Vertaalde gedichten

[p. 154]

Nicole Nanni, de verklede page

De negenste Historie van Deel IV verhaalt de geschiedenis die ook Shakespeare verwerkte in As you like it: ‘Hoe dat eene Romeynsche dochter sigh in kleedinge van een Pagie stellende, diende langen tijt eenen diese lief hadde sonder ghekent te wesen, den welcken sy daer naer ten huwelijck kreegh, met andere fraeye discoursen’ (blz. 301-341).

Te Rome woonde een koopman uit Essi, Ambrosius Nanni. Na de dood van zijn vrouw was hij achtergebleven met twee kinderen van vijftien jaar, een zoon Paulus en een dochter Nicole, ‘beyde seer schoon ende van aenghesichte malcander soo ghelijckende als oock in manieren, dattet bynaest onmoghelijck was van malcander te onderkennen’ (blz. 304). Toen Rome in 1517 geplunderd werd, vielen de kinderen in handen van de soldaten: Paulus werd door een Duitser meegenomen naar Napels, Nicole door twee Spanjaarden, maar gelukkig kwam zij kort nadien bij haar vader terug.

Vader en dochter gingen nu weer in Essi wonen. Een ‘Ouden Satyre’ (blz. 305), de rijke koopman Gerard Lanzetti, vriend van Nanni, vroeg Nicole ten huwelijk; Nanni kon hem afwijzen onder voorwendsel dat hij zijn zoon te zeer miste om nu ook zijn dochter nog te derven. Kort daarop werd een jonge man, Lactancius Puccin, verliefd op de mooie Nicole en deze beantwoordde zijn liefde. Lactance wilde een huwelijksaanzoek doen bij Nicoles vader, maar omdat hij aarzelde heeft ‘de Fortuyne voor dien tijt hem de gelegentheyt ontnomen, op dat hy syne lichtveerdicheydt syn alderliefste soude doen ghevoelen’ (blz. 310). Omdat Nanni voor zaken naar Rome moest, bracht hij zijn dochter bij haar oom ‘inde Stadt van Fabrian’ (blz. 310); gescheiden van zijn geliefde, vergat Lactancius haar en hij werd verliefd op de dochter van Lanzetti. Toen Nanni na een half jaar met Nicole terugkeerde, bezocht Lactancius haar niet meer. Tot haar grote ontgoocheling moest zij vernemen ‘dat hy tot een ander heylighjen sijn keersjens brachte’ (blz. 312). Herhaaldelijk schreef zij hem, maar telkens vond hij een uitvlucht. Nicole werd naijverig en jaloers. ‘Ende also sy in dese rasernien leefde,

[p. 155]

sy die cloec was in de Italiaensche dichten, schreef sy hem een clachte die ick niet en hebbe willen nalaten, maer hebbese alsoo in onse tale overgheset (blz. 313):

Mach ter werelt eenige pijn (XII).

De jonge man kwam onder de indruk van het gedicht en wellicht zou zijn liefde weer zijn opgeflakkerd, indien Nicole hem had kunnen spreken. Maar nóg eens moest haar vader naar Rome. Ditmaal bracht hij zijn dochter naar een klooster, in de overtuiging dat ze daar veilig zou zijn voor alle ‘wereltsche ijdelheden’ en voor ‘de stricken der Liefde’ (blz. 318). Niets was minder waar: onder al de nonnen was er niet één ‘die geenen fraeyen Serviteur en hadde’ (blz. 320). Een geregeld bezoeker van het klooster was ook Lactance. Zo vernam Nicole dat hij zijn page verloren had. Meteen stond haar plan vast: bij haar Minne-moeder vond ze mannenkleren en als page Romulus viel ze bij Lactance zeer in de smaak. Hij gelastte haar met een boodschap aan zijn geliefde, Catelle Lanzetti. Die bleek zijn liefde weinig op prijs te stellen: op slag verloor ze haar hart aan de knappe page, die alle moeite had om de verliefdheid enigszins binnen de perken te houden, ‘also Romulus vreesde dat Catelle ergens de hant mochte leggen door de dwase liefde ghedreven, daer sy haer bedrogen soude gevonden hebben’ (blz. 327). Tevergeefs waarschuwde de page haar meester; al moest hij vaststellen dat Catelle hem weinig genegen bleek, toch verzocht hij Romulus-Nicole nog eens bij Catelle te gaan om haar van zijn liefde te overtuigen.

