Griane

Hoe Florendos Prince van Macedonien Pelgrims cleederen aen dede, ende den Coninck Tarisius ombrocht.

Het lxxxix. Capittel.

U sal seer wel indachtich zijn, dat Florendos Prince van Macedonien (om dat hem

[p. 311]

sijn Alderliefste Griane de moeder van Palmerin by Tarisius den Coninc van Hongarien ontnomen was) geduerichlicken leefden in een groot melancolie, die hy over twintich Jaren met een droevige patientie verdragen hadde, dan nu alsoo vermeerderden dat hem die hoe langer hoe onlijdelicker dochte te worden, overmits hem de Heeren ende Princen van Macedonien dagelicx quelden, ende met een grooten yver vorderden, om hem in den echten staet te begeven, op datse een wettelick erfgenaem in heur Conincrijck mochten doen succederen, twelck sy so lange ende met so grooten yver aen hem versochten, dat hy ten lesten bedwonghen wert te accorderen heur versoec te sullen volbrengen binnen een jaer. Int welcke hy seyde eenige devote reyse te willen aennemen. Maer zijn meyninge en strecte tot geen Pelgrimagie, dan verhoopte daerentusschen te gaen visenteren zijn beminde Griane, sonder tvoorweten ende consent vande welcke hy geensins en soude hebben willen hylicken. Waerom hy zijn Princen ende Heeren eenen tijt lanck inde bewaernisse Gods beval, ende reysde int geselschap van Frene, den vader van Ptolomeus, sonder yemants meer (in Pelgrims cleederen, op twee peertkens van cleynder weerden, ende sonder eenich ander gheweer als twee corte daggen) seer neerstich voort, tot datse binnen Bude quamen, alwaer de Coninginne van Ungarien doenmaels heur Hof hielt. Ende gaende des anderen daechs smorgens na heure aencomste inde groote kerc, vondense aldaer de Coninginne Griane, die den volghende dach met heuren Coninck Tarisius nae Constantinopolen meynde te vertrecken. Waeromme sy als nu eerst devotich Mis wilde hooren, waer toe Florendos heuren Capellaen sach veerdich zijn om te bestaen te singen. Deshalven hy een H. devotie geveynsde, ende voechde hem dicht by't Altaer, alwaer hy de excellente schoonheydt van zijn beminde Griane (die hy in meer als xx. jaren niet ghesien en hadde) soo neerstich contempleerde, dat hy ghedachtich worde de gracien die hy wel eer van heur genooten hadde, maer swaerlic suchtende, seyde hy in hem selfs: Eylacy daer is al nu een ander van gauderende, die my alle de middelen benomen heeft, om van heur te mogen versoecken eenich amoreus faveur, twelcke eenen vloet van droefheden dede vallen op zijn bedruckte hert, dat daerom also gequelt worde, dattet de andre deelen des lichaems zijne crachten niet langer en conde mede deelen, maer liet den armen Florendos geheel uyt zijn selven ter aerden neder vallen, niet verre vande Coninginne, die haer Cameniere Ptolomestre (welcke haer inden toorn binnen Constantinopolen bewaert hadde) beval den Pelgrim op te helpen beuren, maer al eer sy daer by quam, hadde hem Frene alwederom op geholpen, des niettemin, vraechde sy heur waer van dat sulcke haestighe sieckte procedeerde. Mevrouwe antwoorde Frene, in dese frischeyt vande kercke heeft hem t'herte begheven, om dat wy van Jerusalem comen, ende niet ghewoon en zijn ghelijcke coelte te verdraghen, maer op den wech altijdts een groote hette gheleden

