Het goddelick herte ofte de woonste godts in het herte
(1685)–Fulgentius Bottens–
Auteursrechtvrij
[pagina 348]
| |
constenaer zijn werck schicken moet: soo heeft oock dese conste der consten, het Ghebedt, het voedtsel der Zielen, haere Regels: ende bysonderlick de Meditatie heeft dese naervolgende. | |
Eersten regel.Al is't dat den H. Вernardus seght dat die beginnen geestelick te bidden, moeten leeren hun te wachten van verbeeldinghen te maecken van eenige lichaemelicke ofte geestelijcke dingen; dit en is nochtans niet te verstaen van de Meditatie, maer van hoogher soorten van Ghebedt. De verbeeldende kracht ofte imaginatie, heeft hier oock haer deel, en helpt seer in het voorstellen vande materie: jae oock buyten den tijdt der Meditatie is het seer goet ter handt te hebben het Beeldt van my gecruyst, ofte eenigh ander daer gy u in't Gebedt in geoeffent hebt, daer uyt nemende sterckheyt om u selven geweldt te doen, u gedachtigh maeckende het gene dat u daer alder-meest beweeght heeft. | |
Tweeden reghel.Ten moet u niet genoegh zijn uwe voorgenomen materie met haer circumstantien eenvoudelick te overpeysen; maer ghy moet daer onder mengelen diversche t'saemenspraecken met my, met u selven, met andere, somtijts oock my aenhoorende als tot u spreken; voeght daer oock by verscheyden acten van berauw, van verotmoedinge en vernietinge uws selfs, van aenbiddinge, van dancksegginghe, van over-gevinge uws selfs; volgens den heesch der materie. | |
[pagina 349]
| |
Derden reghel.Als ghy gewaer wort, dat ghy, ofte door aspiratie, ofte door consideratie of meditatie krijght eenighe goede beweginge (als tot leetwesen en beteren der Sonden, tot een begeerte van om Godt te lijden, van hem te beminnen, ofte eenige diergelijcke) soo en aspireert noch en mediteert alsdan niet voorder, maer onderhoudt u in dese goede beweeginge, en laet die diep penetreren en indrucken in uwe Ziele, ende blijft stille aen mijne Voeten. Desen Reghel is van grooter importantie ende vrucht, en seer geestimeert geweest vande Heyligen. S.Ignatius de Loiola, in addit ad exerc. Die spreeckt aldus: In dat poinct daer ick gevonden hebbe de devotie die ick soecke, daer moet ick my stille houden, sonder my te beroeren оm voort te gaen, tot dat ick my selven heel voldaen hebbe. De reden van desen Reghel is, оm dat de beweginge het eynde is, ende de aspiratie en meditatie en zijn maer middels en gelijck den wegh om tot het eynde te kommen: Неt welcke bekommen zijnde, moeten de middels ophouden. Want willende soecken dat ghy hebt, soudt ghy het selve verliesen, en niet vinden dat ghy wilt soecken. Houdt u dan in dese goede beweginghe, tot dat sy begint te verflauwen, en her-neemt alsdan dat ghy begonst hadt. Jae dat meer is, | |
Vierden reghel.Al waer't saecke dat ghy geen beweginge en gevoelde, 't is nochtans seer goedt en profijtigh, een | |
[pagina 350]
| |
weynigh tijdt te Meditéren en overleggen, еn alsdan een weynigh tijdt ophouden van Meditéren en overleggen, ende het verstant stille te houden, ende al stilswijgende u selven aen mijne Voeten te houden, met een eenvoudighe aendachtigheyt ende minnelicken toekeer, u selven t'eenemael over-gevende in mijne handen: ende dit soo overhandt doende, kondt ghy langhen tijdt in't Ghebedt continuëren. Hoort wat hier van seght mijne Bruydt Theresia in't 13. Capittel haers Levens. Nu weder-keerende (seght sy) tot 'tghene dat ick seyde, van te peysen op Christus gebonden aen de Colomne,'t is goedt eenighen tydt dat te ovelegghen, en t'over-dencken de Pijnen die hy daer was lijdende, ende waerom hy die was lijdende, ende wie hy was, en met wat Liefde: maer en vermoeyt u selven niet altijdt met al dit te ondersoecken; maer als ghy kont, stilt u verstandt; alwaer't oock in het beghinsel van u Ghebedt: ende ghy sult hier in wonderlicke groote Vrucht vinden. Dit zijn haer woorden. Dese Vrucht is ghelegen niet alleenelick dat dese maniere dienstigh is om langher in't Ghebedt te volherden; maer principalick, dat de beweginghen ende affectien (om de welcke dat het al geschiet) den wille ende Ziele beter door drincken, ende in-gheworteldt worden; ende om dat sy de Ziele seer voordert tot hoogher trappen des Ghebedts.Stilt dan u verstandt alwaer't oock in't beginsel, ende blijft by my in groote vrede, alwaer't dat gheheel u Ure, jae veel Uren al-soo passeerden in een goede affectie alleen; gy sult voorwaer gheluckigh wesen, is't dat het al-soo met u gaet. | |