Juist toen keerde Pauwels, Nicoles broer, terug. Daar hij in het wit gekleed was, net als de page, wilde Catelle hem binnenroepen. Ook Nanni verscheen weer in de stad; Nicole, nog als page verkleed, zocht radeloos een toevlucht bij de Minnemoeder, die de vader allerlei liefs over zijn dochter ging vertellen. Pauwels bezocht Catelle, ze deden zelfs ‘meer als wel hadde betaemt’ (blz. 334). Intussen was Lactance op zoek naar zijn page; bij de Minne-Moeder vernam hij de volle waarheid. Voor zo grote liefde bezweek hij: hij zou met Nicole trouwen en met niemand anders! Dadelijk vroeg hij haar ten huwelijk, wat Nanni graag inwilligde. Daar verscheen dan, tot verbazing van Lactance en tot grote vreugde van Nanni en Nicole, de herrezen Paulus. Ook de oude Lanzetti voegde zich bij het gezelschap, zodat Paulus hem meteen om de hand van zijn dochter kon verzoeken. Van Lanzetti's amoureuze plannen kwam natuurlijk niets terecht, maar ‘hy nam patientie, hoe wel het hem in sijn herte seer wee dede’ (blz. 341).

Hetzelfde verhaal bij Bandello, Novelle, II, 36, zonder gedichten.

[p. 156]

XII Complainte de l'amante sur la desloyaute de son amant

S'il y a au monde peine,
Qui le coeur des hommes geine:
S'il y a quelque douleur,
Qui suyue nostre naissance,
Pour luy donner cognoissance
De sa misere & malheur.

Si les passions qui nuisent,
Et l'homme au tombeau conduisent,
Ont en aucun lieu effort,
C'est sur moy que la misere
Se lance, & que la fiere
Fortune me paist de mort.

[p. 157]

XII De clachte van Nicole, op de ongetrouheydt van haren lief

Mach ter werelt eenige pijn¹
Hier des menschen herten quellen?
Macher eenighe droefheydt sijn
Die ons altyt gaet versellen?⁴
Om onse groote ongheluck⁵
Te doen kennen door de druck.⁶

So de smarten ons nemen af⁷
En de menschen vast aencleven⁸
Tot int verrotte stinckend' graf,
Soo aenschouwt mijn droeve leven¹⁰
En hoe dat die Fortuyne snoot¹¹
Mijn Ionckheyt spijsset metter doot.¹²

1 Mach: kan (zie Inleiding, blz. 69).

4 gaet versellen: vergezelt, bijblijft. In plaats van het vraagteken leze men een komma.

5 onse groote ongheluck: ons zeer ongelukkig lot.

6 druck: zorg, verdriet. Hierna leze men een vraagteken in plaats van de punt.

7 So: indien, indien het waar is dat (en het is waar; dat blijkt uit de retorische vragen in de eerste strofe); nemen af: verzwakken, de krachten ontnemen.

8 vast aencleven: onlosmakelijk bijblijven.

10 Soo: dan, in dat (onbetwijfelbaar) geval.

11 die Fortuyne snoot: de boosaardige Fortuna; het ellendige lot; Fortuna was in de Romeinse mythologie de godin van geluk en ongeluk.

12 spijsset: spijst, voedt.

[p. 158]

 

Les saisons de l'an renaissent,

 

Et derriere elles ne laissent

15

Qu'vn bien simple souuenir:

 

Le printemps l'Esté nous donne

 

Cestuy suyui de l'Autonne

 

A l'hiuer nous fait venir.

 

 

 

Les glaçons de peu de ioye

20

Que ce malplaisant enuoye,

 

Perdent leur froide vigueur,

 

Lors que le Soleil honore

 

Le mouton, & le redore

 

De sa naifue splendeur

 

 

25

Mais las! las! moy miserable,

 

Vn est demeuré trop stable

 

Au malheur de mon tourment.

 

Et la fortune saccage

 

L'aise de ce mien tendre aage

30

D'vn cruel bourrellement.

[p. 159]

 

Het Iaar verjaert sich alle Iaars¹³

 

Steedts vernieuwen haer de dinghen,¹⁴

15

Latende hier gheheuchnis schaars¹⁵

 

Door de beurts veranderinghen¹⁶

 

Sleept soete Lent de Soomer heet¹⁷

 

En gure Herfst de winter wreet.