[p. 312]

hebben. Mijn vrienden seyde Ptolomestre gaet nae t'Hof vande Coninginne, ende vraecht na t'courael, alwaer sy elcken dach hare aelmissen doen uyt deelen, daer suldy mogen versien worden met eenige specerien om hem te conforteren, indien hem wederom ghelijcke flauwicheydt overquame. Van welcke goede radinghe sy Ptolomestre Godts gratie tot haren loone wenschten, ende gingen nae de eyndinge van haer ghebedt tot int courael, alwaer seer geringe daernae oock in quam de Coninginne, ende sach door een tralie de aelmissen uyt deylen aen alle de arme passanten: Int midden vande welcke recht onder de tralie gheseten was den bedruckten Florendos, die zijn woorden tot Griane voechde, ende seyde: Och Alder-excellentste Coninginne, wilt doch onder soo vele charitaten een cleyne bermherticheyt bewijsen aen den aldermiserabelsten Pelgrim der gheheelder werelt. Aen welcke woorden Griane hem kennende werdt, ende haer daer over alsoo verschrickte, datse haer uyt het venster moeste voegen, ende op een stoel gaen sitten by Ptolomestre, die haer de oorsaecke vraechde van haere haeste veranderinge. Och mijn vriendinne antwoorde sy, den Pelgrim die inde kerck beswijmde, is den Prince Florendos, indien hem mijn Heere den Coninck kennende wert, so en sal hem niemant vander doot mogen verlossen. Daerom bid ic u hem te willen gaen seggen, dat hy terstont van hier vertrecke, daer hy doch gheen profijt doen en can, want mijn devoir, eere ende conscientie my verbieden hem als nu eenich faveur van liefde te betoonen, het welck Ptolomestre terstont ginc over dragen aen den swaerlic suchtende Florendos, denwelcken haer al weenende antwoorde: Och edel Ptolomestre, doet my doch door bermherticheyt de gratie, van Me-vrouwe Griane van mijnent weghen te bidden, om voort eynde van mijn leven, in recompensie van soo vele pijnen ende moeyten, als ick soo langhen tijdt om harent wille gheleden hebbe, te moghen ghenieten de genade van haer twee ofte drie woorden te spreecken. Ende hielt hier met soo droevighen ghelaet, dat Ptolomestre met bermherticheydt beweecht wordende, de Coninginne ginc raden den Prince dese courtosie niet te weygheren, segghende hem te connen hooren onder t'dexel van yet te verstaen vande wonderlickheden van Palestijnen, ende vande Reliquien der heylige stadt. Daer op de Coninginne antwoorde grootelicx te vreesen, dat het yemant int quade soude moghen nemen, doch datse niettemin zijn versoec consenteerde. Waerom Ptolomestre de twee Pelgrims voorts op de camer dede comen, alwaer Florendos stracx voor de Coninginne op de knien viel, seggende: Och Alderliefste Griane, siet hier uwen Florendos, die tot noch toe ghetrouwelijcken bewaert heeft, de gelofte die ick u binnen Constantinopolen dede, die ick ooc in eenigher manieren niet en sal valschen, soo verre u niet en ghelieft my te consenteren (door d'importuniteyt van mijne Princen, ende tot de gheringhe eyndinghe van mijn leven) een andere vrouwe te trouwen. Ende als hy noch voorts wilde

[p. 313]