[pagina 351]
| |
Vijfden reghel.Al is het saecke dat de discretie (die de Meestersse ende Leydster van alle deughden is) in alle gheestelicke Oeffeninghen haer plaetse moet hebben; nochtans moet sy al-hier inde Meditatie alder-meest te werck ghestelt worden; op dat noch door te groot geweldt, noch door de langhdeurigheyt het hooft ghekranckt en wordt. Die een-yder wilt doen mediteren en discouréren, sonder opsicht te nemen of sy daer toe bequaem zijn ofte niet, sal dickmaels blende slaeghen slaen, en groote schaede veroorsaecken. Sommighe hebben een natuerelicke onbequaemheyt tot de Meditatie; andere ontneme ick die bequaemheyt daer toe, hun treckende tot een ander soorte van Gebedt: dese tot het meditéren te dwijnghen, is hun ten gronde bederven, ghelijck ick daer-naer klaerlick toonen sal. | |
Het derde deel der neditatie.§ VII. De beweghinghe ende goede begheerten vanden wille.IESUS. Het derde Deel der Meditatie, is de beweghinge ofte onstekinge vanden wille door goede begheirten, propoosten ofte resolutien. Dese is het eynde, om het welck te bekomen, de Meditatie gheschiet: want waer het saecke dat met een enckel | |
[pagina 352]
| |
aensien van mijne teghenwoordigheyt, een Ziel voorkommen door overvloedigheyt van gratie, haer met heylighe begheirten vervult vondt, sy heeft dat sy door Meditatie kan pretendéren: sy en moet maer vreedsaemelick haer daer in onder-houden, ende haer ghelijck genieten. Maer dit soo niet wesende, moet sy haeren wille met discoursen en beweegh-redenen soecken te verwecken ende onsteken tot goede begeerten. Ghelijck de beweegh-redenen menighvuldigh zijn soo zijn oock de beweginghen. Somtijdts sult ghy beweeght worden tot een teer Mede-lijden mijnder Pijnen die ick voor u lijde; soo dat u duncken sal dat ghy met my lijdt, en gheirne soudt met my sterven. Somtijdts tot een bitter Leetwesen uwer sonden, siende dat ghy door de selve gheweeft hebt eenen van mijn Beulen, sult selve wenschen te sterven aen het Kruys, om dat dit u beter toekomt als my. Somtijdts tot Liefde, siende wat ick uyt Liefde voor u al lijde. Somtijts tot danckbaerheyt, tot oodtmoedigheyt &c. Maer al is't dat de beweeghinghen menighvuldigh zijn: nochtans moet ghy de ooghe meest hebben op dese naer volghende, die altijdt in't eynde van uwe Meditatie verweckende. De I. is de begeerte van my naer te volgen, met een sterck voornemen vande reste uws levens over te brengen, in volcomentlick naer te volgen en gelijck te worden den genen die u alsoo bemindt heeft. Ten is niet genoegh goede begeerten in het Ghebedt ontfangen te hebben, het principaelste is daer mede profijt te doen. Gy moet kommen tot de uytwerckingen, ende inde occasien u selven verloochenen, u passien | |
[pagina 353]
| |
versterven, en de deughden kloeckmoedigh oeffenen. Naer de maete der getrauwigheyt die men tot dese oeffeninge draeght, gaet men vroeger of laeter voort in mijne wegen. De II. is danksegginge, over het gene dat ick voor u gedaen en geleden hebbe, uyt puerder liefde. De III. is op-offeringhe uws selfs: worpende u selven aen mijne Voeten, doet my een gewillige en volkommen offerande, van al dat gy hebt en zijt, nu en inder eeuwigheyt; alle uwe tijdelijcke middelen, eere, faeme, Ziel en Lichaem, uytwendige en inwendige krachten my ganschelick opdraegende; soo dat ghy voort-aen niet het minste en wilt gebruycken ofte hebben als u eygen; maer als toebehoorende aen my die het gheschaepen hebbe, ende als het al verloren was, gerantsoeneert hebbe met mijne doodt &c. De IV. is de Petitie ofte vraeghe, met de welcke gy u Gebedt sult sluyten, van my, met een groot mistrauwen van u selven, ootmoedelick versoeckende kracht om uwe goede propooften en begeerten, en principaelick de offerande, metter daet te volbrengen: biddende my door de liefde met de welcke ick alles voor u gheleden hebbe, dat ick uwen wille ende krachten soo vast houde en ghevangen neme, dat zy noyt van my en scheyden. Gy mooght hier oock bidden voor Levende ende Doode &c. Kont gy dese ofte deesgelijcke acten uyt u selven niet verwecken, siet deselve in andere Boecken, bysonderlijck inde Seraphynsche Oeffeningen. | |