 

 

 

De ys-keeghels van cleyne vreucht¹⁹

20

Die de kouwde vorst mach senden:²⁰

 

Die werden vervormt en verjeucht²¹

 

Haar wrange kild' slist int ende,²²

 

Als de goude sons blond ghesicht²³

 

De Ram vergult met glantsche licht.²⁴

 

 

25

Maer eylacy mijn banghe last²⁵

 

Is geplaatst soo gants stantvastich,

 

En mijn ongheluck blijft oock vast²⁷

 

Mits 'tghevalle overlastich²⁸

 

My flucx ontrooft de soetste vreucht

30

Van mijn tedere groene jeucht.³⁰

13 verjaert sich: vernieuwt zich, wordt herboren.

14 haer: zich.

15 gheheuchnis schaars: weinig herinnering; na dit vs. leze men een punt.

16 beurts veranderinghen: beurtwisselingen.

17 Sleept: brengt mee, heeft in haar gevolg.

19 van cleyne vreucht: vreugdeloze, droevige.

20 mach senden: kan teweegbrengen, kan doen verschijnen; in plaats van de dubbelepunt leze men een komma.

21 werden enz.: veranderen en worden zoals vroeger, nl. ze worden weer water en maken een prettiger indruk; hierna leze men een komma of een kommapunt.

22 Haar wrange kild': hun onaangename kilte, hun bittere koude; slist: houdt op, eindigt.

23 Als de goude enz.: wanneer het blonde gelaat van de gouden zon.

24 De Ram: een van de twaalf tekens van de dierenriem; naarmate de lente vordert komt de zon in het teken van de Ram; voor de dichters van de Renaissance begon de lente wanneer de zon in het teken van de Ram kwam; vergult: met gouden schijn doet schitteren; glantsche licht: lichte glansen.

25 banghe last: benauwende verdriet.

27 vast: bestendig.

28 Mits: omdat, aangezien; 'tghevalle overlastich: het al te zeer kwellende lot.

30 groene: prille, frisse; of: verliefde.

[p. 160]

 

Les vents hideux ni l'orage

 

Ne nuisent au nauigage,

 

Tant que ce malheur me nuit,

 

Et la tempeste bruyante

35

Tant le Nocher n'espouuente

 

Durant l'horreur de la nuit:

 

 

 

Comme l'ombre qui est l'ame

 

Me peint vne esteinte flame

 

Et obscurcist ma clarté,

40

Comme l'esperance morte

 

Me rauit, & me transporte

 

Aux lieux pleins d'obscurité.

 

 

 

Si la suitte de ma peine

 

Auoit quelque heure certaine,

45

Pour y fonder mon espoir,

 

Ie la souffriroy contente

 

Et la suyuroy blandissante

 

Auec seruice & deuoir.

[p. 161]

 

'Tonweer noch de gillende wind

 

Becrijcht soo niet die Zeebaaren.³²

 

Niemant hem soo beangst en vindt³³

 

Om gevaerlijck snachts te varen,³⁴

35

De Zee niemant so seer en schent³⁵

 

Als my dit ongeluck vol ellent.

 

 

 

Soo de schaduw' Ziel verbeeldt³⁷

 

Een ontgloorde doove koole.

 

Mijn claarheyt ghy oock soo ontsteelt³⁹

40

Dies moet ick int duyster doolen:⁴⁰

 

Wech doode hoop vol valsch bedroch

 

Wat pluymstrijckt ghy mijn harte noch?⁴²

 

 

 

Indien het vervolch van mijn smart⁴³

 

Waer gebouwt op hoop of reden⁴⁴

45

Ick leed' gherust, ghetroost van hart⁴⁵

 

Seer wel vernoeght, ja te vreden⁴⁶

 

Ghy soudt mijn seer schuldige vlijt,⁴⁷

 

En trouwe plicht, mercken altyt.⁴⁸

32 Becrijcht: bestrijdt, teistert; die: de; in plaats van de punt leze men aan het einde van dit vs. een komma.

33 hem ... vindt: bevindt zich, voelt zich; en: deel van de ontkenning, bij Niemant.

34 Om ... varen: wanneer hij moet gaan varen; gevaerlijck: met levensgevaar.

35 schent: doet kwaad, berokkent schade.

37 Soo de schaduw' Ziel enz.: zoals de ziele-schim gelijkt op een uitgedoofd, glansloos kolenvuur; de lengte van de versregel maakt de toevoeging van de (zoals in 1622) niet noodzakelijk: zie nog de vzn. 97 en 109; de punt na vs. 38 denke men weg.

39 ontsteelt: rooft; na dit woord denke men een komma of een kommapunt.