vervolgen, so quam den Coninck met een Pagie alleene door ongeluc inde camer, ende siende de twee Pelgrims, creech hy een quade suspitie ende seyde: Wat beduyt dit Mevrouwe, dat ghy te deser uren in soo weynich geselschaps tot u hebt doen comen dese twee vreemdelingen. Ende hier met Florendos by den arm nemende, sach hy hem so neerstich onder oogen, dat hy dien kennende wert: Waer-omme hy haestelick sonder eenich woort te spreken, zijnen poingaert uyt tooch, meynende hem daer mede doort hert te steken, maer Florendos quam hem te voren, ende gaf hem met zijn corte dagge, die hy secretelic onder zijne cleederen droech, so diepen steec inde lochter borste, dat hy doodt ter aerden voor zijne voeten neder viel, seggende: Tarisius betaelt nu t'gene ghy my over twintich jaren schuldich waert. Welc deerlic spectakel de Coninginne soo haest niet gesien en hadde, oft sy viel aen de voeten van haren man, in presentie van haren Minnaer, so stijf beswijmt als een steenrotze, ende de Pagie liep zijn beste de trappen af, roepende met luyder stemme: Moort, moort, alarme Heer Ridders, alarme Heer Ridders, eenen verradelicken Pelgrim vermoort den Coninck in der Coninghinne camer. Welcke woorden Cardin (die het kint Palmerin in den berch gedragen hadde) t'aldereerst hoorde, ende liep haestelick met zijn blanc Rappier na de camer van de Coninginne, alwaer hy Florendos inde deure vondt staen, in meyninge van hem met zijn dagghe voor zijnen doot (die hy doch op staende voet verwachte) so wel weerden, dat men hem gene cleynmoedicheyt en soude connen beschuldigen, maer siende Cardin, wert hy hem terstont kennende, ende seyde: Mijn vrient Cardin. Jesus mijn Heer Florendos antwoorde Cardin, wat is dit? Ende gevende hem zijn geweer, seyde hy: Neemt dit Rappier, ende defendeert u so lange als ghy meucht, terwijle ic haestelic nae uwen grooten vrient den Prince van Pere loop. Ende hier met liep hy terstont na t'logijs vande Prince, t'welck mede int hof was, niet verre van daer, nochtans quam hy hem (overmits hy t'gherucht mede ghehoort hadde) tusschen weghen al ghewapent tegen met een groot deel van zijne Dienaren ende Ridderen. Ende van Frene verstaen hebbende, datmen zijnen grooten vriendt Florendos aldaer wilde doot slaen, liep so veel te neerstiger, tot dat hy quam op de trappen, alwaer alreets ses van Tarisius ridderen dootlijck gewont voor Florendos voeten lagen. Maer den Prince steldet zijnder aencomste de Ongeren in stillicheyt, haer voor houdende datmen niet also en behoorde voort te varen, maer veeleer deur middelen van justitie de misdaet te straffen. Ende doende zijn reden tot den Prince van Macedonien, seyde hy: Heer Florendos, ick sweer u op mijn geloove, dat ic trecht van u ende de Coninginne na alle reden bewaren sal, daerom geeft u in mijnen handen gevanghen. In uwen handen (seer edel Prince van Pere) geef ic my over antwoorde Florendos, om dat ick uwe deucht alsoo groot achte, dat die niet en connen toelaten, yemant hem selven in uwe bescherminghe over-

[p. 314]

ghegeven hebbende, eenich ongeluck aengedaen te worden. Maer nauwelicx en hadde hy dese woorden ghesproken, oft daer quamen ooc in een groote furie geloopen de twee neven vanden Coninc, die met eenen toornigen moet tot den Hertoch van Pere seyden, dat de Coninginne met de twee pelgrims op staende voet behoorden gedoot te werden. Hoe seyde den Hertoch expedeert ghy de luyden so corten recht: Ic sweer u dat dese saecke aldus niet en sal toegaen, overmits de Coninginne geen persoon en is om also te tracteren, dan om dat de andere gelijcke wel wilden voort varen, sloeghen veele Griecken ende Ungaren de handen aent gheweer, brengende vele so van d'eene als d'ander om den hals, ende souden den anderen oock geheel vernielt hebben, en hadden haer niet overcomen eenighe Edelluyden, die de Coninginne goedt faveur toe droegen, de welcke den twist stilden, ende deden teghens den danck van des Conincx Neven besluyten, dat de Coninginne met de twee Pelgrims souden bevolen worden in de bewaernisse vanden Hertoch om heur te brenghen by den Keyser Remiclus, op dat sijne Majesteyt daer over alsulcke justitie dede, als hy nae reden bevinden soude behoorlick te wesen. Waerom den Hertoch de doode lichamen wech deden dragen, vreesende ofter eenigen oploop hadde moghen comen ondert volck, die met duysenden int Hof quamen loopen, om de selve doode lichamen te sien, ende brochten de twee Pelgrims in eenen stercken toorn gevangen, niet sonder groot perijckel, overmidts heur tusschen weghen vele Ungaren aen quamen, die heur (om heuren Heer te wreken) sonder twijffel, sonder zijne bescherminghe doodt gheslaghen souden hebben.