Het goddelick herte ofte de woonste godts in het herte

(1685)–Fulgentius Bottens– rechtenstatus

Voor-reden vanden Heere Jesus tot de ziele.

I. Artyckel. Den Heere Jesus roept de ziele tot hem, toont haer hoe seer zy aen hem verbonden is, door sijn weldaeden en liefde tot haer.

IESUS. Komt tot my alle die aerbeydt en ghelaeden zijt. Matth: 11. Die aerbeydt in die swaere slavernye der sonden, en ghelaeden zijt met dat swaer pack der boosheyt; die beklaghen en bekennen moet met mijnen Propheet, Mijne boosheden sijn boven mijn hooft ghewassen, ende als een swaer pack beswaeren sy my. Komt segh' ick ende hoort my, ende ick sal u vermaecken. Ghy Kinderen der Menschen, hoe lange sult ghy gaen met een swaer Herte? waerom bemindt ghy de ydelheyt, en soeckt ghy de valscheyt? waerom verswaert ghy U. L. Herten, gelijck Egypten gedaen heeft? Komt dan, hoort ende verstaet my. Staet, op dat ick in de teghenwoordigheyt vanden Heere (mijnen Vader) En vreest niet: ick en komme niet om U. L. te oor-

deelen; maer om saligh te maecken, en door het voorhouden van mijne weldaeden uwe kranckheyt te voorkommen, en tot my te trecken, om soo effen te stellen alle uwe schulden, die ghy gemaeckt hebt, en die al in mijnen Reken-boeck geschreven staen, ende een Kruys daer door te trecken, de selve door de verdiensten van mijn heyligh Kruys ende Lijden t'eenemael te niet doende. Komt dan al tot my ende en vreest niet: Ick ben Jesus U. L. Broeder en Salighmaecker, om uwer liefde Mensch geworden, gelijck aen u, al ben ick nochtans uwen Heere ende Godt. Al is't saecken dat ghy met my ergher gheleeft hebt, als die Broeders met Joseph gedaen hebben; ick ben nochtans bereydt U. L. al te ontfanghen,ende te omhelsen met de selve liefde, met de welcke ick U. L. omhelst hebbe, ende over een-yder gheweent (oock bloedighe traenen ) in't Hofken van Oliveten.

Komt dan tot my, ende met in-gekeerde sinnen, gaet inden grondt uws Herten, en aenmerckt aendachtelick alle mijne ghenaeden en weldaeden, die ick u gedaen hebbe Ick hebbe voor u gheschaepen Hemel ende Aerde, met al hun çieraet: ick hebbe voor u geschaepen al dat ghy siet, en noch veel meer dat ghy niet en siet. Ick hebbe u gheschaepen soo edel een Creatuere naer mijn eyghen Beeldt ende ghelijckenisse, op dat ghy my (die ben een eeuwigh ende onghemeten goedt ) geluckelick soudt besitten en genieten, niet alleenelick naer dit leven inder eeuwigheyt; maer oock in dit leven,u jonnende onse Goddelicke teghenwoordigheyt, u tot ons verheffende ende in-treckende, om met ons te leven een ghelijck Leven door kennisse en liefde, in een volle vereeninghe ende mede-deelinghe van alle het ghene dat wy

hebben, ick, den Vader ende onsen Heyligen Gheest: ende оm u meer te bevestighen in dat Goddelicke Leven, soo hebbe ick u Goddelicke spijse ghegeven, te weten mijn eyghen selven; op dat ghy in Godt levende, buyten Godt uwe spijse niet en soudt moeten haelen; maer in Godt,еп met Godt en door Godt,en van Godt selve soudt leven. Wie sal onse goedtheydt konnen begrijpen, en al onsen lof kenbaer maecken? de liefde triompheert over Godt selve, die selve de liefde is! wat soude een oneyndighe wijsheyt meer konnen inventéren, ende een oneyndighe goedtheyt u meer konnen doen? wat wil ick segghen van het weldaedt uwer verlossinghe? als ghy voor eeuwigh verlooren waert, hebbe ick u kommen soecken. Maer siet eens met wat aerbeydt en moeyte, met wat opspraecken en vervolghinghen, met wat schande en oneere, met wat pijnen en tormenten? ick en hebbe noch Leven noch Bloedt ghespaert voor u. Soo dat ghy met mijnen Augustinus (Soliloq. с 13.) bekennen moet, dat ick u meer bemindt hebbe als mijn eyghen selven, om dat ick hebbe willen sterven voor u. Wat sult ghy voor dit al gheven? om dat ick u hebbe geschaepen, zijt ghy my u selven heel schuldigh: soo dickmaels als ick u van die tijdelicke ofte eeuwighe Doodt bewaert hebbe, soo dickmaels zijt ghy my u selven schuldigh: maer wat sult ghy my weder-gheven, om dat ick voor u sulck een Doodt ghestorven hebbe? al waert dat ghy my duysendt en duysendt-mael u Lichaem, Ziele, en Leven gaeft; wat is dit al by het Leven en Doodt van eenen Godt? ondanckbaerighe Kinderen van Adam! den Hemel en Aerde sal teghen u op-staen in den Dagh des Oordeels, is't dat ghy my voor dit al niet en voldoet.