40 Dies: daarom.

42 pluymstrijckt: vleit.

43 vervolch: uitkomst, dat wat erop volgt.

44 Waer: ware, zou zijn; reden: redelijkheid; na dit woord denke men een komma.

45 leed': zou lijden.

46 vernoeght: voldaan; aan het einde van dit vs. leze men een punt of een kommapunt.

47 schuldige vlijt: verschuldigde ijver, toewijding.

48 trouwe plicht: trouwe plichtsvervulling, trouwe dienst.

[p. 162]

 

Mais l'espoir a perdu force,

50

Souffrant la cruelle estorse

 

Qu'on a fait à mon amour

 

Et plus ne marche cogneuë

 

Ma loyauté à la veuë

 

Transparante d'vn cler iour.

 

 

55

Las! si les herbes cueillies

 

Et cent monts, cent Thessalies,

 

Sous vn moite & froid croissant

 

De la Lune vagabonde,

 

De cest autre oeil beau du monde

60

Qui tous les mois va naissant.

 

 

 

Ie penseroy voir encore

 

Ce mien rauy, que i'honore.

 

Le tenir i'espereroy,

 

Et si les sorts de Medee

65

Auoyent vigueur bien fondee,

 

Encor' vn coup ie l'auroy.

 

 

 

Mais cruel, ie n'ay ni armes,

 

Ni herbes, ni sorts, ni charmes

 

Pour te vaincre à mon souhait:

70

Le seul desir me conforte

 

Le seul amour me transporte,

 

Me rauit, & me deffait.

[p. 163]

 

Maar Hope is zijn sterckheyt quijt⁴⁹

50

Dies moet ick het onrecht lijen,

 

Want voor mijn liefde crijgh ick spijt⁵¹

 

Voor mijn trouwheyt een vermyen:⁵²

 

Ach! ick ontschuyl het claar ghesicht⁵³

 

Van't doorluchtich heldere licht.⁵⁴

 

 

55

Eylacy! recht als 'truyghe cruyd'⁵⁵

 

Op 'tghebercht, en diepe dalen

 

Niet sonder vocht, voort en spruyt:⁵⁷

 

So loop ick lusteloos dwalen

 

Als haer dat werelts ooge rept⁵⁹

60

Dat alle maenden sich verschept.⁶⁰

 

 

 

Had ick Medeas Rieme kracht⁶¹

 

'K souw' die Tover-kunst gaan leeren

 

Ick sou haast krijghen in mijn macht⁶³

 

Mijn ontroofde lief en Heere

65

Ick soude hopen dat ick dan

 

Hem sou ghenieten voor mijn Man.⁶⁶

 

 

 

Maer ick heb wapen cruyt, noch kunst⁶⁷

 

Noch verboden gogel-weten⁶⁸

 

Om u te trecken tot mijn gunst⁶⁹

70

Ach hoe meuchdy my soo vergheten?⁷⁰

 

In dees mijn troosteloose noot

 

V liefde voert my inde doot.⁷²

49 sterckheyt: kracht.

51 voor: als vergelding voor; spijt: afkerigheid.

52 een vermyen: een vermijden, een ontwijken.

53 ontschuyl: ontduik, verberg mij voor.

54 doorluchtich: schitterend; licht: zonlicht.

55 recht als: net als; ‘truyghe cruyd’: het wilde struikgewas.

57 Niet ... voort en spruyt: niet langer groeit.

59 haer ... rept: zich voortspoedt; dat werelts ooge: het oog van de wereld, nl. de maan.

60 sich verschept: herschapen te voorschijn komt.

61 Medeas: van Medea, een tovenares uit de Griekse mythologie; Rieme kracht: het vermogen van de tovergordel.

63 haast: spoedig.

66 Hem sou enz.: hem als man zou krijgen, het geluk zou ervaren hem als man te hebben.

67 cruyt: toverkruid; na wapen en kunst denke men een komma; kunst: toverkunsten.

68 gogel-weten: toverkennis.

69 mijn gunst: genegenheid, liefde voor mij.

70 meuchdy: kunt gij; het vraagteken hoort na het volgende vs.

72 V liefde: mijn liefde voor u.

[p. 164]

 

Las! où est ceste promesse,

 

Où est ce nom de maistresse,

75

Et ce mariage saint?

 

La foy tienne est infidelle.

 

Et ta maistresse fidelle,

 

Et sans nul fard, & toy faint.

 

 

 

Fut-il que de toy me plaigne,

80

Et que la terre ie baigne

 

Comme vn arrousoir de pleurs?

