‘kunst’ zou kunnen maken. Vandaar natuurlijk mijn eenzijdig aesthetiseeren. Natuurlijk maakt het voor mij geen enkel verschil, of het over filmische of poëtische epigonen gaat! Een epigoon is een epigoon, een zatladder-aan-bedwelming-die-vooranderen-verheldering-was. Ik had het onaangename gevoel, dat ik me laatst, in Brussel, geneerde voor Bouws, toen hij zoo ‘welingelicht’ deed, omdat ik wist, dat hij mij als medeplichtige van die ‘welingelichtheid’ beschouwde, figuurlijk over zijn bril naar mij keek. Je kunt je dat wel voorstellen, denk ik. Het is dezelfde gêne, die mij altijd bevangt, als ik voor den specialen filmdeskundige word aangezien, terwijl de heele filmgeschiedenis voor mij geen andere beteekenis heeft dan die van een doorgangshuis. ‘Een vent’, daarom gaat het overal en altijd. De Eisenstein van Romance Sentimentale is heelemaal geen vent; trouwens, hij schijnt aan de heele film alleen zijn naam gegeven te hebben; de Eisenstein van Generallinie is een enorme vent, iemand uit het geslacht van Lenin en Trotsky, mijn persoonlijke vijand, zou ik bijna zeggen, maar toch een kerel, geen Anthonie Donker b.v.
Er was een tijd, toen onderscheiden ook voor mij het hoogste genot scheen; ik beschouw die tijd als een vagevuur, en beklaag degenen, die daarin altijd blijven branden, met heldere en diepe vlam. Nu vind ik partijkiezen, voor ‘le bon genre’, het eenige waardevolle, en de filmaesthetiek (die nu trouwens geen partijkiezen meer eischt!) kan me gestolen worden, mitsgaders de lieden, die overal ‘filmische details’ speuren. Er blijft dan ook maar één verschil tusschen ons over, op dit terrein: n.l., dat ik uit den onderscheidingstijd nog een zeker filmepicurisme heb overgehouden, zooals een dichter toch altijd een ‘kleine bekoring’ blijft voelen voor een regel van M. Leopold, ook al verwerpt hij zijn werk als bocht. Voor mij zijn de, absoluut gesproken, waardelooze sensaties van Romance Sentimentale altijd nog een aangename streeling der zintuigen (afgezien dan van de werkelijk afschuwelijke juffrouw), te vergelijken met lekker eten en een strijkje. Ik heb in die sensaties nog altijd zooveel pleizier, dat een film van jouw genus mij alleen pakt, als
Auteursrechtelijk beschermd