II. Artyckel. Jesus versoeckt haer herte,

JESUS. Maer hoort, wat dat ick uwen Heere ende Godt, voor die en ontallicke andere weldaeden en verbintenissen van u versoecke. Ick en vraeghe u anders niet als u Herte. Mijn Kindt geeft my u Herte. Pro. 23.26. Gheeft my uwen wille, uwe liefde ende affectie. Het ghene ick eertijdts geseyt hebbe aen mijne lieve Bruydt Brigitta, dat segghe ick u oock: Ick ben den Godt ende Heere der Enghelen : ick ben Heere over Leven ende Doodt : ick den selven wille woonen in u Herte. Siet, hoe groote liefde ick hebbe tot u! De Hemelen en d'aеrde, en al dat' er in is, en kan my niet omvatten of begrijpen, ende nochtans wil ick woonen in u Herte, het welck niet anders als een kleyn stucxken Vleesch en is: niet voor soo veel het soodanigh is ; maer soo veel het is ghelijck de rustplaetse van uwe liefde ende wille. 't Zijn dese die ick versoecke, en wille hebben, niet voor een deel maer geheel, als ick u soo strenghelick ghebiede : Ghy sult den Heere uwen Godt beminnen uyt geheel u Herte, uyt geheel u Ziele ende geheel uwen Gheest. Matth. 22. Ick en wille gheene halve Herten hebben, maer gheheele: of gheheel of niet. Den Duyvel, de Wereldt en het Vleesch, om dat ghy hun van rechts-weghe niet toe en behoort, die zijn met een deel te vreden; maer om dat ghy my heel toe-behoort, wille ick u gheheel hebben. 't Is een groot affront voor my, als-men een ander een deel wilt gheven, van 't gheene my heel toe-komt.

Een Hert'dat waerlick mint, geensints verdeelt en wort :

En 't Hert dat deeligh is, doet suyvre min te kort.

	niet met Godt,		Alleen aen alleen
Soo dan {	niet gelijck Godt,	maer {	Al aen Al.
	niet meer dan Godt		Hert aen Hert.
	niet naer Godt.		Een aen een.

De ZIELE. Wat sal ick segghen, of wat sal ick u antwoorden mijnen Heere ende Godt? ick bekenne ende belijde dat ick u schuldigh ben duysendt en duysend-mael, myselven, mijn Herte, en al dat ick ben. Maer wat sal ick maecken? mijn Hert is boos en ongronderelick. Eylaes! 't is noch al hier en daer wat vast aende netten des Duyvels, des Wereldts ende des Vleesch ; 't is boos, hertneckigh en obstinaet, 't is vervult en vervuylt door sonden en gebreecken; hoe soude ick u dat durven presentéren, dat soo onweerdigh is? maer wie kan het weerdigh maecken, als ghy mijnen Godt ende Heere? ick ben eenen afgrondt van ellenden en miserien; maer dit troost my doch, dat ghy zijt eenen afgrondt van goedtheyt en bermhertigheyt. Den eenen Afgront roept den anderen aen. P. 41,

