHH 2803-5) - 2365 quod ratio honestatis A quadratio, hovestati (vgl. SHH 2807) - 2366 wil A wel (SHH 2808: wil) - 2368 tavont A in romein voetnoot2361 teffens: tegelijk. voetnoot2362 bancken: feestvieren, brassen. voetnoot2363 Nada estodos: niets is alles. Zie de aant. bij vs. 2301; Ego preservavi enz.: ik heb uw dochter en schoonzoon voor het vergif behoed. voetnoot2365 Ego volo dicere, quod ratio honestatis: ik wil zeggen dat het belang van het fatsoen. voetnoot2366 de eerbaerheyt: het fatsoen; flagiteert: vereist (uit lat. flagitare). voetnoot2368 Claritas: doorluchtigheid. voetnoot2370 Ten minsten om een voetjen ghenoot te werden: tenminste voor de dans uitgenodigd te worden. [tekstkritische noot]2372 Non propter slemp sluris, sed ego sum adhuc Galiardus Weuwenaer A Non propter slem pluris sed egosum adhuc, Galiardus Weuvenaer (vgl. SHH 2815-16) - propter B prodter - 2376 Satis A Satin (SHH 2820: Satis) - 2379 alalleens A akeliers (SHH 2823: alalleens) - inde B inde cop voetnoot2371 Ach, ach, ach: Rieuwert lacht. voetnoot2372 Non propter slemp sluris enz.: niet om een smulpartijaant., maar ik ben nog altijd een vrolijke weduwnaar. voetnoot2373 Galiardus:* wsl. een verlatijnsing van het fr. gaillard, vrolijk, levenslustig. voetnoot2374 een gladdert: een weduwnaar zonder kinderenaant.. voetnoot2376 Satis habeo:* daaraan heb ik genoeg; ago gratias: ik zeg u dank. voetnoot2377 Als ick het heb: als ik het goed heb (of: als ik heb wat ik wilde hebben). voetnoot2379 alalleens: eveneens; grillen: verwarde gedachten; vgl. Plantijn, Thesaurus, fol. T4 recto: Grillen in de cop. Des fantasies à la teste. margenoot+ H 4 v^o voetnoot2381 sonderlinghe: bijzondere. [tekstkritische noot]2382 u wel behaeght B u behaeght - 2384 Derliefst B Der liefste - na 2393 EYNDE. in romein kap. voetnoot2384 past soo veel op: geeft net zoveel om. voetnoot2385 Laster: afkeuring, scherpe kritiek; want al ist niet enz.: Rieuwert sluit zich opnieuw aan bij ‘de wijze man’. De tekst bevat een reminiscentie aan Prediker 3: 1-15; want al ist niet: want allemaal is het niets. voetnoot2386 sterven: sterve. voetnoot2388 meer wercx te maken van: meerd rukte te maken om, je meer aan te trekken van. voetnoot2390 timmeren: bouwen; het tweede timmeren is aanvoegende wijs. voetnoot2391 al ist niet behalven God: Camphuysen citeert met instemming deze plaats uit l'Hipocrito, zie de Inleiding, blz. 36. voetnoot2392 al: alles. voetnoot2393 laet het staen: laat het achterwege.

Vorige Volgende

Schyn-heyligh

Vijfde bedrijf, eerste tooneel.

Vijfde bedrijf, tweede tooneel.

Vijfde bedrijf, derde tooneel.

Vijfde bedrijf, vierde tooneel.

Vijfde bedrijf, vyfde tooneel.

Vijfde bedrijf, seste tooneel.

Ga naar margenoot+Vijfde bedrijf, sevende tooneel.

Ga naar margenoot+Vijfde bedrijf, achtste tooneel.

vijfde bedrijf, negende tooneel.

Ga naar margenoot+Vyfde bedrijf, thiende tooneel.

Vijfde bedrijf, elfde tooneel.

Vijfde bedrijf, twaalfde tooneel.

Vijfde bedrijf, derthiende tooneel.

Vijfde bedrijf, veerthiende tooneel.

Vijfde bedrijf, vijfthiende tooneel.

Vijfde bedrijf, sesthiende tooneel.

Vijfde bedrijf, seventhiende tooneel.

Vijfde bedrijf, achthiende tooneel.

Over het gehele werk

organisaties