 

Et que cruel tu te ries

 

De mes grands melancolies,

 

De mes ennuis & douleurs?

 

 

85

Seray-ie ainsi mesprisee?

 

Seray-ie ainsi delaissee

 

Sans auoir rien offencé?

 

Las! amy voy ma constance,

 

Et celle perseuerance

90

Qui ne voit de temps passé.

 

 

 

Ie ne suis point inconstante,

 

Ny follement languissante

 

Apres diuers amoureux:

 

Mon coeur ne reçoit figure

95

Que de celle pourtraiture,

 

Qu'il eut pour son sort heureux.

[p. 165]

 

Laas waar is die beloofde trouw⁷³

 

Waar is de naem van u vrouwe:⁷⁴

75

Siet hoe heylich dat ickse houw⁷⁵

 

En u trouw, is onghetrouwe

 

Gants meyn-eedich heel gheveynst

 

En mijn eed' is noch op het reynst.⁷⁸

 

 

 

Ach moet ick klagen dus om u?⁷⁹

80

Moet ick met mijn laauwe tranen

 

De rulle aarde sprenghen nu?⁸¹

 

Ach ick smelt door het vermanen,⁸²

 

Maar ghy wreede, scharst en lacht⁸³

 

Met mijn droefheyt, en mijn klacht.

 

 

85

Sal ick soo heel schots sijn versmaat⁸⁵

 

Sal ick soo verlaten werden?

 

Sonder schult van eenigh misdaat?⁸⁷

 

Ach lief siet mijn trouw volherden,

 

Verleden jonst, of deucht en eer⁸⁹

90

Ghedenckt ghy liefste die niet meer?

 

 

 

Ick ben niet slingerliefd', noch licht⁹¹

 

Noch van weyffelbare sinnen.⁹²

 

Noyt en becoorde mijn gesicht⁹³

 

Een ander lief, als u te minnen,⁹⁴

95

Als u: Door wien mijn jonge Ziel

 

Hem wel eer gheluckich hiel.⁹⁶

73 Laas: helaas; aan het einde van dit vs. en van het volgende denke men een vraagteken.

74 de naam van u vrouwe: de tijd toen gij mij uw vrouw, uw gebiedster en aangebedene noemde.

75 se: nl. de trouw (vs. 73); houw: onderhoud.

78 op het reynst: geheel ongeschonden.

79 dus: zo, op deze wijze.

81 rulle: mulle, losse; sprenghen: besprenkelen.

82 smelt: kwijn weg; door het vermanen: door het spreken erover, terwijl ik het zeg.

83 scharst: schertst, spot.

85 schots: schamper, uit de hoogte.

87 Sonder schult: zonder schuldig te zijn; misdaat: vergrijp.

89 Verleden jonst: vroegere liefde.

91 slingerliefd': veranderlijk in de liefde; licht: lichtzinnig, onstandvastig.

92 van weyffelbare sinnen: wispelturig van aard.

93 becoorde: bekoorde het; gesicht: ogen

94 een ander lief, als u: een andere geliefde dan u, of: een andere dan u, geliefde.

96 Hem ... hiel: zich achtte.

[p. 166]

tekstkritische noten

Ie ne suis en rien semblable
A la Grecque detestable,
Femme de plusieurs espoux,
Ny à l'espouse insensee
Du fort & vaillant Thesee:
Mon naturel est plus doux.

Ie ne suis pas si cruelle
En mes desirs comme celle
Qui enflamma le palais
De Creon, & fut meurtriere
De sa proye la plus chere:
Car ie n'aime que la paix.

Rien, doux amy, ne desire,
A autre cas ie n'aspire
Qu'à te voir le seul support
De ma vie desploree,
Ou d'aller (desesperee
De t'auoir) souffrir la mort.

Car viure ainsi delaissee,
Et me voir la mesprisee
Pour vne moindre que moy,
Ie ne puis, & y resiste,
Mon destin, & le sort triste,
Qui fait constante ma foy.

Vien amy & plein de grace
Nostre amour encor' embrasse
Faisant reuiure mon coeur,
Te voyant ie prens enuie,
De garder forte ma vie,
Et de reprendre vigueur.

De vzn. 97-108 werden in de Nederlandse bewerking overgeslagen.

[p. 167]

 

'Tquaatste lief, dat ick begheer,⁹⁷

 

Is dat ick u mijn trouw wil gheven

 

Mijn eenighe troost, naast God den Heer⁹⁹

100

Hier in mijn beschreylijck leven¹⁰⁰

 

Och kan u mijn commerlijck leyd¹⁰¹

 

Niet brengen tot medoogentheyd?