JESUS. Mijne oneyndighe goedtheyt, die my van selfs praemt tot Bermhertigheyt, sal noch min ontbreecken, als sy met oodtmoedigheyt ghebeden wordt. Daerom betrauwt mijn Kindt ; ick sal kommen en u helpen. Slaet maer de handt aen 't werck, ende neemt mijn gratie waer. Ick sal u los maecken van uwe banden, ick sal u suyveren van al uwe sonden, sal u t'eene-mael wasschen in mijn Dierbaer Bloedt,en soo verçieren, dat ghy sult weerdigh we-

sen, dat ick mijnen Throon in u stelle. Bemindt my, ende onderhoudt myn Woorden ende Leeringhen; ende mijnen Vader sal u oock beminnen; ende Wy sullen tot u komen, met onsen H. Gheest, ende ons wooninghe by u maecken. Als-dan sult ghy geheel de mijne wesen, ende ick den uwen. Dan sult ghy my u Herte geven, ende ick u het mijne. Ick en wil u Herte voor niet niet hebben, al komt het my toe van rechts-weghe: ick sal u meer weder-gheven als ghy my gheeft. Gheeft my u selven, ende ontfanght mу. Siet wie dat'er in dese mangelinghe meer profijt doet. 't Is een wonder mangelinghe, daer-men verliest al dat-men by-houdt, en dat-men gheeft dat al behoudt.

III. Artyckel. Jesus stelt de ziel voor oogen eenighe exempelen der heylighen.

JESUS. En hebt ghy noyt gelesen van sommighe mijn Uyt-ghelesen Vrienden, dat ick hun mijn Goddelick Herte ghegeven hebbe, ende het hunne van hun genomen? En hebt ghy noyt gelesen, dat als wanneer mijne Bruydt Gertrudis (lib. 3. c. 25.) eens seer droef was om haere verstroytheyt in't Goddelick Officie, ick haer openbaerende, aen haer gepresenteert hebbe mijn Goddelick Herte, inde gelijckenisse van een brandende Lampe, seggende, siet daer mijn alder-soetste Herte, het instrument vande Alder-heylighste Dryvuldigheyt, vertoone ick voor de oogen uwer Zielen, aen het welcke

ghy alles dat ghy door u selven niet en cont voldoen, sult bevelen om te voldoen: ende soo sal alles voor mijn ooghen verschijnen heel volmackt. Van welcke Goddelicke Gifte my bedanckende alsoo spreeckt (lib. 2. c. 33.) Ghy hebt my onder dese noch by gevoeght, mу te jonnen die onwaerderelicke gemeenheyt uwer vriendtschap, gevende op verscheyden manieren, die alder- edelste Coffer der Goddelickheyt, te weten uw' Goddelick Herte, tot overvloedigheyt mijnder vreughden; nu my het selve voor niet gevende, nu tot meerder teecken der onderlinghe gemeenschap, het selve voor het mijne mangelende: waer mede ghy my kenbaer gemaeckt hebt vele verholentheden van uwe verborgen oordeelen ende uwe vreughden.

Soo danighe jonste heeft oockvan mijne goetheyt genoten haere H. Suster Mechtildis (lib. 2. grat. spir. c. 16.) want als Sy eens op den Woensdagh naer Paesschen hoorde singen inde Misse, Venite Benedicti &c. Comt ghy Gebenedijde mijns Vaders &c. vervult wesende met een wonderlicke blydtschap, seyde sy tot my: Och of ick eene waere, van die Gebenedijde Zielen, die dees alder-soetste stemme sullen hooren! Waer op ick antwoorde : Ghy sult voorwaer, een van die wesen; en gelooft dat vastelick: ende daerom tot een onderpant, geve ick u mуп Herte, het welcke ghy altijdt met u sult hebben: ende als ick mijп belofte sal volbrocht hebben, soo sult ghy het my weder-geven, tot getuygenisse deser saecke. Daer-en-boven geve ick u mijn Herte tot een huys van toevlucht, op dat ghy uyt dit leven scheydende, in geen ander plaets en soudt ontfangen worden. Als nu de ure gecommen was op de welcke sy van dese Werelt verhuysen soude, soo hebbe ick Heere der opperste Majesteyt, haer met het licht mijnder Godtheyt heel bestraelende, met een soete stemme haer genoot, seggende; Comt ghy Gebenedyde mijns Vaders, besit het Ryck het welck u bereyt

is van het beginsel des Wereldts. Ende hebbe haer indachtigh gemaeckt van die jonste voorseyt, door welcke ick haer over eenighe jaeren mijn Herte hadde ghegeven: ende soo is die geluckige Ziele ontfanghen in die Hemelsche Glorie ende genuchten.

De ZIELE, ô goeden Jesu! och ofte ick oock eens soodanighe jonste weerdigh waere!

