Revolutie der eenzamen

Spiegel van een tijdperk

[Drie vliegtuigen stonden in Mei 1927 gereed]

Drie vliegtuigen stonden in Mei 1927 gereed elkander de door Orteig uitgeloofde prijs van $25.000 te betwisten. Het ging om een non-stopvlucht New York-Parijs, een afstand, welke volgens deskundigen binnen het bereik van het moderne vliegtuig

[p. 300]

was gekomen. Eén van de oceaanvliegers die in de omgeving van New York de nodige voorbereidingen trof, was de jonge, tot dusver onbekende Charles A. Lindbergh, piloot van de ‘Spirit of St. Louis’ waarmee hij van de Westkust was komen vliegen. Een forse, bescheiden figuur, die de journalisten door zijn kalme zakelijkheid imponeerde en die steeds meer in het licht der publiciteit kwam te staan.

Toen Lindbergh in de ochtend van de 20ste Mei nog vrij onverwacht vertrok, maakte zich een algemene opwinding van het Amerikaanse volk meester. Een emotie, die dieper ging dan de reeds zo dikwijls waargenomen sensatielust. Na jaren van opgeschroefde nieuwsjagerij, veelal gericht op de negatieve trekken van het leven, na de uitgesponnen berichtgeving over misdaden en zedenschandalen, die op den duur een knagend gevoel van zelfverwijt en ontevredenheid achterlieten, vond het latent gebleven idealisme eindelijk voedsel in het ideaal van sportiviteit en stille bescheidenheid. Van deze jonge man, vol respect voor zijn moeder, viel een daad te verwachten waarin iets van de beste pionierstradities van het volk besloten lag: het weloverwogen waagstuk, zonder ophef ondernomen.

Slechts zó is het intensieve medeleven van de massa te verklaren. 's Avonds de 20ste, vóór de bokswedstrijd Maloney-Sharkey, verrezen de veertigduizend toeschouwers bij dit sportevenement om staande, blootshoofds, een ogenblik te bidden voor de behouden aankomst van Lindbergh. In bioscopen en schouwburgen, schoollokalen en huiskamers, overal concentreerden de goede wensen zich op de jeugdige piloot, wiens ‘Spirit of St. Louis’ in de morgenuren boven de Ierse kust verscheen. Van uur tot uur steeg de spanning. De Britse Westkust, Midden-Engeland, het Kanaal, tenslotte Parijs; landing te Le Bourget. Enthousiasme van de Fransen, op het vliegveld saamgestroomd, maar een nationale bewogenheid in de States, waarvoor woorden tekort schoten.

En toen Lindbergh, afgehaald door een kruiser, door de Amerikaanse regering beschikbaar gesteld, te New York aankwam, was zijn eenvoudig en innemend gedrag onder de grootse huldiging welke hem werd gebracht, de proef op de som dat men zich niet had vergist in de menselijke kwaliteiten van de jonge held. In zijn zegetocht door Broadway waar een sneeuwstorm van 1800 ton snipperpapier neerdaalde, in de ontvangst te Washington, tijdens

[p. 301]

het grote diner te Chicago, overal bleef Lindbergh zichzelf. Dit voorbeeld van rustige vastberadenheid, meer nog dan zijn vliegtocht zelf, was de dienst die de piloot zijn volk bewees.

***

Op het witte doek, voorjaar 1929, foto's van Trotzki, die nu uit Rusland was verbannen. Koning Alexander als dictator van Zuid-Slavië, betogingen in België voor amnestie ten gunste van Dr Borms. De ondertekening van een pact tussen Rusland en een aantal randstaten. De aankondiging van een vijfjarenplan in Rusland, het land dat vele bioscoopbezoekers vertrouwder begon te worden door de export van films. Zou men nog meer films van Poedowkin en anderen tegemoet mogen zien?

Ook de mededelingen over het vijfjarenplan waren imponerend. Kon de film werkelijk tot verruiming van inzicht bijdragen of bleef het oog bevangen in de snelle wisseling van indrukken?

Verkiezingen in Engeland. Een voetbalwedstrijd. Revolutie in een der midden-Amerikaanse staten. Een nieuw snelheidsrecord voor auto's op het strand van Dayton Beach, U.S.A.

***

Vijftig duizend toeschouwers waren er de 12de Maart 1929 getuigde van, dat majoor Segrave op het strand van Dayton Beach, waar het zand langs de kust van Florida zo glad en hard was, aan de start verscheen met zijn Golden Arrow. Maanden lang had hij voorbereidingen getroffen om het wereld-snelheidsrecord voor auto's te breken - met bijzondere zorg voor de vervaardiging van banden, die de beoogde snelheid gedurende drie minuten zouden kunnen verduren.

De gestroomlijnde, 3 ton zware wagen, met zijn 12 cylindermotoren van 800 pk, door ijs gekoeld, zag er door zijn lange staart en roervinnen uit als een stalen vis. Segrave begon met een korte proefrit. Eerst had hij het eindpunt van zijn zorgvuldig afgebakend traject willen aanduiden met een grote rode schijf, op negen meter hoogte boven het strand opgehangen. Het was deze dag echter enigszins nevelig en men gaf hem de raad de schijf door een electrische lamp te vervangen.

Tijdens de eerste rit brak de kraan van de koelinstallatie. Stoom en een straaltje kokend water wondden Segrave aan zijn knieën, de

[p. 302]

auto begon te slingeren, kwam echter weer in evenwicht en kon met een uitloop van 5 km voorbij het eindpunt, tot staan worden gebracht. De loopvlakken van de banden waren vrijwel versleten en op sommige plaatsen ingescheurd.

Nadat de banden waren verwisseld, werd de tweede rit ondernomen. De wagen schoot vooruit als een granaat. Segrave voelde zijn armen stijf worden. Hij keek strak voor zich uit en durfde geen blik op de snelheidsmeter werpen: iedere beweging kon hem noodlottig worden. De wind etste vurige strepen op het gedeelte van zijn gezicht dat niet door de leren hoofdkap werd bedekt. Bij het langs flitsen van de auto met de loeiende motoren, sloot Segrave's vrouw haar ogen. Toen enige ogenblikken later bekend werd gemaakt, dat de Gouden Pijl de afgezette afstand van een Engelse mijl (1,6 km) met een snelheid van 372,261 km, dus met een vaart van 104 meter per seconde had afgelegd, groeiden de toejuichingen van de menigte aan tot een ovatie.

Een jaar later droegen Segrave's vrienden de ‘snelheidsduivel’ ten grave. Hij was bij een poging ook het snelheidsrecord voor motorboten te verbeteren, verongelukt.

***

Een Oosterse vertelling luidt:

Een schildpad, die langs een hoge trap omhoog klom, had voor iedere trede honderd jaren nodig. Toen het dier bijna het eindpunt had bereikt, gleed het uit en tuimelde het naar beneden. ‘God heeft mij voor mijn haast gestraft’, zei de schildpad en herhaalde haar moeizame tocht.

Slechts weinigen genieten het voorrecht opnieuw te kunnen beginnen.