[pagina 354]
| |
Waerschauwinghe.Gemerckt dat het eynde vande Meditatie, al is het leste dat verkregen wordt, nochtans is het eerste inde intentie en verkiesinge, soo moet gy daer op wel letten tot wat eynde gy u Ghebedt ofte Meditatie stiert. Gy moet generalick voor hun eynde kiesen het overwinnen van al uwe passien en sonden, en 't verkrygen van alle deughden, en van mijnen oprechten Geest, die contrarie is aen den geest des Werelts:Gy moet trachten u selven te brengen tot een sterck en onbrekelick voornemen, van u eenicklick aen my te geven, en voor my ende naer mijn ghelijckenisse te leven, hoe dier het u soude moeten kosten, alle besetselen hier toe te kennen, te weiren en versaecken. Maer en zijt niet te vreden met dit in't generael al te begeeren, gy moet oock in't particulier sien wat deught u meest ghebreeckt om aen my volmaecktelick aenghenaem te zijn, om die door onvermoeyelicken aerbeyt te verkrijgen, ende het eynde van u Ghebedt daer naer te schicken. Siet ghy dat de hooverdye u overmeestert en de ootmoedigheyt onbreeckt, neemt dese voor het eynde van al u Gebedt, niet eens ofte tweemael, maer soo dickmaels tot dat ghy dit eynde verkreghen hebt. Ghy moet met een groote kloeckmoedigheyt de handt aen't werck stellen, ende den bekenden Vyandt met ghewelt verdrijven, hoe seer hy hem weert ofte niet. Gy en soudt noyt gelooven hoe groot profijt gy sult doen dit alsoo beoeffenende. Ick en ben niet ghewoon de Zielen lanck in desen strijdt te laeten, sonder | |
[pagina 355]
| |
hun de minnelicke vruchten der Victorie te doen genieten. Weet voor seker dat die hun langen tijdt inde Meditatie oeffenen sonder voorder te gaen, de selve niet wel en beoeffenen: want als zy wel gheoeffent is, brenght de Ziele voorder en voorder. Men vint veel flauwe en traeghe Zielen, de welcke al is't dat zy het Ghebedt ofte Meditatie oeffenen, nochtans doen het maer by maniere van quytinghe, die gaen soo het valt, sonder bysonder eynde van hun Ghebedt te pretendéren, ofte de noodtsaeckelicke bereydinge te besorgen: die sullen dickmaels veel Jaeren alsoo overbrengen: maer het lieght hun aenden goeden wille, die zy niet hebben, en moeten soecken te verkrygen willen zy voortganck doen. | |
§. VIII. Dat men de affectie in het ghebedt verkreghen, den dagh door onderhouden moet, en soo altijt bidden.JESUS. Als gy u Gebedt ofte Meditatie gedaen hebt, en peyst niet dat gy my mooght verlaeten, ende u soo houden, ghelijck ofte ghy met my gedaen hadt, ende reste vanden dagh niet meer op my en moeste peysen; maer wacht u eerst wel van u uyt te storten ofte uyt te keeren. Gy en hebt de schatten des Hemels maer ontfangen, bewaert die wel, ende en steltse soo haest niet ten roove. Is't dat gy u terstont begeeft tot occasien van verstroytheyt, tot ydel woorden of vermaeck, hoe sult gy bewaeren die gevoelickheden, be- | |
[pagina 356]
| |