JESUS. Ghy sult die, ende meer andere gratien weerdigh worden, is't dat ghy u Herte wel schickt in alles naer mijn leeringhe ende wille: ende bysonderlick is't dat ghy uwen eygen wille wel uytroeyt; ghelijck gedaen heeft mijn Bruydt Catharina van Senen (lib. 2. vitae c.16 apud Sur. torn. 2.) de welcke eens seer crachtelick door mijne liefde ghewont zijnde, my seer gedurigh ghebeden heeft, dat ick haer Herte en haeren eygen wille uyt haer ten gronde soude willen wegh-nemen, op dat sy in alles (sonder tegenstrijdt my) soude gehoorsaem en onderdanigh wesen. Het dochte haer alsdan (soo biddende) dat ick in ееn visioen tot haer quam ende haer slincker Zyde opende, ende haer Herte wegh nam. Het welck als haeren Biechtvader luttel achtede, ende haer meende niet seer wijs te wesen siet, soo sy eens uyt een Capelle vande Kercke wilde uyt-commen, ick ben haer verschenen met een groot licht, hebbende in de handt een root ende claer-blinckende Herte, ende by haer commende, hebbe dat in haer slincker Zyde gestelt, seggende, Siet mijn Dochter: ghy hebt nu mijn herte voor het uwe: ende haer Zyde toe sluytende, ben vertrocken. Ende om dat men niet en soude peysen dat dit eenighe imaginatie ofte ydel fantasie was, daer is in die plaets een Lijck-teecken gebleven, 't welcke haere mede-gesellinnen dickwils gesien hebben. Sy mochte als dan wel segghen.

 
Nu leve ick sonder Hert', nu leve ick sonder leven,
 
Ну 't mijne heeft geweert, en 't sijne my ghegeven.
 
Van 't sijn leef ick alleen„ Want 'k en heb anders geen.

Sulcke gratie hebbe ick oock gedaen aen mijn Dienst-maeght Ludtgardis, als sy mijn Herte vraegende, ende ick het haere, tusschen ons is gheschiet een mangelinghe der Herten ofte vereeninghe van haeren Gheest met den mijnen, door een verheven gratie, die haer bevryde van alle bekooringen des Vleeschs, ende alle, oock de alder-minste, onsuyvere gepeysen. Cantiprat. lib. 2. vitae c. 6.

IV. Artyckel Jesus leert de ziele op wat maniere sy haer herte aan hem geven moet.

IESUS. Hoort lieve Ziele, op dat ghy te beter mijn Herte soudt verkrijgen, en mijn gratie en liefde winnen, ick sal u leeren verscheyden manieren op de welcke ghy u Herte aen my op-draegen moet, de welcke ick hier voortijts geleert hebbe aen mijne Mechtildis (lib. 1.cap. 42.)

Ten 1. Sult ghy my u Herte op-offeren als eenen onder-pant van onse liefde ende trauwe, met alle getrauwigheyt uws Herten; my sonder op-houden biddende, dat ick door het vyer mijnder liefde soude te niet doen, al dat ghy door ongetrauwigheyt soudt misdaen hebben. Ten 2. Sult het my offeren als een goude baghe ofte minne-gifte, met een inwendigh verloochenen van alle genuchten deser Werelt, die u Herte souden willen bevangen. Ten 3. Sult my u Herte offeren als een Conincklicke Croone, met

alle de eere, die u soo in dese, als in d'ander Werelt soude moghen geschieden; op dat ick alleen soude zijn u croone ende glorie. Ten 4. Sult het my opofferen als eenen beker, uyt den welcken ick selve drincken magh mijne soetigheyt. Ten 5. Als een uyt-gelesen Vat, in't welcke ick my selven vermaecken sal.

Haere Suster Gertrudis, gebruyckte dese maniere, van haer Herte aen my op te-draeghen. Siet Heere mijn Herte, af-getrocken van alle creaturen, offere ick u op, met vollen wille, biddende dat ghy het selve wilt af-wasschen met dat alder-crachtighste Water van uwe Heylighste Zijde; ende dat alder betamelickst verçiert in het dierbaer Bloedt van u аlder-soetste Herte, ende op het alder-gevoegelickste het selve bequaem maeckt in dien alder costelicksten geur van u Goddelicke liefde. Dese manieren van opdraght zijn seer goet; maer ick sal u nu de beste van al gaen leeren.