 

 

 

Dat ghy my om een minder laat¹⁰³

 

Dat en can ick niet verdraghen¹⁰⁴

105

Waar sy noch van een hooger staat¹⁰⁵

 

Soo soud' ick soo seer niet klagen!

 

Of my toe-schick, of nood-lod raeckt¹⁰⁷

 

Mijn trouheyt blijft even volmaackt.

 

 

 

Comt mijn Lief, mijn hart, mijn vreucht

110

Comt omhelst ons oude minnen¹¹⁰

 

Als ick u sie, mijn ziel verheucht¹¹¹

 

Dan vernieuwen haer mijn sinnen¹¹²

 

Mijn hart sijn kracht by een vergaart¹¹³

 

Mijn leven wert voort u bewaart.¹¹⁴

97 'Tquaatste: het allerergste; lief: geliefde; aangesproken persoon.

99 troost: bijstelling bij u (vs. 98).

100 beschreylijck: beschreienswaardig, rampzalig; aan het einde van dit vs. denke men een punt of een kommapunt.

101 commerlijck leyd: zorgwekkend, zwaar leed.

103 een minder: iemand van lagere afkomst.

104 en: deel van de ontkenning, bij niet; aan het einde van dit vs. denke men een punt of een kommapunt.

105 Waar sy: indien zij zou zijn; staat: stand.

107 toe-schick: lotsbeschikking, hetzelfde als noodlod; raeckt: treft.

110 omhelst ons oude minnen: keer terug tot onze vroegere liefde; hierna denke men een punt of een uitroepteken.

111 mijn ziel verheucht: verheugt zich mijn ziel; hierna leze men een komma, evenals na de vzn. 112 en 113.

112 vernieuwen haer: verjongen zich, worden als nieuw.

113 Mijn hart enz.: dan verzamelt mijn hart al zijn krachten, of: mijn hart maakt zich sterk.

114 wert voort u bewaert: wordt ook voortaan voor u bewaard, is ook in de toekomst aan u gewijd; misschien is de variant 1622: voor i.p.v. voort de juiste.

In ed. Rouen, 1604, Tome IV, blz. 375-379.
37 est in ed. 1578, Lyon, I. Farine: en - 79 Fut-il in ed. 1578, Lyon, I. Farine: Fault-il -
Varianten van de Nederlandse tekst:
Titel in 1622: Dochters Klach-Dicht, Van de ongetrouwicheyt van een die sy bemint. Op de Wyse: Alst begint. - 4 versellen? in 1650: versellen! - 5 onse groote in 1622: onsen grooten - 10 leven zonder punt in 1650: leven. - 11 die in 1622: de - 16 beurts in 1646 en 1650: beurs - 17 Sleept in 1650: Sleeps - 20 senden: in 1650: senden, - 23 de in 1622: des - 24 glantsche in 1650: gantsche - 32 die in 1622: de - 33 beangst in 1646 en 1650: begangst - 37 Ziel in 1622: de Ziel - 40 doolen: in 1650: doolen, - 45 gherust, in 1650: gerust zonder komma - 46 vernoeght in 1622: ghenoeght - 48 trouwe plicht, in 1622: trouweplicht zonder komma - 52 vermyen: in 1650: vermijen, - 53 ontschuyl in 1622: onschuyl - 57 spruyt: in 1650: spruijt, - 61 Had ick Medeas in 1646 en 1650: Had Medeas - 73 die beloofde in 1622: de bedroefde - 79 u? in 1622: u! - 83 scharst in 1650: scharct - 89 jonst, in 1622: jonst zonder komma - 90 meer? in 1650: meer. - 92 sinnen. in 1650: sinnen zonder punt - 95 u: in 1650: u, - 97 lief, in 1622 en 1650: lief zonder komma - 106 ick soo seer in 1650: ick seer - 107 toe-schick, in 1650: toe schick zonder komma - 114 voort in 1622: voor

In 1646 en 1650, Deel IV, blz. 313-317. Dit lied komt ook voor in het Groot Lied-boeck, 1622 (ed. Stuiveling, Culemborg 1975, Lied CXLI, blz. 465-469). In de ed. 1646 werd tussen de strofen geen scheiding aangebracht, in de ed. 1650 en in het Lied-boeck wel; in dit laatste werden de strofen bovendien genummerd.