geerten en affectien die ick u in't Ghebedt gegeven hebbe? wilt gy wel doen, en laet uwen geest niet toe hem verre van my te maecken, nochte hem te seer verbinden inden handel des Werelts ende der Schepselen. Peyst dat mijnen Apostel seght, sine intermissione orate. 1. Thess. 5. Bidt sonder ophouden. Ende den Wyseman, non impediaris orare semper. Eccles. 18. Ende ick selve: oportet semper orare Luс. 18. Men moet altijt bidden. En peyst niet dat ick hier maer en versoecke dat gy altijdt goet soudt doen, gelijck sommige seggen; non cessat orare qui non cessat bene facere. Mijne Apostelen ende Heyligen hebben dit anders verstaen, siet hunne Exempels ende Leeringen. Volght dan den raedt vanden H. Bonaventura, en maeckt u gewoon op alle tijden en plaetsen, tot my aendachtigh te zijn, oock in uytwendige wercken; de selve noyt geheel doende, maer altijt oock wat met my bekommert, onderhoudende die gesteltenisse die ghy in't Gebedt gekregen hebt, met korte en vierige Aspiratien tot my: ende soo doende sult ghy allenskens een gestaedige inwendige toeneyginge tot my krygen, de welcke een seer groot goet is, ende die u dienen sal voor een gedeurige bereydinghe tot het Ghebedt; jae voor een gedeurigh Ghebedt selve. | |
§. IX. Dat men zy selven aende voorseyde manieren niet binden en magh, als men anders getrocken wordt.JESUS. Het is eenen generaelen Regel, die wel | |
[pagina 357]
| |
onderhouden moet worden in geheel het Geestelick leven: men magh geen Oeffeninghen met eygendom besitten. Dat is dat men zy selven daer niet te seer en moet aen hechten ende binden; maer met een vryheyt des geests de selve moet laeten ofte veranderen als wanneer den noodt, de reden, ofte meerder profijt, ofte eenigen anderen inwendigen treck, het selve versoecken. Ten is niet loffelick, maer berispelick, uyt lichtveerdigheyt en onstantvastigheyt, zijn Oeffeningen te veranderen, ofte achter te laeten sonder reden: maer om reden het selve te doen, is pryselick ende profytigh. Die eerst beginnen, en die gevoordert zijnde, kommen inden staet der dorrigheyt, die moeten hun wat meer houden aende maniere en regels, die men hun geeft; maer dit niet tegenstaende, en moeten niet peysen dat zy qualick doen, als zy eenige dingen ofte oock al achterlaeten, om meerder profyt, ofte om anderen treck. By exempel ymandt willende gaen Mediteren, bevindt zy selven beweeght en ghetrocken om zijn sonden te beweenen, zy selven te verootmoedighen voor my, ofte eenighe andere vyerige affectie te oeffenen: desen moet dese beweginge involgen ende dien treck volghen, als een Schaepken het schuyfelen van sijnen Herder. Mijne goetheyt voorkomt somtijts eenighe Zielen van het beginsel haerder bekeeringhe met krachtighe bewegingen ende affectien, op veel en verscheyde manieren; welcke voorkomminghe is dickmaels eenen voorbode van bysondere aenstaende gratie, die ick voor haer bereyde.) Dese Zielen daer af te trecken, en te willen binden aen andere Oeffeningen teghen mynen treck, is een soorte van Tyrannie, seer pynelick en | |
[pagina 358]
| |
schadigh aen de Ziele. Ick ben den oppersten Herder; men moet my boven al gehoorsaem zijn. Mijne dienaeren moeten hun naer my voegen, en wel bespeuren mijne bestieringe en beleydinge mijnder Schaepkens, om hun naer my te reguléren; ende soo sullen zy hun wel leyden, en groot profyt doen voor my, voor hun selven en voor mijn Schaepkens. Dese naervolgende Oeffeninghe sal u leeren, hoe ghy moet te werck stellen den tweeden Reghel hier vooren fol. 348. | |
Godtvruchtighe oeffeninghe van den H. Bernardus tot de lidtmaeten vanden ghekruysten Jesus.Tot de voeten sondaeghs.'k GRoet u Jesu, lief mijns herten,
Die daer hanght vol liefd' en smerten!
Weest gegroet mijn saligheyt.
| |
[pagina 359]
| |
Treckt tot u mijn Hert en Sinnen,
Leydt my langhs u Wonden binnen,
ô Afgrondt van soetigheyt!
Ick melaets en vol van zeeren,
Komm' mijn Hert u presenteren;
Ach! vol sonden soo ghy siet!
Siet, ick komm' u Cruys ontmoeten,
Siet, ick valle voor u Voeten;
Jesu, en verstoot my niet!
Ick liggh' aen u Cruys beneden,
Ick omhels' u teere Leden;
Eerst u Voeten root van Bloedt:
En aensiet niet mijn quaê zeden,
Maer aenhoort toch die Gebeden,
Die mijn droevigh Hert u doet.
Och! hoe overvloedigh straelen
Om mijn sonden te betaelen,
Uwe roode beken fijn!
Laet my hier mijn welvaert haelen,
Laet, ô Jesu! nederdaelen,
Een soo soete Medicijn.
Laet het u doch niet verveelen
Van u Bloedt, my med' te deelen,
t Welcke druypt van boven ne'er:
Dit sal wasschen al mijn sonden,
Dit sal heelen al mijn wonden.