Hoort my, mijn Suster, mijne Bruydt. Ick soude u geerne den gront van mijn herte openbaeren, ende Herte aen Herte spreecken. Het gene ick geseyt hebbe aen mijne Bruydt Catharina van Senen dat segghe ick u oock, Mijn Dochter ghy sult geluckigh sijn, is' t dat ghy my kent, en u selven. Dese kennisse sal u dienen voor een vast fondament van heel u leven, en geestelicken Bauw. Myn Herte is gelijck den center ende rust-plaetse van het uwe: ende u Hert is gelijck den center van het mijne. Ick hebbe u Herte geschaepen tot my en voor my, ende het en kan niet gerust zijn, ten sy dat het rust in my (gelijck door eygen ondervindinghe geleert heeft mijnen Augustinus) de schepselen connen het wel vervullen, maer niet versaeden. Insgelijcks u Herte is gelijck den Center

ende rust-plaetse van mijn Goddelick Herte. Ick ben een oneyndigh en eeuwigh Goet, ick ben de goetheyt en liefde selve. Gelijck dat swaer is, door sijn eygen gewichte altijt neder gedreven wort tot het Herte ofte midden der Aerde, als tot sijnen Center ofte rust plaetse; alsoo worde ick gedreven tot u Herte, door mijne liefde, die het ghewicht is dat my gedurigh nederdruckt tot u, als tot mijnen Center, Amor meus Роndus meum. Ghy hebt somtijts wonder dingen hooren segghen van mijne liefde tot u: dat sy alle de liefde des Wereldts, oock van alle Moeders tot hun kinderen te boven gaet, dat ick voor u, en elck een in't bysonder, noch geerne soude lijden alle de pijnen en tormenten mijnder Passie, en soo voorts. Maer ick verseeckere u dat al het gene ghy gehoort hebt; maer en is gelijck een sandeken by eenen bergh, ten opsight vande liefde die in mijn Herte brandt. Daerom soudt ghy al te ondanckbaer zijn, waert dat ghy my geen weder liefde en toonde.

Hoort Dochter van Sion, den Heere van alles heeft behaegen in u, en wilt uwen Bruydegom wesen: hy versoeckt u Herte voor sijne rust plaetse. Maeckt dan u Herte bereyt: verlaet die ellendighe Wereldt, en al dat van buyten is; begeeft u tot het inwendigh; ende ghy sult sien dat Mijn Rijck in u sal commen, ende Ick sal mijnen Throon in u stellen. Mijn Rijck dat is peys en vrede, en vreught inden H. Gheest. Als ghy my hebt, ghy zijt rijck genoegh, wat wilt ghy meer? hy is al te gierigh, aen wien Godt niet genoeghsaem en is. Met my hebt ghy geheel den Hemel: daer den Coninck is, daer is sijn Hof. Ick ben u saligheyt, ick ben u leven en uwen Al. Hoort ende luystert wel naer mijne woorden: want sy u sullen wesen Geest

en leven. Hoort die met een groote oodtmoedigheyt en devotie, en bewaertse wel: want sy sullen u Herte allenskens bequaem maecken tot dat soo gheluckigh eynde.

De ZIELE. ô Mijnen Jesus! mijnen Heere endeGodt! ick segghe met u H. Moeder (och ofte met haere oodtmoedigheyt ende liefde) Ecce Ancilla Domini, fiat mihi secundum verbum tuum. Siet de Dienstmaeght des Heeren, my geschiede naer u woort. Dat dan uwe Goddelicke machtighe Handt triomphere over mijne kranckheyt, dat: uwe sachtmoedigheyt breke mijne hertneckigheyt, uwe suyverheyt verjaeghe al mijne vuyligheyt, ende uwe oneyndighe ende ongemeten goetheyt vereerlickt wordt in mijne oneyndighe boosheyt, ende my leyde en brenghe tot dat eynde tot het welcke ghy my geschaepen, en met u dierbaer Bloet gekocht hebt.

JESUS. Dit is alle mijnen wensch ende begeerte, dit is het eynde van al mijnen Aerbeyt ende Lijden. Maer weet dat het een groot werck is dat ick gaen beginnen: want daer geen woonste bereyt en wort voor eenen Mensch maer voor Godt. 't Is eene groote veranderinghe van een Herte dat Aerds is, vol boosheyt, sonden en vuyligheyt, te maecken een Herte dat heel Goddelick sy, door Godt die daer alleen in woont, en dat Herte geheel door-gaet en door-straelt, soo dat het sy selven niet en gelijcke, maer die in hem woont, en hem geheel besit. Daer is veel te suyveren, veel te laeten en te doen, eermen soo verre comt. Ten is noch door aerbeyt, noch door lanckheyt van tijdt, noch andersins te verdienen, maer te vercrijgen door mijne goedtheyt ende door een ghetrauwe medewerckinghe met mijne gratie.

Vorige Volgende