Geen lick-teecken blijfter meer,
ô Dees Naghels en Bloedt-beken
Die lancks uwe Voeten leken,
Met een doodelijcke smert,
Druck ick met een diep verlangen
Aen mijn mondt, en natte wangen,
En aen mijn Cruys-dorstigh Hert.
| |
[pagina 360]
| |
Zielen, Zielen! komt verschijnen,
Die zijt oorsaeck deser pijnen,
Zijt danckbaerigh aen dees liefd'.
Die tot uwer hulp en baeten,
Gaet haer eygen selven haeten,
Jae haer 't Leven selfs ontrieft.
't Geen in my oyt is onbroken, (
En met pijne weerdt gevroken,
Met soo dier een Medecijn,
Wilt my heylen en genesen,
Jesu wezen van mijn wezen,
Jesu wilt mijn hulpe zijn.
Niet in hoogh geleerde Boecken,
Aen u Cruys kom ick u soecken,
'k Hope Jesu dat ghy sult
Stelpen met u Bloedt mijn wonden,
En afwasschen al mijn sonden
En afquijten al mijn schult.
Wilt u Wonden en Tormenten
In myn blakend' Herte prenten,
Op dat ick niet meer voort'aen,
Aende Werelt yet en geve,
Maer in uwe Wonden leve
Ende u staegh houw voor my staen.
Soeten Jesu! sal ick moghen
Uwe Wonden sterck be-ooghen,
Ick die oorsaeck ben dat ghy
Hier soo smertigh hanght door-nagelt
En met Wonden over-haegelt?
ô, My dunckt, ghy seght: komt vry!
Soo my dan u Wonden wincken
Laet u ooghen op my sincken;
Denckt, ô Jesu! wien ick zijn:
| |
[pagina 361]
| |
Denckt voor wie ghy zijt gestorven,
En hebt 't eeuwigh Rijck verworven
Hebt me d'ooghen met u pijn.
Siet ick blijf' recht op u stâen
Noch 'k en sal van u niet gâen,
Voor dat gy my teecken geeft:
Dat mijn sonden zijn vergeven
Dat mijn Ziel voor't aen sal leven
Die u 't leven gekost heeft.
| |
Tot de knien s'maendaeghs'k GRoet u Jesu, grooten Koninck,
Neer-gedaelt uyt s'Hemels wooningh.
Om te sterven voor mijn schult:
Uwe Knien neer-gebooghen,
(Want u leden sincken) tooghen
Dat ghy my ontfermen sult.
Och! hoe arme, hoe vertreden,
ô Met wat gescheurde Leden
Eenen spot voor 't Joods' gespuys:
ô Hoe hanght gy hier benepen,
Soo door-hackelt vande swepen,
En genaegelt aen het Cruys!
Hoe wijdt staen die Wonden open,
Daer u bloedt komt uytgeloopen!
Die u saeghe dencken mocht,
Dat ghy van Hooft tot de Voeten
In het Bloedt hebt liggen vroeten:
Liefd' heeft u daer toe gebrocht.
| |
[pagina 362]
| |
Liefde, liefde; sonder eynde,
Wie was' t die u te recht kende?
Liefde die het al verwon!
Jder Mensch behoort te geven,
Voor dees Liefde bloedt en leven,
Jae noch meer, indien hy kon. (
En ick die door u genaeden,
Kenn' den gront van u Weldaeden,
Wat en dient my niet gedaen,
Aen die voor my woude sterven
Op dat ick niet tot twee werven
Door de doodt en sou vergaen?
Door u liefdens stercke banden,
Niet gesmeedt van s'Menschens handen,
Maer in't Goddelicke vyer,
(ô Met wat een Vaders sorghen!)
Houdt ghy my in u verborgen
Hier en vrees ick niet een sier.
Siet om uwes liefdens wille
'k Laet de Werelt, blyve stille
Aen u Voeten; maer beschaemt,
Om dat ick niet en kan geven
Bloedt voor Bloedt, voor leven, leven,
Of gelijck het u betaemt.
Soeten Jesu! laet dees klachten
Uw gemoet noch meer versachten,
Om mijn Ziel' te maecken reyn:
Uw Bloedt, dat met dicke straelen
Langhs u Cruys komt nederdaelen,
Sy haer eenen Medecijn.
Verlicht mijn inwendigh' ooghen
Op dat ick van hert bewooghen
Magh aensien u droef gelaet:
| |
[pagina 363]
| |
Hoe u klaerheyt is verduystert,
Hoe u wezen is ont-luystert,
Daer der Englen vreught in staet.
Laet dat wesen al mijn sorghe.
Dat ick sulck een trauwe borghe
Voor mijn beste Vriendt bekenn':
Want ten sal my niet vervelen.
Geen vreught sal mijn hert bestelen,
Als ick hier mé besich ben.
| |
Tot de handen dyssendaeghs.'k GRoet u Jesu, goeden Herder,
Hoe dat ghy eylaecen verder
Soeckt u Schaepken, bangher wordt.
ô Hoe flauw sult ghy noch hyghen
Eer ghy 't self sult konnen kryghen
En op uwe schouders gort!
Och! hoe reckt gy uyt u ermen
Om den Sondaer te ontfermen,
Die van u gheweken is!
Uwe handen heel gheschonden
Storten Bloedt uyt open Wonden,
Tot mijns Zielen laevenis.
'k Groet u dan ô purper roosen
Die in dese handen bloosen,
Handen van Godt mijnen Heer;
Uwen geur kan my verblyden,
Maer niet sonder medelyden,
Als ick d'ooghen naеr u keer.
| |
[pagina 364]
| |
Met een waeren dorst bevanghen,
Blijf ick aen dees Wonden hanghen,
Om aldaer (ghelijck de Bien
Plegen op 't Gheblomt te sijghen,
Soeten Honich uyt te suyghen)
Mijnen noodtdruft te versien. (
Siet u handen die staen open,
G'hebt ons al tot u gheroepen,
Niemant komt by te sрае:
Maer meest aen Godtvruchtigh' Herten
Toont ghy uwe pijn' en smerten,
En voorcomse met genae.
Onder dese u gheminden;
Laet ick my ô Jesu vinden,
Jesu troost van mijn gemoet,
Om met innighlijck berauwen
Uwe Wonden aen te schauwen
En u stortigh dierbaer Bloedt.
Ghy dan soo op't Cruys ghespannen,
En wilt my van u niet bannen;
Siet mijn heere-wenschen aen:
Mijnen Wille; mijn vermoghen
Wilt naer uwen Wille poogen,
Laet mijn Hert in 't uwe gaen.
Treckt my met des liefdens banden
Onder uwe liefdens handen,
Liefd' die naer my soo verlanght:
Liefde met geen pijn оm temmen,
Leert my den Cruys-boom beklemmen
Daer die edel vrucht aenhanght.
Weerdigh' handen 'k groet u weder
En mijn traenen rollen neder;
Al mijn troost waer met geween
| |
[pagina 365]
| |
Dese Wonden te sien druypen,
En oock inde self te kruypen,
Als een Duyfken inden Steen.
My dan inde roode plasschen
Van u dierbaer Bloedt ghewasschen,
Stell' voortaen in u behoed':
Dat u handen van my keeren
Dat mijn Ziel soud' konnen deren
Tot naedeel van 't eeuwigh goet.
| |
Tot de zyde s'woensdaghs.'k GRoet u Iesu soo gheneghen
Om te storten uwen seghen
Op het sondigh Adams saet:
Hoe sien ick tot alle steden,
't Bloedt geperst uyt uwe leden!
Ach, hoe dier mijn Ziel u staet!
'k Groet u rijcke Zyde-wonde,
Daer den Honich wordt ghevonden,
Daer de kracht der liefde schuylt:
Daer die weerde Bloedt-Fonteyne
Uytgevloden maeckt heel reyne
Onse Ziele soo vervuylt.
Jesu ick komm' u wat nader:
Waerom niet? ghy zijt mijn Vader;
Misdoen ick, vergevet my.
Want ick komm' die diepte gronden
En de wyde van u Wonden,
Aldermeest van uwe Zy.
| |
[pagina 366]
| |
'k Groet u soete openinghe
Daer de liefde weet te minghen.
Bloedt met Water, ô Fonteyn
Springende in 't eeuwigh leven,
Mijne Ziel met dorst gedreven
Wenscht van u ghelaeft te zijn.
Uwen geur verwint de Wynen;
Vyandt vander slangh venynen; (
Uwen dranck is Hemels soet!
Die zijt dorstigh komt ghenaken,
Om dit Hemels nat te smaken
Dat die flauwe Ziele voet.
Roode Wonde druckt u smerte
In mijn toegenegen Herte;
Duyst geluckigh mocht ick eens
Sijn gherust in u verborghen,
Onbekommert sonder sorghen,
Met de Weirelt noyt gemeens.
Mijnen Mondt die stel ick tegen
Dese Wonde met bewegen,
En mijn Hert dat u soo mindt,
Laet ick heel daer in versincken
G'lijck een spongie door-drincken:
Ach! mijn Ziel in u verslint.
ô Wat minnelijck ghevoelen
Heb' ick van dit brandigh woelen!
ô Dat ymant wie het zy,
Schoon hy waer belast met sonden
Desen Schat hadd' ondervonden,
Нy sou roepen, Werelt fy,
Daer ick brande, daer ick suchte,
Daer ick neme mijn genuchte.
| |
[pagina 367]
| |
Van des Werelts stricken vry,
Als de doodt mijn Ziel sal haelen,
En mijn aessem my sal faelen,
Mijn vertreck zy in dees Zy.
Laet my als het Duyfken dede
Dat in d' Arck quam, mijne vrede
Soecken in dees open Wondt:
Daer de Hel my niet en dwinghe,
Noch den Duyvel my bespringhe,
Noch 't verwijt der minste sondt.
| |
Tot de borst donderdaeghs.'k GRoet u Jesu opper Heere,
Mijn gheluck, mijn troost en eere
Uw Borst is't die ick bekijck:
Maer de schaemte op mijn wanghen
Stut mijn al te stout verlanghen:
Want dees plaets is Goddelijck.
'k Groet u Troon van Godt den Vader
s'Heyligh Geests des Levens Ader,
Plaets daer liefde wordt gevoet:
Steunsel daer de krancke rusten,
Baecke vande reyne lusten,
Bedde van een stil ghemoet.
Hierom ick my tot u keere,
Jesu weerdigh alle eere,
Keert u ooghen noyt van my.
Wilt my in u liefd' verwecken,
Wilt mijn Herte tot u trecken
| |
[pagina 368]
| |
Vande aerdtsche liefde vry.
Mijne Borst wilt suyver maecken,
En door uwe liefde blaecken;
Liefd' die al mijn sonden deckt.
Wilt mijn Wille tot u dwinghen (
Afgeruckt van alle dingen,
Dan dat tot u eere streckt.
Jesu Herder, Jesu Vader,
Godts en Maghets Kindt te gaeder,
Door die wonderbaer Fonteyn
Die uyt u Borst quam geloopen
Die de vreede Lans stack open.
Maeckt mijn Hert en Ziele reyn.
'k Groet u klaerheyt, eeuwigh wesen,
Tot soo leegen staet geresen
Om een Ziele die ghy mindt:
Wilt de schatten uws genaeden
Tot mijn Ziels behoef ontlaeden;
't Is mijn erf, want 'k ben u Kindt.
Alderliefste Borst mijns Heeren
Wilt van my de doodt wegh keeren
Want ghy zijt mijn licht еn baeck:
Houdt my op de rechte streken
Vande sonde baen geweken,
Buyten deught is geen vermaeck.'
Al de wijsheyt uwer Scholen
Light in dese Borst verholen:
In Jоannes blijckt het wel,
Die met hooft daer op getogen
Heeft een Hemels melck gesogen,
Hier schuylt s'Hemels vreught en spel.
'k Groet u dan ô Levens Ader.
| |
[pagina 369]
| |
Herte lust en Ziel versaeder:
Als ick van u drincken sal,
En sal ick voortaen noyt smaecken
Wat de Werelt placht te raecken
Want in u soo hebb' ick 't al,
'k Groet u Tempel uytvercoren
Wilt hier mijn Gebeden hooren,
Daer men noyt en bidt te laet.
Daer de Schat-kist wort ontsloten
En het eeuwigh deel genoten
Peys, die 't al te boven gaet.
| |
Тot het herte vrydaeghs.GRooten Koninck, 'k cuss' u Voeten,
En vraegh oorlof om te groeten,
U Hert met de liefd' doorwondt,
Laet my toe met u te spreken,
In Ziel suchten uyt te breken,
Liefd ' soo veel aen liefde jont.
In wat liefde, in wat pijnen
Sach men u schier heel verdwijnen
Als gh' u soo te buyten ginght;
Als ghy оm aen ons te geven
Aen den Cruyce Boom verheven
Naeckt en sonder luyster hinght.
Och! hoe vreet en onbewooghen,
Was die doodt, die u die ooghen
Sloot, en bracht in dat gevaer!
| |
[pagina 370]
| |
Ghy die zyt des Werelts ooghe
Hanght met alle smaet om hooghe
Als een plichtigh Moordenaer,
Door de pers by u betreden,
Door de doodt by u geleden,
Door die onverdraeghbaer pijn,
Wilt mijn Hert in 't uwe brengen
Mijne liefd' met d'uwe mengen,
En laet my met u een zijn. (
ô Soet Herte boven maeten,
Wilt mijn Herte uytgelaeten,
Tot de valsche ydelheyt,
Vyerigh en Godtvruchtigh maecken;
Dat 't magh in u liefde blaecken
En van u noyt af en scheyt.
Door het innigh merck mijns Herten,
Sieck van enckel sonden smerten,
Schiet u vyerigh minne schicht.
Dat het liefd'-sieck in u woele
En niet als u liefd' ghevoele;
Die het sterckt en heel verlicht.
Heyligh Hert, des Godtheyts doose,
Onsluyt u ghelijck een Roose
En vervoeght u met mijn Hert:
Wilt het salven en beweghen
Door de kracht van uwen seghen;
Die u mindt en voelt geen smert.
Iae zijn Hert wordt hem onstolen
Door de kracht uwer liefd' verholen,
Die geen maet noch eynd' en heeft.
Die u liefd'eens komt verwinnen
Нy leeft en hy sterft al minnen
| |
[pagina 371]
| |
Inde doodt is't dat hy leeft,
'k Roep, ick smeeck en ick versuchte:
Want geheel mijn Ziels genuchte,
Zijt ghy Hert met liefd' gewondt.
Wilt u toch wat leeger buyghen,
Dat ick oock mijn liefd' magh tuyghen,
Soo mijn Hert by d'uwe stont.
Laet het slaepen, suchten, leven
Alleen tot u liefd' gedreven
Teghen Hel en Duyvels spijt:
Dat het u aenbidd' en eere,
Als de schat-kist mijnder Heere
U gheniete t'allen tijdt.
Laet sich hert met herte voeghen,
Hert met herte sich genoeghen,
Hert met hert in lijden zijn:
Want hert wort aen hert geleken
Soo mijn herte wordt doorsteken
Met den hertschicht van u pijn.
Draeght u herte in het mijne
Laet ons herten t'saemen sijne
Met u droevigh met u bly;
Met u mismaeckt, met u schoone;
Want ghy zijr mijn vreught mijn croone,
Buyten u waer is men vry!
Laet het hier met rusten blyven,
En met vreught in u beklyven:
Want het dorst naer u alleen.
Jesu, wilt het doch gedoogen,
En soo liefd' met liefde toogen,
En soo leven wy in een.
| |
[pagina 372]
| |
Т ot het aensicht t'saterdaghs.'k GRoet u Hooft van alle zyden
Soo door marelt in het lijden,
Met een Dooren-crans omrenght:
En geslaghen en gestooten
Ende met Bloedt overgooten,
Bloedt en spouwsel t'saem gemenght.
'k Groet u Aensicht soo verduystert,
Soo verandert en ontluystert;
Och die Vermillioene Bloem (
Is vergaen in bleecke verven
Als van ymant die gaet sterven
Sonder schoonheyt, eersten roem!
d'Aensicht dat de Engels sien,
Sich in Spieglen en verblyen,
Hun tot medelijen verweckt.
Voor die vreught en Ziele Weelden
Sien ick het de doodt verbeelden,
Magher, blauw, met Bloedt bepleckt.
Soo mishandelt, soo geslagen,
Met pijn soo veel als't kan draegen,
Thoont aen my sondaerigh Mensch
Teeckens soo veel ick behoeve
Waer door ick zijn liefde proeve
Naer mijn Zielen lust en wensch.
| |
[pagina 373]
| |
Leyt my in u herte verder,
Kent my Jesu soeten Herder
Uyt wiens Goddelijcken Mondt
My u Schaeptjen, eerst verlaeten,
Soeter soet als Honingh-raeten,
Hemels voetsel is gejont.
Och! en wilt my niet versmaeden,
Als onweerdigh uws genaeden,
Laet u Hooft dat nedersight,
Rusten in mijn open ermen
Teecken dat ghy wilt ontfermen,
Die naer u verlanght en hyght.
Om mijns sonden brandt te blusschen,
Stelter Cruys en Lijden tusschen,
Laet my aenden selven Boom,
Laeten mijn boetschuldigh leven,
Daer ghy 't uw hebt voorgegeven;
Liefd' heeft vande doodt geen schroom.
Ick bedanck u duysent werven
Voor u Bitter-lydigh Sterven,
U die soo mee-lydigh zijt.
Siet my liggen voor u voeten
Wilt mijn Ziel met haest ontmoeten,
Met u oogh-strael haer verblijt,
Laet my sonder u niet scheyden
Als de doodt my wegh sal leyden
Wiens aenstoot valt soo suer.
Laet my dan naer u niet toeven,
Uw af sijn oorsaeckt bedroeven,
Helpt my inde leste uer.
| |
[pagina 374]
| |
Als't dan wesen sal uw willen
Dat ick scheyde, wilt dan stillen
Mijn bekoringh die ick ly;
Toont u Aensicht, mijn genuchten; (
Eynde van ons ballingh suchten:
U Cruys mijnen Steun-Stock zy.
P. B. M.
 |
|